PL101392B1 - Srodek do wykrywania kwasu moczowego w plynach - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest srodek do wykrywania kwasu moczowego w plynach, zwlaszcza do analiz za pomoca pasków wskazników, który daje widoczna reakcje barwna, odwrotnie proporcjonalna do ilosci wzajemnie oddzialywujacych substancji.

Paski wskaznikowe stosuje sie obecnie powszechnie w bezposrednich metodach kolorymetrycznych, w których intensywnosc zabarwienia jest proporcjonalna do stezenia oznaczonej substancji. Jednym z przy¬ kladów zastosowania paska wskaznikowego jest ilosciowe oznaczanie glikozy w cieczach, w których stosuje sie pasek sporzadzony z materialu chlonnego, impregnowanego mieszanina analityczna, zawierajaca jako wskaz¬ nik o-toluidyne.

Jesli badana próbka zawiera glikoze, to powstaje zabarwienie niebieskie, a jego intensywnosc jest pro¬ porcjonalna do ilosci glikozy. W celu pólilosciowego, wizualnego okreslenia stezenia glikozy, intensywnosc uzyskanej barwy nalezy porównac z wzorcowym zestawem barw.

Stosowane obecnie sposoby oznaczania stezenia kwasu moczowego w plynach ustrojowych takich jak surowica i mocz, nie obejmuja metod typu paska wskaznikowego lecz opieraja sie na reakcji kwasu moczowego z kwasem fosforowolframowym w roztworze alkalicznym, dajacej niebieskie zabarwienie lub chromofor. Nate¬ zenie uzyskanej barwy niebieskiej jest proporcjonalne do stezenia kwasu moczowego w cieczy. Powazna wada tej metody stanowi koniecznosc wytracania wszystkich bialek obecnych w surowicy i usuwania ich za pomoca dlugotrwalego saczenia lub wirowania, przed dodaniem reagentów, aby zapobiec tworzeniu chromoforów z bialkami, oraz zmetnieniu w wyniku oddzialywania bialek z uzytymi reagentami. Takie wstepne operacje pochlaniaja wiele czasu, a ponadto metoda ta nie wykazuje specyficznosci, poniewaz inne substancje redukujace zaklócaja analize, wchodzac w reakcje z niektórymi reagentami.

Inne metody opieraja sie na uzyciu enzymu urikazy, który przeksztalca kwas moczowy w alantoine i nadtlenek wodoru. Na przyklad, w jednej z tych metod, próbke plynu zawierajacego kwas moczowy, poddaje sie dzialaniu enzymu przy wartosci pH w zakresie 8,5-9. Nastepnie nadtlenek wodoru poddaje sie reakcji ze2 101392 zwiazkiem chromogennym w obecnosci enzymu peroksydazy, przy pH o wartosci 5, uzyskujac utleniony zwiazek chromogenny o innym zabarwieniu. Intensywnosc uzyskanego zabarwienia zmienia sie proporcjonalnie do stezenia kwasu moczowego i zwykle porównuje sie ja z wzorcowym zestawem barw. Wada tej ostatniej metody jest to, ze stosuje sie ona do ogólnych zasad kolorymetrii, w których zmiany barwy przy wysokich wartosciach stezenia kwasu moczowego zmniejszaja sie i w zwiazku z tym porównanie barw ludzkim okiem i dokladne ozna¬ czenie ilosci kwasu moczowego napotyka na wielkie trudnosci. Niedokladnosci w rozróznianiu barw przez oko ludzkie powoduje niedokladnosc pólilosciowego oznaczania, przy'czym blad zwykle waha sie w granicach 66-200%. Jakkolwiek przy niskich stezeniach ocena wzrokowa moze byc w miare dokladna, przy stezeniach wyzszych, wystepujacych na przyklad przy nieprawidlowosciach zdarzajacych sie czesto w ukladach biologicz¬ nych, rozpoznanie staje sie coraz trudniejsze i praktycznie jest ono niemozliwe.

Obecnie stwierdzono, ze bardziej dokladny srodek do przeprowadzania oznaczen otrzymuje sie przez naniesienie na staly, obojetny nosnik ustalonej wstepnie ilosci barwnego wskaznika, który reaguje z badana substancja w taki sposób, ze traci barwe wprost proporcjonalnie do ilosci badanej substancji. Poniewaz punktowi koncowemu odpowiada brak zabarwienia, mozna bardzo dokladnie okreslic, czy ilosc badanej substancji jest wyzsza czy tez nizsza od waznej lub oznaczanej wartosci granicznej. Oznaczanie ciagle mozna zastapic doklad¬ nym pomiarem „krytycznego" punktu koncowego, przy czym mozna stosowac srodek w postaci szeregu pasków wskaznikowych umozliwiajacych przeprowadzenie oznaczen w zblizonych zakresach.

Przedmiotem wynalazku jest srodek do wykrywania kwasu moczowego w plynach, znajdujacego sie w ilosci wyzszej lub nizszej od okreslonej wartosci, w srodowisku alkalicznym, który zawiera mieszanine usta¬ lonej wstepnie ilosci substancji stanowiacej zródlo jodu, wskaznika jodu oraz rozpuszczalnika jodu osadzona na stalym, obojetnym nosniku. Ilosc substancji bedacej zródlem jodu oraz wskaznika jodu jest tak dobrana, ze po reakcji z badanym plynem o objetosci wystarczajacej do nasycenia nosnika, nastepuje calkowite odbar¬ wienie wskaznika, przy stezeniu kwasu moczowego równym lub wyzszym od okreslanej wartosci. Przy steze¬ niu kwasu moczowego nizszym od okreslonej wartosci obserwuje sie zabarwienie szczatkowe.

W kolorymetrii jako wskazniki stosuje sie zwykle zwiazki chemiczne, zdolne do absorpcji swiatla, ko¬ rzystnie przy okreslonej dlugosci fali, to znaczy w zakresie swiatla widzialnego, w wyniku czego charakteryzuja sie one barwa. Zdolnosc ta wynika z budowy zwiazku. Barwne moga byc na przyklad zwiazki organiczne posia¬ dajace grupy chromoforowe, to znaczy.grupy nienasycone, takie jak grupa o wzorze -N=N-, =C=S, -N=0, -N=(N-0), -N(-O)-0, -CH=N-, =C=0, >C=C< i -N=N-NH-. Chromoforem jest takze aromatyczny pierscien ukladu chinoidowego. Obecnosc którejkolwiek z czterech pierwszych grup lub pierscienia chinotdowego wa¬ runkuje barwe substancji, nadajac jej zwykle barwe zólta. Substancje posiadajace w czasteczce grupe ketonowa wymagaja jednak dwóch takich grup znajdujacych sie blisko siebie, zas podwójne wiazanie C=C musi byc przynajmniej szesciokrotnie sprzezone, aby zapewnic absorpcje w zakresie swiatla widzialnego.

Wlasciwosci barwnego zwiazku mozna wzmacniac lub zmieniac przez wprowadzenie innych grup nie be¬ dacych chromoforami, takich jak grupy o wzorach OH, NH2, NHR lub NR2, w których R oznacza grupe alki¬ lowa. Oddzialywania barwnego zwiazku z jego otoczeniem, na przyklad agregacja czastek, adsorpcja na ciele stalym i rozpuszczanie w róznych rozpuszczalnikach imoze: znacznie zmieniac barwe zwiazku. Na barwe zwiaz* ku maja takze wplyw zaleznosci przestrzenne, powodujace, ze jedna postac zwiazku jest barwna, zas inna bez¬ barwna.

Poza zwiazkami organicznymi, barwnymi sa takze zwiazki nieorganiczne, na przyklad zwiazki metali, zwlaszcza metali przejsciowych i pewnych niemetali takich jak chlorowce. Metale posiadajace niezapelniona powloke elektronowa 3d daja w roztworach barwnejony. 'l*' Pewne czasteczki nieorganiczne, na przyklad jodu, charakteryzuja sie nieznacznym zabarwieniem, ale po skompleksowaniu z innymi barwnymi zwiazkami, ich barwa zmienia sie lub poglebia. Jod w postaci zlozonego jonu trójjodkowego mozna adsorbowac na koloidalnych makroczasteczkach skrobi uzyskujac dobrze znane, ciemnoniebieskie zabarwienie. Dodanie jonu metalu do pewnych bezbarwnych zwiazków moze takze wywolac zabarwienie.

Srodek wedlug wynalazku jako barwny wskaznik zawiera substancje stanowiaca zródlo jodu oraz wskaz¬ nik jodu. Jako zródlo jodu, srodek moze zawierac roztwór samego jodu lub jego kompleks trwaly w czasie przechowywania, lecz uwalniajacy jod w warunkach przeprowadzania oznaczenia. Jesli jednakze, stosuje sie sam jod, to jego roztwór nalezy przygotowac bezposrednio przed przeprowadzeniem oznaczenia, poniewaz jod jest lotny i jego roztwory nie sa trwale. Korzystnie, srodek zawiera kompleksowy preparat jodu, taki jak jodofor, w którym jod jest polaczony, na przyklad, z substancja powierzchniowo czynna. Ilosc zródla jodu na nosniku zalezy od oznaczanego punktu koncowego, to znaczy od poziomu kwasu moczowego przy którym znika za¬ barwienie.101 392 3 Na przyklad, jesli srodek stosuje sie do oznaczania poziomu kwasu moczowego wyzszego niz u zdrowych, doroslych mezczyzn, to znaczy wyzszego niz 7 mg/100 ml surowicy krwi, to roztwór substancji bedacej zród¬ lem jodu mozna korzystnie naniesc w takiej ilosci, aby dawal 20,49 jug jodu/cm2 nosnika, co odpowiada S.066* 10"* n (równowaznika) jodu na cm2 nosnika, przy czym objetosc mieszaniny diagnostycznej nasycajacej nosnik wynosi 2,46X 10"2 ml/cm2 nosnika. Do oznaczenia punktu koncowego dla stezenia 6 mg/l00-ml wyma¬ ganego u zdrowych kobiet, stosuje sie oczywiscie inna ilosc skladników srodka. W razie potrzeby, mozna równiez oznaczac wyzsze stezenie, charakterystyczne dla ciezkich stanów chorobowych wywolanych wyzszym pozio¬ mem kwasu moczowego. Stezenie substancji stanowiacej zródlo jodu w srodku wynosi 2,0* 10"3 n - 2,7* 10"3n.

Latwo dostepnym wskaznikiem jodu jest rozpuszczalna skrobia, która tworzy kompleks z wolnym jodem, wydzielanym w warunkach oznaczania, dajac niebieskie zabarwienie. Intensywnosc tej barwy zmniejsza sie w srodowisku alkalicznym po dodaniu kwasu moczowego. Jako wskaznik jodu srodek moze zawierac skladniki skrobi takie jak amyloza lub amylopektyna, a takze deksytryne, a-naftoflawon, poliwinylopirolidon, alkohol poliwinylowy, glikogen, sól sodowa glikolami skrobi lub inne wielocukry, które daja zadawalajaca reakcje barwna z jodem. Ilosc skrobi zwykle wynosi 0,5-2,5%, korzystnie 1% w stosunku wagowym co stanowi nadmiar w od¬ niesieniu do calkowitej ilosci jodu, wchodzacego w sklad srodka.

Srodek wedlug wynalazku powinien równiez zawierac rozpuszczalnik jodu, np. jodek potasu, który zwiek¬ sza rozpuszczalnosc substancji stanowiacej zródlo jodu przez utworzenie jonów trójjodkowych, lepiej rozpusz¬ czalnych niz jod czasteczkowy. Iloscia wystarczajaca do tego celu jest okolo 9% wagowych jodku potasowego, obliczonego w stosunku do calkowitej ilosci jodu. Odpowiednimi rozpuszczalnikami sa takze inne jodki lub substancje powierzchniowo czynne.

Srodekzawiera zwykle 6-12% wagowych rozpuszczalnika jodu.

Staly nosnik, na którym osadza sie mieszanine diagnostyczna powinien byc obojetny i nie powinien rea¬ gowac w jakikolwiek sposób ze skladnikami srodka. Korzystnie, mieszanina przylega tylko do powierzchni nosnika bez penetracji lub jedynie z niewielkim przenikaniem w jego glab. Korzystnym nosnikiem jest nisko- porowaty saczek z wlókna szklanego, taki jak typu CF/C (Whatman) o podstawowej wadze 55 g/m2 i szybkosci dyfuzji wody wynoszacej 3 cm pionowego przekroju saczka/minute albo tkanina filtracyjna z wlókien szklanych.

Srodek moze zawierac inne obojetne nosniki, takie jak otrzymane z obojetnych wlókien plastycznych lub im podobnych albo obojetna bibule filtracyjna Nosnik powinien byc zdolny do adsorbowania w sieci wlókien pewnej stalej objetosci mieszaniny diagnostycznej.

Jako nosnik srodek moze ewentualnie zawierac gladka, nieadsorbujaca blone, jednakze zastosowanie tego typu nosnika posiada te wade, ze trzeba mierzyc obojetnosc mieszaniny, aby byla jednakowa i jednolita.

Nosnik moze byc osadzony na nieprzepuszczalnej warstwie podkladowej, na przyklad z polichlorku winy¬ lu, w celu ochrony i zabezpieczenia przed zanieczyszczeniami odkladajacymi sie na nim lub przenikajacymi do jego glebi.

Korzystnie staly, obojetny nosnik polaczony z warstwa podkladowa ma postac paska wskaznikowego.

Ilosc mieszaniny diagnostycznej na jednostke powierzchni nosnika zalezy od okreslanego punktu koncowego, rodzaju badanego plynu i stalej objetosci badanego plynu, który nasyca lub przylega do powierzchni paska.

W przypadku, gdy oznaczeniu poddaje sie plyny zawierajace zawiesine czasteczek na przyklad krew, nosnik z naniesiona mieszanina analityczna lub diagnostyczna mozna ochraniac i uzupelniac, na przyklad co najmniej jedna pólprzepuszczalna blona skladajaca sie z nitrocelulozy lub podobnych substancji. Taka blona przepuszcza klarowny roztwór lecz nie przepuszcza zawieszonych cial stalych, takich jak komórki krwi, które bardzo utrudniaja odczytanie wyniku. Taka filtrujaca blone mozna nakladac na przyklad przez zanurzenie nosnika z naniesiona juz mieszanina diagnostyczna, korzystnie polaczonego z warstwa podkladowa w roztworze substancji tworzacej blone w lotnym rozpuszczalniku organicznym i nastepnie suszyc.

Odpowiedni srodek w postaci paska mozna stosowac w celu ustalenia diagnozy skazy moczowej, której towarzyszy stezenie kwasu moczowego we krwi, wyzsze niz 6 mg/100 ml dla kobiet lub 7 mg/100 ml dla mez¬ czyzn. W srodowisku alkalicznym, na przyklad w obecnosci boraksu lub zasady kwas moczowy utlenia sie do alantoiny. Proces utleniania mozna zaobserwowac za pomoca trójjodku i wskaznika skrobiowego. Utleniajac kwas moczowy, jony trójjodkowe redukuja sie do jodku, czemu towarzyszy utrata barwy. Do diagnozowania skazy moczowej przygotowuje sie srodek w postaci pasków wskaznikowych z naniesionym wskaznikiem równo¬ waznym stezeniu kwasu moczowego 6,5 mg/100 ml dla kobiet lub 7,5 mg/100 ml dla mezczyzn. Stwierdza sie wiec od razu czy poziom kwasu moczowego we krwi jest równy lub wyzszy od okreslanych wartosci, przy czym w celu dokladniejszego oznaczenia poziomu kwasu moczowego stosuje sie serie pasków o stopniowo zmniejsza¬ jacym sie punkcie koncowym, odpowiednio powyzej 6,5 mg/100 ml lub 7,5 mg/100 ml.

Próbke moczu lub krwi mozna przed przeprowadzeniem oznaczenia doprowadzic do wartosci pH wyzszej niz 9,0 korzystnie do 9,5. Poza tym, ze mozna usunac komórki, na przyklad z krwi, jesli zachodzi taka ko¬ niecznosc.4 101 392 Srodek mozna ewentualnie ulepszyc i uzupelnic przez wprowadzenie warstwy p« i przepuszczalnej, za¬ wierajacej okreslona ilosc rozpuszczalnej substancji alkalicznej. Dzieki temu, kiedy badany plyn nanosi sie na srodek,jego pH jest doprowadzane do wartosci alkalicznej podczas przeplywu przez taka warstwe, pized zetknie¬ ciem z mieszanina diagnostyczna. Odpowiednie do tego celu sa weglany metali alkalicznych, takie jak weglan sodowy, zwlaszcza w postaci rozdrobnionej. Zawiesina takiego zwiazku w mieszaninie tworzacej blone, daje preparat o stezeniu 1,88«10"2 - 4,5* 10~2 mola, korzystnie o stezeniu 3,77.* 10"2 mola weglanu metalu alka¬ licznego, co w stezeniu równowaznikowym równe jest odpowiednio wartosciom 0,94* 10"2 - 2,25* 10"2 n, korzystnie 1,88* 10~2 n. Zawiesina ta jest korzystna druga warstwa pólprzepuszczalna, znajdujaca sie na wierz¬ chu obojetnej, pólprzepuszczalnej blony ochronnej.

Dla ulatwienia odczytywania okreslonego punktu koncowego, w którym wskaznik staje sie bezbarwny, mozna stosowac wzorzec. Wzorzec ma sklad podobny do srodka, z tym, ze nie zawiera wcale lub niewielka tylko ilosc substancji bedacej zródlem jodu i tym samym moze wyraznie pokazywac stopien bezbarwnosci nos¬ nika i obecnosc oznaczanej substancji w okreslonym zakresie stezen. Jezeli intensywnosc barwy jest maskowana przez nadana ciecz, uzycie wzorca znosi ten efekt i mozna odczytac punkt koncowy. Wzorzec umieszcza sie zwykle obok nosnika z mieszanina diagnostyczna na warstwie podkladowej.

Jezeli oznaczana ciecz stanowi krew, odczytanie punktu koncowego moze zaklócac obecnosc czerwonych krwinek. Moznaje usunac i w to miejsce stosowac osocze lub surowice.

Ewentualnie czerwonych krwinek mozna skutecznie nie dopuszczac do powierzchni paska i usunac je przez wprowadzenie blony pólprzepuszczalnej, która nie tylko chroni srodek, lecz dziala równiez jako filtr. Oprócz tego, do krwi mozna przed uzyciem dodawac srodek zapobiegajacy krzepliwosci, taki jak heparyna, która za¬ bezpiecza czerwone krwinki przed wysychaniem i przylepianiem sie do paska. Ewentualnie zewnetrzna warstwe pólprzepuszczalna impregnuje sie lub powleka srodkiem przeciw krzepliwosci.

Oznaczany plyn, na przyklad krew nanosi sie na kazde pasmo srodka i pozostawia w ciagu krótkiego okresu czasu, na przyklad w ciagu 5 minut, nastepnie przemywa sie biezaca woda i bada. Pasmo porównawcze do okreslania punktu koncowego nie powinno posiadac zadnego zabarwienia, natomiast pasek sluzacy do ozna¬ czania moze zachowac okreslone zabarwienia wskazujace, ze stezenie kwasu moczowego jest mniejsze niz odpo¬ wiednia dla punktu koncowego wartosc.

Jezeli barwa znika, oznacza to, ze zawartosc kwasu moczowego jest równa lub wyzsza od wartosci w pun¬ kcie koncowym, co moze wskazywac, ze pacjent jest chory i wymaga dalszego badania.

Sposób oznaczania najmniejszego lub najwiekszego poziomu kwasu moczowego w plynach polega na tym, ze próbke badanego plynu nanosi sie na srodek i obserwuje wystapienie lub brak reakcji barwnej. Za pomoca srodka mozna oznaczyc poziom kwasu moczowego przypadajacy pomiedzy dwoma wartosciami.

W tym celu sporzadza sie zestaw testowy, skladajacy sie z szeregu pasków stanowiacych srodek wedlug wynalazku, z których kazdy zawiera rózna ustalona ilosc wskaznika. W wyniku uzyskuje sie serie pasków, okres¬ lajacych rózne punkty koncowe przy których wskaznik staje sie bezbarwny. Zaleta srodka wedlug wynalazku jest to, ze jest on prosty, tani i latwy do wytwarzania. Ponadto jego stosowanie nie wymaga kosztownego oprzy¬ rzadowania i dlatego moze byc ogólnie dostepny. Wyniki odczytuje sie latwo wykorzystujac zasade odwrotnej kolorymetrii. Dzieki temu nie ma potrzeby porównywania barw z krzywa wzorcowa i unika sie niedokladnosci wizualnej oceny uzyskanej barwy. Wynik uzyskuje sie bardzo szybko, co stanowi dodatkowa korzysc w porów¬ naniu ze znanymi sposobami, w których czas wykonania próby wynosi ponad godzine.

Nastepujace przyklady ilustruja wynalazek nie ograniczajac jego zakresu.

Przyklad I. Srodek w postaci paska wskaznikowego do wykrywania kwasu moczowego.

A. Przygotowanie odczynników analitycznych. 1. zródlo jodu Zawartosc jodu w jodoforze Wescodyne (Registered Trade Mark) otrzymanym z Ciba Agrochemical, oznacza sie na drodze miareczkowania za pomoca IX10"2 normalnego roztworu tiosiarczanu sodowego. Jodo- for rozciencza sie woda w celu uzyskania 2,5X 10~3 normalnego roztworu jodu. Po wytworzeniu zwiazku kom¬ pleksowego ze skrobia i jodkiem potasowym takie stezenie jodu w równowaznej objetosci odpowiada 7 mg kwasu moczowego/100 ml. 2. rozpuszczalnik jodu Sporzadza sie 9% w stosunku wagowym roztwór jodku potasu w wodzie destylowanej. 3. wskaznikjodu 1 g rozpuszczalnej skrobi zawiesza sie w 90 ml destylowanej wody i gotuje w ciagu trzech minut, a nastep¬ nie rozciencza z 10 ml destylowanej wody, uzyskujac 1% w stosunku wagowym odczynnik skrobiowy.101392 5 4. mieszanina diagnostyczna 100 ml rozcienczonego jodoforu Wescodyna (Registered Trade Mark) dodaje sie do 100 ml 9% roztworu jodku potasu i ostroznie miesza, aby nie dopuscic do tworzenia piany. Nastepnie dodaje sie 100 ml 1% roztworu rozpuszczalnej skrobi i miesza sie delikatnie unikajac pienienia. . mieszanina do sporzadzania pierwszej blony ml kolodium (roztwór 301-261 necol collodian produkowany przez British Drug Houses) rozciencza sie 75 ml eteru dwuetylowego (jakosc anestezjologiczna wedlug farmakopei brytyjskiej) i miesza. Kolodium rozciencza sie nastepnie do 667 ml mieszanina eteru dwuetylowego i alkoholu etylowego w stosunku objeto¬ sciowym, odpowiednio 9:1. 6. mieszanina do sporzadzania drugiej blony zawierajaca substancje regulujaca pH Mieszanine 5-10 ml eteru dwuetylowego i alkoholu etylowego w stosunku objetosciowym, odpowiednio 9:1, dodaje sie do 800 mg rozdrobnionego weglanu sodowego (bezwodnego, o jakosci analitycznej) i uzyskana zawiesine poddaje sie obróbce w celu rozdrobnienia wszystkich duzych agregatów, a nastepnie przenosi do zam¬ knietej kolby, stosujac 200 ml rozcienczonego kolodium, otrzymanego sposobem opisanym powyzej w pkt.5.

Kolbe umieszcza sie na dezintegratorze w ciagu czasu potrzebnego do rozdrobnienia wszystkich agregatów.

B. Przygotowanie pasków wskaznikowych.

Z plytki nieplastyfikowanego polichlorku winylu (PCW) symbol 128/5065, produkowanego przez Bake- lite Xylonite Ltd. wycina sie prostokat o wymiarach 100X54 mm i za pomoca gruboziarnistego papieru sciernego nadaje sie szorstkosc powierzchni o szerokosci 10 mm, wzdluz dluzszego brzegu.

Z tkaniny filtracyjnej z wlókna szklanego (GFC/C Whatman produkowanej przez Scientific Supplies Co.

Ltd), wycina sie pasek o dlugosci 140-150 mm i szerokosci 5 mm. Pasek ze szklanego wlókna smaruje sie klejem (azotan celulozy Britiflx, produkowany przez Humbrol Ltd) po stronie przeciwnej do powierzchni ziarnistej.

Klejem smaruje sie równiez szorstka powierzchnie prostokata z PCW o szerokosci 5 mm. Pasek z wlókna szklanego umieszcza sie na pokrytej klejem powierzchni plytki podkladowej.

Do plytkowego naczynia wprowadza sie wystarczajaca ilosc mieszaniny diagnostycznej, otrzymanej wedlug punktów A (1/-/4) aby uzyskac warstwe o glebokosci okolo 6 mm. W odczynniku tym zanurza sie na 5 sekund pasek z wlókna szklanego umieszczony na prostokacie PCW, po czym wyjmuje sie i brzeg paska styka sie z kawal¬ kiem bibuly filtracyjnej, aby usunac reszte plynu. Pasek zawiesza sie na okres 2 minut w powietrzu i usuwa po¬ zostaly plyn za pomoca bibuly filtracyjnej.

Przyklad II. Sposobem opisanym w przykladzie I otrzymuje sie srodek w postaci paska wskazniko¬ wego. Do plytkiego naczynia wprowadza sie mieszanine do sporzadzenia pierwszej blony, otrzymana wedlug punktu A(5) w takiej ilosci aby wysokosc warstwy wynosila 6 mm. W naczyniu zanurza sie pasek z naniesiona mieszanina diagnostyczna. Pasek suszy sie na powietrzu w zabezpieczonym od dostepu swiatla pudelku lub poje¬ mniku z lezaca plasko plytka podkladowa z PCW.

Przyklad III. Wytwarzanie wzorca.

Ucina sie pasek ze szklanej tkaniny filtracyjnej o szerokosci 5 mm i dlugosci 140-150 mm. Otrzymuje sie mieszanine diagnostyczna wedlug przykladu I punktu A/1/-/4/ z tym, ze stezenie jodoforu zmniejsza sie tak, aby stezenie jodu wynosilo 7,1X 10"4, n (co odpowiada 2 mg kwasu moczowego na 100 ml), po czym umieszcza sie ja w plytkim naczyniu.

Pasek wzorcowy zanurza sie w odczynniku, wyjmuje, suszy i za pomoca kleju przyczepia na plytke pod¬ kladowa z PCW obok pierwszego paska otrzymanego wedlug przykladu I.

Przyklad IV. Pasek wzorcowy wytwarza sie wedlug przykladu III z tym, ze przed naklejeniem na plytke podkladowa zanurza sie go w mieszaninie do sporzadzenia pierwszej blony otrzymanej wedlug punktu A(5) przykladu I.

Przyklad V. Plytke testowa ze szklanej tkaniny filtracyjnej sporzadza sie wedlug przykladu III lub IV, a nastepnie tnie na paski wskaznikowe o szerokosci 5 mm i dlugosci 50 mm, równolegle do krótszego boku plytki.

Przyklad VI. Srodek w postaci pasków wskaznikowych wytwarza sie wedlug przykladów II, IV i V.

Do plytkiego naczynia wprowadza sie mieszanine do sporzadzania drugiej blony, otrzymana wedlug przykladu I A(6) i zanurza w niej paski wskaznikowe. Nastepnie paski suszy sie bez dostepu swiatla.

Przyklad VII. W ciagu 24 godzin od pacjenta chorego na skaze moczowa zbiera sie mocz i po zmie¬ szaniu, próbke moczu doprowadza sie wartosci pH = 9,0, za pomoca stalego weglanu sodowego. Alkaliczna próbke rozciencza sie woda destylowana w stosunku 1 : 7 i wprowadza sie ja po kropli na pasek wzorcowy i pasek diagnostatyczny otrzymane sposobem opisanym w przykladach I, III i V. Po ,5 minutach sprawdza paski na nie¬ bieskie zabarwienie i stwierdza, ze zarówno pasek wzorcowy jak i pasek diagnostyczny sa niezabarwione, co wska¬ zuje na to, ze poziom kwasu moczowego jest równy lub wyzszy od wartosci równowaznej dla substancji stanowia-6 101 392 cej zródlo jodu. Oznacza to, ze pacjent ma nienormalnie wysoki poziom kwasu moczowego w moczu i konieczne sa dalsze badania diagnostyczne.

Przyklad VIII. Powtarza sie sposób postepowania z przykladu VII z tym, ze jako badany plyn stosuje sie krew. Krwi nie rozciencza sie, ale przed poznaczeniem poddaje dzialaniu stalej heparyny w ilosci 50jednostek na ml krwi. Srodek w postaci paska wskaznikowego otrzymuje sie sposobem z przykladów II, IV i V. Przed sprawdzeniem zabarwienia paski przemywa sie biezaca woda w celu usuniecia czerwonych krwinek.

Uzyskuje sie wyniki podobne do otrzymanych w przykladzie VII.

Przyklad IX. Powtarza sie sposób postepowania opisany w przykladzie VIII z tym, ze przed wyko¬ naniem oznaczenia nie reguluje sie wartosci pH krwi i stosuje srodek otrzymany sposobem opisanym w przykla¬ dzie VI. Uzyskuje sie wyniki podobne do otrzymanych w przykladzie VII.

Claims (18)

Zastrzezenia patentowe

1. Srodek do wykrywania kwasu moczowego w plynach, znajdujacego sie w ilosci nizszej lub wyzszej od okreslanej wartosci, w srodowisku alkalicznym, znamienny tym, ze zawiera mieszanine ustalonej wstepnie ilosci substancji stanowiacej zródlo jodu, wskaznika jodu oraz rozpuszczalnika jodu osadzona na stalym, obojet¬ nym nosniku, przy czym ilosc substancji bedacej zródlem jodu i wskaznika jodu jest tak dobrana, ze po reakcji z badanym plynem o obojetosci wystarczajacej do nasycenia nosnika, nastepuje calkowite odbarwienie wskazni¬ ka, przy stezeniu kwasu moczowego równym lub wyzszym od okreslonej wartosci.

2. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny t y m, ze jako substancje stanowiaca zródlo jodu zawiera roztwórjodu.

3. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje stanowiaca zródlo jodu zawiera jego kompleks.

4. Srodek wedlug zastrz. 3, znamienny t y m, ze jako kompleks jodu zawierajodofor.

5. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze zawiera substancje stanowiaca zródlo jodu o ste¬ zeniu 2,0-10"3 -2,7«10'3 n.

6. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako wskaznik jodu zawiera rozpuszczalna skrobie, amyloze, amylopektyne, dekstryne, a-naftoflawon, poliwinylopirolidon, alkohol poliwinylowy, glikogen, sól sodowa glikolami skrobi lub inne wielocukry, dajace zadowalajaca reakcje barwna z jodem.

7. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako rozpuszczalnik jodu zawierajodek.

8. Srodek wedlug zastrz. 7, znamienny tym, ze jako jodek zawiera jodek potasu.

9. Srodek wedlug zastrz. 1, albo 7, znamienny tym, ze zawiera rozpuszczalnik jodu w stezeniu 6—12% wagowych.

10. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako nosnik zawiera tkanine filtracyjna z wló- kieri szklanych.

11. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako nosnik zawiera obojetna bibule filtracyjna.

12. Srodek wedlug zastrz. 1, albo 10, albo 11, znamienny t y m, ze zawiera nosnik osadzony na nieprzepuszczalnej warstwie podkladowej.

13. Srodek wedlug zastrz. 12, z n a m i e n n y t y m, ze zawiera warstwe podkladowa z polichlorku winylu.

14. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny t y m, ze zawiera nosnik z osadzona mieszanina, chroniony co najmniej jedna blona pólprzepuszczalna.

15. Srodek wedlug zastrz. 14, z n a m i e n n y tym, ze jako pólprzepuszczalna blone zawiera nitro¬ celuloze.

16. Srodek wedlug zastrz. 14, albo 15, znamienny tym, ze zawiera pólprzepuszczalna blone z wprowadzonym do niej czynnikiem alkalicznym.

17. Srodek wedlug zastrz. 16, znamienny tym, ze jako czynnik alkaliczny zawiera weglan metalu alkalicznego..

18. Srodek wedlug zastrz. 17, znamienny t y m, ze zawiera weglan metalu alkalicznego w stezeniu 1,88#10~2 - 4,5#10"2 mola, co w stezeniu równowaznikowym równe jest odpowiednio wartosciom 0,94* 10~2 - 2,25* 10"2 n, korzystnie 1,88* 10~2 n. Prac. Poligraf. UP PRL naklad 120+18 Cena 45 zl