NL1035959B1 - Krukhalsgeleiding en beslagsamenstel. - Google Patents

Abstract

De onderhavige uitvinding betreft een krukhalsgeleiding voor het geleiden van een krukhals in een afzettingsorgaan, zoals een rozet of schild voor een deur of raam, omvattende: - een binnengeleidingsorgaan voor contact met de krukhals, - een buitengeleidingsorgaan voor contact met het afzettingsorgaan, waarbij: - het binnengeleidingsorgaan en het buitengeleidingsorgaan coaxiaal ten opzichte van elkaar rangschikbaar zijn, - ten minste een van de geleidingsorganen van metaal is vervaardigd, en - het binnengeleidingsorgaan en het buitengeleidingsorgaan positioneringsmiddelen omvatten voor het in een vooraf bepaalde coaxiale oriëntatie positioneren ten opzichte van elkaar.

Description

Krukhalsgeleiding en beslagsamenstel

De onderhavige uitvinding heeft betrekking op een krukhalsgeleiding voor deurkrukken en of raamkrukken en dergelij ke. Voorts heeft de onderhavige uitvinding betrekking op een beslagsamenstel voor soortgelijke toepassin-gen.

Voor het openen en sluiten van deuren wordt naast het interne mechanisme voor de fysieke afsluiting van een deur of raam in een kozijn gebruik gemaakt van één of twee deurkrukken. De deur is voorzien van een afdekplaat, deels ter versiering en deels ter verschaffing van stevigheid aan de deurkruk. Hierbij is bekend dat de deurkruk wrij-vingscontact heeft met de afdekplaat ofwel het rozet of schild. Op alternatieve wijze is bekend dat een kunststofring wordt toegepast voor het verminderen van deze wrij-ving. Deze bestaande uitvoeringen hebben echter als nadeel dat de wrijving slijtage opwekt, dat er sprake is van spe-ling en dat de uitstekende plastic ring geen uitstraling van degelijkheid verschaft.

Teneinde dergelijke bezwaren te ondervangen verschaft de onderhavige uitvinding een krukhalsgeleiding voor het geleiden van een krukhals in een afzettingsor-gaan, zoals een rozet of schild voor een deur of raam, om-vattende: - een binnengeleidingsorgaan voor contact met de krukhals, - een buitengeleidingsorgaan voor contact met het afzettingsorgaan, waarbij: - het binnengeleidingsorgaan en het buitengeleidingsorgaan coaxiaal ten opzichte van elkaar rangschikbaar zijn, - ten minste een van de geleidingsorganen van me-taal is vervaardigd, en - het binnengeleidingsorgaan en het buitengelei-dingsorgaan positioneringsmiddelen omvatten voor het in een vooraf bepaalde coaxiale oriéntatie positioneren ten opzichte van elkaar.

Onder toepassing van een dergelijke geleiding wor-den de nadelen van de stand van de techniek ondervangen en wordt een stabiele lagering verkregen met een minimum aan wrijving, een maximum aan duurzaamheid en een degelijke uitstraling. De duurzaamheid van de verbinding wordt sterk verhoogd en onaangename bijgeluiden worden voorkomen.

In een eerste voorkeursuitvoeringsvorm omvat de krukhalsgeleiding vervormingsmiddelen voor het toelaten van een vervorming tijdens een axiale positioneringshande-ling voor montage van de krukhalsgeleiding. Deze vervormingsmiddelen verschaffen de mogelijkheid om de geleiding volgens deze uitvoeringsvorm te monteren op een levens-duurverlengende wijze. Voorts kan onder toepassing van deze vervormingsmiddelen de effectiviteit en de levensduur van de positioneringsmiddelen worden verhoogd. Indien er een geleidingsorgaan uit metaal vervaardigd is een vooraf montage aan de krukhals of het afzettingsorgaan mogelijk.

In een verdere voorkeursuitvoeringsvorm omvatten de vervormingsmiddelen sleuven in een geleidingsorgaan.

Een dergelijke voorkeursuitvoeringsvorm is op relatief eenvoudige wijze te vervaardigen door het vervaardigen van de sleuven in het lichaamsmateriaal van de binnenbus of de buitenbus.

In een verder voorkeursuitvoeringsvorm omvatten de positioneringsmiddelen van het binnengeleidingsorgaan en het buitengeleidingsorgaan in de lageringsdraairichting ten opzichte van elkaar beweegbare en met elkaar corres- ponderende aangrijporganen, zoals ten minste een sleuf en ribbel waarbij de positioneringsmiddelen van het binnenge-leidingsorgaan en het buitengeleidingsorgaan. Deze uitvoe-ring van de positioneringsmiddelen is relatief eenvoudig te vervaardigen en verschaft een zeer robuuste positionering. Niettemin zijn alternatieven, bijvoorbeeld het in-sluiten van een van beide bussen binnen uitstulpingen aan de uiteinden van het andere geleidingsorgaan evenzeer mo-gelijk. De voorziene uitvoering verschaft een naar het huidig inzicht van de uitvinders relatief compacte opbouw van de krukhalsgeleiding.

Bij verdere voorkeur omvat de krukhalsgeleiding een smeerlaag tussen de geleidingsorganen. Middels een dergelijke smeerlaag kan een langdurige vermindering van de wrijvingsslijtage tussen de geleidingsorganen worden gerealiseerd.

In een verdere voorkeursuitvoeringsvorm omvat de krukhalsgeleiding een tussengeleidingsorgaan voor het ver-schaffen van een verdere geleiding tussen het binnen- en het buitengeleidingsorgaan. Middels een dergelijke tussen-geleiding wordt direct contact tussen de binnen- en bui-tengeleidingsorganen voorkomen en derhalve de wrijving tussen het binnen- en buitengeleidingsorgaan in directe zin opgeheven en in indirecte zin sterk verminderd. Dit tussengeleidingsorgaan is een alternatief voor met name het smeermiddel. Bij voorkeur omvat het tussengeleidingsorgaan een kunststof. Hierbij wordt gedacht aan relatief gladde kunststoffen of relatief hårde kunststoffen. Voor-beelden zijn bijvoorbeeld teflonhoudende kunststoffen.

Bij verdere voorkeur omvat het tussengeleidingsorgaan een metaal. Een dergelijk tussengeleidingsorgaan kan zich bevinden tussen slechts de cilindervormige wanden of kan een zelfde vorm hebben als de andere geleidingsorga-nen.

In een verder toepassingsvoorbeeld Krukhalsgelei-ding is het buitengeleidingsorgaan geintegreerd in het af-zettingsorgaan. Een voordeel hiervan kan een productieme-thode zijn waarbij het buitengeleidingsorgaan bijvoorbeeld middels een gietbewerking kan worden vervaardigd met het afzettingsorgaan, bijvoorbeeld metaal of een kunststof. Op alternatieve wijze kan het buitengeleidingsorgaan middels bijvoorbeeld een pers-, las- of soldeerbewerking worden geplaatst in het afzettingsorgaan zodat het vast is veran-kerd. Een alternatief hiervoor is dat het binnengelei-dingsorgaan op analoge wijze is geintegreerd met of beves-tigd aan een klink.

In een verder voorkeursuitvoeringsvorm zijn de wrijvingsoppervlakken van de tussengeleidingsorganen voor-zien van een oppervlaktebewerking zoals kleine sleuven voor het verbeteren van de lagerwerking en of het richten van moleculen van een smeermiddel. Een dergelijke maatre-gel is van voordeel bij het verminderen van de wrijving waaraan de geleidingsorganen onderhevig zijn.

Een verder aspect van de onderhavige uitvinding betreft een beslagsamenstel omvattende een krukhalsgelei-ding volgens de onderhavige uitvinding, omvattende: - een afzettingsorgaan, zoals een deurrozet of een deurschild, - een krukhals omvattend bedieningsorgaan, zoals een deurkruk of raamkruk, waarbij: - het bedieningsorgaan plaatsbaar is in een opening van het afzettingsorgaan, en - de krukhalsgeleiding plaatsbaar is tussen de krukhals en het afzettingsorgaan. Een dergelijk beslagsamenstel verschaft voordelen zoals in het voorgaande zijn beschreven en zoals in de gedetailleerde beschrijving in het navolgende nader zal worden aangeduid.

Bij voorkeur zijn in het beslagsamenstel het bin-nengeleidingsorgaan en het buitengeleidingsorgaan rotatie-vrij rangschikbaar ten opzichte van respectievelijk de krukhals en het afzettingsorgaan. Hierdoor wordt wrijving met betrekking tot deze onderdelen voorkomen waardoor alle wrijving wordt opgevangen door de onderdelen die hiervoor zijn bedoeld zoals in het voorgaande is omschreven. Hierdoor wordt derhalve een probleemvrije operationele functi-oneringstijd sterk verlengd.

Bij voorkeur is de krukhalsgeleiding vooraf beves-tigd aan de krukhals of het afzettingsorgaan. Deze maatre-gel heeft als voordeel dat tijdens het monteren van het beslagsamenstel aan een deur of raam werkzaamheden worden bespaard voor de installatiemonteur. Ook tijdens het verpakken en verspreiden van de beslagsamenstellen is het hierdoor niet noodzakelijk rekening te houden met de losse onderdelen. Hierdoor verschaft een beslagsamenstel volgens de onderhavige uitvinding geen verder nadeel ten opzichte van beslagsamenstellen zonder een lagering volgens de onderhavige uitvinding die vanzelfsprekend dergelijke onderdelen niet kennen.

In een verdere toepassingsuitwerking volgens de onderhavige uitvinding strekt de krukhalsgeleiding zich uit tot in een lichaam van een deur of raam. Hierbij zijn relatief dunne afzettingsorganen mogelijk hetgeen bij som-mige toepassingen voordeel biedt.

Bij verdere voorkeur omvat het beslagsamenstel een veerinrichting voor het naar een neutrale positie roteren van het bedieningsorgaan. Een dergelijke veerinrichting heeft als voordeel dat ook bij toepassing van relatief zware deurkrukken de gewenste, veelal horizontale, positie wordt aangenomen. De onderhavige uitvoeringsvorm heeft als voordeel dat minder wrijvingskrachten behoeven te worden overwonnen waardoor de veerinrichting minder kracht hoeft op te brengen voor het werkingsbetrouwbaar tot stand bren-gen van de juiste oriéntatie van de deurklink.

Verdere voordelen kenmerken en details van onderhavige uitvinding zullen in het navolgende in groter detail worden verklaard aan de hand van enkele voorkeursuit-voeringsvormen onder verwijzing naar de aangehechte figuren, waarbij: - Fig. 1 een aanzicht is in perspectief van twee onderdelen van een eerste voorkeursuitvoeringsvorm, los en geassembleerd; - Fig. 2 een weergave is van de uitvoeringsvorm van Fig. 1 in een toepassingsvoorbeeld; - Fig. 3 een aanzicht is in perspectief van een verdere voorkeursuitvoeringsvorm, los en geassembleerd; - Fig. 4 een opengewerkt aanzicht is in perspectief van een de voorkeursuitvoeringsvorm van Fig. 3 in samengestelde toestand;

Een eerste voorkeursuitvoeringsvorm (Fig. 1) be-treft een krukhalslager 1 voor toepassing tussen een krukhals van een deurkruk of raamkruk en een afdekschild of rozet dat over het algemeen om een deurkrukmontagepen, zo-als een stift (uk: spindle), van een deurslot aan de bui-tenzijde van een deur of raam monteerbaar is. Het lager omvat in hoofdzaak twee coaxiaal ten opzichte van elkaar rangschikbare bussen. De binnenste bus omvat een in hoofdzaak cilindervormig buslichaam dat in de lengterichting is voorzien van vervormingssleuven 4. De vervormingssleuven dienen voor het toelaten van een vervorming van het buslichaam 3 tijdens de plaatsing daarvan in het buslichaam 13 van de bredere buitenbus. Voorts is het buslichaam 3 voor- zien van een in hoofdzaak ringvormig, door de vervormings-sleuven 4onderbroken positioneringsribbel. Deze positioneringsribbel 7 aan de buitenzijde van de binnenbus komt overeen met de positioneringssleuf 17 aan de binnenzijde van de buitenbus. Door de toepassing van deze ribbel met daarmee samenwerkende sleuf zullen de beide bussen na montage ten opzichte van elkaar in de coaxiale richting gepo-sitioneerd blijven. De vervormingssleuven 4 hebben hierbij als functie dat het lichaam 3 van de binnenbus kan worden vervormd tijdens het plaatsen van de binnenbus in de buitenbus zodat de ribbel 7 de sleuf 3 kan bereiken tijdens het passeren van de ribbel 7 van de binnenzijde van het lichaam 13 van de buitenbus.

Tussen de buitenzijde van de binnenbus en de binnenzijde van de buitenbus wordt bij voorkeur een smeermid-del toegepast. Een dergelijk smeermiddel is bij voorkeur een vetsoort met bij voorkeur zo lang mogelijke moleculai-re ketens voor het verschaffen van een smeerwerking. Der-gelijke lange ketens zullen zich tijdens gebruik in hoofdzaak dwars op de lengterichting van de bussen rangschikken zodat een langdurige optimale smering met zo weinig moge-lijk smeermiddel bereikt kan worden.

Tijdens gebruik van de lagering tussen de krukhals en de rozet verdient het de voorkeur dat de binnenbus klemvast past op de krukhals en dat de buitenbus klemvast past binnen de rozet. In dit geval is er slechts beweging tussen de beide bussen waarvan de corresponderende opper-vlakken nauwkeurig op elkaar zijn aangepast voor een goede onderlinge passing en een nauwkeurige lagering. Hierbij zijn deze materialen op optimale wijze uitgekozen voor duurzaamheid en lageringnauwkeurigheid. Hierdoor wordt een langdurige lageringbetrouwbaarheid verkregen. Voorts wordt voorkomen dat zogenoemde piepgeluiden ontstaan. Een derge- lijk lager zal tevens een zeer stabiele passing tussen de deurklink en het rozet verschaffen waardoor het gevoel van de gebruikelijke speling van de stand van de techniek zal worden geminimaliseerd. Door een goede onderlinge afstemming van de hårdheden van het materiaal zal een zeer lange levensduur kunnen worden bereikt, ook in intensieve toe-passingsgebieden zoals openbare gebouwen.

In Fig. 2 is getoond dat de binnenbus plaatsbaar is om de hals 21 van de kruk. Verder is de buitenbus ge-plaatst in het deurschild getoond.

In de Fig. 4 is een verdere voorkeursuitvoering getoond. Hierbij is te opzichte van de eerste voorkeurs-uitvoeringsvorm voorzien in een verder lageringselement 31 dat rangschikbaar is tussen de binnenbus 3 en buitenbus 13. In deze uitvoeringsvorm hebben deze beide bussen een sleuf voor het opnemen van de ribbels 33,34 op het binnen-oppervlak en het buitenoppervlak van het lichaam 32 van het lageringselement 31. Op alternatieve wijze is het mo-gelijk dat een van de beide ribbels wordt vervangen door een sleuf, of wanneer het lichaam 32 voldoende volume heeft twee sleuven. In een dergelijk geval dienen de op-pervlakken van de bussen 3,13 te zijn voorzien van corres-ponderende ribbels.

Voorts is het mogelijk dat de positionering in de genoemde uitvoeringen tot stand wordt gebracht door middel van andere vormen dan de sleuven en ribbels. In de laatste uitvoering kan het lageringselement bijvoorbeeld zodanig zijn gevormd dat de doorsnede lijkt op een ruit met een relatief lange verticale diagonaal en een relatief korte horizontale diagonaal. Een dergelijke uitvoering verschaft ook een positioneringswerking. In de eerste uitvoering zou een geknikt oppervlak ook een positioneringswerking kunnen verschaffen.

In deze tekst is de uitvoering met een deurplaat beschreven waarbij de deurplaat een zodanige dikte heeft dat deze de gehele lager kan opnemen. Op alternatieve wij-ze is het mogelijk een relatief dunne deurplaat toe te passen waarbij de lagering tenminste deels wordt opgenomen in het materiaal van de deur of het raam.

In het voorgaande is de onderhavige uitvinding beschreven aan de hand van enkele voorkeursuitvoeringsvor-men. Verschillende aspecten van verschillende uitvoeringen worden beschreven geacht in combinatie met elkaar waarbij alle combinaties die op basis van dit document door een vakman kunnen worden gemaakt dienen te worden meegelezen. Deze voorkeursuitvoeringsvormen zijn niet beperkend voor de beschermingsomvang van deze tekst. De gevraagde rechten worden bepaald in de aangehechte conclusies.

Claims (15)

1. Krukhalsgeleiding voor het geleiden van een krukhals in een afzettingsorgaan, zoals een rozet of schild voor een deur of raam, omvattende: - een binnengeleidingsorgaan voor contact met de krukhals, - een buitengeleidingsorgaan voor contact met het afzettingsorgaan, waarbij: - het binnengeleidingsorgaan en het buitengeleidingsorgaan coaxiaal ten opzichte van elkaar rangschikbaar zijn, - ten minste een van de geleidingsorganen van me-taal is vervaardigd, en - het binnengeleidingsorgaan en het buitengeleidingsorgaan positioneringsmiddelen omvatten voor het in een vooraf bepaalde coaxiale oriéntatie positioneren ten opzichte van elkaar.

2. Krukhalsgeleiding volgens conclusie 1 omvattende vervormingsmiddelen voor het toelaten van een vervor-ming tijdens een axiale positioneringshandeling voor montage van de krukhalsgeleiding.

3. Krukhalsgeleiding volgens conclusie 2 waarbij de vervormingsmiddelen ten minste één sleuf in een gelei-dingsorgaan omvatten.

4. Krukhalsgeleiding volgens een of meer van de voorgaande conclusies waarbij de positioneringsmiddelen van het binnengeleidingsorgaan en het buitengeleidingsorgaan in de lageringsdraairichting ten opzichte van elkaar beweegbare en met elkaar corresponderende aangrijporganen, zoals ten minste een sleuf en ribbel, omvatten.

5. Krukhalsgeleiding volgens een of meer van de voorgaande conclusies omvattende een smeerlaag tussen de geleidingsorganen.

6. Krukhalsgeleiding volgens een of meer van de voorgaande conclusies omvattende een tussengeleidingsor-gaan voor het verschaffen van een verdere geleiding tussen het binnen- en het buitengeleidingsorgaan.

7. Krukhalsgeleiding volgens conclusie 6 waarbij het tussengeleidingsorgaan een kunststof, omvat.

8. Krukhalsgeleiding volgens conclusie 6 waarbij het tussengeleidingsorgaan een metaal omvat.

9. Krukhalsgeleiding volgens een of meer van de voorgaande conclusies omvattende een oppervlaktebewerking zoals kleine sleuven voor het verbeteren van de lagerwer-king en/of het richten van moleculen van een smeermiddel.

10. Krukhalsgeleiding volgens een of meer van de voorgaande conclusies waarbij het buitengeleidingsorgaan is geintegreerd in het afzettingsorgaan.

11. Beslagsamenstel omvattende een krukhalsgeleiding volgens een of meer van de voorgaande conclusies, omvattende : - een afzettingsorgaan, zoals een rozet of schild voor een deur of raam, - een krukhals omvattend bedieningsorgaan, zoals een deurkruk of raamkruk, waarbij: - het bedieningsorgaan plaatsbaar is in een opening van het afzettingsorgaan, en - de krukhalsgeleiding plaatsbaar is tussen de krukhals en het afzettingsorgaan.

12. Beslagsamenstel volgens een of meer van de voorgaande conclusies waarbij het binnengeleidingsorgaan en het buitengeleidingsorgaan rotatievrij rangschikbaar zijn ten opzichte van resp. de krukhals en het afzettings-orgaan.

13. Beslagsamenstel volgens conclusie 10, 11 of 12 waarbij de krukhalsgeleiding vooraf bevestigd aan de krukhals of het afzettingsorgaan.

14. Beslagsamenstel volgens conclusie 10, 11, 12 en/of 13 waarbij de krukhalsgeleiding zich uitstrekt tot in een lichaam van een deur of raam.

15. Beslagsamenstel volgens conclusie 10, 11, 12, 13 en/of 14 omvattende een veerinrichting voor het naar een neutraalpositie roteren van het bedieningsorgaan.