***$ Patentowego Twórcy wynalazku: Witold Szczepanowicz, Wit Marcinkowski, Teofil Bie¬ lecki, Ryszard Przeklas " Uprawniony z patentu: Osrodek Badawczo-Rozwojowy Maszyn Rolni¬ czych, Lublin (Polska) Oslona ochronna walu zwlaszcza przegubowego do maszyn rolniczych Przedmiotem wynalazku jest oslona ochronna walu zwlaszcza przegubowego do przenoszenia mo¬ mentu obrotowego z ciagnika do maszyny rolniczej.Znana jest oslona ochronna walu przegubowego zlozona z lejkowatej, polaczonej z rura oslonowa walu, czaszy oslaniajacej przegub. Oslona ta lo¬ zyskowana jest slizgowo na wale za posrednictwem trzech segmentów lozyskowych usytuowanych w otworach wykonanych w sciankach czaszy w odstepach katowych co 120°. Segmenty lozysko¬ we w ksztalcie litery L maja czesci slizgowe, które umieszczone pomiedzy lejkowata czasza a walem wspólpracuja z cylindryczna i bocznymi powierz¬ chniami rowka walu.. Lejkowata czasza ma po¬ wierzchnie wewnetrzna, która w miejscu przylega¬ nia do niej slizgowej czesci segmentu lozyskowego jest gladka, bezstopniiowa. Otwory wykonane w sciance czaszy maja powierzchnie, które prze¬ biegaja poprzecznie do powierzchni cylindrycznej walu.Z opisu patentowego DT-PS 838 843 znane jest lozysko tasmowe zlozone z obudowy z pokrywa, która ma dwie szczeliny, poprzez które imozna prze¬ ciagnac tasme owijajac ja wokól czopa waiu. Lo¬ zysko to ma ten z konców tasmy unieruchomiony tak,«azeby wal nie mógl byc zahamowany, gdy kierunek jego obrotów bedzie zgodny z kierunkiem nawoju tasmy.-Oslona ochronna walu zwlaszcza walu przegubo¬ wego do maszyn rolniczych, lozyskowana slizgowo 10 15 20 25 30 w rowku pierscieniowym na wale, zlozona z co najmniej jednej oslaniajacej przegub lejkowatej czaszy polaczonej z rura oslonowa walu, wedlug wynalazku ma lejkowata czasze z gniazdem z po¬ wierzchniami oporowymi i z usytuowanym ukosnie* do powierzchni walu otworem z zebami. W tej lej¬ kowatej czaszy unieruchomione sa usytuowane w gniezdzie pierscien oporowy i rura oslonowa walu oraz odksztalcony sprezyscie segment slizgo¬ wy. Segment ten zlozony jest z czesci nosnej i osadczej. Nosna czesc segmentu opasuje wal na czesci obwodu czopa nie mniejszej od jego polowy.Czesc osadcza ma ulatwiajacy smarowanie wystep, korzystnie stozkowy, z otworem i wglebienia, w które w czasie montazu oslony na wale zachodza zeby otworu lejkowatej czaszy.Dla uzyskania cechy odksztalcalnosci sprezystej i ulatwienia montazu, segment slizgowy w korzyst¬ nym przypadku ma wybrania tworzace mostki.Jakkolwiek segment slizgowy moze z powodze¬ niem wspólpracowac tylko z powierzchniami two¬ rzacymi Towlka wykonanego na' 'wale, korzystnym jest gdy ten segment ma powierzchnie slizgowe wspólpracujace z powierzchniami bocznymi rowka i z powierzchnia cylindryczna walu.Dalsza cecha wynalazku je$t to, ze oslona ma pierscien oporowy z osadzeniem redukujacym do laczenia rur o róznych rozmiarach.Oslona dla zabezpieczenia przed dostawaniem sie zanieczyszczen do segmentu slizgowego ma z jed- 114 856114 856 nej jego strony pierscieniowy wystep powierzchni wewnetrznej czaszy, z drugiej natomiast warge w postaci wyprofilowanej krawedzi pierscienia oporowego. Pierscieniowy wystep powierzchni we¬ wnetrznej czaszy zmniejsza szczeline na powierzen- 5 ni cylindrycznej walu a warga zmniejsza szczeline na powierzchni czolowej uskoku srednic walu. ~ Rozwiazanie wedlug wynalazku charakteryzuje prostota montazu oslony na wale za pomoca jed¬ nego segmentu slizgowego, który poprawnie lozys- 10 ' kuje oslone niezaleznie od tego czy zostanie wsu¬ niety pomiedzy oslone i wal w kierunku zgodnym lub przeciwnym do kierunku obrotu walu. Latwosc smarowania i uszczelnienie gniazda segmentu sliz- gqwy*^_prz3K»3Miiaja-^sie do zwiekszenia trwalosci 15 eks^d&Wyjne* <&l«ny.'Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przy¬ kladach wykonania na rysunkach, na których fig. 1 pr^ed^^iJ^ra^fcieiit \oslony w przekroju wzdluz- nyhC-fig. %-—-czesciowy przekrój wzdluzny oslony 20 zdjetej z walu z widokiem otworu, przez który wsuwa sie segment slizgowy, fig. 3 — oslone ochronna w przekroju poprzecznym w plaszczyznie wzdluz linii I—I zaznaczonej na fig. 1.Oslona ochronna ma oslaniajaca przegub 1 lej- 25 kowata czasze 2 polaczona nierozlacznie z rura oslonowa 3. Lejkowata czasza ma ukosnie usytuo¬ wany wzgledem powierzchni 4 walu 5 otwór 6 i gniazdo 7 z powierzchniami oporowymi 8 i 9 oraz zewnetrzna 10. W rowku 11 na wale 5 i w gniez- 30 dzie 7 oraz w otworze 6 usytuowany jest segment slizgowy 12.Segment slizgowy opasuje wal na czesci obwodu czopa o dlugosci zblizonej do pelnego jego obwodu.Segment sklada sie z czesci nosnej 13 i osadczej 14. 35 Czesc nosna ma wybrania 15 tworzace mostki 16.Czesc osadcza ma wglebienia 17 i 18, w których usytuowane sa zeby 19 i 20 owtoru 6, ma ponadto wystep 21 przeznaczony do przystawienia smarow¬ nicy dla doprowadzenia smaru do powierzchni oslo- 40 ny podlegajacych tarciu przez wykonany w tym celu otwór smarowy 22. Wystep 21 uniemozliwia równiez wsuniecie segmentu slizgowego glebiej do otworu 6. W czesci poczatkowej segment ma sciecia 35 ulatwiajace jego wprowadzenie przez otwór 6 do gniazda 7. Dla ulatwienia rozprowadzania sma¬ ru segment slizgowy ma dodatkowe sciecia 23. Po¬ wierzchnie slizgowe 24 segmentu slizgowego wspól¬ pracuja z plaskimi powierzchniami bocznymi 25 pierscieniowego rowka 11 i z powierzchnia cylind¬ ryczna zewnetrzna 26 walu polozona na srednicy wiekszej od srednicy dna 27 rowka 11.Dla polaczenia dwu jednakowych czasz z rura¬ mi, z których jedna o mniejszej srednicy jest wsu¬ nieta w druga w celu uzyskania oslony dwu prze¬ gubów takiego walu, w którym odleglosc pomiedzy przegubami, w czasie eksploatacji, ulega zmianie, niezbedne jest stosowanie tulei redukujacej róz¬ nice srednic. Funkcje tulei redukcyjnej pelni od¬ sadzenie 29 pierscienia 28, który unieruchamia po- osiowo segment slizgowy 12. W zestawieniu cza¬ szy 3 z rura o wiekszej srednicy funkcje srodka 45 50 55 60 unieruchamiajacego poosiowo segment slizgowy 12 pelni pierscien oporowy 30.Pierscienie oporowe 28 i 30 maja boczne po¬ wierzchnie, które stykaja sie z powierzchniami oporowymi 8 gniazd 7; kazdy z nich ma ponadto warge 31, która styka sie z powierzchnia czolowa 32 uskoku srednic walu 5 uszczelniajac od tej stro¬ ny lozysko. Pierscienie 28 i 30 opieraja sie o czolo¬ wa powierzchnie 33 unieruchomionej wzgledem czaszy 2 rury oslonowej. Lejkowata czasza na po¬ wierzchni wewnetrznej ma pierscieniowy wystep 34, który uszczelnia lozysko z drugiej strony.Czysci oslony wykonane sa z tworzyw sztucz¬ nych, przy czym segment slizgowy wykonany jest z tworzywa charakteryzujacego sie sprezystoscia i niskim wspólczynnikiem tarcia przy wspólpracy z materialem walu.\ Zastrzezenia patentowe 1. Oslona ochronna walu zwlaszcza przegubowe¬ go do maszyn rolniczych, lozyskowana slizgowo w rowku pierscieniowym na wale, zlozona z co najmniej jednej oslaniajacej przegub lejkowatej czaszy polaczonej z rura oslonowa walu, znamien¬ na tym, ze lejkowata czasza ma gniazdo (7) z po¬ wierzchniami oporowymi (8) i (9), w którym usy¬ tuowane sa pierscien oporowy (28) i rura oslonowa (3) walu a ponadto ma usytuowany ukosnie do po¬ wierzchni walu otwór (6) z zebami (19) i (20), i ze ma odksztalcony sprezyscie segment 'slizgowy (12) zlozony z usytuowanej w gniezdzie (7) czesci nos¬ nej (13), która opasuje iwail na czesci obwodu czopa nie niniejszej od jego polowy i z polozonej w otwo¬ rze (6) czesci osadczej (14), która ma ulatwiajacy smarowanie wystep (21) z otworem (22) a ponadto wglebienia (17) i (18), w których usytuowane sa zeby (19) i (20) otworu (6). 2. Oslona ochronna walu wedlug zastrz. 1, zna¬ mienna tym, ze segment slizgowy (12) ma wybrania (15) tworzace mostki (16). 3. Oslona ochronna walu wedlug zastrz. 2, zna¬ mienna tym, ze segment slizgowy (12) ma po¬ wierzchnie slizgowe wspólpracujace z powierzch¬ niami (25) bocznymi pierscieniowego rowka (11) i z powierzchnia cylindryczna (26) walu. 4. Oslona ochronna walu wedlug zastrz. 1, zna¬ mienna tym, ze pierscien oporowy (28) ma odsa¬ dzenie redukujace (29) do polaczenia rury oslono¬ wej o rozmiarach mniejszych od rozmiarów gniaz¬ da czaszy. 5. Oslona ochronna walu wedlug zastrz. 1 albo 2, albo 3, albo 4, znamienna tym, ze dla zabezpiecze¬ nia przed dostepem zanieczyszczen do segmentu slizgowego z jednej jego strony ma pierscieniowy wystep (34) powierzchni wewnetrznej lejkowatej czaszy, z drugiej natomiast warge (31) w postaci wyprofilowanej krawedzi pierscienia oporowego.i 114 856 figi- W 9 fig. Zl 114 856 16 15 fig.3 RSW Zakl. Graf. W-wa, .Srebrna 16, z. 41-82/0. — 105 + 20 egz.Cena 45 zl PL