NL8701951A - Vouwrolstoel met kantelbaar stoelgedeelte. - Google Patents

Description

-1- • VO 9278

Vouwrolstoel met kantelbaar stoelgedeelte.

De uitvinding beeft betrekking op een rolstoel, voorzien van een onderfreem met wielen en een stoelfreem dat althans een zitting en een rugleuning draagt en dat ten opzichte van het onderfreem over een beperkte 5 hoek kantelbaar is om een zich dwars uitstrekkende kantellijn en waarbij het stoelfreem ongeveer onder de voorkant van de zitting op een variabele hoogte boven het onderfreem, met het onderfreem is verbonden, zoals bekend uit het Amerikaanse octrooischrift 3.198.575.

10 Voor personen die gedurende lange perioden zittend in een rolstoel moeten doorbrengen is het gewenst dat zij de stoel tussen een actieve stand, waarin de zitting nagenoeg horizontaal is en een passieve, iets achterover hellende stand kunnen instellen. Verder 15 is het gewenst dat de gebruiker van de rolstoel deze instellingen zelf kan uitvoeren, bij voorkeur zonder dat met de armen grote krachten moeten worden uitgeoefend ofwel met de rug of met de bovenbenen tegen de leuning, resp. de zitting moet worden gedrukt, zoals het geval 20 is bij diverse instelbare autostoelen. Bovendien is het gewenst dat de kantelbaarheid van het stoelgedeelte ten opzichte van het onderliggende dragende freem, de samenvouwbaarheid van de rolstoel naar het middenlangs-vlak daarvan niet in de weg staat.

25 Bij de bekende rolstoel is het stoelfreem, resp. zijn de linker en rechter stoelfreemdelen, over vast met het onderfreem, bij de achterzijde van de zitting gelegen, de kantellijn bepalende draaipunten met het onderfreem, resp. met de onderzijfreemdelen 30 verbonden. Het kantelen van het stoelgedeelte geschiedt door de voorkant van de zitting omhoog te bewegen, waarbij de leuning meegaat en achterwaarts kantelt.

8701851 * 1*1 i -2-

De hoogtestand van de voorzijde van de stoel wordt bepaald door een aan het stoelfreem bevestigde, gebogen tandheugel welke samenwerkt met een veerbelaste grendel-pal. Voor het vrijmaken van het stoelgedeelte voor 5 kantelbewegingen knijpt de gebruiker van de stoel een handgreep in die via een vrijmaakhefboom de grendelpal van de tandheugel wegtrekt. Het kantelen van het stoelgedeelte kan worden teweeggebracht door achterover of voorwaarts te leunen en/of door de armen te strekken, 10 resp. te buigen terwijl de handgreep van de vrijmaakhefboom in samengeknepen toestand wordt gehouden. Het is duidelijk dat een en ander enige behendigheid van de gebruiker vereist, waarover deze echter niet altijd beschikt.

15 De uitvinding beoogt een rolstoel waarbij dit bezwaar is vermeden.

Hiertoe is volgens de uitvinding het stoelfreem althans aan de achterzijde, middels in holle onderfreem-stijlen opgenomen telescoopstangen met het onderfreem 20 verbonden en is aan de boveneinden van deze telescoopstangen bevestigd via draaipennen, waarbij op een vóór de telescoopstangen, onder de zitting gelegen plaats het stoelfreem op een vaste hoogte, kantelbaar ten opzichte van het onderfreem is gesteund en waarbij 25 door middel van door bedieningshefbomen beweegbare kruk-drijfstang-mechanismen de hoogtestand van de telescoopstangen instelbaar is ten opzichte van de, de kantel-lijn bepalende kantelsteunen van het stoelfreem.

Bij de rolstoel volgens de uitvinding bevindt 30 de kantellijn zich derhalve onder de zitting en kan ongeveer onder het zwaartepunt van een op de stoel zittende persoon worden geplaatst en kan, uitgaande van de actieve stand waarin de het achterste deel van de zitting dragende telescoopstangen zijn uitgeschoven 35 over de door de kantelsteunen bepaalde, met een nagenoeg horizontale zittingstand corresponderende afstand, 870195 1 -3- s de gebruiker volstaan met het zodanig zwenken van de bedieningshefbomen van de kruk-drijfstang-mechanismen, dat de bij de achterzijde van de zitting gelegen teles-coopstangen omlaag worden getrokken, waardoor de zitting 5 en de, onder een eventueel instelbare hoek daarmee verbonden leuning om de centrale kantelsteunen achterwaarts zwenken. Mede doordat de druk van het lichaam van de gebruiker tegen de leuning bijdraagt tot een achterwaartse kantelbeweging, behoeft via de bedieningshefbomen nauwe-*•0 lijks kracht worden uitgeoefend.

Voor de teruggaande, voorwaartse kanteling, is iets meer kracht nodig, tenzij de gebruiker in staat is door voorwaarts te buigen zijn zwaartepunt voorbij de kantelsteunen te brengen. Er van uitgaande dat dit niet altijd het geval is, kan in nadere uitwerking van de uitvinding elk kruk-drijfstang-mechanisme twee, bij hun ene einde scharnierend met elkaar verbonden armen omvatten, waarvan de ene, als drijfstang fungerende arm scharnierend met de zich aan de achterzijde van 20 de zitting bevindende telescoopstang van het stoelfreem is verbonden en de andere, als krukstang fungerende arm, scharnierend met het onderfreem is verbonden, waarbij de drijfstangarm, door het zwenken van de kruk-stangarm om het scharnierpunt aan het onderfreem, zwenk-25 baar is tussen twee, ter weerszijden van het verticale vlak door de telescoopstangen van het stoelfreem gelegen eindstanden, de ene corresponderend met een lage en de andere met een hoge stand van de telescoopstang.

Met een dergelijk kruk-drijfstang-mechanisme kan, omdat 30 (je dri jfstangarm in hoofdzaak in de telescooprichting verplaatst en door de gunstige ligging van de kantellijn ten opzichte van het zwaartepunt van een in de stoel zittende persoon, met een betrekkelijk lage zwenkkracht-uitoefening op de krukarm worden volstaan om een relatief 35 hoge uitschuifkracht op de telescoopstang uit te oefenen.

Daarbij verdient het aanbeveling dat de drijf- 8701951 -4- stangarm en de krukstangarm een variabele hoek van maximaal ongeveer 45° insluiten en de bedieningshefboom star met de krukasarm is verbonden en zich door of vlak langs het scharnierpunt van de krukasarm aan het 5 onderfreem, langs de zijkant van de stoelzitting voorwaarts uitstrekt. Aldus kunnen kantelinstellingen worden uitgevoerd door personen die vrijwel uitsluitend over het gebruik van hun armen beschikken.

De uit het Amerikaanse octrooischrift 3.198.575 10 bekende rolstoel is voorzien van twee, elk uit een onderzijfreem en een stoelzijfreem samengestelde zijfreems, die door middel van in een vlak dwars op de stoel-langsrichting gelegen schaarstangen met elkaar zijn verbonden, zodat de zijfreems, na verwijdering van 15 zitting en leuningkussens, naar elkaar toe kunnen worden bewogen. Bij een dergelijke vouw- of samenklapbeweging bewegen de bevestigingspunten van de uiteinden van de schaarstangen bij elk zijfreem in hoogterichting uit elkaar. Derhalve moeten bij de bekende stoel hetzij 20 bijzondere bevestigingsmaatregelen worden getroffen voor de schaarstangen aan de zijfreems, danwel gebruik worden gemaakt van gecompliceerde schaarstangenconstruc-ties.

Volgens de uitvinding kan met een eenvoudig 25 samenstel van twee elkaar in het midden scharnierend kruisende stangen worden volstaan en kunnen bijzondere bevestigingsmiddelen achterwege blijven doordat de uiteinden van de schaarstangen draaibaar met de onderzij-freems zijn verbonden en de boveneinden van de schaar-30 stangen middels draaiglijmoffen draaibaar met de stoelzijfreems zijn verbonden.

De draaiglijmoffen vormen dan de kantelsteunen van het stoelfreem en tijdens het samenklappen van de zijfreems kunnen zij, onder het uittrekken van de 35 telescoopstangen ten opzichte van de bevestigingspunten van de ondereinden van de schaarstangen omhoog bewegen.

8701951 -5- '

V

Voor verdere stabilisatie van de rolstoel kan volgens de uitvinding ook aan de voorzijde van de zitting het stoelfreem middels telescoopstangen in holle onderfreemstijlen zijn geleid.

5 Ter verduidelijking van de uitvinding zal, onder verwijzing naar de tekening, een uitvoeringsvoor-beeld van de vouwrolstoel met kantelbaar stoelgedeelte worden beschreven.

Fig. 1 is een zijaanzicht van de rolstoel 10 in de actieve stand, waarin alleen de voor een goed begrip van de uitvinding noodzakelijke elementen zijn weergegeven; fig. 2 is een aanzicht in hoofdzaak overeenkomstig fig. 1, echter met de stoel in de passieve stand; 15 en fig. 3 is een aanzicht van alleen de schaar-stangen volgens de lijn III-III in fig. 1.

Volgens de tekening is de rolstoel voorzien van een onderfreem 1 met aan de achterzijde grote wielen 20 2 en aan de voorzijde zwenkwielen 3. Verder is de rolstoel voorzien van een stoelfreem 4 dat in hoofdzaak is samengesteld uit een deel 4a waarop niet afgebeelde voetsteunen kunnen zijn gemonteerd, een deel 4b dat een zitting 5 draagt en een deel 4c dat een leuning 6 draagt en 25 waarvan de hellingshoek ten opzichte van het deel 4b door middel van een sleufgat-klemschroef-constructie 8 instelbaar is.

Het onderfreem 1 omvat liggers 9 en 10 en holle stijlen 11 en 12. Het onderfreem 1 en het stoelfreem 30 4 zijn onderling verbonden door schaarstangen 13, 14 (zie ook fig. 3) en door telescoopstangen 15, 16 (zie ook fig. 2), alsmede in het algemeen met het verwijzings-cijfer 17 aangegeven kruk-drijfstang-mechanismen.

De schaarstangen 13, 14 zijn met hun ondereinden 35 gekoppeld met de onderfreemliggers 10 en hun boveneinden zijn middels draaiverbindingen 18 en glijmoffen 19 8701951 * -6- m — verbonden met de stoelfreemliggers 4, in het bijzonder de delen 4b daarvan.

De telescoopstangen 15 zijn via draaipennen 20 verbonden met de liggerdelen 4b en de telescoopstangen 5 16 zijn met deze liggerdelen 4b verbonden via draaipennen 21 en een sleufgatplaat 22. De glijmoffen 19 van de schaarstangen 13, 14 bevinden zich tussen de bij de achterzijde van de stoelzitting gelegen draaipennen 20 en de bij de voorzijde gelegen draaipennen 21, ongeveer 10 onder het zwaartepunt van een op de stoel zittend persoon.

De horizontale verbindingslijn tussen de glijbussen 19, resp. de draaiverbindingen 18, is de kantellijn van het stoelfreem 4.

Voor het uit de in fig. 1 afgebeelde actieve 15 stoelstand kantelen van het stoelfreem 4 naar de in fig. 2 afgebeeldepassieve stand, wordt gebruik gemaakt van de kruk-drijfstang-mechanismen 17. Hierop zal thans in detail worden ingegaan.

Elk van de twee, ter weerszijden van het 20 stoelfreem aangebrachte mechanismen 17 omvat een drijf-stangarm 23 die aan één einde via de draaipen 20 met de achterste telescoopstang 15 (derhalve met dit deel van het stoelfreem) is verbonden. Het andere einde van de arm 23 is via een scharnierpen 24 verbonden 25 met het ene einde van een krukarm 25 waarvan het andere einde via een draaipen 26 is verbonden met de onderfreem-ligger 9. Met de krukarm 25 is hoekstijf (b.v. via pennen 27) een bedieningsarm 28 verbonden die zich opzij van de zitting 5 voorwaarts uitstrekt onder handbe-30 reik van een op de stoel zittende persoon.

In fig. 1 is het kruk-drijfstang-mechanisme afgebeeld in een stand die overeenkomt met de actieve stoelpositie, d.w.z. dat het gedeelte 4b dat de zitting 5 draagt, ongeveer horizontaal verloopt. In de afgebeelde 35 uitvoeringsvorm van de rolstoel, waartoe de uitvinding echter uitdrukkelijk niet is beperkt, is de voorste 87 01951 % -7- telescoopstang 16 geheel ingeschoven en is de achtersteteles-coopstang 15 over een bepaalde afstand uit de onder-freemstijl 12 geschoven. De drijfstangarm 23 helt daarbij onder een geringe hoek naar rechts omlaag ten opzichte 5 van het verticale dwarsvlak door de telescoopstangen 15 en de bedieningshefboom 28 heeft een in hoofdzaak vlakke stand naast de zitting 5.

Door nu de bedieningshefboom 28 omhoog te trekken naar de in fig. 2 afgebeelde stand, wórdt de 10 krukarm 25 ten opzichte van de draaipen 26 met de wijzers van de klok mee gedraaid en trekt daarbij de drijfstangarm 23 omlaag tot de in fig. 2 afgebeelde stand. Thans helt de drijfstangarm 23 naar links omlaag ten opzichte van het verticale dwarsvlak door de telescoopstang 15 15, resp. het verticale vlak door de stijlen 12. De zwenkhoek van de drijfstangarm 23 is betrekkelijk gering, nl. kleiner dan ongeveer 45° en overlapt het verticale dwarsvlak door de telescoopstangen 15. D.w.z. dat de drijfstangarm voor krachtuitoefening optimaal ten opzichte 20 van de te sturen telescoopstang 15 is georienteerd.

Voor de verstelling van de actieve stand volgens fig. 1 naar de passieve stand volgens fig. 2 is slechts weinig kracht nodig omdat alleen al doordat de persoon in de stoel tegen de leuning 6 rust, een 25 om de kantellijn 18-18 werkzaam koppel wordt uitgeoefend dat bijdraagt tot het inschuiven van de telescoopstangen 15. Voor de verstelling van de passieve stand naar de actieve stand is evenmin veel kracht nodig omdat de kantellijn 18-18 zich ongeveer onder het zwaartepunt 30 van een op de stoel zittend persoon bevindt zodat deze zich bij de beoogde verstelling niet zelf behoeft "op te tillen". In ieder geval behoeft de gebruiker de stoel voor verstelhandelingen behalve met de armen op de bedieningshefboom 28, geen andere krachten uit 35 te oefenen.

Op'gemerkt wordt dat de kantelbaarheid van 8701351 * * -8- het stoelfreem 4 op geen enkele wijze het samenvouwen van de stoel in de weg staat of extra constructieve maatregelen vereist. In tegendeel, bij de stoel volgens de uitvinding is, door het positioneren van de kantellijn 5 18-18 bij de boveneinden van de schaarstangen en door het op deze plaatsen toepassen van een draai(18)- en glij(19)-köppeling met stoelfreemliggergedeelte 4b, in combinatie met een telescopische verbinding.(15,20; 16,21,22), een bevestiging van de einden van de schaar-10 stangen aan de zijfreems tot stand gebracht die bij het in- en uitvouwen van de stoel de voor de schaarstang-bewegingen noodzakelijke bewegingsvrijheid van de stang-einden verschaft zonder dat hiervoor bij de freemdelen één of vier speciale maatregelen moeten worden getroffen. 15 De stijfheid van het rolstoelfreem 1+4 tijdens bedrijf is bovendien gewaarborgd en verder is de reeds in het voorgaande beschreven gunstige ligging van de kantellijn 18-18 mogelijk. De draaiglijmoffen 19 en het sleufgat in de plaat 22 maken kantelbewegingen van het stoelfreem-20 gedeelte 4b ten opzichte van de onderfreemligger 9 mogelijk.

8701951

Claims (5)

1. Rolstoel, voorzien van een onderfreem met wielen en een stoelfreem dat althans een zitting en een rugleuning draagt en dat ten opzichte van het onderfreem over een beperkte hoek kantelbaar is om een zich 5 dwars uitstrekkende kantellijn en waarbij het stoelfreem ongeveer onder de voorkant van de zitting op een variabele hoogte boven het onderfreem, met het onderfreem is verbonden, met het kenmerk, dat het stoelfreem (4) althans aan de achterzijde, middels in holle onderfreemstijlen 10 (12) opgenomen telescoopstangen (15) met het onderfreem (1) is verbonden en aan de boveneinden van deze telescoopstangen (15) is bevestigd via draaipennen (20) waarbij op een vóór de telescoopstangen (15) onder de zitting (5) gelegen plaats het stoelfreem (4) op een vaste 15 hoogte, kantelbaar ten opzichte van het stoelfreem (1) is gesteund en waarbij door middel van door bedienings-hefbomen (28) beweegbare kruk-drijfstang-mechanismen (17) de hoogtestand van de telescoopstang (15) instelbaar is ten opzichte van de, de kantellijn (18-18) bepalende 20 vaste kantelsteunen (18, 19) van het stoelfreem (4).

2. Rolstoel volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat elk kruk-drijfstang-mechanisme (17) twee bij hun ene einde scharnierend (24) met elkaar verbonden armen (23, 25) omvat, waarvan de ene, als drijfstang fungerende 25 arm (23) scharnierend (20) met de zich aan de achterzijde van de zitting bevindende telescoopstang (15) van· het stoelfreem (1) is verbonden en de andere, als krukstang fungerende arm (25) scharnierend (26) met het onderfreem (1) is verbonden, waarbij de drijfstangarm (23), door 30 het zwenken van de krukstangarm (25) om het scharnierpunt (26) aan het onderfreem (1), zwenkbaar is tussen twee, ter weerszijden van het verticale vlak door de telescoopstangen (15) gelegen eindstanden, de ene corresponderend met een lage en de andere met een hoge stand van de 8701951 -10- ί Μ telescoopstang (15).

3. Rolstoel volgens conclusie 2, met het kenmerk, dat de drijfstangarm (23) en de krukarm (25) een variabele hoek van maximaal ongeveer 25° insluiten en de bedienings- .5 hefboom (28) star met de krukstangarm (25) is verbonden en zich door of vlak langs het scharnierpunt (26) van de krukasarm (25) aan het onderfreem (1), langs de zijkant van de stoelzitting (5) voorwaarts uitstrekt.

3 -9-

4. Rolstoel volgens één van de voorgaande conclu-10 sies, voorzien van twee, elk uit een onderzijfreem (1) en een stoelzijfreem (4) samengestelde zijfreems, die door middel van schaarstangen (13, 14) met elkaar zijn verbonden, met het kenmerk, dat de ondereinden van de schaarstangen (13, 14) draaibaar met de onderzij-15 freems (4) en de boveneinden van de schaarstangen middels draai/glijmoffen (19) draaibaar met de stoelzijfreems (4b) zijn verbonden.

5. Rolstoel volgens één van de voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat ook aan de voorzijde van 20 de zitting (5) het stoelfreem (4) middels telescoopstangen (16) in holle onderfreemstijlen (11) is geleid. 8701951