PL103699B1 - Srodek owadobojczy - Google Patents

Description

Opis patentowy opublikowano: 29.09.1979 103699 Int.CI*. A01N9/20 //C07C 127/19 C07D 319/08 CZYTELNIA Twórcawynalazku: Uprawniony z patentu: Bayer Aktiengesellschaft, Leverkusen (Republika Federalna Niemiec) Srodek owadobójczy Wynalazek dotyczy srodka owadobójczego zawierajacego jako substancje czynna nowe podstawione benzoilomoczniki.Wiadomo, ze benzoilomoczniki np. 1-(2,6-dwuchlorobenzoilo)-3-(4-chlorofenylo)-mocznik, wykazuja dzia¬ lanie owadobójcze (patrz opis RFN DOS 2123236).Stwierdzono, ze nowe, podstawione benzoilomoczniki o wzorze 1, w którym R oznacza atom chlorowca, grupe alkilowa lub nitrowa, a n oznacza liczbe calkowita 1—5, wykazuja silne dzialanie owadobójcze.Nowe podstawione benzoilomoczniki o wzorze 1 mozna otrzymac jezeli 6-amino-2,2,4,4-czterofluoro-ben- zodioksyne(1,3) o wzorze 2 podda sie reakcji z podstawionymi benzoilocyjanianami o wzorze 3, w którym R i n maja wyzej podane znaczenie, ewentualnie w obecnosci rozpuszczalnika, lub jezeli podstawione benzamidy o wzorze 4, w którym R i n maja wyzej podane znaczenie, podda sie reakcji z 6-izocyjaniano-2,2,4,4-czterofluo- ro-benzodioksyna(1,3) o wzorze 5, ewentualnie w obecnosci rozcienczalnika.Nieoczekiwanie, podstawione benzoilomoczniki wykazuja znacznie lepsze dzialanie owadobójcze anizeli najbardziej zblizony do nich i o analogicznej budowie 1-(2,6-dwuchlorobenzoilo)-3-(4-chlorofenylo)-mocznik, wykazujacy taki sam kierunek dzialania. Srodki wedlug wynalazku wzbogacaja zatem istotnie stan techniki.Jezeli jako materialy wyjsciowe stosuje sie np. 6-amino-?,2,4,4-czteroflouoro-benzodioksyne(1,3) i izocyjanian 2-etylo-benzoilowy wówczas przebieg reakcji mozna przedstawic schematem 1, natomiast jezeli jako materialy wyjsciowe stosuje sie 6-izocyjaniano-2,2,4,4-czterofluorobenzodioksyne(1,3) i 2-fluoro-benzamid wówczas reakcje te mozna przedstawic jak w schemacie 2.Odpowiednie do stosowania substancje wyjsciowe sa ogólnie zdefiniowane wzorami 2—5. R oznacza w nich korzystnie atom fluoru, chloru, bromu, jodu, grupe nitrowa lub prosta albo rozgaleziona grupe alkilowa o 1—5 atomach wegla, zwlaszcza o 1—2 atomach wegla zas n oznacza 1—3.Stosowane jako substancje wyjsciowe benzoilocyjaniany (wzór 3) sa znane [(porównaj l.org. Chem. 30/12, str. 4306-4307 /1965/], jak tez znane sa benzamidy (wzór 4) (porównaj Beilstein „Handbuch der anorganischen2 103 699 Chemie", t. 9, str. 336)- Przykladowo wymienia sie izocyjanian 2-metylo-, 2-etylo-, 4-metylo-, 4-etylo-# 2-chloro-, 2-fluoro-, 2-bromo-, 2-jodo-, 2,6dwuchloro-2,6-dwufluoro-, 2,6-dwubromo-, 2,6-dwujodo-, 2,3,6-trójehloro-, 2,3,6-trójbromo- i 2,3,6-trójjodobenzoilu wzglednie podstawiony wyzej wymienionymi podstawnikami benza- mid. Poza tym znane sa, stosowane jako substancje wyjsciowe, 6-amino-2,2,4,4-czterofluoro-benzodioksyna(1,3) (wzór 2) jak tez 6-izocyjaniano*2,2,4,4-czterofluoro-benzodioksyna(1,3) (wzór 5) (porównaj opisy RFN DOS nr 1643382) i nr 1768244).Wytwarzanie podstawionych benzoilomoczników prowadzi sie korzystnie przy stosowaniu odpowiednich rozpuszczalników i rozcienczalników. Jako takie wchodza w rachube praktycznie wszystkie obojetne rozpusz¬ czalniki organiczne. Naleza do nich zwlaszcza weglowodory alifat\ jzne i aromatyczne, ewentualnie chlorowane i ^ak benz^nrHayfen, toluen, chlorobenzen, benzyna, chlorek metylenu, chloroform, czterochlorek wegla lub etery np. eter etylów^ i butylowy, dioksan, dalej ketony np. aceton, keton metylowoetylowy, keton metylowoizopr- opylowy i metylowoizobutylowy, oprócz tego nitryle jak aceton i propionitryl.Temperatura reakcji moze zmieniac sie w szerszym zakresie. Na ogól pracuje sie w temperaturze 0—120°C, korzystnie.5ft-80°C. Reakcje mozna na ogól przeprowadzic pod cisnieniem normalnym.W celu przeprowadzenia reakcji, komponenty wyjsciowe stosuje sie najczesciej w stosunkach równowazni¬ kowych. Nadmiar jednego czy drugiego skladnika reakcji nie przynosi zasadniczych korzysci. Skladniki reakcji stosuje sie najczesciej w jednym z wyzej wymienionych rozpuszczalników i najczesciej miesza w podwyzszonej temperaturze przez jedna lub kilka godzin w celu doprowadzenia reakcji do konca. Po ochlodzeniu odsacza sie wytracony produkt reakcji, przemywa go i suszy i ewentualnie przekrystalizowuje. Zwiazki otrzymuje sie najczesciej w postaci krystalicznej i charakteryzuje sie je za pomoca temperatury topnienia.Nowe podstawione benzoilomoczniki dzialaja nie tylko przeciw szkodnikom roslin, ale równiez przeciw pasozytom zewnetrznym „ekto-pasozytom" wystepujacym w sektorze weterynaryjno-medycznym, jak np. przeciw pasozytujacym larwom much. Z tego wzgledu zwiazki o wzorze 1 moga byc stosowane z powodzeniem w ochronie roslin jak tez w sektorze weterynarii do zwalczania szkodników.Substancje czynne nadaja sie, przy dobrej toleranc,. przez rosliny i korzystnej toksycznosci wzgledem cieplokrwistych, do zwalczania szkodników zwierzecych, zwlaszcza owadów, wystepujacych w gospodarstwach rolnych, lasach jak tez do ochrony zapasów i materialów magazynowanych oraz w sektorze higieny. Wykazuja one aktywnosc w stosunku do gatunków normalnie wrazliwych jak i odpornych oraz w stosunku do wszystkich lub poszczególnych stadiów rozwojowych. Do wyzej wymienionych szkodników naleza: Z rzedu Isopoda np. Oniscus asellus, Armedillidium vulgare, Porcellio scaber.Z rzedu Diplopoda np. Blaniulus guttulatus.Z rzedu Chilopoda np. Geophilus carpophagus, Scutigera spec.Z rzedu Symhyla np. Scutigerella immaculata.Z rzedu Thysanura np. Lepisma saccharina.Z rzedu Collembola np. Onychiurus armatus.Z rzedu Ortoptera np. Blatta orientalis, Periplaneta americana, Leucophaea, Blattella germanica, Acheta domesticus, Gryllotalpa spp., Locusta migratoria migratorioides, Melanoplus differentialis, Schistocerca gregaria.Z rzedu Dermaptera np. Forticula auricularia.Z rzedu Isoptera np. Reticulitermes spp.Z rzedu Anoplura np. Phylloxera vastatrix, Pemphigus spp., Pediculus humanus corporis, Haematopinus spp., Linognathus spp.Z rzedu Mallophaga np. Trichodectes spp., Damalinea spp., Z rzedu Thysanoptera np. Hercinothrips femoralis, Thrips tabaci.Z rzedu Heteroptera np. Eurygaster spp., Dysdercus intermedius, Piesma quadrata, Cimex lectularius, Rhodnius prolixus, Triatoma spp.Z rzedu Homoptera np. Aleurodes brassicae, Bemisia tabaci, Trialeurodes vaporariorum, Aphis gossypii, Brevicoryne brassicae, Cryptomyzus ribis, Doralis fabae, Doralis pomi, Eriosoma lanigerum, Hyalopterus arundinis, Macrosiphum avenae, Myzus spp., Phorodon humuli, Rhopalosiphum padi, Empoasca spp., Euscelis bilobatus, Nephotettix cincticeps, Lecanium corni, Saissetia oleae, Laodelphax striatellus, Nilaparvata lugens, Aonidiella aurantii, Aspidiotus hederae, Pseudococcus spp., Psy I la spp.Z rzedu Lepidoptera np. Pectinophora gossypiella, Bupalus piniarius, Cheimatobia brumata, Lithocolletis blancardella, Hyponomeuta padella, Plutella maculipennis, Malacosoma neustria, Euproctis chrysorrhoea, Ly- mantria spp., Bucculatrix thurberiella, Phyllocnistis citrella, Agrotis spp., Euxoa spp., Feltia spp., Earias insulana, Heliothis spp., Laphygma exigua, Mamestra brassicae, Panolis flammea, Prodenia litura, Spodoptera spp., Trichoplusia ni, Carpocapsa pomonella, Pieris spp., Chilo spp., Pyrausta nubilalis, Ephestia kuehniella, Galleria mellonella, Cacoecia podana, Capua reticulana, Choristoneura fumiferena, Clysia ambiguella, Homona magnani- ma, Tortrix viridana.103 699 3 Z rzedu Coleoptera np. Anobium pu netatum, Rhizopertha dominica, Bruchidius obtectus, Acanthoscelides obtectus, Hylotrupes bajulus, Agelastica alni, Leptinotarsa decemlineata, Phaedon cochleariae, Diabrotica spp., Psylliodes chrysocepbala, Epilachna varivestis, Atomiaria spp., Oryzaephilus surinamensis, Anthonomus spp., Sitophilus spp., Otiorrhynchus suIcatu s, Cosmopolites sordidus, Ceuthorrhynchus assimilis, Hypera postica, Dermestes spp., Trogoderma spp., Anthrenus spp., Attagenus spp., Lyctus spp., Meligethes aeneus, Niptus hololeucus, Gibbium psylloides, Tribolium spp., Ptinus spp., Tenebrio molitor, Agriotes spp., Conoderus spp., Melolontha melolontha, Amphimallon solstitialis, Costeyltra zealandica.Z rzedu Hymenoptera np. Diprion spp., Hoplocampa spp., Lasius spp., Monomorium pharaonis, Vespa spp.Z rzedu dwuskrzydlych np. Aedes spp., Anopheles spp., Cu Iex spp., Drosophila melanogaster, Musca spp., Fannia spp., Calliphora erythrocephala, Lucilia spp., Chrysomyia spp., Cuterebra spp., Gastrophikis spp., Hyppobosca spp., Stomoxys spp., Oestrus spp., Hypoderma spp., Tabanus spp., Tannia spp., Bibio hortulanus, Oscinella frit, Phorbia spp., Pegomyia hyoseyami, Ceratitis capitata, Dacus oleae, Tipula paludosa.Z rzedu Siphonaptera np. Xenopsylla cheopis, Ceratophyllus spp.Z rzedu Arachnida np. Scorpio maurus, Latrodectus mactans.Substancje czynne mozna przeprowadzic w normalnie stosowane formy uzytkowe Jak roztwory, emulsje, proszki do opryskiwania, zawiesiny, proszki, srodki do rozpylania, pianki, pasty, proszki rozpuszczalne, granulaty, aerozole, koncentraty zawiesinowo-emulsyjne, proszki na ziarna siewne, substancje naturalne i syntetyczne impregnowane substanq"a czynna, drobne kapsulki z polimerów i formy z masa oslaniajaca dla ziarna siewnego, dalej formy uzytkowe z masa zaplonowa, jak patrony, puszki i spirale dymne, miedzy innymi formy uzytkowe ULV do rozpylenia na zimno i na cieplo. Formy te wytwarza sie w znany sposób, np. przez mieszanie substancji czynnych z rozcienczalnikami, a wiec cieklymi rozpuszczalnikami, skroplonymi i utrzymywa- J nymi pod cisnieniem gazami i/lub stalymi nosnikami, ewentualnie przy zastosowaniu srodków powierzchnio- wo-czynnych, a wiec srodków emulgujacych i/lub dyspergujacych i/lub pianotwórczych.W przypadku zastosowania wody jako rozcienczalnika mozna stosowac równiez np. rozpuszczalniki organiczne jako pomocnicze srodki rozpuszczajace.Jako rozpuszczalniki ciekle wchodza zasadniczo w rachube zwiazki aromatyczne jak ksylen, toluen lub alkilonaftaleny, chlorowane zwiazki aromatyczne lub chlorowane weglowodory alifatyczne jak chlorobenzeny, chloroetyleny lub chlorek metylenu, weglowodory alifatyczne jak cykloheksan lub parafiny np. frakcje ropy naftowej, alkohole jak butanol lub glikol jak tez ich etery i estry, ketony jak aceton, keton metylowo-etylowy, keton metylowoizobutylowy lub cykloheksanon, silnie polarne rozpuszczalniki jak dwumetyloformamid i sulfotlenek dwumetylowy jak tez woda.Jako skroplone gazowe rozcienczalniki lub nosniki rozumie sie takie ciecze, które w normalnej temperatu¬ rze i pod normalnym cisnieniem sa gazami np. gazy aerozolotwórcze, jak eh Iorowcoweglowodory, jak tez butan, propan, azot i dwutlenek wegla.Jako stale nosniky rozumie sie naturalne maczki skalne jak kaoliny, glinki, talk, krede, kwarc, attapulgit, montmorylonit lub ziemia okrzemkowa oraz syntetyczne maczki skalne jak silnie zdyspergowany kwas krzemowy, tlenek glinu i krzemiany; jako stale nosniki dla granulatów: rozdrobnione i frakcjonowane naturalne mineraly jak kalcyt, marmur, pumeks, sepiolit, dolomit jak tez granulaty syntetyczne z maczek nieorganicznych i organicznych oraz granulaty z materialu organicznego jak z trocin, lupin orzecha kokosowego, kolb kukurydzia¬ nych i lodyg tytoniu.Jako srodki emulgujace i/lub pianotwórcze rozumie sie emulgatory niejonotwórcze i anionowe jak estry polioksyetylenu i kwasów tluszczowych, etery polioksyetylenu i alkoholi tluszczowych np. eter alkiloaryfopoli- glikolowy, alkilosulfoniany, alkanosiarczany, arylosulfoniany jak tez hydrolizaty bialek; a jako srodki dysperguja¬ ce np. lignine, lugi posiarczynowe i metyloceluloze.W formach uzytkowych mozna stosowac równiez srodki powodujace przyczepnosc jak karboksymetyloce- luloze, naturalne i syntetyczne, polimery sproszkowane, ziarniste lub postaci lateksu, jak gume arabska, polialkohol winylowy, polioctan winylu.Równiez mozna stosowac barwniki jak pigmenty nieorganiczne np. tlenek zelaza, tlenek tytanu, blekit zelazawy i barwniki organiczne jak barwniki alizarynowe, azowe i metaloftalocyjaninowe i substancje odzywcze w ilosciach sladowych jak sole zelaza, manganu, boru, miedzi, kobaltu, molibdenu i cynku.Formy uzytkowe zawieraja zwykle 0,1—95% wagowych substancji czynnej, korzystnie 0,5—90%.Stosowanie substancji czynnych nastepuje w postaci preparatów handlowych i/lub w postaciach gotowych do stosowania, wytworzonych z tych preparatów.Zawartosc substancji czynnej w postaciach gotowych do stosowania, przygotowanych z preparatów handlowych, moze zmienic sie w szerokim zakresie. Wynosi ona 0,0000001-100% wagowych substancji czynnej, korzystnie 0,01-10% wagowych.4 103 699 Stosowanie odbywa sie w zwykly sposób dla przyjetej formy stosowania.Przy stosowaniu przeciw szkodnikom sanitarnym i magazynowym substancje czynne odznaczaja sie doskonalym dzialaniem rezydualnym na drewnie i glinkach jak tez dobra odpornoscia na alkalia na wapnowa¬ nych podlozach.Stosowanie substancji czynnych wedlug wynalazku w sektorze weterynarii odbywa sie w znany sposób, jak przez stosowanie skórne np. na drodze zanurzania, rozpylania, polewania (pour-on i spot-on) jak tez pudrowania.Przyklad I. TestowaniePlutella Rozpuszczalnik: 3 czesci wagowe dwumetyloformamidu Emulgator: 1 czesc wagowa eteru alkiloarylopoliglikolowego W celu wytworzenia odpowiedniego preparatu substancji czynnej miesza sie 1 czesc wagowa substancji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika i emulgatora, po czym rozciencza koncentrat woda do pozadanego stezenia.Preparatem substancji czynnej opryskuje sie liscie kapusty (Brassica oleracea) do stanu wilgotnego od rosy i obsadza je gasienicami tantnisla krzyzowiaczka (Plutella maculipennis). Po podanym czasie okresla sie smiertel¬ nosc w %, przy czym 100% oznacza, ze wszystkie gasienice zostaly zabite a 0%, ze zadna z gasienic nie zostala zabita.Substancje czynne, stezenie substancji czynnych, czasy oceny i efekty wynikaja z ponizszej tablicy I.T a b I i c a I (owady niszczace rosliny) Testowanie Plutella Stezenie substancji czynnej Stopien zniszczenia w % . Substancjeczynne w% po 7 dniach Wzór 6 (znany) Wzór 7 Wzór 8 Wzór 9 Wzór 10 Wzór 11 0,1 0,01 0,1 0,01 0,1 0,01 0,01 0,01 0,1 0,01 0,1 0,01 65 0 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 Przyklad II. Testowanie pasozytujacych larw much.Rozpuszczalnik: 35 czesci wagowych eteru etylenopoliglikolomonometylowego Emulgator: 35 czesci wagowych eteru nonylofenolopoliglikolowego W celu wytworzenia odpowiedniego preparatu substancji czynnej miesza sie 30 czesci wagowych odpowiedniej substancji—aktywnej z podana iloscia rozpuszczalnika, zawierajacego wyzej wymieniona ilosc emulgatora i otrzymany koncentrat rozciencza woda do pozadanego stezenia.Okolo 20 larw much (Lucilla cuprina) wprowadza sie do probówki testowej, zawierajacej okolo 2 cm3 miesni konskich. Na to mieso konskie wprowadza sie 0,5 ml preparatu substancji czynnej. Po 24 godzinach okresla sie stopien smiertelnosci w %, przy czym 100% oznacza, ze wszystkie larwy zostaly zabite a 0% oznacza, ze zadna z larw nie zostala zabita.Substancje czynne, stezenia substancji czynnych i efekty wynikaja z ponizszej tablicy II.103 699 Tablica II Stezenie substancji czynnej Dzialanie niszczace w % Substancja czynna wppm Lucilia cuprina res.Wzór 12 1000 50 300 50 100 0 Wzór 9 1000 100 300 100 100 100 0 Wzór 7 1000 100 300 0 Przyklad III. Otrzymywanie zwiazku o wzorze 8.Do 6,7 g (0,03 mola) 6-amino-2,2,4,4-czterofluorobenzodioksyny(i,3) w 100cm3 toluenu wkrapla sie w temperaturze 60°C roztwór 5,5 g (0,03 mola) 2,6-dwufluorobenzoiloizocyjanianu w 20 cm3 toluenu. Osad miesza sie przez godzine w temperaturze 60°C. Po ochlodzeniu, wytracony produkt odsacza sie, przemywa najpierw toluenem a nastepnie eterem naftowym a w koncu suszy. Otrzymuje sie 8g (65,5% wydajnosci teoretycznej) analitycznie czystego 3-(2,2,4,4-czterofluoro-1,3-benzodioksynylo-6)-1-(2,6-dwufluorobenzoilo)- mocznika, o temperaturze topnienia 231°C.Nizej przytoczone zwiazki otrzymano analogicznie jak w przykla Izie III.Przyklad Nr IV V VI VII VIII IX X Budowa wzór 13 wzór 11 wzór 12 wzór 9 wzór 10 wzór 14 wzór 7 Wydajnosc (w % wydajnosci teoretycznej) Temperaturatopnienia °C 80 59,5 60,5 57,5 38 49 52 6-- F F ^ V—CO-NH-CO-NH F F SCHEMAT OCN .0.SC.n F F F CO-NH, -o- CO-NH-CO-NH xo F F F SCHEMAT 2 Prac. Poligraf. UP PRL naklad 120 + 18 Cena 45 zl PL PL

Claims (1)

1. Zastrzezenie patentowe 188 172 194 181 206 129 184 Srodek owadobójczy, zawierajacy substancje czynna nosnik i/lub substancje powierzchniowo-czynne, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera benzoilomocznik o wzorze 1, w którym R oznacza atom chlorowca, grupe alkilowa lub nitrowa, a n oznacza liczbe calkowita 1—5.103 699 j^-CO-NH- CO- NH- R F F wzór i H N 2 F F WZOR 2 R_ NCO //.W CO - NH, WZOR 3 WZOR L OCN F F WZÓR 5 Po o ci NH-C-NH -f Va WZOR 6103 699 CH3 o +* ii O !l C-NH-C-NH V 0"F F F WZÓR 7 O f O (' y-c - nh-c - F F F WZÓR 8 Po o C - NH - C - NH WZÓR 9 O i F F a o II -NH-C-NH Cl WZÓR 10 7Br0 O // \( " " (/ X^-C -NH-C-NH WZÓR 11 O O V V- C -NH - C - NH WZÓR 12103 699 NO„ 0 ^ XN- CO - NH - CO- NH-^^-Ó F F F X. WZÓR 13 WZÓR K h2hX^ * PL PL