Przedmiotem wynalazku jest urzadzenie do wymiany cewek z nawojem na cewki puste. Znajduje ono zastosowanie w maszynach do nawijania i przeróbki sztucznego jedwabiu, wyposazonych w natykowe wrzeciona cewek rezerwowych, umozliwiajace automatyczne przekladanie nitek przy wymianie cewek oraz nakladanie nitek przy uruchamianiu maszyny lub po wystapieniu zaklócen w przebiegu nawijania.W opisie patentowym NRD nr 71 331 jest opisane urzadzenie do wymiany cewek bez strat, przeznaczone do dwóch bezposrednio napedzanych natykowych wrzecion cewek, umieszczonydi jedno nad drugim. Podczas wymiany cewek z nawojem na cewki puste przekladnia zmianowa jest przesuwana po pionowej biezni od cewki z nawojem do cewki pustej. Przekladnia zmianowa jest wyposazona w strzemie do przekladania nitki. Kazdora¬ zowo, po osiagnieciu- przez- przekladnie zmianowa polozenia krancowego, strzemie do przekladania nitkijest obracane wokól pustej cewki, na skutek czego nitka o postaci petli zostaje poprowadzona dookola tej cewki.Nitka ta jest nastepnie odcinana za pomoca zespolu tnacego znajdujacego sie na strzemieniu przekladajacym, porywana przez pusta cewke zgodnie z katem opasania i nawijania na nia. Przemieszczanie przekladni zmianowej oraz strzemienia do przekladania nitki odbywa sie za pomoca silownika roboczego, uruchamianego hydraulicznie lub pneumatycznie i odpowiednich czlonów przekladni.Urzadzenie to, z uwagi na mechaniczne przekladanie nitki oraz sily bezwladnosci powstajace podczas przekladania, nie jest przystosowane do duzych predkosci roboczych. Zakladanie nitki za pomoca tego urzadze¬ niajest niemozliwe.W innym znanym urzadzeniu do nakladania nitki lub nitek na cewke z napedem od walca ciernego, wedlug opisu patentowego NRD nr 132 010, nakladanie nitki odbywa sie za pomoca zaopatrzonej w szczeline rurowej prowadnicy nitki, która za pomoca ksztaltki jest prowadzona wokól walca ciernego az do cewki. Poniewaz nie wystepuje tu ani jedno wrzeciono natykowe zapasowej cewki material w postaci nici, w okresie czasu od osiag¬ niecia przez cewke okreslonej masy nawoju az do zakonczenia wymiany cewek, jest zasysany i przenoszony do odpadów. Po zakonczeniu wymiany cewek nitka zostaje odcieta, a do inzektora, umieszczonego ponad rurowa prowadnica nitki, zostaje doprowadzone sprezone powietrze. Koniec nitki zostaje zassany przez inzektor i po¬ przez rurowa prowadnice nitki pneumatycznie podany na pusta cewke.2 118837 Urzadzenie to nie zadowala przy nakladaniu nitki lub nitek grubych, poniewaz w zwiazku ze stosowaniem obecnie duzych predkosci, roboczych powstaja dosc znaczne odpady, z uwagi na co sposób staje sie nieekono¬ miczny. Na skutek wydluzonej pracy inzektorów ssacych — a musza one pracowac tak dlugo, az pelne cewki f * ' zostana wymienione na puste — ma miejsce pokazne zuzycie sprezonego powietrza oraz wzglednie dlugotrwaly *' * flitnf ha'la$ uciazliwy dla personelu obslugi.Ekonomicznie efektywne zastosowanie maszyn do wytwarzania lub obróbki grubych nitek jest mozliwe ' ¦*tyHce wtedy, gdy maszyny te wytwarzaja mala ilosc odpadów lub wcale ich nie wytwarzaja.*..* Celem Wynalazku jest spelnienie tych wymogów. Dalszy cel polega na ulepszeniu sposobu nakladania nitek na cewki i wymiany cewek z nawojem na cewki puste, a z tym zwiekszeniu mozliwosci stosowania maszyn do nawijania.Zadaniem wynalazku jest opracowanie urzadzenia do wymiany cewek, umozliwiajacego samoczynne od¬ dzielanie bezkoncowego materialu nicianego, dostarczanego w sposób ciagly z duza predkoscia, po nawinieciu jednej cewki oraz bezzwlocznego, automatycznego przekladania powstalego przy tym poczatku nitki na druga wolna cewke, a tym samym umozliwieniu zautomatyzowania stanowisk pracy oraz umozliwiajacego nakladanie nitki na nowo w prosty sposób, w przypadku uruchamiania maszyny do nawijania, przeróbki sztucznego jedwa¬ biu lub po wystapieniu zaklócen w jej dzialaniu. Przy tym w obu przypadkach nalezy utworzyc nawój zapasowy na zewnatrz ukladu nawijania na cewce.Zadanie to zostalo wedlug wynalazku zrealizowane przez to, ze natykowe wrzeciona cewek sa umieszczone prostoliniowo przesuwnie, natomiast wal nawijajacy, elementy do przekladania nitki, kanaly do zawracania nitek, jedna lub wiele skladowych czesci rurowych prowadnic, zaopatrzonych w szczeline, sa umieszczone pro¬ stopadle przesuwnie wzgledem kierunku przemieszczania natykowych wrzecion cewek, inzektory do przeklada¬ nia nitek sa umieszczone przesuwnie nad zaopatrzonymi w szczeline rurowymi prowadnicami, zas przy rurowych prowadnicach, zaopatrzonych w szczeline, sa usytuowane znane elementy prowadzace nitki oraz elementy tnace do przecinania nitek. v; ZgodnjC z wynalazkiem rurowe prowadnice zaopatrzone w szczeline maja postac teleskopowo zsuwanych lub rozsuwanych zespolów rurowych, a inzektory do przekladania nitek umieszczone sa odchylnie, przy czym podczas normalnego nawijania nitki sa one usytuowane posrodku cewki, a podczas przekladania nitki lub podczas nakladania nitki sa one usytuowane ponad rurowymi prowadnicami, zaopatrzonymi w szczeline.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony przykladowo na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia urzadze¬ nie do nakladania i przekladania nitki w widoku z boku, fig. 2 — urzadzenie wedlug fig. 1 w widoku z przodu, fig. 3 — urzadzenie wedlug fig. 1 i 2 w czasie wymiany cewek, a fig. 4 - szczegól z fig. 3.W urzadzeniu 19 do nawijania nitek 1 na cewki znajduja sie dwa natykowe wrzeciona 8 cewek, usytuowane jedno nad drugim poziomo przesuwnie pomiedzy polozeniem roboczym a polozeniem zdawczym. Kazdy z ele¬ mentów natykowych wrzeciona 8 do nawijania cewek jest przystosowany do nakladania nitek na dwie cewki 6.Natykowe wrzeciona 8 cewek maja pomocniczy uklad napedowy, umozliwiajacy osiaganie poczatkowej predkos¬ ci obrotowej (nie przedstawiony na rysunku). Nawijajacy wal 5 i elementy 7 do przekladania nitek lacznie z obudowa 23 jego ukladu napedowego sa umieszczone pionowo przesuwnie w prowadnicy 25. Poziomy i piono¬ wy ruch przesuwania moze byc wykonywany za pomoca pneumatycznego lub hydraulicznego silownika, prze¬ kladni wodzacej lub tym podobnego.Urzadzenia te nie sa przedstawione na rysunku.Ponadto na obudowie 23 i na korpusie maszyny 24 sa zamocowane rurowe prowadnice 10 zaopatrzone kazda wsczeline 18 i zwrotny kanal 16. Zwrotny kanal 16 przebiega wokól nawijajacego walu 5 az do szczeliny 17, przechodzacej pomiedzy nawijajacym walem 5 a cewka ijest zwrócony w strone krawedzi cewki 9.Rurowe prowadnice 10 sa ukstaltowane jako zsuwalne i rozsuwalne teleskopowo i stanowia zespól rurowy zlozony z dwóch rur, wlozonydi jedna w druga. Jedna z tydi rur jest polaczona z korpusem 24 maszyny, a druga z obudowa 23. Wewnetrzna rura jest prowadzona w zewnetrznej rurze za pomoca znanych, nie przedsta¬ wionydi na rysunku, elementów prowadnicowych. Na górnym koncu kazdej z rur jest umiesczony element 11 prowadzacy nitke. Ponad kazda z rurowych prowadnic 10 znajduje sie element tnacy 13 do przecinania nitki, majacy korzystnie postac nozyc, który moze byc uruchamiany mechanicznie, pneumatycznie lub w podobny sposób.Ponadto ponad rurowymi prowadnicami 10 znajduje sie przesuwna czesc urzadzenia do nakladania i prze¬ kladania nitek. Czesc ta zawiera inzektor 4 do przekladania nitek, umiesczony w uchwycie 26, dalsy element 11 prowadzacy nitke, zamocowany do tego inzektora oraz urzadzenie 3 do obrabiania nitki. Uchwyt 26 jest przesuwany w prowadnicy 21 za pomoca pneumatycznego silownika 20. Inzektor 4 do przekladania nitek jest umiesczony odchylnie ijest zasilany sprezonym powietrzem za pomoca przewodu 12. Ponad urzadzeniami 3 do obrabiania nitek sa umieszczone znane kontrolne urzadzenia 2 i galety 22.118837 3 Urzadzenie dziala nastepujaco: na fig. 1 i 2 jest pokazany bieg nitki podczas operacji nawijania dolnych cewek. Dwie nitki 1 po przejsciu przez galete 22, kontrolne urzadzenia 2, urzadzenia 3 do obrabiania nitek i inzektory 4 do przekladania nitek sa doprowadzone wprost do dolnego natykowego wrzeciona 8 i przekladane na cewki 6 za pomoca elementów 7 do przekladania nitki.Urzadzenie do obrabiania nitki i inzektor 4 do przekladania nitek sa w tym czasie usytuowane wspólosio¬ wo, ponad kazda z cewek. Natykowe wrzeciona 8 znajduja sie w polozeniu zdawczym i sa uzbrojone w puste cewki 9.Z chwila osiagniecia przewidzianej ilosci nitki na cewkach, która przewaznie okresla sie w metrach bieza¬ cych, czasem nawijania lub w inny sposób, nastepuje przez wlaczenie przesterowujacego sygnalu rozpoczecia operacji przekladania nitki. Górne cewki z nawojem sa przesuwane w polozenie robocze z mocno naprezonymi cewkami. Natykowe wrzeciono 8 jest wprawiane w ruch obrotowy i tak dlugo przyspieszane za pomoca nie przedstawionego na rysunku pomocniczego napedowego ukladu, az predkosc obwodowa cewki i nawijajacego walu 5 zrównaja sie w przyblizeniu ze soba. Nawijajacy wal 5, elementy 7 do przekladania nitek lacznie z wlasciwymi napedowymi ukladami,jak równiez zwrotne kanaly 16 i jedna wzglednie wiele skladowych czesci rurowych prowadnic 10 zostaja z pewnym opóznieniem czasowym wzgledem tych dzialan dosuniete do juz przyspieszonych górnych natykowych wrzecion 8.Przez wsuniecie wewnetrznych rur w zewnetrzna rure ulegaja skróceniu rurowe prowadnice 10. Nastepnie inzektor 4 do przekladania nitek i urzadzenie do obrabiania nitek zostaja tak daleko przesuniete, az znajda sie ponad rurowymi prowadnicami 10 (fig. 3). Nitki sa przy tym przetrzymywane na zewnatrz obszaru rurowych prowadnic 10 za pomoca elementów 11 prowadzacych nitki po czym sa nawijane na dolna cewke.Gdy zostana zakonczone wszystkie kolejne zabiegi pozycyjne, a inzektory zasilane sprezonym powietrzem pracuja, zostaja uruchomione elementy tnace 13, które przecinaja nitki pomiedzy inzektorem 4 do przekladania nitek a rurowa prowadnica 10 (fig. 4).Podczas gdy konce 14 nitek nawijaja sie jeszcze na cewki z nawojem, wolne poczatki nitek 15 sa chwytane przez strumien powietrza i przenoszone poprzez rurowe prowadnice 10 i kanaly 16 do zawracania nitek do szczeliny 17, usytuowanej pomiedzy nawijajacym walem 5 anatykowym wrzecionem 8. Na obrzezach pustych cewek umieszczone sa znane chwytajace urzadzenia do zabierania nitki, dzieki którym nitka zostaje przechwyco¬ na i operaqa nawijania na cewki moze byc kontynuowana.Z nieznacznym opóznieniem czasowym wzgledem opisanych dzialan zostaje z powrotem przesunieta w po¬ lozenie wyjsciowe przesuwna czesc urzadzenia do nakladania i przekladania nitek, a przy tym zostaje odlaczony doplyw powietrza.W ten sposób nitki sa wyciagane ze szczelin 18 rurowych prowadnic 10 i dostaja sie znowu w obszar dzialania elementów 7 do przekladania nitek. Elementy 7 chwytaja nitki samoczynnie, powodujac tym samym ponowne uporzadkowane odkladanie sie nitek na cewkach.Nastepnie jest odlaczany pomocniczy napedowy uklad natykowego wrzeciona 8, przy czym za pomoca nawinietej nitki zostaje przed tym wytworzone polaczenie cierne z nawijajacym walem 5. Dolne natykowe wrzeciono zostaje wcisniete w polozenie zdawcze i zahamowane. Po zatrzymaniu dolne natykowe wrzeciono wraz z pelnymi cewkami zostaje zwolnione. Cewki zostaja przygotowane w ten sposób do wymiany recznej lub za pomoca specjalnego wymieniajacego urzadzenia, a ma to miejsce podczas operacji nawijania na cewki pozosta¬ lych natykowych wrzecion.Gdy wymiana cewek odbywa sie z górnego na dolne natykowe wrzeciono zachodza wtedy podobne procesy robocze w odpowiedniej kolejnosci, przy czym w tym przypadku rurowe prowadnice sa wydluzane przez wyciaganie jednej rury z drugiej rury. Po wystapieniu zaklócen w pracy lub w przypadku uruchamiania maszyny urzadzenie wedlug wynalazku moze byc wykorzystane równiez do powtórnego nakladania nitki.W tych przypadkach jest doprowadzana tradycyjnymi metodami, np. za pomoca inzektora recznego, do inzektóra do przekladania nitek. Inzektor ten trzeba przy tym otworzyc i wlozyc wen nitke. Operacje, jakie nalezy nastepnie przeprowadzic odpowiadaja przebiegowi przekladania. Sygnal do wywolywania tego przebiegu jest podawany w tym przypadku recznie. Dalsze zalety wynalazku polegaja na tym, ze przebieg ten odbywa sie zupelnie bezodpadowo, a wymiana cewek nastepuje w czasie ruchu cewek, dzieki czemu osiaga sie wzrost wydajnosci pracy.Zastrzezenia patentowe 1. Urzadzenie do wymiany cewek z nawojem na cewki puste za pomoca zaopatrzonych w szczeline ruro¬ wych prowadnic stosowane w maszynach do nawijania i przeróbki sztucznego jedwabiu, z ciernym przenoszeniem4 118837 napedu na cewki i natykowe wrzeciona cewek zapasowych, znamienne tym, ze natykowe wrzeciona (8) cewek sa umieszczone prostoliniowo przesuwnie, wal nawijajacy (5), elementy (7) do przekladania nitek, kanaly (16) do zawracania nitek, jedna lub wiele skladowych czesci rurowych prowadnic (10), zaopatrzonych w szczeline (18) sa umieszczone prostopadle przesuwnie wzgledem kierunku przemieszczania natykowyeh wrze¬ cion (8) cewek, inzektory (4) do przekladania nitek sa umieszczone przesuwnie nad rurowymi prowadnicami (10), zaopatrzonymi w szczeline (18), zas przy rurowych prowadnicach (10) zaopatrzonych w szczeline (18) sa usytuowane znane elementy (11) do prowadzenia nitek oraz elementy tnace (13) do przecinania nitek. 2. Urzadzenie wedlug zastrz. 1. znamienne tym, ze zaopatrzone w szczeline (18) rurowe prowad¬ nice (10) maja postac teleskopowo zsuwanych lub rozsuwanych zespolów rurowych. 3. Urzadzenie wedlug zastrz. 1 lub 2, znamienne tym, ze inzektory (4) do przekladania nitek sa umieszczone odchylnie, przy czym podczas normalnego nawijania nitki sa one usytuowane posrodku cewki, a podczas przekladania nitki lub podczas nakladania nitki sa one usytuowane ponad rurowymi prowadnicami (10) zaopatrzonymi w szczeline (18). f/g. t118 837 Fig. 3118 837 Fig i Prac. Poligraf. UP PRL. Naklad 120 egz.Cena 100 zl PL