NL8101118A

NL8101118A - Lokmiddel voor de florida-mot.

Info

Publication number: NL8101118A
Application number: NL8101118A
Authority: NL
Original assignee: Tno
Priority date: 1981-03-09
Filing date: 1981-03-09
Publication date: 1982-10-01
Also published as: JPS57158710A; EP0060589A1; IL65189A0

Description

21.0. 29734 **

Lokmiddel voor de Florida-mot.

De onderhavige uitvinding heeft betrekking op een lokmiddel voor de Florida-mot (Spodoptera exigua), op een preparaat voor het lokken van de mannelijke Florida-mot, op een insectenval en op een werkwijze voor het bestrijden van de Florida-mot. Een effectieve 5 bestrijding van de Florida-mot is zeer gewenst, daar de rups van dit insect grote schade veroorzaakt aan allerlei cultuurgewassen in tropische en subtropische gebieden.

Gevonden werd, dat het sexferomoon van de vrouwelijke Florida-mot de volgende verbindingen bevat: 10 (a) cis-9-tetradecenylacetaat (b} cis-11-tetradecenylacetaat (c} cis-9,trans-12-tetradecadienylacetaat (d} cis-9,cis-12-tetradecadienylacetaat, en (e) tetradecylacetaat.

15 Fan de bovengenoemde verbindingen is de verbinding (c), het cis-9,trans-12-tetradecadienylacetaat al bekend als bestanddeel van het sexferomoon Spodoptera exigua. Zie: Ann. Entomol. Soc. Am. 65, 398 (1972). Verbinding (a), het cis-9-tetradecenylacetaat is bekend als bestanddeel van het feromoon van de "fall armyworm moth", 20 Spodoptera frugiperda (J.E. Smith); zie J. Econ. Entomol. 60 (5), blz. 1270 (1967). Een mengsel van verbinding (a) met verbinding (c) is het feromoon van de Southern Armyworm Moth, Prodenia (=Spodoptera) eridania (Cramer); zie Science 170, blz. 542-543 (1970).

Voor Spodoptera exigua kon men echter in veldproeven noch voor 25 de afzonderlijke verbindingen (a) en (c), noch voor mengsels van (a) en (c) |in verhoudingen variërende van 100% (a) tot 100% (c)^J een aantrekkende werking voor de mannelijke Florida-mot vaststellen. Zie: J. Econ. Entomol. 69, nr.3, blz. 324-326 (1976).

Verbinding (b), het cis-11-tetradecenylacetaat is bekend als be-30 standdeeLvan het feromoon van de red-banded leaf roller moth j^Argyro taenia velutinana (Walker)J, zie Nature 219 (1968), blz. 513. Deze verbinding is uit J. Econ. Ent. 63, Nr. 3 (1970), blz. 779, ook bekend als bestanddeel van het feromoon van de maisboorder ^European corn borer; Ostrinia nubilalis (Hübner)J.

35 Verbinding (d), het cis-9,cis-12-tetradecadienylacetaat is gesynthetiseerd door Fukami en medewerkers; zie F. Matsamura, 8101 118 2 ♦ G.M. Boush en T. Misato: Environmental Toxicology of Pesticides, biz. 571, Academic Press, New York (1972).

Verder is uit de Nederlandse octrooiaanvrage 72.05229 en uit Science 175 (1972), 1469-70 bekend, dat het feromoon van de vruchtblad-5 roller Adoxophyes orana uit een mengsel van cis-9-tetradecenyl-acetaat (a) en cis-1T-tetradecenylacetaat (b) bestaat.

De uitvinding heeft nu betrekking op een lokmiddel voor de Florida-mot (Spodoptera exigua), geheel of gedeeltelijk bestaande uit een mengsel van ten minste twee verbindingen, gekozen uit de 10 groep van (a) cis-9-tetradecenylacetaat (b) cis-11-tetradecenylacetaat (c) cis-9,trans-12-tetradecadienylacetaat (d) cis-9,cis-12-tetradecadienylacetaat, en 15 (e) tetradecylacetaat met uitzondering van mengsels van verbinding (a) met verbinding (b) en van verbinding (a) met verbinding (cj.

Uit veldproeven is gebleken, dat de mengsels volgens de uitvinding een ongeveer even grote lokkende werking vertonen als vrouwe-20 lijke motten.

De uitvinding betreft ook een preparaat voor het lokken van de mannelijke Florida-mot, bestaande uit een der boven gedefinieerde middelen, gecombineerd met een drager. Geschikte dragermaterialen zijn bijvoorbeeld inerte vloeibare of vaste dragers, zoals ethanol 25 of methanol, of bijvoorbeeld papier,.....celstof, rubber en synthe tische schuimstoffen. Onder dragers worden ook kunststoffen verstaan, die doorlaatbaar zijn voor de moleculen van de lokmiddelbestanddelen, bijvoorbeeld polyetheen.en/of met water zwelbare polymeren of polymeermengsels. Met deze soort dragers kunnen preparaten worden 30 bereid in de vorm van capsules, die een hoeveelheid van een lokmiddel volgens de uitvinding bevatten, welk lokmiddel gedurende een lange tijdsperiode uit de capsule aan de omgeving wordt afgegeven.

Een soortgelijk effect kan men bereiken door de lokmiddelen volgens de uitvinding in microcapsules op te nemen.

35 De uitvinding betreft ook een insectenval, die voorzien is van een der boven gedefinieerde lokstofmengsels, desgewenst met een drager gecombineerd tot een preparaat. Dergelijke insectenvallen zijn op zichzelf bekend, bijvoorbeeld uit J. Econ. Ent. _63, Nr. 2 (1970) 370-373. Eenvoudige en gemakkelijk hanteerbare insectenvallen 8101118 3 bestaan uit een aan beide einden open buis van kunststof met cirkelvormige of veelhoekige, bijvoorbeeld driehoekige doorsnede, een diameter van ongeveer 10-25 cm en een lengte, die ongeveer 2 a 3 maal de diameter bedraagt. Op de bodem van de buis kan een kleverig blijvende 5 lijmsoort aangebracht worden. De val wordt voorzien van een hoeveelheid van de lokstof volgens de uitvinding, bij voorkeur in de vorm van een met de lokstof gevulde polyetheen capsule.

Tenslotte betreft de uitvinding een werkwijze voor het bestrijden van de Florida-mot, waarbij deze mot wordt blootgesteld aan een lok-10 middel. Volgens de uitvinding gebruikt men als lokmiddel een mengsel met ten minste twee verbindingen, die gekozen zijn uit de groep van de bovengenoemde verbindingen (a) t/m (e), met uitzondering van mengsels van verbinding (a) met verbinding (b) en van verbinding (a) met verbinding (c).

15 Men kan deze werkwijze uitvoeren door insectenvallen, die een mengsel als bovengenoemd bevatten in het gebied te plaatsen, dat tegen de Florida-mot moet worden beschermd. Anderzijds kan men ook de concentratie van een mengsel volgens de uitvinding in de lucht boven een te beschermen gebied zo groot maken, dat de mannelijke motten in 20 verwarring worden gebracht en hun vrouwelijke partner niet kunnen vinden. Dit geschiedt door over het te beschermen gebied een voldoende hoeveelheid van een mengsel volgens de uitvinding te verspreiden, bij voorkeur in de vorm van een preparaat, waaruit het middel met een nagenoeg constante snelheid gedurende een lange tijd wordt afgegeven.

8101 118

Claims

1. Lokmiddel voor.de Florida-mot (Spodoptera exigua), geheel of gedeeltelijk bestaande uit een mengsel van ten minste twee verbindingen, gekozen uit de groep van (a) cis-9-tetradecenylacetaat 5 (b) cis-11-tetradecenylacetaat (c) cis-9,trans-12-tetradecadienylacetaat (d) cis-9,cis-12-tetradecadienylacetaat, en (e) tetradecylacetaat, met uitzondering van mengsels van verbinding (a) met verbinding (b). en 10 van verbinding (a) met verbinding (c).

2. Preparaat voor het lokken van de mannelijke Florida-mot, bestaande uit een lokmiddel volgens conclusie 1, gecombineerd met een drager.

3. Insectenval, voorzien van een lokstof volgens conclusie 1 of 15 van een preparaat volgens conclusie 2.

4. Werkwijze voor het bestrijden van de Florida-mot (Spodoptera exigua), waarbij deze mot wordt blootgesteld aan een lokmiddel, met het kenmerk, dat men als lokmiddel een in conclusie 1 gedefinieerd mengsel of een preparaat volgens conclusie 2 gebruikt.

5. Werkwijze volgens conclusie 4,met het kenmerk, dat het lokmiddel wordt toegepast in een insectenval, die opgesteld is in een gebied, dat tegen de genoemde mot moet worden beschermd.

6. Werkwijze volgens conclusie 4, met het kenmerk, dat men het lokmiddel gebruikt om aan de lucht boven een te be-25 schermen gebied een zodanige concentratie aan lokmiddel te verlenen, ' dat de mannelijke motten in verwarring worden gebracht. 8101118