Przedmiotem wynalazku jest material wybucho¬ wy na bazie klasycznych kruszacych materialów wybuchowych, znajdujacy zastosowanie w proce¬ sach obróbki metali metodami wybuchowymi.Materialy tego typu zawieraja w swym skladzie 5 klasyczne kruszace materialy wybuchowe typu hek- sogenu lub pentrytu, dodatki modyfikujace takie jak kwasny weglan sodu, mikrobaloniki z zywicy fenolowoformaldehydowej oraz lepiszcze.Dotychczas do materialów wybuchowych uzywa- io nych do wybuchowej obróbki metali stosowano jako lepiszcze wodne emulsje polioctanu winylu wedlug opisu patentowego CSRS nr 127 990, kauczuk sztu¬ czny lub naturalny wedlug opisu patentowego Sta¬ nów Zjednoczonych Ameryki nr 3 348 986, francus- is kiego nr 1 321 237, Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3 102 £33, silikony wedlug opisu patentowego Sta¬ nów Zjednoczonych Ameryki nr 2 999 744, poliureta¬ ny wedlug opisu patentowego Stanów Zjednoczo¬ nych Ameryki nr 3 507 722, zywice terpenowe we- 20 dlug opisu patentowgo Stanów Zjednoczonych Ame¬ ryki nr.3 093 521.Omówione typy lepiszcz stosowane byly z róz¬ nymi dodatkami modyfikujacymi wlasnosci wybu¬ chowe stanowiacymi obojetne wypelnienie jak np. 25 maczka drzewna, pyl zelazowo-krzemowy, mikro¬ baloniki z zywic fenolowo-formaldehydowych, opil¬ ki zelaza, tlenki metali. Wiazanie wszystkich sklad¬ ników materialu wybuchowego nastepowalo w przedstawionych patentach badz na zasadzie re- 30 akcji sieciowania jak w przypadku poliuretanów i kauczuków silikonowych lub w wyniku pokrycia skladniów materialu wybuchowego roztworem po¬ limeru i nastepnie odparowanie rozpuszczalnika, jak w przypadku kauczuków, lub zywic terpeno- wych. W przypadku wodnych emulsji polimerów wiazanie skladników materialu wybuchowego na¬ stepowalo w wyniku koagulacji zemulgowanego po¬ limeru pod wplywem wprowadzonych do emulsji skladników koagulujacych jak kwasny weglan so¬ du, chlorek sodu itp. Omówione sposoby wiazania skladników materialu wybuchowego posiadaja sze¬ reg wad, do których naleza klopotliwa regeneracja rozpuszczalników, wrazliwosc ukladów sieciujacych na wilgoc, trudnosci w uzyskaniu ciaglej fazy poli¬ meru w czasie koagulacji.Nieoczekiwanie stwierdzono, ze zastosowanie wo¬ dnych emulsji poliakrylanów typu olej w wodzie za¬ wierajacych w lancuchu polimeru korboksylowe grupy funkcyjne pozwala na bezpieczne i proste przygotowanie materialu wybuchowego o duzej ela¬ stycznosci i zmiennych w zaleznosci od potrzeb wla¬ snosci wybuchowych. Material wybuchowy o malej predkosci detonacji wedlug wynalazku zawiera kry¬ staliczny kruszacy material wybuchowy, wodna emulsje poliakrylanów zawierajaca w lancuchu po¬ limeru karboksylowe grupy funkcyjne oraz dodatki modyfikujace, z których przynajmniej jeden jest zdolny do reakcji z karboksylowa grupa funkcyj¬ na poliakrylanu w wyniku czego mozliwa jest in- 112 4233 112 423 4 wersja emulsji typu „olej w wodzie" na „wode w o- leju". Pozwala to na latwe i szybkie formowanie materialu wybuchowego o dowolnym ksztalcie, gdyz w wyniku inwersji emulsja zamienia sie w bardzo elastyczna i ciagliwa substancje, niezwykle latwa 5 w formowaniu, zawierajaca w swej masie wszyst¬ kie wprowadzone wczesniej dodatki jak równiez wode.Material wybuchowy wedlug wynalazku zawiera 30—60 czesci wagowych krystalicznego kruszacego 10 materialu wybuchowego, 50—70 czesci wagowych dodatków modyfikujacych i 15—40 czesci wagowych wodnej emulsji poliakrylanowej zawierajacej w lan¬ cuchu polimeru karboksylowe grupy funkcyjne.Uzyskana po wymieszaniu mase formuje sie i suszy.v 15 Jako dodatki modyfikujace mozna stosowac np. kwasny weglan sodowy^ maczke drzewna, trójeta- noloamine, dwuetanoloamine, monoetanoloamine.W przypadku potrzeby uzyskania materialu wybu¬ chowego o wiekszej predkosci detonacji nawet rze- 20 du 7000 m/s wystarczy zwiekszyc udzial procento¬ wy krystalicznego kruszacego materialu wybucho¬ wego.Material wybuchowy wg wynalazku w latwy spo¬ sób daje sie formowac w postaci platów, walców, 25 rurek itp.Przyklad I. 40 czesci wagowych drobnokry- stalicznego pentrytu miesza sie z 30 czesciami wa¬ gowymi wodnej emulsji poliakrylanowej (typu Ro- kryl SW-1), a nastepnie dodaje sie 60 czesci wago¬ wych kwasnego weglanu sodu. Po wymieszaniu mase poddaje sie walcowaniu na platy o róznej gru¬ bosci oraz suszy przez 24 godziny w temperaturze 70°C. Uzyskuje sie material wybuchowy o róznej szybkosci detonacji w zaleznosci od grubosci war¬ stwy: grubosc warstwy (mm) 10 12 14 szybkosc detonacji (m/s) 2911 3106 3128 Przyklad II. 35 czesci wagowych pentrytu miesza sie z 30 czesciami wagowymi wodnej emulsji poliakrylanowej (Rokrylu SW-1) a nastepnie dodaje sie 65 czesci wagowych kwasnego weglanu sodu.Z masa postepuje sie jak w przykladzie I. Otrzy¬ many materialu detonuje w warstwie o grubosci 14 mm z szybkoscia 2500 m/s.P r z y-k lad III. 35 czesci wagowych pentrytu miesza sie z 30 czesciami wagowymi wodnej emul¬ sji poliakrylanowej (Rokrylu SW-1), dodaje sie 60 czesci wagowych kwasnego weglanu sodu. Dalej z masa postepuje sie jak w przykladzie I. Otrzy¬ many material w warstwie o grubosci 14 mm de¬ tonuje z szybkoscia 2&95 m/s.Przyklad IV. 50 czesci wagowych drobnokry- stalicznego pentrytu miesza sie z 30 czesciami wa¬ gowymi wodnej emulsji poliakrylanowej (typu Ro- kryl SW-1), nastepnie dodaje sie 50 czesci wago¬ wych kwasnego weglanu sodu i dalej postepuje sie jak w przykladzie I. Otrzymany material w po¬ staci platu o grubosci 9 mm detonuje z predko¬ scia 4124 m/s.Przyklad V. 55 czesci wagowych pentrytu miesza sie z 30 czesciami wagowymi wodnej emul¬ sji poliakrylanowej (Rokrylu SW-1), dodaje sie 45 czesci wagowych kwasnego weglanu sodu. W wyni¬ ku walcowania otrzymuje sie material, który w war¬ stwie 8,5 mm detonuje z predkoscia 4500 m/s.Przyklad VI. 60 czesci wagowych drobnokry- stalicznego pentrytu miesza sie z 35 czesciami wago¬ wymi kwasnego weglanu sodowego oraz 5 czescia¬ mi wagowymi maczki drzewnej, a nastepnie dodaje sie 50 czesci wagowych wodnej emulsji poliakryla¬ nowej (typu Rokryl SW-1). Po wymieszaniu mase poddaje sie walcowaniu, i suszy przez 24 godziny w temperaturze 343°K. Uzyskuje sie material wy¬ buchowy w postaci elastycznego arkusza, który w warstwie 14 mm detonuje z predkoscia 3000 m/s.Przyklad VIL 60 czesci wagowych drobnokry- stalicznego pentrytu miesza sie z 65 czesciami wa¬ gowymi talku oraz 20 czesciami wagowymi wodnej emulsji poliakrylanowej (typu Rokryl SW-1), a na¬ stepnie dodaje sie 5 czesci wagowych trójetanolo- aminy. Po wymieszaniu" mase poddaje sie prasowa¬ niu a nastepnie suszy przez 24 godziny w tempe¬ raturze 353°K. Uzyskuje sie material wybuchowy w postaci elastycznego arkusza, który w warstwie 12 mm detonuje z predkoscia 3300 m/s.Przyklad VIII. 80 czesci wagowych drobnokry- stalicznego heksogenu miesza sie z 18 czesciami wa¬ gowymi wodnej emulsji akrylowej (typu Rokryl SW-8), a nastepnie dodaje 2 czesci wagowe trójeta- nol-oaminy rozcienczone 10 czesciami wagowymi wody. Po wymieszaniu mase poddaje sie walcowa¬ niu i suszy przez 24 godziny w temperaturze 343°K.Uzyskuje sie material wybuchowy w postaci ela¬ stycznego arkusza, który w warstwie 3 mm detonuje z predkoscia 6800 m/s.Przyklad IX. 50 czesci wagowych drobnokry- stalicznego pentrytu miesza sie z 50 czesciami wago¬ wymi pylu zelazo-krzemowego oraz 25 czesciami wagowymi wodnej emulsji poliakrylanowej (typu Rokryl SW-9), a nastepnie dodaje sie 5 czesci wa¬ gowych trójetanoloaminy rozcienczonej 5 czescia¬ mi wagowymi wody. Uzyskana mase walcuje sie, otrzymujac material wybuchowy w postaci arku¬ sza, który suszy sie w temperaturze 343°K w czasie 24 godzin. Otrzymany material wybuchowy deto¬ nuje w warstwie 12 mm z predkoscia 3150 m/s.Przyklad X. 60 czesci wagowych drobnokryr stalicznego pentrytu miesza sie z 5 czesciami wa¬ gowymi mikrobaloników z zywicy fenolowo-formal- dehydowej, 50 czesciami wagowymi talku oraz 30 czesciami wagowymi wodnej emulsji poliakrylowej, a nastepnie dodaje sie 5 czesci wagowych dwueta- noloaminy. Po wymieszaniu mase walcuje sie i su¬ szy w czasie 24 godzin w temperaturze 343°K. Po wysuszeniu uzyskuje sie material wybuchowy, któ¬ ry w warstwie 15 mm detonuje z predkoscia 2800 m/s.Przyklad XI. 55 czesci wagowych pentrytu miesza sie z 45 czesciami wagowymi kwasnego we¬ glanu sodu, a nastepnie dodaje 30 czesci wagowych wodnej emulsji poliakrylowej (typu Rokryl SW-1).Po wymieszaniu mase wprowadza sie do formy o za¬ danym ksztalcie. Po uksztaltowaniu w formie ma¬ terial suszy sie w temperaturze 343°K w czasie 24 godzin. Tak otrzymany material wybuchowy deto¬ nuje w warstwie 10 mm z predkoscia 3200 m/s. 10 20 25 30 35 40 45 50 55 60112 423 5 6 Zastrzezenia patentowe 1. Material wybuchowy na bazie klasycznych kru¬ szacych materialów wybuchowych z dodatkami mo¬ dyfikujacymi, takimi jak: kwasny weglan sodowy, maczka drzewna, trójetanoloamina, dwuetanoloa- mina, monoetanoloamina i lepiszczem, znamienny tym, ze jako lepiszcze zawiera wodne emulsje zywic poliakrylanowych typu „olej w wodzie" zawieraja¬ cych w lancuchu polimeru karboksylowe grupy fun¬ kcyjne. 2. Material wybuchowy wedlug zastrz 1, zna- 5 mienny tym, ze zawiera przynajmniej jeden do¬ datek modyfikujacy zdolny do reakcji z grupa kar¬ boksylowa poliakrylanu. PL