Przedmiotem wynalazku jest uklad hamulcowy.Da napedu hamulców samolotów sredniej wiel¬ kosci, samochodów ciezajrowych i róznych maszyn roboczych stosowane sa obecnie glównie pneuma¬ tyczne uklady hamulcowe. Jedno z rozwiazan ta¬ kiego ukladu przedstawione jest przykladowo w ksiazce K. Glebockiego pt. Wyiposazenie samolotów cz. II P!WN — Wainszawa 1955 na str. 332, rys. IX- -20. Zaleta ukladów pneumatycznych jest wyko¬ rzystanie enerigii sprezonego powietrza pobierane¬ go z instalacji pokladowej, co minimalizuje wysilek pilota, sprowadzajac go do uruchamiania zaworu sterujacego hamulcami. Wada tych ukladów jest jednak niskie cisnienie pracy, wlasciwe instalacjom pneumaityicznym. Skutkiem tego silowniki napedo¬ we hamulców pneumatycznych maja znaczne roz¬ miary i ciezar, podlegajac w zwiazku z tym zwiek¬ szonemu narazeniu na uszkodzenie przez przeszkode terenowa. Ponadto kazdorazowe napelnianie i opróz¬ nianie dlugich przewodów instalacji, prowadzacych od zaworu sterujacego do hamulców, powoduje przy kazdym hamowaniu istotne straty sprezonego powietrza wysoce niepozadane w bilansie energe¬ tycznym samolotu lub pojazdu.Innym mankamentem stosowanych ukladów ha¬ mulcowych jednoobwodowych, zarówno pneuma¬ tycznych, jak i hydraulicznych jest brak kontroli sprawnosci ukladu, pozwalajacej ocenic stan insta¬ lacji przed uzyciem hamulców. Jest to szczególnie istotne w przypadku samolotu, gdzie nieznajomosc 10 15 stanu instalacji hamulcowej przed ladowaniem nie pozwala wykorzystac mozliwosci dostosowania dó niego sposobu i miejsca ladowania.Celem niniejszego wynalazku jest opracowanie instalacji pozbawionej tych wad. Cel ten zostal osiagniety przez zastosowanie w instalacji hamul¬ cowej przetwornika pneuimo-.hydraulicznego wla¬ czonego pomiedzy pneumatyczny zawór sterujacy i hamulec hydrauliczny, zbudowanego z korpusu i umieszczonych w nim dwóch polaczonych ze soba mechanicznie tloków o róznych srednicach. Tlok o wiekszej srednicy umieszczony jest w komorze polacziomej z pneumatycznym zaworem sterujacyim, zas tlok o mniejszej srednicy umieszczony jest w komorze polaczonej z hamulcem.Przelwornik wyposazony jest w elektryczny uklad sygnalizacyjny, zbudowany w ten sposób, ze do jednego z tloków przymocowany jest popychacz wyprowadzony na zewnatrz korpusu,, oddzialywu¬ jacy przy pelnym wysunieciu na wlacznik elek¬ tryczny, wlaczony do obwodu zawierajacego zródlo zasilania i elektryczny element sygnalizacyjny.Zastosowanie przetwornika ,pneuimo-hydraiU/liczne- go pozwala znacznie skrócic pneumatyczna czesc instalacji i zmniejszyc przez to zuzycie sprezonego powietrza przy hamowaniu, a dzieki zastosowaniu w przetworniku róznych srednic tloków pneuma¬ tycznego i hydraulicznego uzyskuje sie w hydrau¬ licznej czesci instalacji i w hamulcu znacznie pod¬ wyzszone cisnienie hamowania, pozwalajace na 111 549111 549 3 zmniejszenie silowników napedowych hamulca.Elektryczny uklad sygnalizacyjny, reagujac na po¬ lozenie tloków w przetworniku zdolny jest wykryc najistotniejsze uszkodzienia instalacji, takie jak nie¬ szczelnosci lub zapowietrzenie czesci hydraulicznej.Uklad wedlug wynalazku moze znalezc zastosowa¬ nie w instalacjach hamulcowych samolotów, samo¬ chodów ciezarowych i maszyn roboczych.Istota wynalazku przedstawiona jest w przykla¬ dzie zastosowania na rysunku przedstawiajacym schematycznie uklad hamulcowy.Przeibworndk pneumo-hydraulicziny 1 usytuowany jest w ukladzie pomiedzy zaworem sterujacym 2 a hamulcem 3. Przetwornik ten zbudowany jest z dwóch polaczonych ze soba mechanicznie tloków 4 i 5 o róznych srednicach, umieszczonych prze¬ suwnie w korpusie 6, przy czym tlok 4 o wiekszej srednicy umieszczony je$t w komorze A polaczonej z pneumatycznym zaworem sterujacym 2, zas tlok 5 o mniejszej srednicy umieszczony jest w komo¬ rze B polaczonej z hydraulicznym hamulcem 3.Do jednego z tloków, korzystnie do tloka 4 o wiekszej srednicy przymocowany jest popychacz 7, wyprowadzony na zewnatrz korpusu 6 przez otwór C, oddzialywujacy przy pelnym wysunieciu na wlacznik elektryczny 8. Wlacznik ten wyposazony jest w urzadzenie mechaniczne lub elektryczne, utirwalajace samoczynnie stan wlaczenia go przez popychacz 7. Konstrukcja takiego urzadzenia^ jako znana i nie bedaca przedimiotem zgloszenia, zostaje pominieta. Wlacznik 8 wlaczony jest szeregowo do obwodu zawierajacego poza nim zródlo zasalania 9 i elektryczny element sygnalizacyjny 10, np. za¬ rówke, brzeczyk iitp. Element sygnalizacyjny 10 umieszczony jest w kabinie pilota lub kierowcy.Sprezone powietrze doprowadzane jest do pneu¬ matycznego zaworu sterujacego 2, zas w przypadku wlaczenia go przez pilota lub kierowce, dalej do komiory A przetwornika 1. Tam oddzialywujac na tlok 4, i za jego posrednictwem na tlok 5, powo¬ duje wzrost cisnienia w hydraulicznej czesci insta¬ lacji polaczonej z hamulcem 3. Z uwagi na róznice powierzchni roboczych tloków 4 i 5, cisnienie w hydraulicznej czesci instalacji jest w stalym sto- ¦T * ¦'* ;*** *«,;-Y ¦ 4 ¦ ¦ ¦ ' ¦ sunku wyzsze*"ocl cisnieniaAw; czesci pneumatycznej.O ile przetwornik 1, hydrauliczna Czgsc instalacji i hamulec 3 sa sprawne, a wiec: s^czfe^e i nie za¬ powietrzone, wzrost cisnienia w ukladzie wywola- 5 ny uruchomieniem zaworu sterujacego 2 spowoduje niewielkie przesuniecie tloków 4 i 5 w przetworni¬ ku 1, niezbedne do zadzialania hamulca 3.Wysuniecie popychacza 7 nie jest w takim wy¬ padku wystarczajace do wlaczenia wlacznika 8 10 i element sygnalizacyjny 10 nie dziala. W wyadku niesprawnosci ukladu, np. nieszczelnosci lub zapo¬ wietrzenia, cisnienie sprezonego powietrza dziala¬ jace na tlok 4, spowoduje pelne przemieszczenie sie tloków 4 i 5, pelne wysuniecie popychacza 7, 15 wlaczenie wlacznika 8 i zadzialanie elementu sy¬ gnalizacyjnego 10. Element tea^*1pozostaje lvfeczony nawet po wycofaniu sie popychacza 7, stale infor¬ mujac pilota lub kierowce o niespraiwiniDSci ukladu hamulcowego. 20 Zastrzezenia patentowe 1. Uklad hamulcowy skladajacy sie z pneuma¬ tycznego zaworu sterujacego, hamulca hydraulicz- ** nego, przewodów laczacych* znamienny tym, ze pomiedzy pneumatycznym zaworem sterujacym (2) a hamulcem (3) wlaczony jest przetwornik pneurrio- -hydrauliczny (1), korzystnie zbudowany z korpusu .; (6). i umieszczonych w nim dwóch polaczonych ze 3° soba mechanicznie tloków (4 i 5) o róznych sredni¬ cach, przy czym tlok (4) o wiekszej srednicy umieszczony jest w komorze (A) polaczonej z pneu¬ matycznym zaworem sterujacym (2), zas tlok (5) o mniejszej srednicy umieszczony jest w komorze 35 (B) polaczonej z hamulcem (3). 2. Uklad hamulcowy wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze do tloka (4 lub 5) przetwornika pneumo- -hydraulicznego (1) przymocowany jest popychacz (7), korzystnie wyprowadzony na zewnatrz korpusu 4< (6) i oddzialywujacy przy pelnym wysunieciu na wlacznik elektryczny (8), wlaczony szeregowo do obwodu zawierajacego zródlo zasilania (9) i elek¬ tryczny element sygnalizacyjny (10).111 549 ®- PL