PL117266B1 - Control mechanism for multispeed gear - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest mechanizm stero¬ wania przekladni wielobiegowej.

W przekladniach ...wielobiegowyeh " przelaczanie biegów odbywa sie za posrednictwem sprzegiel za¬ laczanych i wylaczanych za pomoca walków prze- suwkowych. __ _ Sprzegla sa zwykle wyposazone w synchroniza¬ tory, które zapewniaja, ze kolo zebate i walek, z którym ma. on byc zesprzeglony, obracaja sie z ta sama predkoscia.

Znane sa z opisów patentowych Stanów Zjedno¬ czonych nr 34.17634 i 3757598 rozwiazania mecha¬ nizmów sterowania przekladni osmiobiegowych. za¬ wierajacych odpowiednio trzy wzglednie cztery wal¬ ki przesuwkowe i podwójne widelki. W szczelinie widelek jest umieszczony jeden koniec ramienia dzwigniowego, a drugi jego koniec jest. podlaczony do drazka sterujacego przesunieciem. Wskutek dlu¬ gosci tego ramienia, dla obrócenia drazka steruja¬ cego jest potrzebna dodatkowa sila, zwlaszcza gdy przekladnia jest wyposazona w synchronizatory.

Ze wzgledu na zasade konstrukcji synchroniza¬ torów do zesprzegienia przekladni wyposazonych w synchronizatory potrzebna jest czesto wieksza sila niz w przekladniach bez synchronizatorów.

Ponadto w przekladniach posiadajacych sprzegla synchronizowane i nie synchronizowane, zesprze- glenie dokonywane jednym mechanizmem sterowa¬ nia wymaga róznych sil dla róznych biegów.

Celem wynalazku jest opracowanie mechanizmu 25 30 sterowania przekladni wielobiegowej w którym be¬ da zastosowane elementy do. zmiany przelozenia si¬ lowego pomiedzy drazkiem sterujacym przesunie¬ ciem a walkami wybierajacymi przelozenie prze¬ kladni tak, ze dla niektórych sprzezen wystepuje stosunkowo duze przelozenie sitowe w porównaniu z pozostalymi sprzezeniami.

Mechanizm sterowania przekladni wielobiegowej, posiadajacej wiele walków przesuwkowych do se¬ lektywnego zalaczania biegów, zawierajacy prze¬ suwny pionowo „i obracalny drazek, reczna dzwig¬ nie wybierania biegów, podlaczona do tego preta i przesuwajaca go oraz obracajaca, i widelki za¬ montowane na precie i przystosowane do selektyw¬ nego zazebiania z jednym z walków, .przesuwko¬ wych dla spowodowania jego przemieszczenia, we¬ dlug wynalazku charakteryzuje sie tym, ze zawie¬ ra drugie widelki, zamontowane obrotowo na czo¬ pie pomiedzy swymi zakonczeniami, i zazebiane ro¬ boczo, z walkiem przesuwkowym, przy czym pierw¬ sze widelki, sa wybiorczo zazebiane z drugimi wi¬ delkami dla przemieszczenia drugich widelek i za¬ zebionego z nimi walka przesuwkowego, Z walkiem przesuwkowym sa polaczone roboczo trzecie widelki, które sa wybiorczo zazebiane rów¬ niez z pierwszymi- widelkami, przy czym trzecie widelki sa zamontowane obrotowo, na ezopie po¬ miedzy swymi zakonczeniami.

Dzwignia wybierania biegów jest polaczona z pierwszymi widelkami za pomoca drazka, które- 117 266117 266 a i go obrót powoduje przemieszczenie walków prze¬ suwkowych, a jego osiowe przesuniecie powoduje wzgledne przemieszczenie pomiedzy pierwszymi wi¬ delkami a drugimi widelkami.

Pierwsze widelki maja kolek, a drugie widelki posiadaja wyciecie, przy czym Ikolek jest wprowa¬ dzany do wyciecia poprzez przemieszczenie pierw¬ szych widelek w kierunku drugich widelek.

Dzwignia wybierania biegów jest polaczona do drazka za posrednictwem jarzma, zamocowanego przegubowo do jednego konca obrotowej piasty i posiadajacego kolek zamocowany do jarzma,*przy czym drazek posiada naciety element, wspólpracu¬ jacy z 'kolkiem dla przekazania na drazek ruchu osiowego i wspólpracujacy z jarzmem dla przeka¬ zywania na drazek ruchu obrotowego.

Mechanizm korzystnie posiada dodatkowy walek przesuwkowy do wybierania kierunku jazdy do przodu wzglednie do tylu, dzwignie biegu wstecz¬ nego, tuleje polaczona z dzwignia biegu wsteczne¬ go i podpierajaca drazek w czasie jego ruchów osio¬ wych i obrotowych oraz uklad dzwigniowy, pola¬ czony roboczo z tuleja i walkiem przesuwkowym dla realizowania jego przemieszczania pomiedzy po¬ lozeniem przednim i tylnym.

Niniejszy Wynalazek zapewnia zmienne przeloze¬ nie silowe pomiedzy reczna dzwignie wybierania biegów a walkami przesuwkowymi, dzieki czemu przy zalaczeniu sprzegiel niezsychronizowanych przelozenie silowe jest wzglednie male, a przy wybierania sprzegiel zsynchronizowanych wzglednie wysokie, przy zalozeniu, ze przekladnia, w której zastosowano niniejszy wynalazek, posiada wiele sprzegiel zsynchronizowanych dla wybierania roz¬ maitych biegów i niezsychronizowane sprzeglo slu¬ zace do wybierania wysokiego i niskiego zakresu predkosci kazdego biegu.

Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przy¬ kladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia mechanizm sterowania przekladni w widoku perspektywicznym, fig. 2 — przekrój wzdluz linii 2-2 oznaczonej nr fig. 1, fig. 3 — widok bocz¬ ny czesci mechanizmu przedstawionego na fig. 1.

Na figurze 1 przedstawiono mechanizm zmiany biegów, który posiada cztery walki przesuWkowe 10, 11, 12 i 13 selektywnie uruchamiane w celu wy¬ bierania róznych biegów w przekladni.

Walek przesuwkowy 10 wybiera trzeci i czwarty biegi, walek przesuwkowy 11 wybiera zakres wy¬ sokich i niskich biegów, walek przesuwkowy 12 wybiera pierwszy i drugi biegi, a walek przesuw¬ kowy 13 wybiera kierunek jazdy do przodu lub do tylu.

Kazdy z walków przesuwkowych 10, 11, 12 i 1.3 posiada zamocowane na nich widelki oznaczone od¬ powiednio 14, 15, 16 i 17, z których kazde posiada wyciecie oznaczone odpowiednio 18, 19, 20 i 21.

Wyciecie 21 wspólpracuje z czopem 22, zamonto¬ wanym na wahaczu 23, polaczonym z walkiem 24, zamontowanym obrotowo w obudowie 25 przeklad¬ ni i posiadajacym* dzwignie 26 polozona po stronie przeciwnej wzgledem wahacza 23.

Dzwignia 26 jest polaczona lacznikiem 27 z ra¬ mieniem 28, zamocowanym na stale do rurowej ko¬ lumny 29, która jest obrotowo podparta w dwóch oddalonych od siebie punktach 30 i 31 konstrukcji wsporczej 32.

Górna czesc rurowej kolumny 29 jest, polaczona z tuleja 33, na której jest zamontowana dzwignia biegu wstecznego 34.

Przemieszczenie dzwigni biegu wstecznego 34 po¬ woduje obrót tulei 33 i rurowej kolumny 29, a w konsekwencji przemieszczenie ramienia 28. Ruch ramienia 28 jest przekazywany przez lacznik 27, powodujac obrót walka 24 i wahacza 23 w celu przesuniecia walka przesuwkowego 13 do przodu lub do tylu, pomiedzy polozeniami jazdy do przo¬ du lub do tylu.

Wybieranie biegów odbywa sie za pomoca dzwig¬ ni 40, przechodzacej przez prowadnice z szczelina¬ mi 41 i polaczona z jarzmem 42. Jarzmo 42 jest przegubowo zamontowane na uszach 43 piasty 44, polaczonej obrotowo z przedluzeniem rurowej ko¬ lumny 29.

, Czesc tulei 33 jest wycieta w celu utworzenia przejscia dla jarzma 42. Jarzmo 42 ma kolek 45, wspólpracujacy z nacietym elementem 46, polaczo¬ nym z drazkiem 47, przechodzacym przez rurowa kolumne 29 i posiadajacym pierwsze widelki 48, przymocowane do jego jednego konca. Drazek 47 jest zamocowany obrotowo wewnatrz rurowej ko¬ lumny Z9 na lozyskach 49 i 50.

Pierwsze widelki 48 wspólpracuja z wycieciem 19 i posiadaja dwa.kolki 51 i 52. Kolki wspólpracuja z wycieciami 53 i 54, znajdujacymi sie odpowied¬ nio w drugich i trzecich widelkach 55 i 56.

Drugie widelki 55 wspólpracuja z wycieciem 20 i sa przegubowo zamontowane w obudowie prze¬ kladni za pomoca czopa 57. Trzecie widelki 56 wspólpracuj^ z wycieciem 18 i sa przegubowo za¬ montowane w obudowie przekladni za pomoca czo¬ pa 58.

Prowadnica 41 ze szczelinami posiada cztery po¬ ziome szczeliny 60, 61, 62 i 63, polaczone parami pionowymi szczelinami 64 i 65. Pionowe szczeliny 64 i 65 sa polaczone miedzy soba pozioma szczelina 66. Przemieszczenie dzwigni wybierania biegów 40 wzdluz poziomych szczelin 60, 61, 62, 63 i 66 powo¬ duje obrót jarzma 42 i piasty 44, a przez to obrót drazka 47. Obrót drazka 47 powoduje przesuniecie pierwszych widelek 48, powodujace z kolei przesu¬ niecie walków przesuwkowych 10, 11 i 12.

W przedstawionym na rysunku polozeniu dzwig¬ ni wybierania biegów 40, to jest w poziomej szcze¬ linie 66, pierwsze widelki 48 sa sprzezone z wycie¬ ciem 19, a przesuniecie dzwigni w szczelinie 66 w strone pionowej szczeliny 64 powoduje przesu¬ niecie walka przesuwkowego 11, powodujace wy¬ branie dolnego zakresu biegów. Pionowe przesunie¬ cie dzwigni wybierania biegów 40 wzdluz pionowej szczeliny 64 w kierunku poziomej szczeliny 60 po¬ woduje umieszczenie kolka 51 w wycieciu 53 i roz¬ laczenie widelek 48 z wycieciem 19.

Przesuniecie dzwigni wzdluz poziomej szczeliny 60 za posrednictwem kolka 51 powoduje obrót dru¬ gich widelek 55 dookola czopa 57 i przesuniecie walka przesuwkowego w celu wybrania pierwszego lub drugiego biegu.

Podobnie, jezeli dzwignia wybierania biegów 40 zostaje przesunieta wzdluz pionowej szczeliny 64 10 15 20 25 35 40 45 50 I 55 60 655 117 266 6 w kierunku poziomej szczeliny 61, to kolek 51 wchodzi w wyciecie 54, a przesuniecie wzdluz po¬ ziomej szczeliny 61 powoduje 61 obrót trzecich wi¬ delek 56 i osiowe przesuniecie walka przesuwkowe- go 10 w celu wybrania trzeciego lub czwartego bie¬ gu.

Jezeli dzwignia wybierania biegów 40 jest prze¬ suwna wzdluz poziomej szczeliny 66 w kierunku pionowej szczeliny 65, to walek przesuwkowy II jest przemieszczany w celu wybrania wysokich bie¬ gów, a kolek 52 zostaje ustawiony wspólosiowo z wycieciami 53 i 54 w celu umozliwienia wybra¬ nia biegu z wysokiego zakresu.

Jest rzecza..oczywista, ze widelki 55 i 56 zwiek¬ szaja mechaniczne przelozenie silowe pomiedzy dzwignia wybierana},, biegów 40 a,.w*alkami prze- suwkowymi 10 i 12, dzieki czemu wieksze opory walków przesuwkowych przy wybieraniu biegów, spowodowane urzadzeniami do synchronizacji, nie powoduja koniecznosci zwiekszenia sily wywieranej na dzwignie wybierania biegów 40 ponad wartosc potrzebna do wybrania zakresu biegów przez walek przesuwkowy 11. . . ¦'"•-"¦ Zastrzezenia patentowe 1. Mechanizm sterowania przekladni wielobiego- wej, posiadajacej wiele walków przesuwkowych do selektywnego zalaczania biegów, zawierajacy prze¬ suwny pionowo i obracalny drazek, reczna dzwig¬ nie wybierania biegów, podlaczona, do tego preta i przesuwajaca go oraz obracajaca, i widelki .za¬ montowane na precie i przystosowane dp^ selektyw¬ nego zazebiania z jednym z walków przesuwko¬ wych dla spowodowania jego przemieszczenia, zna¬ mienny tym, ze zawiera drugie widelki (55), za¬ montowane obrotowo na czopie (57) pomiedzy swy-' mi zakonczeniami, i zazebiane roboczo z walkiem przesuwkowym (12), przy czym pierwsze widelki (48) sa wybiorczo zazebiane z drugimi widelkami (55) dla przemieszczenia drugich wfdelek (55) i za¬ zebionego z nimi walka przesuwkowego (12). 2. Mechanizm wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze z walkiem przesuwkowym (10) sa polaczone ro¬ boczo trzecie widelki (56), które sa wybiorczo za¬ zebiane równiez z pierwszymi widelkami (48), przy czym trzecie widelki (56) sa zamontowane obroto¬ wo na czopie (58) pomiedzy swymi zakonczeniami. 3. Mechanizm wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze dzwignia wybierania biegów (34) jest polaczona z pierwszymi widelkami (48) za pomoca drazka (47), którego obrót powoduje przemieszczenie wal¬ ków przesuwkowych (10), (11), (12) i (13) a jego osiowe przesuniecie powoduje wzgledne przemie¬ szczenie pomiedzy pierwszymi widelkami (48) a drugimi widelkami (55). 4. Mechanizm wedlug zastrz. 3, znamienny tym, ze pierwsze widelki (48) posiadaja kolek (52), a dru¬ gie widelki (55) posiadaja wyciecie (53), przy czym kolek (52) jest wprowadzany do wyciecia (53) po¬ przez przemieszczenie pierwszych ..widelek (48) w kierunku .drugieti widelek (55). 5. Mechanizm wedlug zastrz^ 3, znamienny tym, ze dzwignia wybierania biegów (34) jest_..polaczona do drazka (47) za posrednictwem .jarSEair (42), za¬ mocowanego przegubowo ,do jednego konca obro¬ towej piasty (44)\ i posiadajacego kolek (4*5) zamo¬ cowany do jarzma (42), przy c|ym drazek (47) po¬ siada naciety element (46), wspólpracujacy z kol¬ kiem (45) dla przekazania na drazek (47) ruchu osio¬ wego i wspólpracujacy z jarzmem (42) dla prze¬ kazywania na drazek (47) ruchu obrotowego. 6. Mechanizm wedlug zastrz. 3, znamienny tym, ze posiada dodatkowy walek przesuwkowy (13) do wybierania kierunku jazdy do przodu wzglednie do tylu, dzwignie biegu wstecznego (34), tuleje (33) polaczona z dzwignia biegu wstecznego (34) i pod¬ pierajaca drazek (47) w czasie jego ruchów osio¬ wych i obrotowych oraz uklad dzwigniowy (23, 24, 26, 27, 28), polaczony roboczo z tuleja (33) i wal¬ kiem przesuwkowym (13) dla realizowania jego przemieszczenia pomiedzy polozeniem przednim a tylnym. io 15 20 25 30 35117 266117 266 ^Fut.3

Claims (6)

Zastrzezenia patentowe

1. Mechanizm sterowania przekladni wielobiego- wej, posiadajacej wiele walków przesuwkowych do selektywnego zalaczania biegów, zawierajacy prze¬ suwny pionowo i obracalny drazek, reczna dzwig¬ nie wybierania biegów, podlaczona, do tego preta i przesuwajaca go oraz obracajaca, i widelki .za¬ montowane na precie i przystosowane dp^ selektyw¬ nego zazebiania z jednym z walków przesuwko¬ wych dla spowodowania jego przemieszczenia, zna¬ mienny tym, ze zawiera drugie widelki (55), za¬ montowane obrotowo na czopie (57) pomiedzy swy-' mi zakonczeniami, i zazebiane roboczo z walkiem przesuwkowym (12), przy czym pierwsze widelki (48) sa wybiorczo zazebiane z drugimi widelkami (55) dla przemieszczenia drugich wfdelek (55) i za¬ zebionego z nimi walka przesuwkowego (12).

2. Mechanizm wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze z walkiem przesuwkowym (10) sa polaczone ro¬ boczo trzecie widelki (56), które sa wybiorczo za¬ zebiane równiez z pierwszymi widelkami (48), przy czym trzecie widelki (56) sa zamontowane obroto¬ wo na czopie (58) pomiedzy swymi zakonczeniami.

3. Mechanizm wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze dzwignia wybierania biegów (34) jest polaczona z pierwszymi widelkami (48) za pomoca drazka (47), którego obrót powoduje przemieszczenie wal¬ ków przesuwkowych (10), (11), (12) i (13) a jego osiowe przesuniecie powoduje wzgledne przemie¬ szczenie pomiedzy pierwszymi widelkami (48) a drugimi widelkami (55).

4. Mechanizm wedlug zastrz. 3, znamienny tym, ze pierwsze widelki (48) posiadaja kolek (52), a dru¬ gie widelki (55) posiadaja wyciecie (53), przy czym kolek (52) jest wprowadzany do wyciecia (53) po¬ przez przemieszczenie pierwszych ..widelek (48) w kierunku .drugieti widelek (55).

5. Mechanizm wedlug zastrz^ 3, znamienny tym, ze dzwignia wybierania biegów (34) jest_..polaczona do drazka (47) za posrednictwem .jarSEair (42), za¬ mocowanego przegubowo ,do jednego konca obro¬ towej piasty (44)\ i posiadajacego kolek (4*5) zamo¬ cowany do jarzma (42), przy c|ym drazek (47) po¬ siada naciety element (46), wspólpracujacy z kol¬ kiem (45) dla przekazania na drazek (47) ruchu osio¬ wego i wspólpracujacy z jarzmem (42) dla prze¬ kazywania na drazek (47) ruchu obrotowego.

6. Mechanizm wedlug zastrz. 3, znamienny tym, ze posiada dodatkowy walek przesuwkowy (13) do wybierania kierunku jazdy do przodu wzglednie do tylu, dzwignie biegu wstecznego (34), tuleje (33) polaczona z dzwignia biegu wstecznego (34) i pod¬ pierajaca drazek (47) w czasie jego ruchów osio¬ wych i obrotowych oraz uklad dzwigniowy (23, 24, 26, 27, 28), polaczony roboczo z tuleja (33) i wal¬ kiem przesuwkowym (13) dla realizowania jego przemieszczenia pomiedzy polozeniem przednim a tylnym. io 15 20 25 30 35117 266117 266 ^Fut.3