NL1020315C2 - Procesregeling voor biologische verwijdering van fosfaten en nitraten op basis van redoxpotentiaalmetingen. - Google Patents

Description

Procesreqelinq voor biologische verwijdering van fosfaten en nitraten op basis van redoxpotentiaalmetingen

De uitvinding heeft betrekking op een samenstel voor het biologisch verwijderen van fosfaten en stikstof-5 verbindingen, in het bijzonder nitraten en ammoniak, uit afvalwater, en op een regelinrichting voor een dergelijk samenstel.

In de praktijk is het gebruikelijk om de retourstroom debieten in dergelijke biologische reactoren te 10 regelen aan de hand van de gemeten redox potentialen. Daarbij treden echter een aantal problemen op.

Ten eerste is het systeem waaraan gemeten wordt, zijnde een actief slib, en in het bijzonder de samenstelling van actief slib, ongedefinieerd en niet analyseer-15 baar. Bovendien verandert de samenstelling regelmatig.

Daarnaast is door de samenstelling van de meet-electrode van een redox meetinstrument de meetwaarde zelf niet constant, zelfs al zou het te meten medium dat wel zijn. Gebleken is uit onderzoek dat drift en willekeurige 20 verschuivingen optreden in de gemeten potentiaalwaarden, waardoor de gemeten potentiaal niet representatief meer is voor het gemeten systeem.

De uitvinding heeft tot doel de genoemde nadelen althans gedeeltelijk op te heffen dan wel een verbetering 25 te realiseren.

De uitvinding voorziet daartoe in een samenstel ; /·' . ·;λ .· ·- V* 2 voor het biologisch verwijderen van fosfaten en stikstofverbindingen, in het bijzonder nitraten en ammoniak, uit afvalwater, in het bijzonder actief slib, omvattende: ten minste één reactor omvattende: 5 - een afvalwaterhouder voorzien van: een inlaat; een uitlaat, en een retourinlaat; een retourleiding, verbonden met de retour-10 inlaat, voor het benedenstrooms uit het samenstel toevoeren van proceswater met een retourstroomdebiet; een pomp, verbonden met de retourleiding, voor het door de retourleiding pompen van 15 het proceswater met het retourstroomdebiet, welke pomp voorzien is van instelmiddelen voor het instellen van het retourstroomdebiet, en ten minste één besturingsinrichting voor het 20 besturen van het retourstroomdebiet, omvattende een meetinrichting voor het meten van een redoxpotentiaal in de afvalwaterhouder; een controller voor het periodiek uitlezen van redoxpotentiaalwaarden van de meetin- 25 richting en het op basis van de meetwaarden sturen van de instelmiddelen van de pomp, waarbij de controller voorzien is van een verschilinrichting voor het bepalen van het verschil tussen een eerste 30 en tweede bepaalde redoxpotentiaal- waarde in een gegeven tijdsinterval, en een stuurinrichting voor het op basis van het door de verschilinrichting 35 bepaalde verschil ingeven van instel waarden aan de instelmiddelen..

Door te kiezen voor een besturingsinrichting 1 -Jf’ 3 volgens de uitvinding, die rekening houdt met voorgaande meetwaarden, dus met de historie, is verrassenderwijs gebleken dat een aanzienlijke lager pompvermogen nodig was om het samenstel te laten werken. Daarnaast bleek het 5 proces constanter te verlopen.

De verschilbepaling, waarbij het tijdsinterval tussen twee meetwaarden constant is dat wel gedeeld wordt door het tijdsinterval, wordt ook wel aangeduid met de afgeleide of differentiaal. Idealiter is, zo is gebleken, 10 de afgeleide volgens de uitvinding een goede stuurparame-ter. In de praktijk blijkt echter de bepaling van de afgeleide in de strikte mathematische zin van het woord nog niet optimaal. Elke individuele meetwaarde bleek namelijk behept met een aanzienlijke meetfout, die bij 15 bepaling van de afgeleide in de strikt mathematische zin vergroot wordt. In de praktijk is daarom een uitvoeringsvorm mogelijk, waarbij een voortschrijdend gemiddelde bepaald wordt gedurende een eerste tijdsinterval, een tweede voortschrijdend gemiddelde gedurende een tweede 20 tijdsinterval, en het verschil tussen deze twee gemiddelde gebruikt wordt als stuurwaarde. Het is daarbij natuurlijk wel zaak de tijdsintervallen en de tijdsduur tussen het bepalen van het eerste en tweede gemiddelde op elkaar af te stemmen. Immers, een te lang tijdsinterval ten opzichte 25 van de tijdsduur maakt het onmogelijk om nog een verandering te meten, terwijl een te kort tijdsinterval een bepaling geeft met een grote ruis.

In een alternatieve uitvoeringsvorm worden tussen meetwaarden, bijvoorbeeld opeenvolgende meetwaar-3 0 den, verschillen bepaald, en worden vervolgens de verschillen gemiddeld, om aldus een stabiele differentiaal te bepalen. Daarbij kunnen de meetwaarden met constante tijdsintervallen bepaald worden, of alternatief kan voor variërende tijdsintervallen gecorrigeerd worden.

35 In het bijzonder blijkt de uitvinding geschikt voor een reactor voor het biologisch verwijderen van fosfaten en stikstofverbindingen van het type dat bekend 4 staat als BCFS reactor. Een dergelijke reactor is uitvoerig beschreven in van Loosdrecht et al. , Upgrading of wastewater treatment processes for integrated nutrient removal - The BCFS-process, Wat. Sci. Tech. 37(9), 209-217 5 of 1998.

In een uitvoeringsvorm van het samenstel volgens de uitvinding is de controller verder voorzien van een middelingsinrichting voor het bepalen van een gemiddelde van gemeten 10 redoxpotentiaalwaarden gedurende een ingestelde tijdsduur, en de verschilinrichting ingericht is voor het bepalen van een verschil tussen het gemiddelde van gemeten redox- 15 potentiaalwaarden in een eerste gegeven tijdsinterval, het eerste gemid delde, bepaald door de middelingsinrichting, en een redoxpotentiaalwaarde bepaald na het gegeven tijdsinterval.

20 Hierdoor wordt de inherente toename van de ruis doordat een verschilmeting toegepast wordt gecompenseerd.

In een verdere uitvoeringsvorm daarvan is de redoxpotentiaalwaarde, bepaald na het gegeven tijdsinterval, het gemiddelde van gemeten redoxpotentiaalwaarden in 25 een tweede gegeven tijdsinterval, het tweede gemiddelde, bepaald door de middelingsinrichting. Door het verschil te nemen van twee gemiddelden wordt de toename van ruis vermeden.

Een andere mogelijkheid om de toename van ruis 3 0 te vermijden is een uitvoeringsvorm van het samenstel volgens de uitvinding, waarbij de verschilinrichting ingericht is voor het bepalen van een verschil tussen redoxpotentiaalwaarden 35 en de controller verder voorzien is van een middelingsinrichting voor het bepalen van een gemiddelde van verschil- 10 2=;;: λ 5 len tussen redoxpotentiaalwaarden, bepaald door de verschilinrichting.

In een uitvoeringsvorm van de uitvinding is de controller voorzien van eerste geheugenmiddelen voor het 5 opslaan van een eerste gemiddelde, en verschilinrichting voorzien is van middelen om een eerste gemiddelde op te halen uit de eerste geheugenmiddelen en het verschil te berekenen tussen het eerste gemiddelde en een tweede gemiddelde.

10 In een uitvoeringsvorm omvat de stuurinrichting een van tevoren vastgestelde set regelwaarden, en is deze ingericht om op basis van het verschil een regelwaarde te selecteren uit de set regelwaarden en is deze ingericht voor het aanpassen van de instelwaarde op basis van de 15 geselecteerde regelwaarde. Door het toepassen van discrete regelwaarden wordt enerzijds bewust een zekere dynamiek in het systeem gebracht, zij het gecontroleerd. Anderzijds worden grote fluctuaties vermeden. In een bijzonder uitvoeringsvorm daarvan omvat de stuurinrichting drie van 20 tevoren vastgestelde regelwaarden, in het bijzonder -1, 0 en 1.

In een verder uitvoeringsvorm is de stuurinrichting voorzien van een instelbare stapgrootte waarde, en een berekeningseenheid ingericht voor het veranderen 25 van de instelwaarden met een grootte stapgrootte dan wel gelijk laten van de instelwaarde, al naar gelang de geselecteerde regelwaarde. Hierdoor is het mogelijk de omvang van de aanpassingen in de hand te houden. Bovendien is het mogelijk het samenstel aan te passen aan veranderende 30 dimensies, afvalwaterstromen en dergelijke.

In een verdere dan wel andere uitvoeringsvorm van de uitvinding is de stuurinrichting voorzien van een van tevoren vastgestelde minimum instelwaarde en een maximum instelwaarde, van en een vergelijkingseenheid voor 35 het vergelijken van de instelwaarde met de minimum instelwaarde en de maximum instelwaarde, en indien de instelwaarde groter is dan de maximum instelwaarde de instel- 6 waarde te vervangen door de maximum instelwaarde, en indien de instelwaarde kleiner is dan de minimum instelwaarde de instelwaarde te vervangen door de minimum instelwaarde. Hierdoor worden oversturingen vermeden. Boven-5 dien kan hierdoor snel gereageerd worden op plotselinge veranderingen in het proces. Daarnaast is het daardoor mogelijk om een samenstel dynamisch stabiel te laten werken, terwijl het samenstel in feite overgedimensioneerd is. Een installatie wordt bijvoorbeeld gebouwd met een 10 ruime overcapaciteit die pas na verloop van jaren volledig benut wordt. Met behulp van de regeling volgens de uitvinding kan toch een stabiele zuivering plaatsvinden ondanks mogelijke overcapaciteit van de installatie.

In een uitvoeringsvorm van het samenstel volgens 15 de uitvinding is de controller een computer, verbonden met de meetinrichting, en voorzien van programmatuur voorzien van een: meetprocedure voor het uitlezen van meetwaarden uit de meetinrichting en opslaan van de meet-20 waarden in één of meer een meetgeheugen of meet- geheugens ; verschilprocedure als verschilinrichting voor het uit het meetgeheugen of de meetgeheugens ophalen van meetwaarden of gemiddelde meetwaar-25 den en berekenen van een verschilwaarde uit twee meetwaarden of een gemiddelde meetwaarde; stuurprocedure als stuurinrichting voor het op basis van door de verschilprocedure berekende verschilwaarde bepalen van een instelwaarde; 3 0 - uitvoerprocedure voor het naar de instelmiddelen uitvoeren van de instelwaarde.

In een uitvoeringsvorm daarvan, is de stuurprocedure verder ingericht voor het op basis van de verschilwaarde een regelwaarde selecteren uit een van tevoren 35 vastgestelde set regelwaarden.

In een verdere uitvoeringsvorm daarvan, is de stuurprocedure verder ingericht voor het berekenen van de ' ) 7 instelwaarde door het veranderen van de voorgaande instelwaarde met een grootte stapgrootte, waarvan de waarde van tevoren ingesteld is, op basis van de geselecteerde regel-waarde.

5 In een verdere dan wel alternatieve uitvoerings vorm waarbij de controller een computer is, omvat de stuurprocedure verder een maximeerprocedure, welke ingericht is voor het vergelijken van de berekende instelwaarde met een ingestelde maximum instelwaarde en een 10 ingestelde minimum instelwaarde, en het maximeren dan wel minimeren van de instelwaarde op deze ingestelde minimum respectievelijk maximum instelwaarde.

De uitvinding heeft verder betrekking op programmatuur, kennelijk geschikt voor een samenstel zoals 15 boven beschreven. De uitvinding heeft verder betrekking op een drager, voorzien van dergelijke programmatuur.

De uitvinding heeft daarnaast betrekking op een regelinrichting, kennelijk geschikt als besturingsinrich-ting voor het besturen van een retourstroomdebiet in een 20 samenstel voor het biologisch verwijderen van fosfaten en stikstofverbindingen uit afvalwater zoals hierboven beschreven .

Daarnaast heeft de aanvrage betrekking op werkwijze voor het regelen van een retourstroomdebiet in een 25 inrichting voor het biologisch verwijderen van fosfaten en stikstofverbindingen, in het bijzonder nitraten en ammoniak, uit afvalwater, in het bijzonder actief slib, omvattende de stappen van: meten van redoxpotentiaalwaarden 30 - instellen van het retourstroomdebiet op basis van gemeten redoxpotentiaalwaarden, waarbij telkens een verschilwaarde tussen gemeten redoxpotentiaalwaarden bepaald worden, de verschilwaarde omgezet worden in een stapgroottewaarde, en het retourstroom-35 debiet veranderd wordt met de stapgroottewaarde.

Middels deze werkwijze bleek het verrassenderwijs mogelijk de retourstroom op dusdanige wijze te rege- ' ') 8 len dat ondanks dat de redoxmeting over het algemeen geen stabiele waarde oplevert, toch een stabiele procesvoering mogelijk was. Daarnaast bleek een besparing op het energieverbruik van de pompen die de retourstroom regelen te 5 realiseren. Ook bleek een zeer efficiënte zuivering mogelijk met lage nitraat en fosfaatwaarden in het gezuiverde water.

In een uitvoeringsvorm van de werkwij ze volgens de uitvinding wordt het retourstroomdebiet gemaximeerd op 10 een van tevoren vastgesteld maximum retourstroomdebiet. Hierdoor bleek een zeer stabiele procesvoering mogelijk, terwijl toch snel op veranderingen, in het bijzonder plotselinge veranderingen, kon worden ingespeeld.

In een andere dan wel verdere uitvoeringsvorm 15 van de werkwijze volgens de uitvinding wordt het retourstroomdebiet geminimeerd op een van tevoren vastgesteld minimum retourstroomdebiet. Dit bleek een verdere stabilisering op te leveren.

In een andere dan wel verdere uitvoeringsvorm 20 van de werkwijze volgens een aspect van de uitvinding wordt op basis van de verschilwaarde een regelwaarde geselecteerd wordt uit een set regelwaarden, bij voorkeur bestaand uit de verzameling -1, 0 en 1, en het retourstroomdebiet berekend wordt volgens de formule retour- 25 stroomdebiet = vorig retourstroomdebiet + regelwaarde*stapgrootte. Hierdoor bleek het mogelijk ondanks fluctuaties in de op zichzelf niet altijd stabiele redoxmeetwaarden toch een stabiele procesvoering te realiseren .

30 De uitvinding wordt nader toegelicht aan de hand van een uitvoeringsvoorbeeld van een samenstel en regelinrichting volgens de uitvinding. Hierin wordt getoond in:

Figuur 1 een schema van een typische BCFS reactor, 35 figuur 2 regelschema van een typische pomprege- ling van een BCSF reactor van figuur 1 volgens de stand der techniek, H;-:' ' ή 9 figuur 3 een uitvoeringsvorm van een regelschema volgens de uitvinding.

Figuur 1 toont een algemene opstelling van een BCFS proces samenstel, omvattende reactoren Rl, S, R2, R3 5 en R4. In fig. 1 is Rl een anaërobe reactor met "plug-flow" karakteristiek. S is een selector tank, R2 een pre-anoxische reactor en R3 en R4 twee carrousel reactoren in lijn, waarbij carrousel reactor R3 afwisselend belucht is en carrousel reactor R4 volledig belucht is. Het BCFS 10 proces in een dergelijke opstelling omvat drie interne retourstromen A, B en C en een "sludge recycle", aangegeven met Re, vanuit de bezinkingstank. Retourstromen A, B en C worden gewoonlijk bestuurd en geregeld op basis van redox potentiaal metingen in reactoren Rl, R2 en R3. De meetpun-15 ten zijn aangegeven met onderbroken lijnen. Aangegeven met ORP zijn de redoxpotentiaalmetingen. Vanuit de ORP, de redoxpotentiaalmetingen lopen onderbroken pijlen naar de pompen A, B en C. Dit geeft aan dat de uitkomsten van de metingen de pompen kunnen regelen. De beluchting van 2 0 reactoren R3 en R4 is aangegeven met 02. Een meetsonde, aangegeven met DO, meet de concentratie opgeloste zuurstof in reactor R4. Uit deze bepaling volgen stuurwaarden die de beluchting regelen in reactoren R3 en R4, aangegeven met onderbroken lijnen.

25 Fig. 2 toont het regelschema zoals dat tot op heden gebruikt is in BCFS processen. Daarbij is bijvoorbeeld voor pomp C een maximaal debiet van 60000 m3/d en een minimaal debiet van 14400 m3/d ingegeven in een besturingseenheid. Wanneer nu (in dit voorbeeld) het gemeten redox-30 potentiaal (ORP) hoger wordt dan 0,122 V, wordt het debiet verlaagd, in lineaire afhankelijkheid ten opzichte van de gemeten redoxpotentiaal. Wanneer de redoxpotentiaal hoger wordt dan 0,272 V zal het debiet de ingestelde ondergrens bereiken en daarop ingesteld worden.

35 Figuur 3 toont schematisch een uitvoeringsvorm van een schema voor het implementeren van het algoritme volgens de uitvinding.

- ) 10

In het schema is een uitgang van een meetinrich-ting 80 verbonden met een ingang van een geheugen 81 en tevens met een ingang van een verschilversterker 82. Het geheugen 81 omvat tevens een uitgang welke verbonden is 5 met een tweede ingang van verschilversterker 82.

De verschilversterker 82 heeft een uitgang welke verbonden is met een ingang van een voortschrijdend gemiddelde bepaler 83. De uitgang van voortschrijdend gemiddelde bepaler 83 is verbonden met relay 84. De uitgang van 10 relay 84 is verbonden met een ingang van multiplexer 86.

De inrichting omvat verder een stapgrootte geheugen 87, eveneens verbonden met een ingang van de multiplexer 86, met daarin de waarde stapgrootte, en een geheugen voorzien van de momentane instelwaarde voor het 15 pompdebiet 88, eveneens verbonden met de multiplexer 86. De multiplexer heeft een uitgang verbonden met een controller 89 voor aansturing van een pomp.

De werking van het schema is als volgt. Een meetwaarde uit meetinrichting 80 wordt opgeslagen in 20 geheugen 81 en toegevoerd aan de ingang van verschilversterker 82. Uit geheugen 81 wordt tegelijkertijd een voorgaande meetwaarde toegevoerd aan de andere ingang van de verschilversterker 82. Hierbij is een vertraging instelbaar. In feite dient het geheugen 81 als een vertra-25 gingslus. Zo kan bijvoorbeeld uit twee opeenvolgende meetwaarden een verschil bepaald worden. Middels voortschrijdend gemiddelde bepaler 83 wordt vervolgens een voortschrijdend gemiddelde bepaald uit de reeks verschil-waarden. Deze uitvoeringsvorm heeft een klein geheugen 30 nodig.

Het is echter ook denkbaar om eerst een voortschrijdend gemiddelde te bepalen, deze waarde op te slaan in een vertragingsgeheugen, vervolgens een tweede voortschrijdend gemiddelde te bepalen, en daarna het ver-35 schil te bepalen.

De waarde die bepaald is door voortschrijdend gemiddelde bepaler 83 wordt vervolgens ingevoerd in relay 11 84. De relay zet het voortschrijdend gemiddelde om in een driewaardig stelsel, dwz -1, 0 of 1, de richting, al naar gelang de waarde van het voortschrijdend gemiddelde. In de praktijk zal een toename groter dan een stijgingsdrempel-5 waarde resulteren in richting gelijk aan 1, een afname groter dan een dalingsdrempelwaarde leiden tot richting gelijk aan -1, en een waarde tussen de stijgingsdrempel-waarde en de dalingsdrempelwaarde leiden tot richting gelijk aan 0. Vervolgens wordt een insteldebiet berekend 10 volgens de formule: insteldebiet(t)=insteldebiet(t-dt)+richting*stapgrootte Daarbij is insteldebiet(t-dt) de momentane instelwaarde uit geheugen 88 en insteldebiet(t) het berekende insteldebiet .

15 In woorden: als de redoxpotentiaal sneller stijgt dan een stijgingsdrempelwaarde wordt het pompdebiet verhoogd met stapgrootte, daalt de redoxpotentiaal sneller dan een dalingsdrempelwaarde dan wordt het pompdebiet verlaagd met stapgrootte, anders blijft het pompdebiet 20 gelijk.

De controller is voorzien van een instelbaar maximum debiet en minimum debiet. Wanneer nu het berekende insteldebiet groter is dan het ingestelde maximumdebiet, wordt het insteldebiet gemaximeerd op het maximum debiet, 25 wanneer het berekende insteldebiet kleiner is dan het berekende minimum debiet wordt het insteldebiet geminimaliseerd op het minimum debiet. Dit voorkomt oversturing, ook wel "wind up" genoemd. De regeling is derhalve geen set-point regeling, maar een dynamische regeling, die het 30 systeem dynamisch houdt.

Claims (22)

1. Samenstel voor het biologisch verwijderen van fosfaten en stikstofverbindingen, in het bijzonder nitraten en ammoniak, uit afvalwater, in het bijzonder actief slib, omvattende: 5. ten minste één reactor omvattende: een afvalwaterhouder voorzien van: een inlaat; een uitlaat, en een retourinlaat; 10. een retourleiding, verbonden met de retour inlaat , voor het benedenstrooms uit het samenstel toevoeren van proceswater met een retourstroomdebiet; een pomp, verbonden met de retourleiding, 15 voor het door de retourleiding pompen van het proceswater met het retourstroomdebiet, welke pomp voorzien is van instelmiddelen voor het instellen van het retourstroomdebiet, en 20. ten minste één besturingsinrichting voor het besturen van het retourstroomdebiet, omvattende een meetinrichting voor het meten van een redoxpotentiaal in de afvalwaterhouder; een controller voor het periodiek uitlezen 25 van redoxpotentiaalwaarden van de meetin richting en het op basis van de meetwaarden sturen van de instelmiddelen van de pomp, waarbij de controller voorzien is van een verschil inrichting voor het bepa-30 len van het verschil tussen een eerste en tweede bepaalde redoxpotentiaal-waarde in een gegeven tijdsinterval, en een stuurinrichting voor het op basis 1 f] o v van het door de verschil inrichting bepaalde verschil ingeven van instelwaarden aan de instelmiddelen.

2. Samenstel volgens conclusie 1, waarbij de 5 controller verder voorzien is van een middelingsinrichting voor het bepalen van een gemiddelde van gemeten redoxpotentiaalwaarden gedurende een ingestelde tijdsduur, en 10. de verschilinrichting ingericht is voor het bepalen van een verschil tussen het gemiddelde van gemeten redoxpotentiaalwaarden in een eerste gegeven tijdsinterval, het eerste gemid-15 delde, bepaald door de middelingsin richting, en een redoxpotentiaalwaarde bepaald na het gegeven tijdsinterval.

3. Samenstel volgens conclusie 2, waarbij de redoxpotentiaalwaarde bepaald na het gegeven tijdsinterval 20 het gemiddelde van gemeten redoxpotentiaalwaarden in een tweede gegeven tijdsinterval, het tweede gemiddelde, bepaald door de middelingsinrichting is.

4. Samenstel volgens conclusie 1, waarbij de verschilinrichting ingericht is 25 voor het bepalen van een verschil tus sen redoxpotentiaalwaarden en de controller verder voorzien is van een middelingsinrichting voor het bepalen van een gemiddelde van verschil-30 len tussen redoxpotentiaalwaarden, bepaald door de verschilinrichting.

5. Samenstel volgens conclusie 2 of 3, waarbij de controller voorzien is van eerste geheugenmiddelen voor het opslaan van een eerste gemiddelde, en verschilinrich- 3. ting voorzien is van middelen om een eerste gemiddelde op te halen uit de eerste geheugenmiddelen en het verschil te berekenen tussen het eerste gemiddelde en een tweede v., ) gemiddelde.

6. Samenstel volgens één der voorgaande conclusies, waarbij de stuurinrichting een van tevoren vastgestelde set regelwaarden omvat, en ingericht is om op basis 5 van het verschil een regelwaarde te selecteren uit de set regelwaarden en ingericht is voor het aanpassen van de instelwaarde op basis van de geselecteerde regelwaarde.

7. Samenstel volgens conclusie 6, waarbij de stuurinrichting drie van tevoren vastgestelde regelwaarden 10 omvat, in het bijzonder -1, 0 en 1.

8. Samenstel volgens één der voorgaande conclusies, waarbij de stuurinrichting voorzien is van een instelbare stapgrootte waarde, en een berekeningseenheid ingericht voor het veranderen van de instelwaarden met een 15 grootte stapgrootte dan wel gelijk laten van de instelwaarde, al naar gelang de geselecteerde regelwaarde.

9. Samenstel volgens één der voorgaande conclusies, waarbij de stuurinrichting voorzien is van een van tevoren vastgestelde minimum instelwaarde en een maximum 20 instelwaarde, van en een vergeli j kingseenheid voor het vergelijken van de instelwaarde met de minimum instelwaarde en de maximum instelwaarde, en indien de instelwaarde groter is dan de maximum instelwaarde de instelwaarde te vervangen door de maximum instelwaarde, en indien de 25 instelwaarde kleiner is dan de minimum instelwaarde de instelwaarde te vervangen door de minimum instelwaarde.

10. Samenstel volgens één der voorgaande conclusies, waarbij de controller een computer is, verbonden met de meetinrichting, en voorzien van programmatuur voorzien 3. van een: meetprocedure voor het uitlezen van meetwaarden uit de meetinrichting en opslaan van de meetwaarden in één of meer een meetgeheugen of meet-geheugens; 35. verschilprocedure als verschilinrichting voor het uit het meetgeheugen of de meetgeheugens ophalen van meetwaarden of gemiddelde meetwaar- den en berekenen van een verschilwaarde uit twee meetwaarden of een gemiddelde meetwaarde; stuurprocedure als stuurinrichting voor het op basis van door de verschilprocedure berekende 5 verschilwaarde bepalen van een instelwaarde; uitvoerprocedure voor het naar de instelmiddelen uitvoeren van de instelwaarde.

11. Samenstel volgens conclusie 10, waarbij stuurprocedure verder ingericht is voor het op basis van 10 de verschilwaarde een regelwaarde selecteren uit een van tevoren vastgestelde set regelwaarden.

12. Samenstel volgens conclusie 11, waarbij de stuurprocedure verder ingericht is voor het berekenen van de instelwaarde door het veranderen van de voorgaande 15 instelwaarde met een grootte stapgrootte, waarvan de waarde van tevoren ingesteld is, op basis van de geselecteerde regelwaarde.

13. Samenstel volgens conclusie 10, 11 of 12, waarbij de stuurprocedure verder een maximeerprocedure 20 omvat, welke ingericht is voor het vergelijken van de berekende instelwaarde met een ingestelde maximum instelwaarde en een ingestelde minimum instelwaarde, en het maximeren dan wel minimeren van de instelwaarde op deze ingestelde minimum respectievelijk maximum instelwaarde.

14. Programmatuur, kennelijk geschikt voor een samenstel volgens conclusie 10-13.

15. Drager, voorzien van programmatuur volgens conclusie 14.

16. Regelinrichting, kennelijk geschikt als 30 besturingsinrichting voor het besturen van een retour- stroomdebiet in een samenstel voor het biologisch verwijderen van fosfaten en stikstofverbindingen uit afvalwater volgens één der voorgaande conclusies 1-9.

17. Werkwi j ze voor het regelen van een retour- 35 stroomdebiet in een inrichting voor het biologisch verwijderen van fosfaten en stikstofverbindingen, in het bijzonder nitraten en ammoniak, uit afvalwater, in het bijzonder actief slib, omvattende de stappen van: meten van redoxpotentiaalwaarden instellen van het retourstroomdebiet op basis van gemeten redoxpotentiaalwaarden, 5 waarbij telkens een verschilwaarde tussen gemeten redoxpotentiaalwaarden bepaald worden, de verschilwaarde omgezet worden in een stapgroottewaarde, en het retourstroomdebiet veranderd wordt met de stapgroottewaarde.

18. Werkwijze volgens conclusie 17, waarbij het 10 retourstroomdebiet gemaximeerd wordt op een van tevoren vastgesteld maximum retourstroomdebiet.

19. Werkwijze volgens conclusie 17 of 18, waarbij het retourstroomdebiet geminimeerd wordt op een van tevoren vastgesteld minimum retourstroomdebiet.

20. Werkwijze volgens conclusie 17, 18 of 19, waarbij op basis van de verschilwaarde een regelwaarde geselecteerd wordt uit een set regelwaarden, bij voorkeur bestaand uit de verzameling -1, 0 en 1, en het retour stroomdebiet berekend wordt volgens de formule retour-20 stroomdebiet = vorig retourstroomdebiet + regelwaarde*stapgrootte.

21. Inrichting omvattend een of meer van de in de beschrijving omschreven en/of in de tekeningen weergegeven kenmerkende maatregelen.

22. Werkwijze omvattend een of meer van de in de beschrijving omschreven en/of in de tekeningen weergegeven kenmerkende maatregelen. -o-o-o-o-o-o-o-o- PvE O