NL8702475A - Roentgen analyse apparaat. - Google Patents

Description

ï PHN 12.286 1 N. V. Philips' Gloeilampenfabrieken te Eindhoven.

Röntgen analyse apparaat.

De uitvinding heeft betrekking op een röntgen analyse apparaat voorzien van een röntgenbron, een kristalhouder en een detectie-inrichting, waarbij de detectie-inrichting is aangebracht op een eerste arm, de kristalhouder is aangebracht op een tweede arm, en de 5 eerste en de tweede arm op afstand van de detectie-inrichting respectievelijk de kristalhouder scharnierend met elkaar zijn gekoppeld in een scharnierpunt, waarin een derde arm scharnierend met de eerste en de tweede arm is gekoppeld, waarbij de derde arm tevens op afstand van het scharnierpunt om een vast opgestelde zwenkas verzwenkbaar is terwijl 10 het de kristalhouder ondersteunende einde van de tweede arm langs een recht baan verplaatsbaar is en door verzwenking van de armen de detectie-inrichting, de kristalhouder en de zwenkas van de derde arm in verschillende standen te opzichte van elkaar instelbaar zijn, zodanig, dat de detectie-inrichting, de kristalhouder en de zwenkas in de 15 verschillende standen op een rowland cirkel zullen zijn gelegerd.

Een dergelijk röntgen analyse apparaat, is bekend uit de europese octrooiaanvrage 0 118 965. In deze europese octrooiaanvrage 0 118 965 is een uitvoerige analyse met betrekking tot de theorie waarop de uitvoering van een dergelijk apparaat is gebaseerd alsmede, met 20 betrekking tot de werking van een dergelijk apparaat gegeven en betrekking tot deze theorie en werking wordt dan ook kortheidshalve verwezen naar deze publikatie waarvan de inhoud geacht wordt hierin door deze verwijzing te zijn opgenomen.

Bij dit bekende apparaat wordt het de kristalhouder 25 ondersteunende en van het scharnierpunt afgekeerde uiteinde van de tweede arm met behulp van een aantal rollen geleid langs een rechtgeleiding en langs deze rechtgeleiding verplaatst met behulp van een aandrijfmotor. Verder is tussen de van het scharnierpunt afgekeerde uiteinde van de tweede arm met behulp van een aantal rollen geleid langs 30 een rechtgeleiding en met behulp van een aandrijfmotor het van het scharnierpunt afgekeerde, de detectie-inrichting ondersteunende uiteinde van de eerste arm verplaatsbaar is.

8702475 * PHN 12.286 2

De verplaatsing van het de kristalhouder ondersteunende uiteinde van de tweede arm wordt gemeten en omgezet in signalen voor het in werking stellen van de met de eerste arm gekoppelde aandrijfmotor.

Dit bekende apparaat voldoet op zicht goed, daar een zeer nauwkeurige 5 verplaatsing van de verschillende onderdelen langs de omtrek van de Rowland cirkel te bewerkstelligen is. De opbouw van het apparaat is echter verhoudingsgewijs gecompliceerd en maakt de inrichting duur.

Met de uitvinding wordt beoogd een apparaat van bovengenoemde soort te verkrijgen, dat een eenvoudige opbouw heeft.

10 Volgens de uitvinding kan dit worden bereikt doordat met de detectie-inrichting een wiel vast is verbonden, terwijl in het scharnierpunt en bij de kristalhouder verdere wielen vrij draaibaar zijn aangebracht, waarbij de wielen gelijke diameters hebben en om de wielen een band is geleid, die met een einde ter hoogte van de kristalhouder 15 aan de tweede arm is vastgezet en vanaf dit bevestigingspunt achtereenvolgens langs het met de detectie-inrichting verbonden wiel, het om de scharnier draaibare wiel en het bij de kristalhouder opgestelde wiel is geleid en met zijn andere einde in een vast punt is vastgezet.

20 De koppeling tussen de verschillende verplaatsbare onderdelen is hierbij geheel bewerkstelligd met behulp van eenvoudige mechnische hulpmiddelen en in de praktijk is gebleken, dat ondanks deze eenvoudige opbouw een toch voor vele doeleinden voldoend nauwkeurige verplaatsing van de ten opzichte van elkaar verstelbare onderdelen wordt 25 verkregen.

Opgemerkt wordt, dat uit het Amerikaanse octrooi 3,445,653 een apparaat bekend is, waarbij een kristalhouder is aangebracht op een drager, die in twee punten verschuifbaar is geleid langs een hoek met elkaar insluitende lijnen. Met deze drager is een 30 tweede drager gekoppeld, welke tweede drager in een punt verschuifbaar is langs een rechtgeleiding. De tweede drager is voorzien van een orgaan voor het doorlaten van röntgenstraling in de richting van de kristaldrager. De beide dragers zijn voorzien van wielen, waarom een band is geleid. Door de verschillende hier toegepaste schuifgeleidingen 35 is deze inrichting aanzienlijk gecompliceerder en gevoeliger voor afwijkingen van de constructie volgens de uitvinding.

Ook het Duitse octrooi 24.18.372 openbaart een röntgen 8702.475 9 9 PHN 12.286 3 analyse apparaat van boven aangegeven soort, waarbij voor de juiste verplaatsig van de verschillende onderdelen te opzichte van elkaar gebruik wordt gemaakt van een band, die over verschillende wielen is geleid. De toepassing van de constructie vereist echter het gebruik 5 maken van wielen van verschillende, nauwkeurig op elkaar afgestemde diameters, hetgeen de vervaardiging van een dergelijke inrichting bemoeilijkt.

De uitvinding zal hieronder nader worden uiteengezet aan dehand van een schematisch in bijgaande figuren weergegeven mogelijke 10 uitvoeringsvorm van de constructie volgens de uitvinding.

Figuur 1 toont schematisch de opstelling van de verschillende onderdelen van een apparaat volgens de uitvinding.

Figuur 2 toont schematisch in perspectief de geleiding van de band ter hoogte van de kristalhouder, 15 Zoals in figuur 1 is weergegeven omvat het apparaat een drietal armen 2-4 die met hun naar elkaar toegekeerde uiteinden met behulp van een as 5 in een gemeenschappelijk scharnierpunt scharnierend met elkaar zijn gekoppeld.

Het van het scharnierpunt 5 afgekeerde uiteinde van de 20 arm 4 is met behulp van een zich evenwijdig aan de as 5 uitstrekkende vast opgestelde zwenkas 6 zwenkbaar met het niet nader weergegeven gestel van het apparaat volgens de Uitvinding gekoppeld. Ter plaatse van deze as 6 is een op gebruikelijke wijze van een spieetvormige opening voorzien scherm 7 opgesteld, voor het doorlaten van vanaf een monster 8 25 afkomstige röntgenstralen vallen op een niet nader weergegeven kristalhouder, welke is bevestigd aan een as 10, waarom het van de as 5 afgekeerde uiteinde van de arm 3 draaibaar is. Zoals nader in figuur 2 is weergegeven is aan de arm 10 een wiel 11 bevestigd, dat is gelegen tussen een tweetal wielen 12 en 13, die dezelfde uitwendige diameter 30 hebben als het wiel 11. Daarbij is de as 10 vrij draaibaar in de wilen 12 en 13 gelegerd, maar tegen axiale verschuiving ten opzichte an deze wielen met behulp van niet nader weergegeven middelen geborgd.

Aan de bovenzijde van het wiel 12 en de onderzijde van het wiel 13 zijn geleidingsblokken 14 bevestigd, die verschuifbaar zijn 35 in sleufvorraige geleidingen 15, waarvan de lengteassen zich uitstrekken in het verlengde van de richting waarin de door het scherm 7 doorgelaten röntgenstralen verlopen.

870 2 47 5 PHN 12.286 4 *

Aan het van de as 5 afgekeerde uiteinde van de arm 2 is met gehulp van een zich evenwijdig aan de as 5 uitstrekkende as 16 een verder wiel 17 draaibaar gekoppeld. Met dit wiel is een niet nader weergegeven detectie-inrichting verbonden.

5 Zoals uit figuur 1 duidelijk zal zijn, is de afstand tussen de as 5 en de as 6 gelijk aan de afstand tussen de as 5 en de as 10 en de afstand tussen de as 5 en de as 16.

Aan de beide slechts langsgeleidingen 15 is het gestel van het apparaat volgens de uitvinding verschuifbare, maar niet ten 10 opzichte van dit gestel verdraaibare wielen 12 en 13 zijn de aan het uiteinde van een band 18 bevestigde verlengstukken 19 op de in figuur 2 weergegeven wijze vastgezet. Vanaf deze bevestiging ter hoogte van het de kristalhouder ondersteunende uiteinde van de arm 3 strekt de band 18 zich in de richting van het wiel 17 uit, loopt verder langs een deel van 15 de omtrek van wiel 17 en vervolgens in de richting van een vrij om de as 5 draaibaar wiel 20 en vanaf dit wiel 20 naar het wiel 11. Het laatste gedeelte van de band 18 strekt zich evenwijdig aan de geleidingsbanen 15 uit en is eventueel onder tussenkomst van een slechts schematisch aangeduide spaninrichting 21 vastgezet in een vast punt van het gestel 20 van het apparaat volgens de uitvinding.

Zoals verder nog schematisch in figuur 1 weergegeven is tussen het wiel 17 dragende uiteinde van de arm 2 en een vast punt van het gestel van het apparaat nog een trekveer 22 aangebracht met behulp waarvan de band 18 gespannen kan worden gehouden.

25 De diameters van de verschillende wielen 11, 17 en 20 zijn gelijk aan elkaar. Bij voorkeur wordt gebruik gemaakt van een uit staal vervaardigde band.

Bij het aanvankelijk afstellen van de inrichting zal er eventueel door het in zijn lengterichting verplaatsen van de band 18 met 30 behulp van de spaninrichting 19, zorg voor worden gedragen, dat de afstand tussen de ter hoogte van de as 6 opgestelde ingangsspleet in het scherm 7 en de as 10 gelijk zal zijn aan de afstand tussen de beide assen 10 en 16, zodat de assen 6, 10 en 16 zullen zijn gelegen op een zogenaamde Rowland cirkel waarvan de straal gelijk is aan de afstand 35 tussen de as 5 en de as 10.

Voor verstelling van het apparaat kan bijvoorbeeld een niet nader weergegeven aandrijforgaan zijn aangebracht met behulp 8702475 PHN 12.286 5 è waarvan de as 10 langs de geleidingen 15 heen en weer beweegbaar is.

Tijdens deze heen en weer beweging van de as 10 zal de band 18 op de diverse wielen op- en afrollen en daarbij een zodanige verplaatsing van de detectie-inrichting ondersteunende as 16 bewerkstelligen, dat de 5 ingangsspleet in het scherm 7, de kristalhouder en de detectie- inrichting steeds op de gewenste wijze op een Rowland cirkel blijven liggen.

8702475

Claims (3)

1. Röntgen analyse apparaat voorzien van een röntgenbron, een kristalhouder en een detectie-inrichting, waarbij de detectie-inrichting is aangebracht op een eerste arm, de kristalhouder is aangebracht op een tweede arm en de eerste en de tweede arm op 5 afstand van de detectie-inrichting respectievelijk de kristalhouder scharnierend met elkaar zijn gekoppeld in een scharnierpunt, waarin een derde arm scharnierende met elkaar zijn gekoppeld in een scharnierpunt, waarin een derde arm scharnierend met de eerste en de tweede arm is gekoppeld, waarbij de derde arm tevens op afstand van het scharnierpunt 10 om een vast opgestelde zwenkas verzwenkbaar is terwijl het de kristalhouder ondersteunende einde van de tweede arm langs een rechte baan verplaatsbaar is en door verzwenking van de armen de detectie-inrichting, de kristalhouder en de zwenkas van de derde arm in verschillende standen ten opzichte van elkaar instelbaar zijn zodanig, 15 dat dedetectie-inrichting, de kristalhouder en de zwenkas in de vershillende punten op een Rowland cirkel zullen zijn gelegen, met het kenmerk, dat men de detectie-inrichting een wiel vast is verboden, terwijl in het scharnierpunt en bij de kristalhouder verdere wielen vrij draaibaar zijn aangebracht, waarbij de wielen gelijke diameters hebben 20 en om de wielen een band is geleid, die met een einde ter hoogte van de kristalhouder aan de tweede arm is vastgezet en vanaf dit bevestigingspunt achtereenvolgens langs het met de detectie-inrichting verbonden wiel, het om de scharnieras draaibare wiel en het bij de kristalhouder opgestelde wiel is geleid en met zijn andere einde in een 25 vast punt is vastgezet.

2. Röntgen analyse apparaat volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat verende middelen zijn aangebracht, die trachten de eerste en de tweede arm ten opzichte van elkaar te verzwenken voor het strak houden van de band. 30

3. Röntgen analyse apparaat volgens conclusie 1 of 2, met het kenmerk, dat ter hoogte van de kristalhouder de band is voorzien van een tweetal bevestigingseinden, die zijn vastgezet aan een tweetal verankeringswielen, waartussen het bij de kristalhouder opgestelde wiel is opgesteld, terwijl de verankeringswielen tegen verdraaiing geborgd 35 zijn. 6702475