Przedmiotem wynalazku jest urzadzenie do opryskiwania cieklymi srodkami chemicznymi roslin i/lub nawadniania obszarów zamknietych scianami cieplarni, zwlaszcza tuneli foliowych umozliwiajace, dzieki konstrukcji nadziemnego pomostu optymalne wykorzystanie powierzchni uprawnej w tulnelach foliowych i umozliwiajace obsluge calego urzadzenia na zewnatrz cieplarni calego urzadzenia w razie potrzeby na drodze automatycznej. Poziome ramy do nawadniania i opryskiwania maja zamontowane na stale lub rozlacznie glowice opryskowe.Opryskiwanie w tunelach foliowych prowadzono do tej pory za pomoca aparatu do opryski¬ wania przenoszonego i napedzanego sila miesni obslugujacego, aparat do opryskiwania przenoszo¬ nego przez obslugujacych i napedzanego energia wytwarzana przez silnik, aparatu do opryskiwania napedzanego przez silnik ciagnika ogrodniczego, lub za pomoca skruberów.Nawadnianie w tunelach foliowych przeprowadzano natomiast za pomoca konewki do pole¬ wania, glowic opryskowych zamontowanych na przewodzie rurowym, o bardzo malej wydajnosci, lub glowic opryskowych o bardzo malej wydajnosci zamontowanych na przesuwnym przewodzie rurowym i za pomoca dziurkowanego przewodu rurowego.Mikroklimat panujacy w tunelach foliowych rózni sie znacznie od klimatu otoczenia. W tunelach foliowych temperatura i wilgotnosc powietrzajest wyzsza niz na zewnatrz tunelu. Podczas wykonywnia czynnosci zwiazanych z ochrona roslin wewnatrz tunelu foliowego, pracujacy musi nalozyc ochronne, które powoduje duze obciazenie fizyczne podczas pracy, która wykonuje siejuz i tak w warunkach szkodliwych dla zdrowia.Dla osoby obslugujacej aparat opryskowy wzdluz tunelu foliowego musi byc przewidziany wolny od uprawy odcinek umozliwiajacy opryskiwanie roslin ciecza. W przeciwnym razie ciecz opryskujaca nie dosiega roslin w ich czesci nadziemnej w odpowiedniej ilosci we wszystkich strefach tunelu.Takzew przypadku aparatów napedzanych ciagnikiem ogrodniczym niezbednejest pozosta¬ wienie wolnego miejsca w srodku tunelu foliowego, co z punktu widzenia optymalnego wykorzy-2 120 421 stania powierzchni uprawnej cieplarni jest niekorzystne i powoduje strate powierzchni, która moglaby byc przeznaczona pod uprawe. Ponadto aparaty napedzane sila miesni obslugujacych sa bardzo malo wydajne i stosujac je, nie mozna osiagnac równomiernego opryskania roslin. Tego rodzaju mankamenty sa szkodliwe zarówno dla srodowiska jak i dla roslin. Rozdzielanie strumie¬ nia cieczy opryskujacej w aparatach do opryskiwania napedzanych ciagnikiem ogrodniczym jest lepsze w porównaniu z aparatami napedzanymi sila miesni obslugujacych, lecz i w tym przypadku jest bardzo trudno przemieszczac ciagnik w zamknietym tunelu foliowym i dlatego powierzchnia nieproduktywna jest duza.Znane jest równiez z opisu patentowego RFN nr 2206275 urzadzenie do nawadniania stosowane jedynie w szklarniach. Urzadzenie to zawiera ramy do nawadniania, umieszczone poprzecznie do kierunku wzdluznego szklarni i prowadzone wzdluz szklarni oraz mechanizm napedowy do poruszania ram do nawadniania. W urzadzeniu jest umieszczony pomost do prowa¬ dzenia ram wzdluz kierunku wzdluznego szklarni. Do ram do nawadniania dolaczony jest przewód rurowy prowadzony wzdluznie, którego koncówka wystaje poza szklarnie i jest dolaczona do stanowiska pompy. Urzadzenie to ze wzgledu na swa konstrukcje nie moze byc stosowane w tunelach foliowych poniewaz w tunelach nie ma miejsca na takie zainstalowanie rur, które sa prowadzone w dwóch liniach, odpowiednio do ram nawadniajacych zamontowanych po obu stronach szklarni.Aby odpowiednio pokryc ciecza ochronna rosliny jest konieczne zainstalowanie systemu automatycznego nawadniania i opryskiwania w tunelach foliowych i zamontowanie bardzo duzej liczby glowic opryskowych, co takze nie prowadzi do równomiernego pokrycia roslin ciecza.Zainstalowane przewody moga ponadto przeszkadzac podczas poruszania sie w cieplarni.Zadaniem wynalazku jest opracowanie takiego urzadzenia do opryskiwania i nawadniania, którego praca nie wymagalaby obecnosci obslugujacego w tunelu foliowym, które posiadaloby wyzsza wydajnosc pracy niz urzadzenia tradycyjne, które oferowaloby optymalne wykorzystanie uprawnej powierzchni, które umozliwialoby opryskanie roslin o róznej wysokosci i róznego gatunku i wreszcie, które byloby bardziej ekonomiczne i korzystniejsze, jesli chodzi o wydajnosc pracy, niz tradycyjne, automatyczne tego rodzaju urzadzenia. Zadanie to zostalo osiagniete wedlug wynalazku.Urzadzenie do opryskiwania i/lub nawadniania srodkami chemicznymi które zawiera rame do nawdniania, umieszczona poprzecznie do kierunku wzdluznego tunelu foliowego i prowadzona wzdluz tunelu foliowego oraz mechanizm napedowy do poruszania ramy do nawadniania, przy czym w urzadzeniu jest umieszczony pomost do prowadzenia ramy wzdluz kierunku wzdluznego tunelu foliowego, przy czym do ramy do nawadniania jest dolaczony prowadzony wzdluznie przewód rurowy, którego koncówka wystaje poza tunel foliowy i jest dolaczona do stanowiska pompy wedlug wynalazku charakteryzuje sie tym, ze w celu umozliwienia pozadanego opraskiwa- nia wszystkich roslin w tunelu foliowym, bez jakiegokolwiek utrudniania swobodnego ruchu, wewnatrz tunelu znajduje sie prowadnica w postaci nadziemnego pomostu podwieszonego na luku nosnym tunelu foliowego, w srodkowym górnym jego obszarze, po którym to pomoscie jest prowadzony przenosnik rolkowy poruszajacy sie wzdluznie, a na przenosniku rolkowym jest podwieszona rama do nawadniania.Natomiast mechanizm napedowy jest polaczony bezposrednio z przenosnikiem rolkowym a przewód rurowy jest równiez podwieszony w srodkowym obszarze tunelu foliowego. Korzystnie przewód rurowy jest polaczony z przenosnikiem rolkowym przez prowadnice na nadziemnym pomoscie. Przenosnik rolkowyjest podlaczony do mechanicznego napedu linowego, którego kolo jest zamontowane na wystajacej z cieplarni koncówce nadziemnego pomostu, a jego wal jest polaczony rozlacznie z przekazujacym energie silnikiem napedowym stanowiska napedu i pompy.Kolo mocujace line jest na drugiej koncówce pomostu, a lina jest prowadzona na poszczególnych punktach zawieszania pomostu w linowych strzemiaczkach prowadniczych, w których podpiera sie na linowych rolkach prowadniczych, a tor linowy obejmuje po srodku od dolu do góry pomost.Natomiast wychylne ramy do nawadniania i opryskiwania maja rozlacznie zamontowane glowice opryskowe.Stanowisko napedu i pompy przewidziane na zewnatrz tunelu foliowego zdala od poszczegól¬ nych elementów urzadzenia mozna podlaczyc kolejno do innych zespolów urzadzenia, znajduja¬ cych sie w innych tunelach foliowych.120421 3 Nadziemny pomost urzadzenia rozciaga sie nad calym tunelem foliowym.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przykladzie wykonania na rysunku na którym fig. 1 przedstawia schemat tunelu w przekroju poprzecznym, wyposazony na nadziemnym pomoscie w urzadzenia do nawadniania i/lub opryskiwania, fig. 2 — tunel foliowy w czesciowym przekroju wzdluznym jak na fig. 1, fig. 3 — odcinek nadziemnej konstrukcji nosnej w czesciowym przekroju wzdluznym, iig. 4 — przenosnik rolkowy w widoku z boku, fig. 5 — przenosnik rolkowy w widoku z przodu, fig. 6 — przedstawia konstrukcje toru naciagowego w rzucie pionowym, fig. 7 — w powiekszeniu, prowadnice przewodu rurowego w widoku z przodu, fig. 8 — podwieszona prowad¬ nice przewodu rurowego w widoku z boku, fig. 9 — schemat urzdzenia do nawadniania i opryski¬ wania w widoku z boku, a fig. 10 — szkic przenosnego stanowiska napedu pompy.Na figurze 1 przedstawiono tunel foliowy 1, którego folia ochronna (nie pokazana na rysunku) jest utrzymywana przez palaki nosne 11 rozmieszczone wzdluz tunelu foliowego w równych odstepach. Na srodkowym odcinku palaków nosnych 11 jest podwieszona nadziemna konstrukcja nosna 3, na której jest podwieszony podziemny pomost 2, który wystaje poza tunel foliowy na jednej stronie. Nadziemny pomost 2 utrzymuje przenosnik rolkowy 4, który toczy sie po pomoscie wzdluz calej dlugosci tunelu foliowego. Na przenosniku rolkowym 4 sa podwieszone ramy 7 do nawadniania i opryskiwania, do których jest podlaczony zespól do nawadniania i opryskiwania i który jest podwieszony na nadziemnym pomoscie 2 i moze sie przemieszczac wzdluz pomostu.Przenosnik rolkowy 4 jest poruszany za pomoca czlonu napedzajacego 5 wzdluz nadziemnego pomostu tam i z powrotem z ustalona predkoscia a temu ruchowi towarzyszy uklad do nawadnia¬ nia i opryskiwania 6.Na wystajacym z tunelu foliowego koncu nadziemnego pomostu jest uklad do nawadniania i opryskiwania 6, polaczony ze stanowiskiem napedu i pompy 8 (fig. 10). Wystajaca czesc nadzie¬ mnego pomostu 2 z tunelu foliowego ma za zadanie uruchamiac system napedowy 5 i zasilac uklady do nawadniania i opryskiwania 6.Pomost 2 jest podparty przez podwieszony uklad nosny 3 przy poszczególnych polakach nosnych 11. Element podwieszajacy ukladu nosnego 3jest pokazany na fig. 3. Pomost nadziemny 2 sklada sie z dwóch usytuowanych od siebie w pewnej odleglosci szynach 21 o profilu w ksztalcie litery L, przy czym ustalona odleglosc jest zabezpieczana za pomoca elementu dystansujacego 25 w obszarze powieszania. Elementy dystansujace 25 maja korzystnie zamkniety profil i maja zamoco¬ wane strzemie podwieszajace 22. Drazki podwieszajace 31 ukladu nosnego 3 sa zamocowane na podwieszonych strzemionach 22. Dwa drazki podwieszajace 31 sa zamocowane w stosunku do siebie pod katem 130°-160°. Na koncach krazków podwieszajacych 31 jest nagwintowany trzpien 32, który przechodzi przez otwór 34 znajdujacy sie na górnej, ukosnej powierzchni strzemiona 22 i jest on w takim polozeniu zamocowany za pomoca nakretek 35. Za pomoca nakretek reguluje sie dlugosc ukladu nosnego 3.Czesci górne drazków podwieszajacych 31 przylegaja do elementu 33 ksztaltu litery U, który obejmuje widelkowato po srodku rure 36 i jest do niej przymocowany srubami.Rura 36 jak pokazuje fig. 1, jest przymocowana do górnego odcinka palaka nosnego 11 tunelu foliowego i w takim polozeniu jest przytwierdzona przez wspomniane nakretki. Element utrzymu¬ jacy 33 moze byc bezposrednio zamocowany srubami do palaka nosnego 11 tunelu foliowego i w takim przypadku rura 36 jest zbyteczna.Z figury 3 wynika, ze w górnym odcinku strzemienia podwieszonego 22 jest utworzony przewód dla prowadzenia liny, który stanowi czesc napedu 5. Do górnej czesci strzemienia podwieszajacego 22jest wmontowane strzemiaczko 24 do prowadzenia liny w ksztalcieodwróconej litery U i zabezpieczenia liny 53 wraz z prowadzaca line rolka 23 na jej wybraniu.Figury 4 i 5 przedstawiaja przenosnik rolkowy 4. Wózek 41 przenosnika 4 sklada sie z czesci tylnej 45, zeber poprzecznych 44 i czlonów podwieszajacych 43, które sa polaczone nakretkami nitowymi lub ze soba bezposrednio zaspawane.Punkt ciezkosci wózka 41 lezy pod nadziemnym pomostem 2 a ruch wózka umozliwiaja rolki 42 ulozyskowane równo na czlonach podwieszajacych 43 i sa do nich przymocowane. Podwieszone liny 72, które utrzymuja ramy do nawadniania i opryskiwania sa przytwierdzone na czterech rogach wózka 41, dzieki czemu ramy 7 do nawadniania i opryskiwania moga sie przemieszczac zgodnie z ruchem wózka 41. Dwa zwisy liny 53 sa przywiazane do wózka 41, do którego jest równiez przylaczony przewód rurowy 61 ukladu do nawadniania i opryskiwania 6.4 120421 Naped 5 sklada sie glównie z liny 53 i przynaleznego do niej kola 51 napedzajacego line oraz mocujacego line kola 52. Wedlugfig. 2, napedzajace line kolo 51 znajduje sie na wystajacej z tunelu foliowego 1 koncówce pomostu nadziemnego 2, przy czym walek jest polaczony ze sprzeglem 58.Na fig. 10 pokazany jest przewód 86 do przenoszenia energii z silnika napedowego 83 stanowiska napedu i pompy, który laczy sie ze sprzeglem 58 wspomnianym przewodem, pokazanym na rysunku linia przerywana. W poblizu dwóch koncówek nadziemnego pomostu znajduja sie, nie pokazane na rysunku, wylaczniki krancowe, a gdy zetkna sie one z wózkiem 41 przekazuja na silnik napedowy 83 sygnaly zmiany kierunku ruchu wózka.Na figurze 6 przedstawiono uklad mocujacy line, skladajacy sie z osadzonych na torach szynowych 21 utrzymujacych kolo ram 56 z mocujacym line kolem 52, które wzgledem nich jest usytuowane osiowo i wychylnie, z dociskowego trzpienia 55, ze sprezyn 54 i poprzecznego czlonu 59. Polozenie utrzymujace kolo ram 56 pozwala sie przestawic wzdluz ich boków za pomoca dociskowego trzpienia 55, dzieki czemu line 53 mozna odpowiednio naprezac. Stala sile naprezenia ustala sie za pomoca sprezyn 54.Przewód rurowy 61 zespolu do nawadniania i opryskiwania 6 przemieszcza sie zgodnie z kierunkiem ruchu wózka 41. Przewód rurowy 61 jest przytrzymywany przez duza liczbe prowadnic 62.Przewód rurowy jest podtrzymywany przez obejmy zaciskowe 64, z których kazda jest zamocowana na dolnej czesci strzemienia 63. Górna czesc strzemienia 63 przylega do zeber prowadniczych 66 na których sa ulozyskowane rolki 65. Rolki tocza sie po torach szynowych 21.Rama pozioma 7 do nawadniania i opryskiwania (fig. 1 i 9) jest powieszona tak, ze biegnie ona poprzecznie wzgledem tunelu foliowego 1, a jej wysokosc zawieszenia mozna przestawiac w stosunku do ziemi. Na fig. 1 pokazano ramy w polozeniu na najwyzszym opoziomie. Wzdluz ram 7 w równych odstepach sa zamieszczone glowice opryskowe 73, które rozdzielaja napompowana ciecz w przestrzeniach ograniczonych sciankami o ksztalcie stozka. Zamiast glowic opryskowych 73 mozna zamontowac na ramach do nawadniania i opryskiwania 7 takze glowice opryskujace 74 nastawione pod odpowiedim katem, które moga rozdzielac strumienie cieczy w przestrzeni ograni¬ czonej sciankami ksztaltu stozka. Mozna równiez podlaczyc sie do ram 7 gietka rura, która mozna prowadzic zupelnie blisko ziemi, gdzie znajduje sie dana kultura roslin.Uklad nawadniajacy i zraszajacy tunelu foliowego 1 jest napedzany za pomoca oddzielnie nastawionych i przenosnych stanowisk 8 napedu i pompy zasilajacej ciecza. Stanowisko 8 napedu i pompy jest zamontowane na wózku 81 na którym równiez jest zamontowany silnik napedowy 83 i pompa 82. Dzieki mechanicznemu przenoszeniu energii, silnik napedowy 83 laczacy sie ze sprzeg¬ lem 58, które z kolei ma polaczenie z liniowym kolem 51. Wylaczniki krancowe steruja zmiana kierunku silnika napedowego 83. Pompa cieczowa 82 jest podlaczona rozlacznie do zbiornika 85 stanowiacego zasobnik cieczy do zraszania lub nawadniania, jak równiez laczy sie z przewodem rurowym 61. Z uwagi na to, ze stanowisko napedu i pompy 8 moga byc przemieszczane w latwy sposób na wózku 81 a wszystkie ich elementy przylaczeniowe daja sie latwo rozlaczyc, moga one obslugiwac wieksza liczbe tuneli foliowych, co stanowi rozwiazanie natury ekonomicznej.Funkcjonowanie i obsluga urzadzenia wedlug wynalazku sa nastepujace. Podczas montazu tunelu foliowego 1 naciaga sie rury 36 na palaki nosne 11, po czym mocuje sie drazki podwieszajace 31 ukladu nosnego 3. Pomost nadziemny 2 mocuje sie na podwieszajacych drazkach 31. Polozenie nadziemnego pomostu 2 mozna ustawiac na zadana wysokosc przez przestawianie srub mocuja¬ cych. Dzieki takiemu ustawianiu urzadzenia, nie zmniejsza sie w sposób widoczny wolna przestrzen i nie zaklóca sie swobodnych ruchów lub gestosci zabudowania folii.W zaleznosci od tego, czy nalezy stosowac nawadnianie czy opryskiwanie i czy uprawia sie w tunelu foliowym dowolna kulture roslin ramy 7 do nawadniania i opryskiwania mozna zaopatrzyc w rózne glowice opryskowe, przy czym aby uruchomic urzadzenie wedlug wynatazu, ustawia sie przed tunelem foliowym wózek ze stanowiskiem 8 napedu i pompy po czym przewód rurowy 61 i sprzeglo 58 laczy sie ze stanowiskiem napedu a rure ssawna pompy cieczowej 82 wprowadza sie w zasobnik cieczowy 85 ustawiony obok tunelu foliowego.Elektryczne polaczenie nastepuje przez podlaczenie wtyczki kasetowego rozdzielnika znajdu¬ jacego sie na wózku 81 do sieci jak równiez kabla sterowniczego wylaczników krancowych do odpowiedniego gniazda wtyczkowego kasetowego rozdzielacza. Za pomoca glównego przela¬ cznika na rozdzielaczu kasetowym dostarcza sie prad do urzadzenia.120421 5 W celu opryskiwania, nastawia sie urzadzenie przed rozpoczeciem pracy na odpowiednia ilosc doplywu cieczy, po czym nastawia sie na pozadana do opryskiwania wartosc cisnienia roboczego, nastepnie nastawia sie odpowiednia predkosc i polozenie glowic opryskowych. Zgeszczona ciecz opryskowa przygotowuje sie w zbiorniku 85, do którego przylacza sie rure ssawna i spustowa pompy cieczowej. Po rozpoczeciu pracy pompy, gdy osiagnie sie pozadane cisninie, otwiera sie zawór kurkowy przewodu prowadzacego ciecz do opryskania i jednoczesnie wlacza sie silnik napedowy 83.Urzadzenie oprysujace przemieszcza sie poprzez tunel foliowy, gdzie opryskiwanie przebiega wedlug nastawionych parametrów. Nastepnie urzadzenie zadziala na wylacznik krancowy, który zmieni kierunek napedzania i ustaje praca opryskiwania. Przenosnik rolkowy 4 powraca do pozycji wyjsciowej i odlacza zespól do opryskiwania.W przypadku, gdy przy osiagnieciu koncowego punktu nawadniania praca pompy nie ustaje a nawadnianie przebiega w dalszym ciagu w kierunku tam i z powrotem, odlacza sie ja od sieci.Zbiornik cieczowy 85 w przypadku nawadniania napelnia sie woda i odpowiednio podlacza do niego pompe cieczowa 82 do przewodu nawadniajacego.Jesli chodzi o urzadzenie wedlug wynalazku, to nie ma zadnego znaczenia, czy przenosnik rolkowyjest napedzany za pomoca linowych kól, czy w inny sposób. Istota funkcjonowania polega jedynie na tym, ze przenosnik rolkowyjest sterowany na zewnatrz i caly pomost przemieszcza sie tam i z powrotem. Alternatywnie przenosnik rolkowymoze zawierac silnik elektryczny, przy czym stanowisko 8 napedu i pompy przekazuja na przenosnik pozadane elektryczne napiecie sterownicze jak i naped.W porównaniu z tradycyjnymi urzadzeniami do nawadniania i opryskiwania urzadzenie wedlug wynalazku wykazuje sie wieloma korzysciami. Jako korzysc mozna tu wymienic to, ze tunel foliowy przy montowaniu urzadzenia nie musi byc rozmontowany a urzadzenie moze byc obslugi¬ wane na zewnatrz tunelu, to tez wchodzenie obslugi do wewnatrz tunelu jest zbedne. Powoduje to podniesienie zdolnosci wykorzystania calej powierzchni tunelu.Przy porównywaniu urzadzenia wedlug wynalazku z tradycyjnym automatycznym urzadze¬ niem do nawadniania mozna stwierdzic, ze osiaga sie przy mniejszej liczbie glowic opryskowych równomierniejsze nawodnienie i opryskanie.Dalsza korzysc polega na tym, ze zamontowane w tunelu foliowym elementy urzadzenia maja prosta konstrukcje a kosztowne urzadzenie stanowisk 8 napedu i pompy mozna stosowac zarówno do nawadniania jak i opryskiwania powierzchni zamknietych w wielu tunelach foliowych.Dzieki mozliwosci przestawiania cisnienia cieczowego, predkosci napedzania, oraz predkosci z jaka przemieszczaja sie glowice opryskowe, mozna odpowiednio optymalnie regulowac nawad¬ nianie dowolnej kultury roslin.Zastrzezenia patentowe 1. Urzadzenie do opryskiwania cieklymi srodkami chemicznymi roslin i/lub nawadniania obszarów zamknietych scianami cieplarni, zwlaszcza tuneli foliowych które zawiera rame do nawadniania, umieszczona poprzecznie do kierunku wzdluznego tunelu foliwego i prowadzona wzdluz tunelu foliowego oraz mechanizm napedowy do poruszania ramy do nawadniania, gdzie w urzadzeniu jest umieszczony pomost do prowadzenia ramy wzdluz kierunku wzdluznego tunelu foliowego, przy czym do ramy nawadniania jest dolaczony prowadzony wzdluznie przewód rurowy, którego koncówka wystaje poza tunel foliowy i jest dolaczona do stanowiska pompy, znamienne tym, ze ma prowadnice w postaci nadziemnego pomostu (2), podwieszonego na luku nosnym tunelu foliowego, w srodkowym górnym jego obszarze, po którym to pomoscie jest prowadzony przenosnik rolkowy (4) poruszajacy sie wzdluznie, a na przenosniku rolkowym (4) jest podwieszona rama (7) do nawadniania, przy czym mechanizm napedowy jest polaczony bezpos¬ rednio z przenosnikiem rolkowym (4), a przewód rurowy (61) jest podwieszony w srodkowym obszarze tunelu foliowego. 2. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze przewód rurowy (61) jest polaczony z przenosnikiem rolkowym (4) przez prowadnice (62) na nadziemnym pomoscie (2).6 120421 3. Urzadzenie wedlug zastrz. 1. znamienne tym, ze przenosnik rolkowy (4)jest podlaczony do mechanicznego napedu linowego (5), którego kolo (51) jest zamontowane na wystajacej zcieplarni koncówce nadziemnego pomostu (2), a jego wal jest polaczony rozlacznie z przekazujacym energie silnikiem napedowym (83) stanowiska napedu i pompy, przy czym kolo (52) mocujace line, jest na drugiej koncówce pomostu (2) a lina jest prowadzona na poszczególnych punktach zawieszenia pomostu (2) w linowych strzemiaczkach prowadniczych (24), w których podpiera sie na linowych rolkach prowadniczych (23) a lor linowy obejmuje po srodku od dolu do góry pomost (2). 4. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze wychylne ramy (7) do nawadniania i opryskiwania, maja rozlacznie zamontowane glowice opryskowe (73) lub(74) .A:' ' W,VxVyV,VAW/^V,VxW',A\V,vw w^/s/w/s/W/W^ Fig 1120421 5/ 5 Fig.2 Fig5120421 r 53 ) *S .tai. ^ '52 56 _ ^ i-T-1 55 2f 54 /=^6 <*/ 66 64, flgi7 »f 2f ng.8 g g g^g £ / ^ v74 /=^5 S Fig. 10 Pracownia Poligraficzna UP PRL. Naklad 120 *gz.Cena 100 zl PLThe subject of the invention is a device for spraying plants with liquid chemicals and / or for irrigating areas enclosed by greenhouse walls, especially foil tunnels, which, thanks to the construction of an overground bridge, enable optimal use of the cultivated area in foil sleeves and enable the entire device to be operated outside the greenhouse if necessary. automatic. The horizontal frames for irrigation and spraying have spray heads permanently or detachably mounted. Spraying in foil tunnels has so far been carried out by means of a spraying apparatus carried and driven by the force of the operating muscles, a spraying apparatus carried by the operators and driven by the energy generated by the engine, spraying apparatus driven by the engine of the garden tractor or by means of scrubbers. Irrigation in foil tunnels was carried out by means of a watering can, spray heads mounted on a pipe, with a very low capacity, or spray heads with a very low capacity mounted on a sliding pipe and by means of a perforated pipe. The microclimate in plastic tunnels differs significantly from the surrounding climate. In foil tunnels, the air temperature and humidity are higher than outside the tunnel. When carrying out activities related to the protection of plants inside the foil tunnel, the worker must wear protective equipment that causes a high physical load during work that is already carried out in conditions harmful to health. For the operator of the spraying apparatus, there must be a cultivation-free section along the foil tunnel. spraying liquid plants. Otherwise, the spraying liquid will not reach the plants in their aboveground part in the right amount in all zones of the tunnel. Also in the case of devices driven by a garden tractor, it is necessary to leave a free space in the middle of the foil tunnel, which from the point of view of the optimal use of the surface of the cultivated area the greenhouse is disadvantageous and causes a loss of land that could be used for cultivation. Moreover, the apparatuses driven by the force of the serving muscles are very inefficient and with their use it is impossible to achieve even spraying of the plants. Such shortcomings are harmful both to the environment and to plants. The distribution of the spraying liquid in the tractor-powered spraying apparatus is better compared to the muscle-driven spray apparatus, but in this case it is very difficult to move the tractor in a closed foil tunnel and therefore the unproductive area is large. It is also known from the patent specification. Germany No. 2206275 irrigation device used only in greenhouses. The device comprises an irrigation frame arranged transversely to the longitudinal direction of the greenhouse and guided along the greenhouse, and a drive mechanism for moving the irrigation frames. The device includes a platform for guiding the frames along the longitudinal direction of the greenhouse. Attached to the irrigation frame is a longitudinal tubing whose end extends beyond the greenhouse and is attached to the pump station. Due to its construction, this device cannot be used in foil tunnels, because in tunnels there is no place for such installation of pipes that run in two lines, according to the irrigation frames installed on both sides of the greenhouse. installation of an automatic irrigation and spraying system in foil tunnels and installation of a very large number of spraying heads, which also does not result in even coverage of the plants with liquid. Moreover, the installed pipes may disturb the movement of the greenhouse. The aim of the invention is to develop a device for spraying and irrigation, which the work would not require the presence of an attendant in a polytunnel, which would be more productive than traditional equipment, which would offer optimal use of the cultivated area, which would allow plants of various heights and species to be sprayed, and finally, which would be more economical and more advantageous in terms of work efficiency than traditional automatic devices of this type. According to the invention, this task has been achieved. A chemical spraying and / or irrigation device which includes an irrigation frame placed transversely to the longitudinal direction of the foil tunnel and guided along the foil tunnel, and a drive mechanism for moving the irrigation frame, the device having a bridge for guiding the frame along the longitudinal direction of the foil tunnel, wherein the irrigation frame is connected to a longitudinally guided tubing, the end of which extends beyond the foil tunnel and is connected to the pump station according to the invention, characterized by the fact that for the purpose of enabling the desired wrapping of all plants in the foil tunnel, without any obstruction of free movement, inside the tunnel there is a guide in the form of an above-ground platform suspended on the lifting hatch of the foil tunnel, in its upper central area, on which a roller conveyor is guided longitudinally, and on the roller conveyor has an overhead irrigation frame, the drive mechanism is connected directly to the roller conveyor and the tubing is also suspended in the center area of the foil tunnel. Preferably, the tubular conduit is connected to the roller conveyor via guides on the above-ground platform. The roller conveyor is connected to a mechanical rope drive, the pulley of which is mounted on the end of the overground platform protruding from the greenhouse, and its shaft is connected separately to the energy transmitting drive motor of the drive and pump station. The line fastening wheel is at the other end of the platform and the rope is guided on The individual suspension points for the platform in the rope guide clamps, in which it is supported on the rope guide rollers, and the rope track covers the platform in the middle from bottom to top, while the swinging frames for irrigation and spraying have separately mounted spray heads. Drive and pump station provided for the outside of the foil tunnel away from the individual elements of the device, it is possible to connect successively to other devices of the device, located in other plastic tunnels. 120 421 3 The overground platform of the device extends over the entire foil tunnel. The subject of the invention is presented in the example of the drawing Fig. 1 shows a diagram of a tunnel in a cross-section, equipped on an above-ground bridge with irrigation and / or spraying devices, Fig. 2 - a foil tunnel in a partial longitudinal section as in Fig. 1, Fig. 3 - a section of the above-ground supporting structure in partial longitudinal section, iig. 4 - the roller conveyor in a side view, Fig. 5 - the roller conveyor in a front view, Fig. 6 - shows the structure of the hauling track in an elevation, Fig. 7 - enlarged, tubing guides in a front view, Fig. 8 - suspended tubing guide in side view, Fig. 9 - diagram of the irrigation and spraying device in side view, and Fig. 10 - sketch of the portable pump drive station. Figure 1 shows a foil tunnel 1 of which the foil is the protective one (not shown) is held by load-bearing stakes 11 arranged along the foil tunnel at equal intervals. The above-ground load-bearing structure 3 is suspended from the middle section of the load-bearing stakes 11, from which there is a suspended underground platform 2 which protrudes beyond the foil tunnel on one side. The above-ground platform 2 holds the roller conveyor 4, which rolls along the bridge along the entire length of the foil tunnel. On the roller conveyor 4 there are suspended frames 7 for irrigation and spraying to which the irrigation and spraying unit is connected and which is suspended on the above-ground platform 2 and can move along the platform. The roller conveyor 4 is moved by means of the driving part 5 along the above-ground platform back and forth at a predetermined speed and this movement is accompanied by an irrigation and spraying system 6. At the end of the above-ground platform protruding from the foil tunnel there is an irrigation and spraying system 6 connected to the drive and pump station 8 (FIG. 10). The protruding part of the hopper deck 2 from the foil tunnel is to activate the drive system 5 and power the irrigation and spraying systems 6. The deck 2 is supported by a suspended lifting system 3 at the individual lifting poles 11. The suspension element of the lifting system 3 is shown in Fig. 3. The overground platform 2 consists of two spaced apart rails 21 with an L-shaped profile, the predetermined distance being secured by a spacer 25 in the hanging area. The spacers 25 preferably have a closed profile and have suspension stirrups 22 attached. The suspension rods 31 of the carrying system 3 are attached to the suspension stirrups 22. The two suspension rods 31 are attached at an angle of 130 ° -160 ° to each other. At the ends of the suspension discs 31 there is a threaded pin 32 which passes through the hole 34 on the upper oblique surface of the stirrup 22 and is fixed in this position by means of nuts 35. Using the nuts, the length of the lifting system is adjusted. 3. Top parts of the suspension bars 31 adjoins the U-shaped member 33, which in the center of the tube 36 is fork-shaped and is bolted to it. The tube 36, as shown in Fig. 1, is attached to the upper section of the shackle 11 of the foil tunnel and is fixed in this position by the nuts mentioned. The retaining element 33 may be directly bolted to the carrier 11 of the foil tunnel, in which case the tube 36 is superfluous. FIG. 3 shows that in the upper section of the suspension stirrup 22 a cable guide wire is formed which forms part of the drive 5. the upper part of the suspension stirrup 22 is fitted with a stirrup 24 for guiding the rope in the shape of an inverted U letter and securing the rope 53 together with the guiding line roller 23 at its recess. Figures 4 and 5 show the roller conveyor 4. The carriage 41 of the conveyor 4 consists of the rear part 45, ribs transverse 44 and suspension members 43, which are either connected with rivet nuts or directly welded together. The center of gravity of the trolley 41 lies under the overhead platform 2 and the movement of the trolley is made possible by rollers 42 arranged evenly on the suspension members 43 and attached to them. Suspended ropes 72 that hold the irrigation and spray frames are secured at the four corners of the trolley 41 so that the irrigation and spray frames 7 can move with the movement of the trolley 41. The two rope overhangs 53 are tied to a trolley 41, to which is also connected pipe 61 of the irrigation and spraying system 6.4 120421 The drive 5 mainly consists of a rope 53 and the associated driving pulley 51 and a fastening line pulley 52. According to Fig. 2, the driving line wheel 51 is located on the end of the overground platform 2 protruding from the foil tunnel 1, the shaft connected to the coupling 58. Fig. 10 shows the line 86 for transmitting energy from the drive motor 83 of the drive and pump station, which connects with the clutch 58 with said conduit, shown in the drawing with a broken line. There are limit switches, not shown in the drawing, in the vicinity of the two ends of the above-ground platform, and when they touch the carriage 41, they transmit signals to the drive motor 83 to change the direction of the carriage movement. Figure 6 shows the line fastening system, consisting of mounted on the tracks rail 21 supporting the wheel of the frames 56 with a line fixing wheel 52, which is axially and pivotably positioned relative to them, from a pressure pin 55, from springs 54 and a transverse member 59. The position of the wheel of the frames 56 can be adjusted along their sides by means of a pressure pin 55 so that line 53 can be properly tensioned. A constant tension force is set by means of springs 54. The tubing 61 of the irrigation and spraying unit 6 moves in the direction of travel of the carriage 41. The tubing 61 is held by a plurality of guides 62. The tubing is supported by clamps 64 of which each is attached to the lower part of the stirrup 63. The upper part of the stirrup 63 rests against the guide ribs 66 on which the rollers 65 are mounted. The rollers roll on rail tracks 21. The horizontal frame 7 for irrigation and spraying (Figs. 1 and 9) is hung like this that it runs transversely to the foil tunnel 1 and its suspension height can be adjusted in relation to the ground. In Fig. 1 the frames are shown in their top level position. Along the frames 7, spray heads 73 are disposed at equal intervals, which distribute the pumped liquid in spaces delimited by cone-shaped walls. Instead of the spray heads 73, also angled spray heads 74 can be mounted on the irrigation and spray frames 7, which can divide the liquid streams in a space bounded by the cone-shaped walls. It is also possible to connect to the frame 7 a flexible pipe which can be run close to the ground where the plant culture is located. The irrigation and sprinkling system of the foil tunnel 1 is driven by separately adjustable and portable drive stations 8 and a liquid supply pump. The drive and pump station 8 is mounted on a carriage 81 on which also the drive motor 83 and the pump 82 are mounted. By mechanical transmission of energy, the drive motor 83 connects to a clutch 58 which in turn connects to a linear pulley 51. Limit switches they control the reversal of the drive motor 83. The liquid pump 82 is connected separately to a reservoir 85 constituting a reservoir for the spraying or irrigation liquid, and also connected to a pipe 61. Since the drive and pump station 8 can be moved easily on the trolley 81 and all their connection elements are easily disconnected, they can serve a greater number of foil tunnels, which is an economic solution. The operation and maintenance of the device according to the invention are as follows. During the assembly of the foil tunnel 1, the pipes 36 are stretched on the supporting piles 11, and then the suspension bars 31 of the suspension system 3 are attached. The overground platform 2 is mounted on the suspension bars 31. The position of the overground platform 2 can be adjusted to a given height by adjusting the fixing screws . Thanks to this arrangement of the device, the free space is not visibly reduced and the free movement or the density of the foil is not impeded. Depending on whether it is necessary to use irrigation or spraying and whether any culture of plants of the frame 7 for irrigation and is grown in a foil tunnel spraying heads can be provided with various spray heads, and in order to start the device according to the method, a trolley with the drive and pump station 8 is positioned in front of the foil tunnel, then the pipe 61 and coupling 58 connects to the drive station and the suction pipe of the liquid pump 82 is inserted into the a liquid reservoir 85 positioned next to the foil tunnel. The electrical connection is made by connecting the plug of the cassette distributor on the trolley 81 to the network as well as the control cable of the limit switches to the corresponding socket of the cassette distributor. Power is supplied to the machine via the main switch on the cassette distributor. 120 421 5 For spraying, the machine is set to the correct amount of liquid before starting work, then the working pressure is set to the desired spraying pressure, then the appropriate speed is set. and the position of the spray heads. The compressed spray liquid is prepared in a tank 85 to which the suction and drain pipes of the liquid pump are connected. After starting the pump operation, when the desired pressure is reached, the cock valve of the line leading the spraying liquid opens and at the same time the drive motor 83 is turned on. The spraying device moves through the foil tunnel, where the spraying proceeds according to the set parameters. Then the device will activate the limit switch, which will change the driving direction and the spraying operation stops. The roller conveyor 4 returns to its starting position and disconnects the spraying assembly. If the pump continues to operate when the watering end point is reached and the irrigation continues in the back and forth direction, it is disconnected from the network. Liquid tank 85 in case of irrigation the water is filled and the fluid pump 82 is suitably connected thereto to the irrigation line. As far as the apparatus according to the invention is concerned, it makes no difference whether the roller conveyor is driven by rope pulleys or otherwise. The essence of the operation is only that the roller conveyor is controlled outwards and the entire platform moves back and forth. Alternatively, the roller conveyor may contain an electric motor, the drive and pump station 8 transmitting the desired electrical control voltage and drive to the conveyor. Compared to conventional irrigation and spraying devices, the device according to the invention has many advantages. As an advantage, it can be mentioned that the foil tunnel does not have to be disassembled when mounting the device and the device can be operated outside the tunnel, so entering the tunnel inside is unnecessary. This increases the capacity to use the entire surface of the tunnel. When comparing the device according to the invention with a traditional automatic irrigation device, it can be found that with a smaller number of spray heads, a more uniform watering and spraying is achieved. A further advantage is that the elements installed in the foil tunnel are The devices have a simple structure and the expensive equipment of the drive and pump stations 8 can be used for both irrigation and spraying of closed surfaces in many foil tunnels. Thanks to the possibility of adjusting the liquid pressure, drive speed, and the speed at which the spray heads move, it is possible to optimally regulate the irrigation. Plant culture for any plant culture. Patent claims 1. A device for spraying liquid chemicals into plants and / or for irrigating areas enclosed by greenhouse walls, especially foil tunnels, which contain an irrigation frame located at the side of including the longitudinal direction of the foil tunnel and guided along the foil tunnel and a drive mechanism for moving the irrigation frame, where the device has a platform for guiding the frame along the longitudinal direction of the foil tunnel, with a longitudinally guided pipe attached to the irrigation frame, the end of which protrudes outside the foil tunnel and is attached to the pump station, characterized by the fact that it has guides in the form of an above-ground platform (2) suspended on the carrying hatch of the foil tunnel, in its upper central area, on which the roller conveyor (4) is guided lengthwise, and the irrigation frame (7) is suspended from the roller conveyor (4), the drive mechanism being connected directly to the roller conveyor (4), and the tubing (61) suspended in the central region of the foil tunnel. 2. Device according to claim Device according to claim 1, characterized in that the tubular conduit (61) is connected to the roller conveyor (4) via guides (62) on the above-ground platform (2). 1. characterized by the fact that the roller conveyor (4) is connected to a mechanical rope drive (5), the wheel (51) of which is mounted on the protruding end of the overground platform (2), and its shaft is connected separately to the power transmitting drive motor ( 83) of the drive and pump stations, where the line fastening wheel (52) is on the other end of the platform (2) and the rope is guided on individual platform suspension points (2) in the rope guide stirrups (24) where it is supported on the rope the guide rollers (23) and the rope rope clamps around the center bottom to top of the platform (2). 4. Device according to claim A device as claimed in claim 1, characterized in that the swivel frames (7) for irrigation and spraying are separately mounted spray heads (73) or (74). A: "W, VxVyV, VAW / ^ V, VxW", A \ V, vw w ^ / s / w / s / W / W ^ Fig 1120421 5/5 Fig. 2 Fig5120421 r 53) * S .tai. ^ '52 56 _ ^ i-T-1 55 2f 54 / = ^ 6 <* / 66 64, flgi7 »f 2f ng.8 g g g ^ g £ / ^ v74 / = ^ 5 S Fig. 10 Printing workshop of the PRL. Mintage 120 * per hour Price PLN 100 PL