PL118791B1 - Differential gear in particular for vehiclesrtnykh sredstv - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest mechanizm róznicowy, zwlaszcza do pojazdów o zmiennym momencie tarcia wewnetrznego w funkcji stosunku predkosci obrotowych pólosi napedzanych, przeznaczony zwlaszcza do mostów napedowych pojazdów.Znane mechanizmy róznicowe firmy Rockwell-Standard Corporation, Automative Division, Detroit-Michigan oraz mechanizmy róznicowe firmy EATON, opisane w artykule Williama W. Hoenesa pt. „A shiftable controlled traction differential for heavy duty trucks", Paper No 720905, SAE 1972, o stalym momencie tarcia wewnetrznego, sa wyposazo¬ ne w sprzeglo wielotarczowe, umieszczone miedzy pólosia a koszem satelitów.Znane sa takze mechanizmy róznicowe ze sprzeglem wielotarczowym o momencie tarcia wewnetrznego zaleznym od momentu na kole talerzowym przekladni glównej, mechanizmy takie produkowane sa miedzy innymi przez firme POWR-LOK CORPORATION oraz firme OLDS- MOBILE DIVISION z koncernu GMC.Wada znanych mechanizmów róznicowych jest propor¬ cjonalnosc dodatkowego momentu tarcia do momentu obrotowego przenoszonego przez przekladnie glówna.Powoduje to mala skutecznosc tych rozwiazan w warunkach zlej przyczepnosci kóljezdnych. Kiedy moment na obudowie mechanizmu jest maly, jazda po luku odbywa sie przy niesymetrycznym rozdziale momentów napedowych na kola, co utrudnia kierowanie pojazdem.Mechanizm róznicowy wedlug wynalazku posiada na pólosi osadzona nieobrotowo tuleje wielokatna, miedzy której scianami i powierzchnia walcowa piasty wewnetrznej 30 sprzegla wielotarczowego, w które jest wyposazony mecha¬ nizm róznicowy, sa umieszczone z luzem promieniowym walki utrzymywane przez koszyk i jego sprezynowe urza¬ dzenie srodkujace w sposób sprezysty w polozeniu symetrycz¬ nym wzgledem scian tulei wielokatnej. Nadto koszyk ma czesc cierna z kolnierzem, korzystnie uksztaltowana stoz- kowo, która jest osadzona w stozkowymotworze w obudowie mechanizmu róznicowego. Kolnierz koszyka styka sie z tarcza dociskowa, która jest polaczona z równomiernie rozlozonymi na obwodzie popychaczami, korzystnie dwoma, których drugie konce stykaja sie z krzywka czolowa osadzona nieobrotowo wzgledem obudowy mostu, zas jej powierzch¬ nia czolowa posiada równo rozlozone na obwodzie wglebie¬ nia o liczbie równej ilosci popychaczy. Na zewnatrz obudo¬ wy mechanizmu róznicowego jest tarcza polaczona z po¬ pychaczami, zas miedzy nia i obudowa umieszczone sa napinajace sprezyny.Podczas jazdy pojazdu na wprost, obudowa mechanizmu i pólos obracaja sie z równa predkoscia, z która takze obra¬ caja sie tuleja wielokatna, walki, koszyk oraz tarcza docisko¬ wa, przy czym tarcza dociskowa wykonuje oprócz ruchu obrotowego niewielkie ruchy poosiowe spowodowane wspólpraca popychaczy z czolowa powierzchnia krzywki.Ruchy te powoduja okresowe sprzezenie cierne koszyka z obudowa. Podczas poruszania sie pojazdu na zakrecie, koszyk wraz z walkami przekreca sie o pewien kat wzgledem tulei wielokatnej, jednak wielkosci geometryczne krzywki i luzu promieniowego walków sa tak dobrane, ze kat ten jest za maly aby nastapilo zakleszczenie walków. W przypadku przekroczenia granicznej wartosci stosunku 118 791118 791 3 predkosci obrotowych pólosi napedzanych, co moze miec miejsce tylko przy duzym poslizgu jednego z kól, koszyk wraz z walkami przekreca sie wzgledem tulei wielo- katnej o taki kat, który powoduje zakleszczenie walków i polaczenie poprzez wielotarczowe sprzeglo cierne pólosi z obudowa mechanizmu róznicowego, co jest jednoznaczne ze zwiekszeniem momentu tarcia wewnetrznego mechaniz¬ mu róznicowego. Wylaczenie wielotarczowego sprzegla ciernego z pracy nastepuje na skutek zmiany kierunku przenoszenia momentu obrotowego, co powoduje wyjscie walków z polozenia zakleszczenia i przyjecie przez nie polozenia symetrycznego wzgledem plaszczyzn tulei wielokatnej, narzuconego przez sprezynowe urzadzenie srodkujace.Mechanizm róznicowy wedlug wynalazku posiada zalety konwencjonalnego mechanizmu róznicowego, to znaczy daje w przyblizeniu równe sily napedowe na obydwa kola w warunkach normalnej eksploatacji oraz posiada cechy mechanizmu róznicowego o znacznie zwiekszonym tarciu Wewnetrznym w przypadku utraty przyczepnosci jednego kola, gdyz moment tarcia wewnetrznego wzrasta skokowo dajac lepsze wykorzystanie przyczepnosci kól napedzanych pojazdu.Natomiast dorazne zwiekszenie tarcia wewnetrznego powoduje male zuzycie samego urzadzenia zwiekszajacego tarcie wewnetrzne,, male zuzycie ogumienia. Ponadto zaleta wynalazku jest dobra kierowalnosc pojazdem oraz to, ze mechanizm róznicowy spelnia swoja funkcje zarówno przy poslizgu prawego jak i lewego kola oraz przy jezdzie do przodu i do tylu.Przedmiot wynalazku w przykladzie wykonania uwidocz¬ niony zostal na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia schemat przekroju osiowego mechanizmu róznicowego, fig. 2 —schemat przekroju wzdluz linii A-A na fig. 1, fig. 3 — rozwiniecie szczególu mechanizmu oznaczonego litera „a" na fig. 1.Mechanizm róznicowy wedlug wynalazku jest wyposa¬ zony w wielotarczowe sprzeglo cierne, którego piasta zewnetrzna 1 stanowiaca czesc obudowy mechanizmu róznicowego polaczona jest z piasta wewnetrzna 2 poprzez tarcze cierne wewnetrzne 3 i tarcze cierne zewnetrzne 4, na zewnatrz których sa osiowo umieszczone dociskowe sprezyny srubowe 5. W srodku piasty wewnetrznej 2, na pólosi 6 osadzona jest nieobrotowo tuleja wielokatna 7 w ten sposób, ze miedzy jej scianami i wewnetrzna powierz¬ chnia walcowa piasty 2 mieszcza sie z luzem promieniowym walki 8, które sa utrzymywane przez koszyk 9 i jego urza¬ dzenie srodkujace 10 w polozeniu symetrycznym wzgle¬ dem scian tulei wielokatnej 7. Nadto koszyk 9 ma czesc cierna z kolnierzem 17, korzystnie uksztaltowana stozkowo, która jest osadzona w stozkowym otworze w obudowie mechanizmu róznicowego. Kolnierz 17 koszyka 9 styka sie z tarcza dociskowa 11 polaczona z równomiernie rozlozo¬ nymi na obwodzie popychaczami 12, korzystnie dwoma, których drugie konce stykaja sie z krzywka czolowa 13 osadzona nieobrotowo wzgledem obudowy mostu 14, zas jej powierzchnia czolowa posiada równomiernie rozlo¬ zone na obwodzie wglebienia o liczbie równej ilosci popy- 4 chaczy 12. Z popychaczami 12 polaczona jest tarcza 15, zas miedzy nia i obudowa umieszczone sa napinajace spre¬ zyny 16.Podczas jazdy pojazdu wprost, obudowa mechanizmu 5 i pólos 6 obracaja sie z równa predkoscia, z która takze obracaja sie tuleja wielokatna 7, walki 8, koszyk 9 i tarcza dociskowa 11, przy czym tarcza dociskowa 11 wykonuje oprócz ruchu obrotowego niewielkie ruchy poosiowe spowodowane wspólpraca popychaczy 12 z czolowa powierz- 10 chnia krzywki 13. Ruchy te wywoluja okresowy moment sprzezenia ciernego miedzy obudowa i koszykiem 9.Podczas poruszania sie pojazdu na zakrecie, na skutek okresowego momentu tarcia koszyk 9 wraz z walkiem 8 przekreca sie okresowo o pewien kat wzgledem tulei 15 wielokatnej 7, jednak wielkosci geometryczne krzywki 13 i luzu promieniowego walków 8 sa tak dobrane, ze kat ten jest za maly aby nastapilo zakleszczenie walków 8. W przy¬ padku przekroczenia granicznej wartosci stosunku predkosci obrotowych pólosi napedzanych, co moze miec miejsce 20 tylko w przypadku duzego poslizgu jednego z kól, koszyk 9 wraz z walkami 8, przekreca sie wzgledem tulei wielokatnej 7, o taki kat, który powoduje zakleszczenie walków 8 i polacze¬ nie poprzez wielotarczowe sprzeglo cierne pólosi 6 z obu¬ dowa mechanizmu róznicowego, co jest jednoznaczne 25 z duzym zwiekszeniem momentu tarcia wewnetrznego mechanizmu róznicowego. Rozlaczenie pólosi 6 z piasta 2 nastepuje na skutek zmiany kierunku przenoszenia momentu obrotowego, co powoduje wyjscie walków 8 z polozenia zakleszczenia i przyjecie przez nie polozenia symetrycznego 30 wzgledem scian tulei wielokatnej 7, narzuconego przez sprezynowe urzadzenie srodkujace 10.Mechanizm róznicowy wedlug wynalazku dziala zarówno przy poslizgu prawego jak i lewego kola oraz przy jezdzie do przodu i do tylu. 35 Zastrzezenie patentowe Mechanizm róznicowy, zwlaszcza do pojazdów, o zmien¬ nym momencie tarcia wewnetrznego w funkcji stosunku predkosci obrotowych pólosi napedzanych, wyposazony 40 w wielotarczowe sprzeglo cierne, znamienny tym, ze na pólosi (6) jest osadzona nieobrotowo tuleja wielokatna (7), miedzy której scianami i wewnetrzna powierzchnia walcowa piasty (2) sprzegla wielotarczowego, mieszcza sie z luzem promieniowym walki (8), które sa utrzymywane przez 45 koszyk (9) i jego sprezynowe urzadzenie srodkujace (10) w sposób sprezysty w polozeniu symetrycznym wzgledem scian tulei wielokatnej (7), nadto koszyk (9) ma czesc cierna z kolnierzem, korzystnie uksztaltowana stozkowo, która jest osadzona w stozkowym otworze w obudowie 50 mechanizmu róznicowego, zas kolnierz koszyka (9) styka sie z tarcza dociskowa (11), ,która jest polaczona z równomiernie rozlozonymi na obwodzie popychaczami (12), korzystnie dwoma, których drugie konce stykaja sie z krzywka czolowa (13) osadzona nieobrotowo wzgledem 55 obudowy mostu (14), zas jej powierzchnia czolowa posiada równomiernie rozlozone na obwodzie wglebienia o liczbie równej ilosci popychaczy (12), nadto z popychaczami (12) polaczona jest tarcza (15), zas miedzy nia i obudowa umieszczone sa sprezyny napinajace (16).118 791 a 11 1511 2 3 4 1 ~~~AT UgA A2 1L « i Aa a fig.3 PL

Claims (1)

1. Zastrzezenie patentowe Mechanizm róznicowy, zwlaszcza do pojazdów, o zmien¬ nym momencie tarcia wewnetrznego w funkcji stosunku predkosci obrotowych pólosi napedzanych, wyposazony 40 w wielotarczowe sprzeglo cierne, znamienny tym, ze na pólosi (6) jest osadzona nieobrotowo tuleja wielokatna (7), miedzy której scianami i wewnetrzna powierzchnia walcowa piasty (2) sprzegla wielotarczowego, mieszcza sie z luzem promieniowym walki (8), które sa utrzymywane przez 45 koszyk (9) i jego sprezynowe urzadzenie srodkujace (10) w sposób sprezysty w polozeniu symetrycznym wzgledem scian tulei wielokatnej (7), nadto koszyk (9) ma czesc cierna z kolnierzem, korzystnie uksztaltowana stozkowo, która jest osadzona w stozkowym otworze w obudowie 50 mechanizmu róznicowego, zas kolnierz koszyka (9) styka sie z tarcza dociskowa (11), ,która jest polaczona z równomiernie rozlozonymi na obwodzie popychaczami (12), korzystnie dwoma, których drugie konce stykaja sie z krzywka czolowa (13) osadzona nieobrotowo wzgledem 55 obudowy mostu (14), zas jej powierzchnia czolowa posiada równomiernie rozlozone na obwodzie wglebienia o liczbie równej ilosci popychaczy (12), nadto z popychaczami (12) polaczona jest tarcza (15), zas miedzy nia i obudowa umieszczone sa sprezyny napinajace (16).118 791 a 11 1511 2 3 4 1 ~~~AT UgA A2 1L « i Aa a fig.3 PL