NL192273C

NL192273C - Verlichtingsarmatuur.

Info

Publication number: NL192273C
Application number: NL8603089A
Authority: NL
Original assignee: Philips Electronics Nv
Priority date: 1986-12-04
Filing date: 1986-12-04
Publication date: 1997-04-03
Also published as: FR2607904A1; DE3740901A1; GB2198516A; FR2607904B1; GB8727996D0; JPS6391111U; GB2198516B; NL8603089A; US4855886A; NL192273B

Description

1 192273

Verlicht Ingsarmatuur

De uitvinding heeft betrekking op een verlichtingsarmatuur voorzien van een schaalvormige reflector voor nagenoeg een op de hoofdas daarvan op te stellen praktisch lampweipig lichtgevend deel van een lichtbron, 5 welke reflectbrèen reflecterend oppervfak bevat dat is samengesteld uit met hun langszijden van de top naar de grootste omtreksrand van de reflector verlopende langgerekte facetten, die in een de hoofdas-bevattende doorsnede concaaf gekromd zijn. Een dergelijk als reflector uitgevoerd armatuur is bekend uit het Britse octrooischrift 523.215.

Het bekende armatuur bevat een reflector waarin een lichtbron (zoals een hogedrukontladingslamp of 10 een gloeilamp) is geplaatst. De reflector is klokvormig en zijn facetten zijn in vlakken dwars op de as concaaf gekromd met een verlopende kromming. Ter hoogte van de lichtbron kan een sferisch gekromd eveneens van concave facetten voorzien reflectorgedeelte aanwezig zijn.

Met behulp van een dergelijk armatuur wordt een gelijkmatige helderheid van een te verlichten object verkregen. De lichtbundel waarmee dit wordt gerealiseerd is echter relatief smal. Voor het verlichten van 15 grote voorwerpen waarbij hoge eisen aan een gelijkmatige helderheid worden gesteld, zijn dan ook ofwel volumineuze reflectoren vereist ofwel is de toepassing van een groot aantal in de nabijheid van elkaar opgestelde reflectoren noodzakelijk. Dit is een bezwaar, met name bij het verlichten van voorwerpen die staan opgesteld in etalages en dergelijke.

Het Amerikaans octrooischrift 4.447.865 beschrijft een reflectoriamp met een transversaal, lineair 20 gloeilichaam. Tussen het gloeilichaam en het lichtuitreevenster is het verspiegelde lampvat een parabotoïde met daarop gesuperponeerde axiale banen, die in vlakken dwars op de as recht zijn en een veelhoek vormen. Vanaf het gloeilichaam is de reflector sferisch en nabij zijn top opnieuw paraboloïdisch gekromd.

De uitvinding heeft tot doel een betrekkelijk compact verlichtingsarmatuur te verschaffen met een reflector met behulp waarvan een relatief brede lichtbundel kan worden gerealiseerd en waarmee een object 25 zeer gelijkmatig kan worden verlicht.

Een verlichtingsarmatuur van de in de aanhef genoemde soort wordt daartoe volgens de uitvincRng daardoor gekenmerkt dat de facetten in een vlak loodrecht op de hoofdas recht zijn en een regelmatige veelhoek vormen, waarbij de symmetrielijn van een facet volgens een curve verloopt die de gedaante van een parabool benadert.

30 De symmetrielijn van een facet is een denkbeeldige lijn die in de lengterichting door het midden van een facet loopt. Deze verloopt volgens een curve, die bijvoorbeeld een gedaante heeft zoals beschreven in de Nederlandse octrooiaanvrage 8002116.

Afhankelijk van het aantal facetten en de mate van kromming van de hierboven genoemde curven kan met de reflector een opmerkelijk brede lichtbundel verkregen worden. Op basis van het inzicht volgens de 35 uitvinding is voor een groot aantal verschillende toepassingen een armatuur met een relatief compacte reflector mogelijk, waarbij een daarmee verlicht object een zeer gelijkmatige helderheid vertoont. De reflector is zodanig gevormd dat vermeden is dat de lichtstralen na reflectie op het lichtgevende deel worden gereflecteerd. Dit leidt bij hogedrukontladingslampen gemakkelijk tot een verstoring van de temperatuur en de gasdruk in het buisvormige ontladingsvat en bij halogeengloeilampen tot zogeheten 40 ’’hot-spots” in het gloeilichaam. De reflector maakt het voorts mogelijk de plaats van het lichtgevende deel van de lichtbron onafhankelijk van de te kiezen toepassing ten opzichte van het reflecterende oppervlak in axiale richting te wijzigen zonder nadelige uitwerking op de kwaliteit van de lichtbundel. Het gebruik van een speciale spreid ruit aan de lichtuittreezijde van het armatuur is niet noodzakelgk.

Bij een armatuur volgens de uitvinding neemt de lichtsterkte in de bundel over een dwarsdoorsnede 45 gemeten vanaf zijn as gelijkmatig af tot zijn halfwaarde.

In een speciale uitvoeringsvorm van het armatuur is het aantal facetten omgekeerd evenredig met de breedte van het langwerpige lichtgevende del van de lichtbron. Gevonden is dat door deze relatie tussen facetten-aantal en de afmetingen van het lichtgevende deel de bundelbreedte voor verschillende toepassingen op eenvoudige wijze kan worden ingesteld.

50 Het armatuur bevat in een uitvoeringsvorm een kunststof huis waarin de reflector is opgenomen. Het huis is daarbij bijvoorbeeld voorzien van een wanddeel dat bevestigbaar is in een voetstuk op een wijze zoals is beschreven in de Europese octrooiaanvrage 76.007.'

De uitvinding zal nader worden toegelicht aan de hand van een tekening. Hierin toont: 55 figuur 1 een uitvoeringsvorm van een verlichtingsarmatuur volgens de uitvinding in aanzicht en toont figuur 2 schematisch een aanzicht van het armatuur volgens figuur 1 gezien vanaf de lichtuittreezijde in de richting van de hoofdas.

I 192273 2 H Het veriichtingsamiatuur volgens figuur 1 bevat een schaalvormige reflector 1. Ter plaatse van de hoofdas 2 van de reflector is in de top (A) van de reflector een gat aanwezig waarin een lichtbron is opgesteld.

Daartoe is een lamphouder aanwezig. Deze lichtbron is een hogedruknatriumdampontiadingslamp die een I relatief dun, langwerpig buisvormig ontladingsvat 3 bevat waarin zich de elektroden bevinden. Tussen de I 5 elektroden wordt tijdens lampbedrijf een ontlading onderhouden. Het ontladingsvat vormt dan feitelijk het lichtgevende deel. Het ontladingsvat 3 bevindt zich in een geëvacueerde glazen buitenballon 4. Het I ontladingsvat (dat een wand heeft bestaande uit transparant materiaal zoals gesinterd polykristallijn aluminiumoxide) bevindt zich nagenoeg op de hoofdas 2. Het reflecterende oppervlak is samengesteld uit langgerekte facetten (zoals 5 en 6) die met hun langszijden (5a, 6a etcetera) van de top naar de grootste 10 omtreksrand (de lichtuittreezijde) van de reflector verlopen. De facetten zijn in een vlak loodrecht op de I hoofdas 2 recht en vormen een regelmatige veelhoek. Dit is bij wijze van voorbeeld weergegeven in figuur 2 I met 7,8 en 9. De symmetrielijnen van de facetten zijn concaaf gekromd. Voor een enkel facet is de I genoemde symmetrielijn in de tekening aangegeven met 10 respectievelijk 11. De lijn vormt een curve die op specifieke wijze punt voor punt is berekend (zie de Nederlandse Terinzagelegging 8002116). De 15 genoemde punten worden daarbij gekarakteriseerd volgens coördinaten ten opzichte van de hoofdas 2 I (x-as) en een loodrecht daarop staande as (y-as). De oorsprong is dan bijvoorbeeld het midden van het gat I in de top van de reflector.

I In een andere uitvoeringsvorm is in de reflector in plaats van de genoemd hogedruknatriumdampontla- dingslamp een hoogspanningshalogeengloeilamp van bijvoorbeeld circa 150 W opgesteld. Een detgelijke I 20 gloeilamp bezit een filament dat op een aantal plaatsen is omgevouwen. Het lichtgevende deel is dan wel langwerpig, maar breder dan het lichtgevende deel van de eerder genoemde ontladingslamp. Het aantal facetten van de daarbij behorende reflector is dan kleiner om een homogene lichtbundel te verkrijgen. Door I verkleining van het aantal facetten wordt de bundelbreedte verder vergroot.

I In een praktische uitvoeringsvorm is de inwendige diameter van de reflector bij de grootste omtrek 125 I 25 mm. De reflector bevat 35 facetten (dus in een vlak loodrecht op de hoofdas is een veelhoek van 35 I koorden aanwezig). In de reflector is een hogedruknatriumdampontladingslamp met een vermogen van 50 I W opgesteld. De uitwendige diameter van het buisvormige ontlacfingsvat is 4,9 mm, de elektrodenafstand I circa 16,5 mm. De symmetrielijn van een facet verloopt volgens een curve, die is gekarakteriseerd door I X-Y-coórdinaten zoals weergegeven in de onderstaande tabel. De waarden zijn uitgedrukt te mm. De I 30 oorsprong (X = 0, Y = 0) is het midden van het gat in de top (A).

I TABEL

I X-as (hoofdas) Y-as 35 - - ... „ — 0,00——- .*»·——--------------------------- .—··——»-*«·. 16,00 2,10 19,98 3,99 22,93 6,04 25,76 40 8,07 28,30 10.03 30,57 12.06 32,78 14,15 34,93 16,11 36,86 45 18,11 38,75 20.14 40,59 22.04 42,22 23,98 43,80 25.95 45,34 50 27,96 46,83 30,00 48,27 32.07 49,68 33.95 50,91 36,06 52,24 55 37,99 53,41 40.14 54,68

Claims

3 192273 y ·.·. ..... :,. : TABEL (vervolg) Χ·^$ (hoofdas) Ir. . . i :.· .., .r.?.;..... -Y-es "Vty". ' "· ,. . ,- »"'" ! ' . .ν'Λ1' ·-· '.·' '·* .V"~ . —,—11 .........V.·.1.1.1 ·; 11 ' I " 5 42,10 55,79 44,07 56,87 46,06 57,93 48.05 58,97 50.06 59,98 10 52,08 60,97 54,12 .61,94 55,33 62,50 15 Uit deze tabel blijkt dat het gat voor de opname van de lamp nabij de top van de reflector een diameter heeft van 32 mm. De grootste omtrek is 2 x 62,5 = 125 mm. Bij plaatsing van het lichtgevende deel van de lichtbron (het buisvormige ontladingsvat) op de hoofdas (X-as) waarbij het midden van het ontladingsvat zich bevindt nabij het punt (X = 15,25, Y = 0,00) wordt een bundelbreedte gerealiseerd van 2 x 10°. 20

1. Verlichtingsarmatuur voorzien van een schaalvormige reflector voor een nagenoeg op de hoofdas daarvan op te stellen praktisch langwerpig lichtgevend deel van een lichtbron, welke reflector een reflecte-25 rend oppervlak bevat dat is samengesteld uit met hun langszijden van de top naar de grootste omtreksrand van de reflector verlopende langgerekte facetten, die in een de hoofdas bevattende doorsnede concaaf gekromd zijn, met het kenmerk, dat de facetten in een vlak loodrecht op de hoofdas recht zijn en een regelmatige veelhoek vormen, waarbij de symmetrielijn van een facet volgens een curve verloopt die de gedaante van een parabool benadert.

2. Verlichtingsarmatuur volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat het aantal facetten omgekeerd evenredig is met de breedte van het langwerpige deel van de lichtbron. Hierbij 1 blad tekening