Przedmiotem wynalazku jest urzadzenie do wyrównywania polozenia poziomego odglowio¬ nych ryb, w szczególnosci ryb o ksztalcie zblizonym do kolowego w przekroju poprzecznym, przy sprezynujacym opieraniu ciala ryby na brzuchu, grzbiecie i bokach.Przy mechanicznej obróbce ryb, nieodzownym zalozeniem dla spelnienia wymogów odnosnie jakosci wyrobów, jak równiez dla zagwarantowania mozliwie bezzaklóceniowego, automaty¬ cznego przebiegu procesu obróbki jest, aby kazda ryba doprowadzana byla do linii obróbczej dokladnie wyprostowana, i aby polozenie to bylo utrzymane i zapewnione podczas calej obróbki.Dotyczy to w szczególnosci wyrównania polozenia plaszczyzny symetrii ryb. Przy rybach, których przekrój poprzeczny zblizony jest do ksztaltu kola, wymóg ten jest szczególnie trudny do urzeczy¬ wistnienia, poniewaz tak uksztaltowana ryba nie daje mozliwosci osiagniecia pozadanego efektu prostowania jej polozenia zwyklymi atakujacymi od zewnatrz srodkami.Z norweskiego opisu patentowego nr 91 520jest znane urzadzenie, które zawiera pare przeno¬ snikowych tasm bocznych napedzanych razem z tasma denna, tworzacych korytko doprowadza¬ jace, oraz srodki dociskajace umieszczone ponad tasma denna. Urzadzenie to nadaje sie tylko z dobrym skutkiem do wyrównywania poziomego polozenia ryb o przekroju poprzecznym zblizo¬ nym do elipsy.Zadaniem wynalazku jest opracowanie urzadzenia umozliwiajacego proste wyrównywanie poziomego polozenia ryb majacych w przekroju poprzecznym ksztalt zblizony do kola z wydajnos¬ cia osiagana zazwyczaj przy innych gatunkach ryb, w których to urzadzeniu wyrównywanie poziomego polozenia ryby pod wzgledem jej plaszczyzny symetrii nastepowaloby poprzez bezpo¬ srednia orientacje polozenia wedlug jej zeber wzglednie wyrostków kregowych.Urzadzenie wedlug wynalazku, które wyposazonejest w uklad doprowadzajacy, skladajacy sie z pary okreznie napedzanych tasm przenosnikowych, równolegle wzgledem siebie prowadzonych i lacznie z tasma denna tworzacych korytko doprowadzajace, w zasilacz umieszczony ponad koryt¬ kiem doprowadzajacym z polozonymi w poprzek nieckami, oraz w umieszczony ponad tasma denna dociskacz, charakteryzuje sie tym, ze tasma denna jest zaopatrzona w elementy wsporni¬ kowe umieszczone w odstepie wzgledem siebie, które wystaja w góre az do wewnatrz korytka doprowadzajacego, utworzonego przez tasmy przenosnikowe.2 125505 Powierzchnie oporowe elementów wspornikowych sa powierzchniami wypuklymi i symetry¬ cznymi wzgledem osi symetrii korytka doprowadzajacego. Wskutek dopasowania powierzchni oporowej do ksztaltu jamy brzusznej ryby bezposrednio ponizej kregoslupa, zagwarantowane zostalo tym samym jednoznaczne przyleganie.Korzystniepowierzchnia oporowa utworzona jest jako czesc oslony cylindra, którego srednica odpowiada w przyblizeniu odstepowi tasm przenosnikowych korytka doprowadzajacego, mierzo¬ nemu w plaszczyznie tasmy dennej. W ten sposób juz po zrzucie kadluba rybiego do korytka doprowadzajacego mozliwe jest jego zgrubne poziome wyrównanie.Dlugosc powierzchni oporowej równa sie co najmniej dlugosci jamy brzusznej najwiekszej sposród przerabianych ryb. Przez to gwarantuje sie, ze jama brzuszna na calej swej dlugosci jest podparta i tym samym uzyskuje sie ustawienie ryby równiez wedlug polozenia jej osi podluznej.Elementy wspornikowe umieszczone sa wzgledem siebie w odstepie, który odpowiada co najmniej dlugosci czesci ogonowej najwiekszej sposród przerabianych ryb. Znajdujace sia pomie¬ dzy elementami wspornikowymi czesci tasmy dennej sa naprzeciw powierzchni oporowych stop¬ niowane i maja nieckowata postac o przekroju poprzecznym zblizonym do litery V. W ten sposób mozliwe jest równiez prowadzenie wyprostowanej czesci ogonowej ryby, co dla automatycznego przekazywania ryby do dalszego przerobu ma duze znaczenie.Uklad doprowadzajacy jest zsynchronizowany z zasilaczem pod wzgladem predkosci przeno¬ szenia. Dzieki temu po jednorazowym dostrojeniu w czasie momentu zrzutu kadlubów rybich przez poprzeczne niecki urzadzenia zasilajacego przy mijaniu konca elementów wspornikowych dla jamy brzusznej, kazdy kadlub rybi po jego zrzucie do urzadzenia doprowadzajacego przybiera taka pozycje lezaca, ze koniec jamy brzusznej wystarczajaco dokladnie schodzi sie z koncem odpowiedniego elementu wspornikowego. Dociskacz umieszczony jest w poblizu konca wyloto¬ wego korytka doprowadzajacego i sklada sie z rolki profilowej majacej obwodowy rowek o ksztalcie litery V, napedzanej z predkoscia obwodowa odpowiadajaca co najmniej predkosci tasm przenosnikowych. Zapewniony jest przez to wystarczajacy nacisk dociskacza na sklepienie jamy brzusznej ryby, az do oparcia wyrostków kregowych jej szkieletu na elementach wspornikowych jak i nastepnie o skuteczne trzy punkty podparcia, które gwarantuja dokladne wyrównanie poziomego polozenia ryby. Za dociskaczem umieszczona jest sprezyn ujaco wymijalna prowadnica dla przytrzymywania czesci ogonowej ryby. Dzieki temu mozna w sposób pewny prowadzic czesc ryby, która jest niezadowalajaco przenoszona przez dociskacz z powodu swojego mniejszego przekroju w czesci ogonowej w porównaniu z przekrojem ryby w obrebie jamy brzusznej.Tasmadenna jest przedluzona az do nastepnej maszyny obróbczej, a elementy wspornikowe maja korzystnie postac siodel przesuwnych. Na skutek tego zgodne z wynalazkiem urzadzenie nadaje sie równiez do przenoszenia ryb, które sa obrabiane w nastepnej maszynie obróbczej przy transportowaniu ich ogonem do przodu.Przedmiot wynalazku zostanie blizej objasniony na przykladzie wykonania pokazony na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia widok urzadzenia zasilajacego i doprowadzajacego w rzucie aksometrycznym, fig. 2— przekrój wzdluzny poprzez urzadzenie doprowadzajace, fig. 3 — przekrój poprzeczny poprzez urzadzenie doprowadzajace w obrebie bocznych tasm przenosniko¬ wych z doprowadzona do korytka doprowadzajacego rybe widziana od strony powierzchni przekroju jej glowy, zas fig. 4 — przekrój poprzeczny poprzez korytkodoprowadzajace w obrebie dociskacza z wyprostowana ryba widziana od strony powierzchni przekroju jej glowy.Na nie przedstawionej na rysunku podstawie maszyny do obróbki ryb, przykladowo maszyny do filetowania, umieszczone jest z przodu i przewaznie na przedluzeniu drogi ryby w tej maszynie urzadzenie doprowadzajace dla ryb, które sklada sie z pary okreznie napedzanych i równolegle do siebie poprowadzonych tasm przenosnikowych 2 i 3. Przedzialy przenoszace tych tasm sa zwrócone ku sobie i tworza razem z okreznie napedzana tasma denna 4 korytko doprowadzajace 6. Tasma denna 4jest na swym koncu wylotowym 5 w stosunku do tasm przenosnikowych podluzona i niesie na swym obwodzie rozmieszczone w kierunku wzdluznym w równych odstepach od siebie elementy wspornikowe 7, które w swej czesci skierowanej do wewnatrz korytka doprowadzajacego 6 posiadaja powierzchnie oporowa 8 o ksztalcie wypuklym. Przewaznie powierzchnia oporowa 8jest czescia oslony cylindra, którego os lezy w plaszczyznie symetrii korytka doprowadzajacego 6, i125 505 3 którego srednica 9jest troche mniejsza niz odcinek tasm przenosnikowych 2 i 3 tworzacych korytko doprowadzajace, mierzony w plaszczyznie tasmy dennej 4. W obszarach pomiedzy elementami wspornikowymi 6 uksztaltowana jest tasma denna 4 w formie niecki w ten sposób, ze sklada sie z elementów ustalajacych 10 posiadajacych przekrój poprzeczny o ksztalcie litery V.Nie tylko elementy wspornikowe 7 lecz takze elementy ustalajace 10 moga byc wykonane z materialu gietkiego, który umozliwia elastyczna zmiane ich kierunku podczas obiegu. Moga byc one jednak równiez sporzadzane ze sztywnych materialów, przy czym skladaja sie z pojedynczych segmentów umieszczonych na lancuchu lub na pasie. Powyzej konca wylotowego 5 tasmy dennej 4 znajduje sie rolka profilowa 11 zaopatrzona w rowek profilowy o ksztalcie litery V, napedzana okreznie z predkoscia tasm przenosnikowych 2 i 3 lub predkoscia niewiele wieksza, przy czym jest ona umieszczona w plaszczyznie symetrii korytka doprowadzajcego 6 wzgledem sily sprezyny wymijalnie ku górze.Ponad urzadzeniem doprowadzajacym 1 umieszczony jest lancuch nieckowy 14 poruszany poprzecznie do osi wzdluznej tego urzadzenia, skladajacy sie z urzadzenia zasilajacego 13 zlozo¬ nego z poprzecznie lezacych niecek 15. Tourzadzenie zasilajace 13 zaopatrzonejest w nie przedsta¬ wiony mechanizm do przechylania pojedynczych niecek 15 wokól ich osi wzdluznej. Predkosc lancucha nieckowego 14 jest tak zsynchronizowana z korytkiem doprowadzajacym 6, ze mecha¬ nizm przechylajacy dla poszczególnych niecek 15 za kazdym razem uruchamiany jest wtedy, gdy element wspornikowy 7 tasmy dennej 4 znajduje sie ponizej niecek 15.Przeznaczone do obróbki nie odglowione ryby wklada sie do niecek 15 okreznie napedzanego lancucha nieckowego 14 urzadzenia zasilajacego 13 glowa na lewo i grzbietem naprzeciw kierun¬ kowi przenoszenia i odglawia sie za pomoca wlasciwego narzedzia. Niecki 15 niosace rybie kadluby 16, powyzej korytka doprowadzajacego 6 urzadzenia doprowadzajacego 1 obracane sa przez mechanizm przechylajacy wokól ich osi wzdluznej.Predkoscilancucha nieckowego 14 i tasmy dennej 4 sa tak zsynchronizowane, ze w momencie uruchamiania mechanizmu przechylajacego, element wspornikowy 7 tasmy dennej 4 w taki sposób jest usytuowany w obrebie przechylonej niecki 15, ze zrzucony kadlub rybi chwytany jest za jame brzuszna 17 przez element wspornikowy 7. Równoczesnie czesc ogonowa 18 oparta zostaje o przylaczony do elementów wspornikowych 7 element ustalajacy 10 i przez jego uksztaltowanie w postaci litery V poprowadzona bocznie.Przyjety w takim polozeniu kadlub rybi 16 dostaje sie w toku jego przenoszenia przez tasme denna 4 i tasmy przenosnikowe 2 i 3 w obreb dociskacza, majacego postac rolki profilowej 11, który powoduje dociskanie kadluba rybiego 16 czescia jego jamy brzusznej do odpowiedniego elementu wspornikowego 7. Przez powstale w ten sposób sklepienie sciany jamy brzusznej 19, dolna czesc wyrostków kregowych 20 ponad sciana jamy brzusznej 19, posrednio styka sie z powierzchnia oporowa 8 elementu wspornikowego 7 tak, ze w powiazaniu z prowadnica kadluba rybiego 16 w rowku profilowym 12 rolki profilowej 11 nastepuje podniesienie i dokladne wyprostowanie poziome kadluba rybiego. Usuniete w przebiegu tego procesu wnetrznosci dostaja sie do wolnych obszarów po obu stronach powierzchni oporowej 8 i sa wydalane do drugiej czesci z otwartego konca czolowego jamy brzusznej 17.Predkosc obrotowa rolki profilowej 11 zwiekszona w stosunku do predkosci tasmy dennej 4 ulatwia przy tym proces podnoszenia, poniewaz pomiedzy rolke profilowa a ryba powstaje stan tarcia slizgowego, który powoduje swobodne w duzym stopniu usuwanie sie ryby odpowiednio do dzialajacej na nia sily podnoszenia.Synchronizacja pomiedzy tasma denna 4 ilancuchem nieckowym 14jest tak wyregulowana,ze kazdy kadlub rybi w pewny sposób uklada sie swajama brzuszna w obrebie elementów wsporniko¬ wych 7. Aby czesc ogonowa 18 kadluba rybiego prowadzic w sposób pewny mozna bezposrednio za rolka profilowa 11 podlaczyc nie przedstawiony tu dociskacz o ksztalcie znanej prowadnicy grzbietowej.Zgodnie z wynalazkiem urzadzenie moze byc zastosowane do poziomego wyrównywania kadlubów rybich, które sa przenoszone czescia ogonowa do przodu. Przy tym elementy wsporni¬ kowe 7 moga byc pomyslane w postaci siodel na przenosniku, który stanowi glówny przenosnik w podlaczonej maszynie obróbczej.4 125505 Zastrzezenia patentowe 1. Urzadzenie do wyrównywania polozenia poziomego odglowionych ryb, zawierajace uklad doprowadzajacy, skladajacy sie z pary napedzanych okreznie tasm przenosnikowych, równolegle do siebie prowadzonych i tworzacych razem z tasma denna korytko doprowadzajace, zasilacz umieszczony ponad korytkiem doprowadzajacym z polozonymi w poprzek nieckami oraz umie¬ szczony ponad tasma denna dociskacz, znamienne tym, ze tasma denna (4) zaopatrzona jest w elementy wspornikowe (7) rozciagajace sie w kierunku wzdluznym i umieszczone w stosunku do siebie w odstepach, przy czym te elementy wspornikowe wystaja w góre, az do wewnatrz korytka doprowadzajacego (6), utworzonego przez tasmy przenosnikowe (2 i 3). 2. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze elementy wspornikowe (7) maja wypukla powierzchnie oporowa (8), symetryczna wzgledem osi symetrii korytka doprowadzajacego (6). 3. Urzadzenie wedlug zastrz. 2, znamienne tym, ze powierzchnia oporowa (8) utworzona jest jako czesc oslony cylindra, którego srednica (9) odpowiada w przyblizeniu odstepowi tasm prze¬ nosnikowych (2 i 3) tworzacych korytko doprowadzajace (6), mierzonemu w plaszczyznie tasmy dennej (4). 4. Urzadzenie wedlug zastrz. 2, znamienne tym, ze dlugosc powierzchni oporowej (8) równa sie co najmniej dlugosci jamy brzusznej (17) najwiekszych sposród przerabianych ryb. 5. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze elementy wspornikowe (7) umieszczone sa w stosunku do siebie w odstepie, który odpowiada co najmniej dlugosci czesci ogonowych (18) najwiekszych sposród przerabianych ryb. 6. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze znajdujace sie pomiedzy elementami wspornikowymi (7) czesci tasmy dennej (4) stanowia elementy ustalajace (10) majace niecko- ksztaltna postac o przekroju poprzecznym zblizonym do litery V. 7. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze zasilacz (13) i uklad doprowadzajacy (1) sa zsynchronizowane pod wzgledem predkosci przenoszenia. 8. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze dociskacz umieszczony jest bezposrednio z tylu konca wylotowego (5) korytka doprowadzajacego (6) i sklada sie z rolki profilowej (11) majacej obwodowy rowek (12) o ksztalcie litery V w przekroju, napedzanej z predkoscia obwodowa odpowiadajaca co najmniej predkosci tasm przenosnikowych (2 i 3). . 9. Urzadzenie wedlug zastrz. 1 albo 8, znamienne tym, ze za dociskaczem usytuowana jest sprezynujaca wymijalna prowadnica do przytrzymywania czesci ogonowej ryby. 10. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze tasma denna jest przedluzona poza obreb urzadzenia, az do maszyny obróbczej, a elementy wspornikowe (7) maja postac siodel przesuwnych.125505 Fig.2 w Fig.3 PL