NL8500748A

NL8500748A - Collimator wisselsysteem.

Info

Publication number: NL8500748A
Application number: NL8500748A
Authority: NL
Original assignee: Philips Nv
Priority date: 1985-03-15
Filing date: 1985-03-15
Publication date: 1986-10-01
Also published as: DK113986A; EP0194728B1; JPH0664150B2; US4758726A; DE3672009D1; JPS61218980A; IL78141A0; DK113986D0; EP0194728A1

Description

... * ··* r PHN Π.331 1 N.V. Philips* Gloeilampenfabrieken te Eindhoven.

Collimator wisselsysteem.

De uitvinding heeft te trekking op een collimator wisselsysteem voor het verplaatsen van een collimator tussen een werkpositie en een opbergpositie daarvoor.

Een dergelijk collimator wisselsysteem is beschreven in 5 Journal Nuclear Medicine van 16 december 1975, pp 1195-1196. Het aldaar beschreven systeem is zoals aangegeven niet geschikt voor relatief zware collimatoren en voorziet niet in het opbergen van de collimator in een opbergpositie. Vooral voor zwaardere collimatoren is het uiterst gewenst ook daarin te voorzien. Bij bekende wisselsystemen is de montage van 10 de collimator in een werkpositie, bijvoorbeeld als collimator voer een stralingsdetectie apparaat zoals een gamma camera relatief omslachtig en is een eenduidige positionering daarbij niet met volledige zekerheid gegeven. Anderzijds laat het opbergen van de collimator in een opbergpositie in die zin te wensen over, doordat een extra handeling is 15 vereist voor het fixeren van de collimator, wordt dit achterwege gelaten en dat kan gemakkelijk, dan kan de collimator bijvoorbeeld uit de opbergpositie vallen.

De uitvinding beoogt deze bezwaren te ondervangen en daartoe heeft een collimator wisselsysteem van de in de aanhef genoemde soort 20 volgens de uitvinding tot kenmerk, dat de collimator vanuit een in hoogte instelbare plaats in een draagwagen alleen in een gegeven oriëntatie ten opzichte van de werkpositie dan wel de opbergpositie met een eenvoudige handeling cmkoppelbaar is van een vaste plaats in de wagen naar een werkpositie of een vaste opbergpositie.

25 Het wisselsysteem volgens de uitvinding voorziet erin, dat de collimator slechts vanuit een vaste oriëntatie cmkoppelbaar is waardoor bij de uitwisseling geen ongelukken of fouten kunnen optreden.

Doordat zowel het loskoppelen als het vastkoppelen met een enkele handeling en met een enkel samenwerkend stelsel middelen wordt gereali-30 seerd, treedt geen minder stabiele tussenpositie op en kan de collimator niet in een verkeerde oriëntatie warden gekoppeld.

In een voorkeursuitvoering zijn de werkinrichting, de draagwagen en de opberginrichting voorzien van een vanginrichting die samen- 8500748 * i PHN 11.331 2 werkt net een grendelnechanisne van de collimator. In het bijzonder is de werkinrichting voorzien van ten minste twee en bij voorkeur drie sleutelpennen bijvoorbeeld paddestoelpennen welke samenverken met sleutelbossen in de collimator. De sleutelbossen kunnen daarbij bij-5 voorbeeld draaibaar zijn uitgevoerd en zowel aan een bovenzijde als aan een onderzijde van sleutelgaten, zijn voorzien die via een invang-mechanisme van de wagen samenwerken met sleutelpennen van een werkinrichting dan wel een opberginrichting.

In een verdere voorkeursuitvoering bevat een koppelmechanisme 10 een aan de collimator bevestigde ring die door rotatie de collimator van en aan de. werk- of opberginrichting en daarmede aan en van de draag-wagen koppelt. In het bijzonder werken daarbij twee boven elkaar gelegen sleutelgaten zodanig samen dat deze bij een vaste plaats van de collimator deze in een eerste rotatiestand aan de wagen en in een tweede rotatie-15 stand aan een van de inrichtingen koppelen.

Voor een vaste montage van de collimator in een werkpositie is een voorkeursuitvoering uitgerust met een verende kleminrichting welke inrichting door een klemmende werking tussen de collimator op de wagen en een relevant gedeelte van de werkinrichting activeer baar 20 is en slechts in geactiveerde vorm omkoppeling toelaat.

Aan de hand van de tekening zullen in het navolgende enkele voorkeursuitvoeringen volgens de uitvinding nader worden beschreven.

In de tekening toont :

Figuur 1 een schetsmatige weergave van een wisselsysteem 25 volgens de uitvinding,

Figuur 2 een collimator voorzien van middelen voor het uitwisselen met behulp van dat systeem.

Met een collimator wisselsysteem zoals weergegeven in figuur 1 kan een collimator 2 opgenamen in een collimatorring 4 met behulp 30 van een draagwagen 5_ op eenvoudige wijze over gebracht worden van een opbergpositie 6 in een opbergpositie _8 naar een werkpositie 10 aan bijvoorbeeld een gamma camera 12 van een gamma tomograaf _14 zoals beschreven in US 4,459,485.

In de gamma tomograaf kan de gamma camera via een draagarm 16 35 en met behulp van een in een huis 18 opgenomen contragewicht in verschillende raeetposities worden gebracht, waarbij aan een ingangsvlak 20 van de camera elke gewenste oriëntatie gegeven kan worden. Het biedt met het oog op het eventueel uit balans zijn van de gamma camera voordelen, 8500748 ΡΗΝ 11.331 3 de camera bij het uitwisselen van een collimator in een onderste stand te brengen waarbij het ingangsvlak horizontaal aan de bovenzijde van de camera ligt. De cpberginrichting _8 bevat meerdere opbergjukken 22, waarvan elk een opbergpositie 6 voor een collimator opleveren. Bij 5 verschillende typen onderzoek worden verschillende collimatoren gebruikt en het is derhalve gewsnst, deze collimatoren steeds gemakkelijk ophaal-baar en uitwisselbaar ter beschikking te hebben. Hiertoe nu kan de collimator met de collimatorring in een gegeven oriëntatie, niet losneembaar worden opgenomen in de draagwagen 5 en daarmede tussen het opbergrek en 10 de gamma camera worden verplaatst. De draagwagen bevat daartoe een draagjuk 24 voorzien van invangituddelen voer het opnemen van de collimator. In de geschetste uitvoering zijn de invangmiddelen uitgevoerd als paddestoelpennen 26 die samenwerken met uitsparingen 28, aangebracht in de colllmatorring 4. In de hier beschreven uitvoering werken 15 aldus drie paddestoelpennen 26 samen met drie uitsparingen 28. Overeenkomstige invangpennen 30 zijn aangebracht aan draagjukken 22 van de opberginrichting _8. Bij een onderlinge juiste oriëntatie van de draagwagen, de opberginrichting en de collimator zijn de invangpennen van de opberginrichting en die van de draagwagen onderling geroteerd aange-20 bracht waardoor deze over de collimatorring gemeten naast elkaar in de samenwerkende openingen daarvan kunnen worden gebracht. Met zowel de invangpennen van de opberginrichting als die van de draagwagen in de openingen van de colllmatorring kan nu door de werking van een ontgrendelpen 34 op het draagjuk van de opber inrichting de collimator 25 van de wagen worden losgekoppeld en aan het draagjuk van de opberginrichting worden bevestigd waarna de wagen kan worden verwijderd. Bij het ophalen van de collimator van de opberginrichting verloopt het procédé in de omgekeerde richting maar overigens geheel overeenkomstig. Op eveneens overeenkomstige wijze kan de collimator van de draagwagen 30 overgebracht worden in een werkpositie aan de gamma camera. Naast de drie invangpennen is de camera daartoe eveneens voorzien van een ontgrendelpen 36. Cm een gefixeerde koppeling van de collimator aan de gantna-camera te verzekeren is de colllmatorring verder uitgerust net, hier drie, verende kleminrichtingen zoals aangegeven in figuur 2-d die bij 35 montage van de collimator in de werkpositie het ontgrendelen van het invangmechanisme door de ontgrendelpen 36 eerst toelaten bij geactiveerde veer druk. Het cmkoppelen kan hier dus alleen met kleumende veerinrichting worden gerealiseerd. Om voor deze veerdruk voldoende 85 0 0 7 48 PHN 11.331 4 c ^ kracht op de collimator te kunnen uitoefenen is de draagwagen hierbij' uitgevoerd met een handel-hefboomsysteem 37 net bijvoorbeeld een voetpedaal 38, voor bet, hier samenklemrren, van de in de draagwagen cpgenoten collimator en een voor het koppelen geschikte ring 5 of afscherming 39 van de gamma canera.

Van de collimator 2 met de collimatorring 4 is in figuur 2a een doorsnede geschetst. De collimator bevat een loden blok (40) dat de eigenlijke collimator vormt en dat is voorzien van een relatief grote hoeveelheid doorboringen (42), die, zoals in het geschetste 10 voorbeeld allen op een punt zijn gericht en aldus een focusserende collimator vormen, maar die ook allen onderling parallel en dan gebruikelijk loodrecht door het blok verlopend kunnen zijn. Naast een collimator zoals die hier beschreven te gebruiken voor een gamma camera kan de collimator ook een bundelbegrensde collimator voor bijvoorbeeld een 15 lineaire versneller of cobaltbestralingsapparaat zijn. Met dergelijke collimatoren. wordt een te bestralen veld bepaald en ook daarbij is het gewenst over meerdere gemakkelijk uitwisselbare typen collimatoren te kunnen beschikken. In de draagring 4 bevinden zich de sleutel-bussen 28 voor de opvangpennen van respectievelijk de opberginrichting, 20 de werkinrichting en de draagwagen. Elk van dergelijke sleutelbussen kan ook zoals aangegeven in figuur 2-b bijvoorbeeld zijn opgebouwd met de twee hier bajonetvormige diaframga's 28 waarvan een eerste met een in de collimator verplaatsbare schuif 35 is verbonden en een tweede, die een tegengestelde richting inneemt, vast met de collimator is ver-25 bonden. Bij het amkoppelen van de collimator worden daarbij door een geringe, bij voorkeur handbediende rotatie van de ring 4 of hier met behulp van een pen 37 de schuif 35 ten opzichte van de collimator de paddestcelpennen van de werkinrichting, opberginrichting dan wel de draagwagen vastgezet. Zoals reeds opgemerkt is deze verplaatsing 30 of rotatie vergrendeld zolang die niet door de in een opening van de collimatorring passende ontgrendelpen van de draagwagen wordt vrijgegeven. Ontkoppeling bij afwezigheid van de wagen is dus zonder gebruik van speciaal gereedschap niet mogelijk.

In figuur 2-c is een uitvoeringsvoorbeeld geschetst voor 35 een grendel-ontgrendel mechanisme. De collimatorring 4 is ter plaatse voorzien van een bus 60 met twee door een veer 62 ondersteunde indruknokken 64. Via openingen 66 en 68 kunnen de nokken worden ingedrukt door de ontgrendelpen 24 van de draagwagen enerzijds en van de 85 0 0 7 48 « -i ........................ 1 PHN 11.331 5 opberglnrichting of de werkinrichting anderzijds.

In figuur 2-d is in doorsnede een vocrkeursuitvcering voor een veerdruk klemmende bevestiging van de collimator aan de meetinrichting weergegeven. Een in een bus 54 in de collimatorring 4 aangebrachte 5 veer 56 wordt met een pen 58 onder veerdruk gebracht. De daarvoor benodigde kracht kan zoals reeds gezegd door een kleminrichting aan de draagwagen werden aangebracht. Eerst onder de daarvoor benodigde druk, dus verplaatsing van de collimator ten opzichte van een houder van de werkinrichting en een daarbij optredende indrukking van pennen 10 58 is de ontgrendeling mogelijk geworden en kan de collimator aan de werkinrichting worden gekoppeld.

15 20 25 30 35 8500748

Claims

1. Collimator wisselsysteem voor verplaatsing, van een collimator tussen een werkpositie en een opbergpositie net het kenmerk, dat de collimator vanuit een in hoogte instelbare plaats in een draagwagen alleen in een gegeven oriëntatie ten opzichte van de werkpositie dan 5 vel de opbergpositie met een eenvoudige handeling ontkoppelbaar is van een vaste plaats in de vagen naar een werkpositie dan vel een opbergpositie.

2. Collimator wisselsysteem volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat een werkinrichting, een qpberginrichting en de draagwagen voor 10 de collimator zijn voorzien van grendelpennen en de collimator is voorzien van met de grendelpennen samenverkende invangbussen.

3. Collimator wisselsysteem volgens conclusie 1 of 2, net het kenmerk, dat de meetinrichting, de verkinrichting en de draagwagen zijn voorzien van althans drie paddestoelvormige pennen welke sanen- 15 werken met invangbussen van de collimator.

4. Collimator wisselsysteem volgens conclusie 2 of 3, met het kenmerk, dat de collimator is uitgerust met per grendelpen een draaibare invangbus met zovel aan een onderzijde als aan een bovenzijde een opening die samenwerkt met de grendelpen.

5. Collimator wisselsysteem volgens een der voorgaande conclusies, net het kenmerk, dat de drager van een beveiligde hoogte-instelling voor een botsingsvrije toegang tot de werkpositie en de opbergpositie is voorzien.

6. Collimator wisselsysteem volgens een der voorgaande conclusies, 25 met het kenmerk, dat de collimator is voorzien van een met de verkinrichting samenwerkende verende kleminrichting die met de omkoppeling wordt geactiveerd.

7. Collimator wisselsysteem volgens conclusie 1, 2, 3, 5 of 6, met het kenmerk, dat zowel de werkinrichting, de opberginrichting en de 30 draagwagen zijn voorzien van een aantal paddestoelvormige pennen welke koppelend samenwerken met zich aan weerszijden in een als schuif inrichting fungerende colliroatorring bevindende gelijk aantal invanggaten waarbij de aan weerszijden van de ring gelegen openingen ten opzichte van elkaar, gemeten langs een cirkelboog van de ring, zijn verschoven.

8. Collimator voor een stralingsdetectie-apparaat voorzien van een draagring uitgerust om te worden toegepast in een collimator wisselsysteem volgens een der voorgaande conclusies. 85 0 0 7 48