NL7906578A

NL7906578A - Afstemschakeling.

Info

Publication number: NL7906578A
Application number: NL7906578A
Authority: NL
Original assignee: Philips Nv
Priority date: 1979-09-03
Filing date: 1979-09-03
Publication date: 1981-03-05
Also published as: FR2464596B1; ES8105123A1; FR2464596A1; GB2058499A; JPS5637725A; IT1129143B; DE3032798C2; US4344186A; GB2058499B; DE3032798A1; ES494718A0; IT8068359A0

Description

V ** "*4 PHN 9556 1 N.V. Philips * Gloeilampenfabrieken te Eindhoven.

Af s terns chakeling.

De uitvinding heeft betrekking op een afstem-schakeling met automatische golfbereikomschakeling bevattende een instelschakeling voor het opwekken van een in-stelsignaal voor het aaneensluitend afstemmen over een aan-5 tal golfgebieden, een drempelschakeling waaraan het genoemde instelsignaal wordt toegevoerd en een aftrekschakeling waaraan enerzijds het genoemde instelsignaal wordt toegevoerd en anderzijds een van de instelling van de afstemming afhankelijk gelijkspanningssignaal, welke aftrekscha-10 keling een uitgang heeft voor het verkrijgen van een aan een afstemelement toe te voeren afstemsignaal.

Uit het Duitse Auslegeschrift 2.161.7'41 is een afsternschakeling van de bovengenoemde soort bekend waarbij het van de instelling van de afstemming afhankelijke ge-15 lijkspanningssignaal via een frequentie-gelijkspannings-omzetter uit een oscillatorsignaal wordt verkregen. Enkele voordelen van een dergelijke schakeling zijn dat een doorlopende afstemschaal kan worden toegepast en dat bij toepassing van een zenderzoekschakeling deze in één zoekactie 20 alle golfgebieden af kan zoeken als de drempelschakeling een automatische golfbereikomschakeling verzorgt. Een nadeel is evenwel dat een frequentie-gelijkspanningsomzetter een kostbare schakeling is.

De uitvinding heeft ten doel een frequentie-25 gelijkspanningsomzetter te vermijden.

Een afstemschakeling van de in de aanhef genoemde soort volgens de uitvinding heeft daarom tot kenmerk, dat het gelijkspanningssignaal een met behulp van de drempels chakeling per golfgebied omschakelbare over dat golfge-30 bied constante waarde heeft.

Door de maatregel volgens de uitvinding wordt een afstemsignaal verkregen dat, evenals bij het toepassen van een regellus met een frequentie-spanningsomzetter, voor 7906578 , ? r -i PHN 9556 2 elk golfgebied bij een waarde begint die overeenkomt met de grens van het golfgebied als de waarde van het verdere ge-lijkspanningssignaal per golfbereik goed wordt gekozen.

De uitvinding zal nu worden toegelicht aan de 5 hand van de tekening, die slechts een figuur bevat met een schema van een televisieontvanger met een afsternschakeling volgens de uitvinding.

In de figuur wordt aan een ingang 1 van een hoogfrequentgedeelte 3 een ontvangen signaal toegevoerd.

10 Een ingang 5 van dit gedeelte ontvangt een afstemsignaal en een drietal ingangen 7> 9> 11 ontvangt een signaalcom- t binatie waardoor een golfgebied wordt gekozen waarin het hoogfrequentgedeelte door het afstemsignaal kan worden afgestemd.

15 Aan een uitgang 13 van het hoogfrequentgedeelte 3 verschijnt een middenfrequentsignaal dat aan een ingang 15 van een middenfrequentversterker- en detectieschakeling 17 wordt toegevoerd. Deze levert aan een uitgang 19 een videosignaal, aan een uitgang 21 een synchronisatiesignaal, 20 aan een uitgang 23 een geluidssignaal aan een tweetal uitgangen 25 en 27 een middenfrequentsignaal.

Het videosignaal wordt aan een ingang 29 van een optelschakeling 31 toegevoerd aan een tweede ingang 33 waarvan een afstemmerksignaal wordt toegevoerd waarvan het ont-25 staan verderop zal worden besproken. Aan een uitgang 35 wordt een somsignaal verkregen dat aan een stuurelektrode van een beeldweergeefbuis 37 wordt afgegeven.

Het synchronisatiesignaal wordt aan een ingang 39 van een afbuigschakeling 41 toegevoerd onder invloed 30 waarvan een beeldscherm van de beeldweergeefbuis 37 wordt afgetast.

Op het beeldscherm wordt behalve het videosignaal ook het afstemmerksignaal weergegeven waardoor langs een rand van het beeldscherm een afstemmerk verschijnt, 35 dat zoals verderop zal worden toegelicht een positie inneemt die afhankelijk is van de waarde van een instelsignaal. De rand van het beeldscherm doet zodoende dienst als een over alle golfgebieden doorlopende afstemschaal.

790657? t r ·*» PHN 9556 3

Het genoemde instelsignaal wordt verkregen van een uitgang 43 van een instelschakeling 45 en aan een ingang 47 van een afstemmerksignaalgenerator 49 afgegeven die verder aan een ingang 51 een signaal met de horizontale 5 afbuigfrequentie en aan een ingang 53 een signaal met de verticale afbuigfrequentie krijgt toegevoerd. Het signaal aan de ingang 51 is in de lijnterugslagtijden hoog en in de lijnslagtijden laag. Dit signaal wordt rechtstreeks en via een netwerk met een diode 55, een weerstand 57 en een 10 kondensator 59 aan een OF-poort 61 toegevoerd. De uitgang van de OF-poort 61 wordt hierdoor aan het einde van de slagtijd laag en aan het begin van de terugslagtijd hoog.

Dit signaal wordt aan een ingang van een N1ET-DF poort 63 toegevoerd waarvan de uitgang aan de ingang 33 van de optel-15 schakeling 31 üfft. De andere ingang van de NXET-OF poort 63 krijgt een signaal toegevoerd dat een korte tijd laag is op een met de verticale afbuigfrequentie optredend tijdstip in de verticale slagtijd. Het aan de ingang 53 toegevoerde signaal met de verticale afbuigfrequentie is een 20 negatief gaande zaagtand die via een schakeling met een tweetal weerstanden 65, 67 en een emittervolger 69, 71» aan de ingang waarvan via een weerstand 73 liet instelsignaal wordt toegevoerd, op een van het instelsignaal afhankelijk gelijkspanningsniveau wordt gelegd. Een aan de 25 verbinding van de weerstanden 65, 67 aangesloten, anderzijds via een weerstand 75 aan een positieve spanning liggende zenerdiode 77 gaat geleiden als de zaagtandspanning voldoende negatief wordt ten opzichte van die positieve spanning.

Via een versterker 79 en een differentiërend netwerk 81, 83 30 ontstaat een negatief gaande impuls op een door het instelsignaal bepaald tijdstip van de verticale slag zodat dan . een aan de uitgang van de poort 63/positief gaande impuls optreedt aan het einde van de lijnslagtijd. Een aan de uitgang van de versterker 79 liggende kondensator 85 dient om 35 een impulsvorm te krijgen die vrijwel symmetrisch is zodat het afstemmerk een gunstige vorm krijgt.

Het instelsignaal verschijnt behalve aan de uitgang 43 van de instel schakeling 45 ook aan een uitgang 7906578 ΡΗΝ 9556 4 ξ. 1 ..¾ 87 en aan een uitgang 89 ervan. De uitgang 87 geeft dit instelsignaal via een weerstand 91 ai> aan een niet-inver-terende ingang 93 van een aftrekschakeling 95 waarvan een uitgang 97 het aan de ingang 5 van het hoogfrequentgedeelte 5 3 toegevoerde afstemsignaal levert. Een inverterende in gang 99 van de aftrekschakeling 95 krijgt van een uitgang 101 van een drempelschakeling 103 een gelijkspanningssignaal toegevoerd waarvan de waarde afhangt van een door het instelsignaal bepaald golfgebied zoals nu zal worden uit-10 eengezet.

Het instelsignaal aan de uitgang 89 van de instelschakeling 45 wordt toegevoerd aan een ingang 105 van de drempelschakeling 103 die via een weerstand 107 verbonden is met een inverterende ingang 109 van een eerste 15 vergelijkschakeling 111 waarvan een niet-inverterende ingang 113 aan een aftakking van een spanningsdeler 115, 117, 119 ligt. Een niet-inverter:ende ingang 121 van een 1.23 tweede vergelijkingsschakeling/krijgt eveneens via de weerstand 107 het instelsignaal toegevoerd en ligt met een in-20 verterende ingang 125 aan een lagere aftakking op de spanningsdeler 115» 117» 119· Bij lage spanningswaarden van het instelsignaal is een via een weerstand 127 met een positieve spanning verbonden uitgang 129 van de eerste vergeli jkings schakeling 111 laag en een via een weerstand 131 25 met de positieve spanning verbonden uitgang 133 van de tweede vergelijkingsschakeling 123 hoog. Bij gemiddelde spanningswaarden van het instelsignaal is de uitgang 129 van de eerste vergelijkingsschakeling 111 hoog evenals de uitgang 133 van de tweede vergelijkingsschakeling 123 30 en bij hoge spanningswaarden van het instelsignaal is de uitgang 129 van de eerste vergelijkingsschakeling 111 hoog en de uitgang 133 van de tweede vergelijkingsschakeling 123 laag.

Tussen de uitgangen .129 en 133 van de verge-35 lijkingsschakelingen 111, 123 ligt een spanningsdeler 135» 137 waarvan een aftakking aan een inverterende ingang 139 van een derde vergelijkingsschakeling 141 ligt en verder via een weerstand 143 is geaard. Een niet-inverterende 7906578 PHN 9556 5 -ingang 145 ligt aan een. positieve spanning van 6V. Een via een weerstand 147 aan een positieve spanning liggende uitgang 149 van de derde vergelijkingsschakeling 141 is nu bij lage spanningswaarden van het instelsignaal hoog, bij 5 gemiddelde spanningswaarden laag en bij hoge spanningswaarden weer hoog.

De uitgang 129 van de eerste vergelijkings-schakeling ligt via een weerstand 151 aan de basis van een transistor 153» de uitgang 149 van de derde vergelijkings-10 schakeling 141 via een weerstand 155 aan de basis van een transistor 157 en de uitgang 133 van de tweede vergelijkings-schakeling 123 via een weerstand 159 aan de basis van een transistor 161. De collector van de transistor 153 respectievelijk 157, 161 ligt aan een uitgang 163 respectievelijk 15 165, 167 van de drempelschakeling en levert aan de ingang 7 respectievelijk 9» 11 ©en golfgebiedomschakelsignaal.

Bij lage spanningswaarden van het instelsignaal zijn de uitgangen 163 en 165 laag en is de uitgang 167 hoog. Bij gemiddelde spanningswaarden zijn de uitgangen 163 en 167 20 laag en is de uitgang 165 hoog en bij hoge spanningswaarden zijn de uitgangen 165 en 167 laag en is de uitgang 163 hoog.

De uitgang 149 van de derde vergelijkingsschakeling 141 ligt verder aan een niet-inverterende ingang I69 van een vierde vergelijkingsschakeling 171 en de uit-25 gang 133 van de tweede vergelijkingsschakeling 123 eer. een niet-inverterende ingang 173 van een vijlde vergelijkings-schakeling 175· Een inverterende ingang 177 respectievelijk 179 van de vierde respectievelijk vijfde vergelijkingsschakeling 171 respectievelijk 175 ligt aan de positieve span-30 ning van 6V. Een uitgang 181 van de vierde vergelijkings-schakeling 171 ligt via een serieschakeling van weerstanden 183» 185, 187 aan een positieve spanning. De verbinding van de weerstanden 183, 185 ligt aan de uitgang 101 van de drem-pelschakeling 103 en de verbinding van de weerstanden 185.

35 en 187 ligt via een weerstand 189 aan een uitgang 191 van de vijfde vergelijkingsschakeling 175·

De uitgang 101 van de drempelschakeling 103 is nu bij lage spanningswaarden van het instelsignaal aan zijn 7906578 ί -*· PHN 9556 6 ingang 105 laag, bij gemiddelde spanningswaarden van het instelsignaal hoger en bij hoge spanningswaarden van het instelsignaal nog hoger. De waarden van deze drie spanningsniveaus aan de uitgang 101 worden bepaald door de weerstan-5 den 183, 185, 187» 189 en is zodanig dat de aftrekschake-ling 95 aan zijn uitgang 97 een afstemspanning afgeeft die bij toenemende spanningswaarde van het instelsignaal aan de ingang 93 ervan telkens per golfgebied een van laag naar hoog gaande waarde doorloopt aangepast aan de voor de golf-10 bereiken vereiste grenswaarden.

De instelschakeling 45 maakt deel uit van een zenderzoekschakeling die nu zal worden besproken. De zender-zoekschakeling heeft twee bistabiele multivibratorschake-lingen of flip-flops 193» 195 die als geheugen voor een 15 start-of stopfunctie en als zoekrichtinggeheugen dienen.

De flip-flops 193» 195 worden gevormd door paarsgewijs teruggekoppelde NIET-EN poortschakelingen 197» 199 en 201, 203.

Wordt door het kortstondig indrukken van een 20 schakelaar 205 via een netwerk van een tweetal weerstanden 207» 209 en een condensator 211 een negatief gaande impuls toegevoerd aan de NIET-0F poorten 201 en 199 dan wordt de flip-flop 195 geset en de flip-flop 193 gereset. Een uitgang 213 van de flip-flop 195 wordt nu hoog evenals een 25 uitgang 215 van de flip-flop 193 waarvan een andere uitgang 217 dan laag wordt. De uitgangen 213 en 217 van de flipflops 195 en 193 liggen aan ingangen van een NIET-EN poort .waarvan 219/de uitgang hoog wordt. Deze uitgang stuurt via een weer-standnetwerk 221, 223 de basis van een transistor 225 aan 30 waardoor een geluidskanaal 227 wordt uitgeschakeld en maakt via een tijdconstante-netwerk met een condensator 229 en een weerstand 231 een inverterende ingang 233 van een versterker 235 tijdelijk hoog zodat een uitgang 237 daarvan tijdelijk niet meer beïnvloed kan worden door andere sig-35 nalen die aan de versterker 235 worden toegevoerd. Deze versterker 235 dient voor het opwekken van een stopsignaal, dat nu dus tijdelijk niet kan ontstaan.

De uitgang 215 maakt via een diode 239 een punt 7906578 I ^ ρην 9556 7 241 van de schakeling hoog onafhankelijk van een verder via een parallelschakeling van een weerstand 243 en een condensator 245 aan dit punt 241 toegevoerd AFC-signaal dat van een uitgang van een emittervolger 247» 249 afkomstig is die 5 door een AFC-detector- 251 wordt gestuurd die van de uitgang 27 van het middenfrequent gedeelte een beeldmiddenfrequent-signaal krijgt toegevoerd.

Het punt 241 maakt nu via een weerstand 253 een inverterende ingang 255 van een versterker 257 hoog ten op-10 zichte van een niet—inverterende ingang 259 die aan een aftakking op een spanningsdeler 261, 263 ligt. Een uitgang 265 van de versterker 257 wordt nu laag en doet via een weerstand 267 een transistor 269» die een emitterweerstand 271 heeft, via zijn collector een stroom leveren aan een 15 serieschakeling van een weerstand 273 en een condensator 275* Daardoor laadt de condensator 275 op en de spanning op de verder met de collector van de transistor 269 verbonden uitgangen 43, 87» 89 neemt toe. De ontvangerafstemming verandert nu totdat een zender wordt ontvangen waardoor via de 20 uitgang 25 van het middenfrequentgedeelte 17» een amplitude— detectieschakeling 277 en een emittervolger 279» 281, die een versterkingsinstelling heeft door middel van een tweetal weerstanden 283» 285» bij een voldoend grote amplitude van het zendersignaal de ingang 233 van de versterker 235 25 laag wordt gemaakt.

De versterker 235 heeft een niet—inverterende ingang 287 waaraan via een netwerk met een weerstand 289 en een condensator 291 het AFC-signaal afkomstig van de emittervolger 247, 249 wordt toegevoerd. Een dalende span-30 nihg in het AFC-signaal aan de ingang 287 en een voldoend lage spanning aan de ingang 233 van de versterker 235 doen een negatief gaand stopsignaal ontstaan aan de via een weerstand 293 aan een positieve spanning liggende uitgang 237» dat via een differentiërend netwerk 295, 297 de flip-flop 35 193i®sefc en via een inverterende versterker 299 en een differentiërend netwerk 301» 303 geen invloed uitoefent op de set toestand van de flip—flop 195* Via de poort 219 wordt het geluidskanaal ingeschakeld. De diode 239 blokkeert 7906578 PHN 9556 8 en op het punt 241 wordt een AFC-signaal werkzaam dat via de versterker'257 aan de transistor 269 wordt toegevoerd waardoor de lading van de condensator 275 juist zodanig wordt gecorrigeerd dat de schakeling juist blijft afgestemd 5 op de zender waarop werd gestopt. De stroom door de transistor 269 is nu praktisch gelijk aan de door een verdere transistor 305 van de condensator275 afgevoerde stroom die wordt bepaald door een spanningsdeler met een weerstand 307» een diode 308, en een weerstand 309 naar de basis van de 10 transistor 305 en door een emitterwe er stand 311·

Van de basis van de transistor 269 is een serie-schakeling van een diode 311 en een weerstand 313 naar een aftakking op een spanningsdeler 315» 317 gelegd, die tussen de uitgang 97 van de aftrekschakeling 95 en een positieve 15 voedingsspanning ligt. Aan deze aftakking liggen verder de weerstand 307 naar de basis van de transistor 305 en de collectorweerstand 271 van de transistor 269. Bij het uitvoeren van een zoekactie wordt daardoor een niet-lineair van de tijd afhankelijke omlading van de condensator 275 ver-20 kregen. Dit komt omdat de omlaadstroom van de condensator nu afhangt van de spanning op de condensator. De verandering van de afstemfrequentie wordt door deze niet-lineari-teit bij een zoekactie practisch lineair. De weerstand 273 dient om instabiliteit te voorkomen van de regellus die is 25 ontstaan door de terugkoppeling vanaf de aftakking op de spanningsdeler 315» 317· Een voordeel van de genoemde niet-lineariteit is dat kan worden volstaan met éénzelfde tijdconstante 229» 231 voor het voorkomen van opnieuw invangen op de zender vanwaar een zoekactie wordt gestart.

30 Een afvlakcondensator 319 aan de uitgang 97 van de afstemschakeling een een tegenkoppelweerstand 321 van die uitgang 97 naar de inverterende ingang 99 van de aftrek-schakeling zorgen verder voor een stabiele afstemspanning aan de uitgang 97· 35 Voor het starten van een zoekactie in een rich ting van afnamende frequentie kan een schakelaar 323 kortstondig worden gedrukt waardoor via een netwerk 325» 327» 329 een negatief gaande impuls aan de NIET-EN poorten 197 7906578 PHN 9556 9 en 203 wordt toegevoerd waardoor de toestand van de flipflop 193 niet verandert en de flip-flop 195 gereset wordt waardoor de uitgang 213 laag wordt die via een diode 331 de ingang 235 van de versterker 257 laag maakt en de uit-5 gang 265 daarvan hoog waardoor de transistor 269 geen stroom meer levert en de transistor 305 lading uit de condensator 275 trekt. Het onderdrukken van de geluidsweergave, en het verhinderen van het opnieuw invangen van de zender vanwaar gestart wordt, gebeurt als boven beschreven voor de 10 andere zoekrichting via de poort 219· Bij het stoppen op een ontvangen zender wordt via de versterker 299 en liet netwerk 301,303 een negatief gaande impuls aan de NIET-EN poort 201 geleverd voor het opnieuw setten van de flip-flop 195· Bit stopsignaal wordt veroorzaakt door een positief gaande 15 flank van het AFC-signaal aan de ingang 287 van de versterker 235 die samenvalt met een voldoend lage spanning op de ingang 233·

Om na het inschakelen van de voedingsspanning een zoekactie altijd vanaf eenzelfde punt te kunnen starten 20 is een schakeling met een spanningsdeler van een zenerdiode 331 en ©en weerstand 333 aangebracht die via een inverterende versterker 335 en een diode 337» die verder via een serie-weerstand 339 aan de positieve spanning ligt, aan een condensator 3^-1 ©en negatief gaande spanning levert die 25 aan de NIET-EN poorten 199 en 201 wordt toegevoerd. De uitgangen 213 en 215 worden dan hoog en de transistor 219 laadt de condensator 275 op voordat de verdere voedingsspanningen voldoende hoog zijn om een voldoende sterk zendersignaal aan de uitgangen 25 en 27 van de middenfrequentversterker 30 17 te krijgen.

Het zal duidelijk zijn dat de afstemschakeling volgens de uitvinding ook in andere ontvangers zoals bijvoorbeeld omroepontvangers voor radio kan worden toegepast.

In het uitvoeringsvoorbeeld is een elektronische 35 afstemschaal met een merkteken op het beeldscherm aangege— ven. Andere afstemschalen met behulp van meetinstrumenten of reeksen van lichtgevende of lichtverstrooiende elementen zijn vanzelfsprekend ook toepasbaar. Ook kan het merkteken 7906575 PHN 9556 10 op het beeldscherm in een andere positie dan langs de rand -daarvan worden opgewekt.

Waar in het bovenstaande werd gesproken over signalen kunnen spanning of stromen worden gebruikt afhan-5 kelijk van de rest van de schakeling.

De instelschakeling maakt in het uitvoerings-voorbeeld deel uit van een zenderzoekschakeling. Dit is niet noodzakelijk. Een met de hand instelbare spannings-deler of een teller met een digitaal-analoogomzetter kunnen 10 bijvoorbeeld ook als instelschakeling worden toegepast waarbij zowel de automatische golfgebiedomschakeling als de aanpassing van de bereikgrenzen per golfgebied werkzaam blijven. Ook andere typen van zenderzoekschakelingen kunnen desgewenst worden toegepast.

15 Bij het toepassen van een merkteken langs de rand van het beeldscherm als afstemschaal kunnen langs die rand ruitertjes worden aangebracht als geheugen voor de afstempositie van gewenste zenders waarbij dan de verticale beeldranden het meest geschikt zijn wegens de geringere 20 parallax tengevolge van de glasdikte dan de hori zontale beeldranden.

Het verkrijgen van de aan de ingang 99 van de aftrekschakeling 95 toe te voeren gelijkspanning die per golfgebied een andere waarde heeft kan vanzelfsprekend ook 25 op andere manieren worden uitgevoerd zoals bijvoorbeeld met behulp van relais of met behulp van andere elektronische elementen dan vergelijkingsschakelingen.

30 35 7906578

Claims

1. Afstemschakeling met automatische golfbereik- omschakeling bevattende een instelscbakeling voor bet 5 opwekken van een instelsignaal voor bet aaneensluitend afstemmen over een aantal golfgebieden, een drempel-scbakeling waaraan bet genoemde instelsignaal wordt toegevoerd en een aftrekschakeling waaraan enerzijds bet genoemde instelsignaal wordt toegevoerd en anderzijds een 10 van de instelling van de afstemming afhankelijk gelijk-spanningssignaal, welke aftrekschakeling een uitgang beeft voor bet verkrijgen van een aan een afstemelement toe te voeren afstemsignaal, met het kenmerk, dat bet gelijkspanningssignaal een met behulp van de drempel-15 schakeling per golfgebied omschakelbare over dat golf-gebied constante waarde heeft,

2. Afstemscbakeling volgens conclusie 1, met bet kenmerk, dat deze een elektrische door het instelsignaal gestuurde afstemschaal beeft.

3. Afstemscbakeling volgens conclusie 2, met het kenmerk, dat de instelscbakeling niet-lineair is voor bet verkrijgen van een praktisch lineaire afstemschaal.

4. Afstemschakeling volgens conclusie 3» met liet kenmerk, dat de instelschakeling een deel is van een 25 zenderzoekschakeling met een vaste tijdconstante voor AFC-resp. stopsignaalonderdrukking bij een start van een zoekactie.

5· Afstemscbakeling volgens een der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de drempelschakeling ook 30 de golfgebiedomschakeling verzorgt. 35 7906578