NL1020003C2 - Werkwijze voor het onttrekken van kleurstoffen aan plantaardig materiaal. - Google Patents

Description

Werkwijze voor het onttrekken van kleurstoffen aan plantaardig materiaal

De uitvinding betreft een werkwijze overeenkomstig de aanhef van conclusie 1. Een dergelijke werkwijze is 5 bekend uit WO 0069284. Bij de in dit document omschreven werkwijze wordt uitgegaan van plantaardig materiaal dat uitsluitend bestemd is voor het onttrekken van kleurstoffen en/of pigmenten, waardoor de kosten van aanschaf van het plantaardige materiaal relatief hoog zijn.

10 Teneinde dit nadeel te vermijden wordt de werkwijze uitgevoerd in overeenstemming met het kenmerk van conclusie 1. Restmateriaal dat ontstaat bij reinigen en/of schillen van plantaardig materiaal is met weinig kosten te verkrijgen of er is zelfs een premie als het materiaal 15 wordt opgehaald. Door dit restmateriaal te gebruiken voor het onttrekken van kleurstoffen en/of pigmenten kunnen deze stoffen met minder kosten verkregen worden mede omdat daarbij afvalmateriaal opnieuw benut wordt.

In overeenstemming met een verbetering wordt de 20 werkwijze uitgevoerd overeenkomstig conclusie 2. Hierdoor worden de kleurstoffen en/of pigmenten in de cellen van het restmateriaal beter toegankelijk.

In overeenstemming met een verbetering wordt de werkwijze uitgevoerd overeenkomstig conclusie 3. Hierdoor 25 kunnen ook grovere resten nuttig gebruikt worden.

De uitvinding wordt hierna toegelicht aan de hand van een uitvoeringsvoorbeeld met behulp van een tekening. In de tekening toont de figuur een proces waarmee kleurstoffen en/of pigmenten zoals carotenoïden, chlorophylen 30 en xanthophylen uit restmateriaal verkregen worden.

In de figuur is onder meer het proces getoond waarmee wortelsap wordt onttrokken aan de schillen van wor- 2 tels. Dit proces is deels beschreven in de octrooiaanvraag EP A 0710450, waarvan de inhoud hierbij bekend wordt verondersteld. De verschillende processtappen worden hier in algemene bewoordingen herhaald en aangevuld.

5 Allereerst wordt bij stap 1 de groente zoals wortelen aangevoerd (A) en voor verwerking gereed gemaakt. Bij stap 2 wordt de groente gewassen en ontdaan van overtollig materiaal zoals in het geval van wortelen van de stengeldelen en bij stap 3 worden de schillen van de wor-10 telen door een stoomschilproces verwijderd. Daarbij worden de schillen en/of andere te verwijderen delen van het plantaardige materiaal verhit, bij voorkeur door stoom. Door het verhitten worden de cellen van het restmateriaal open gebroken en zijn de stoffen in de cellen beter toe-15 gankelijk. Het gereinigde en van de schil ontdane product is nu gereed voor verpakken, diepvriezen en/of conserveren in een voor consumenten geschikte verpakking. Deze stap is aangegeven met stap 5. Het product wordt vervolgens afgevoerd (B).

20 Het restmateriaal dat overblijft na afvoer van het gereinigde en van schil ontdane product, zoals de stengeldelen en de schillen, worden in stap 4 gesplitst naar soort, verzameld en eventueel getransporteerd en in stap 6 verwerkt tot moes en vervolgens wordt sap onttrokken op 25 deels in document EP-A-0710540 beschreven wijze. Het resultaat is een scheiding in voor consumptie geschikt sap en een materiaal met een hoger droge stof gehalte dat eventueel steekvast is. Voordat het sap wordt afgescheiden kan gebruik gemaakt worden van apparatuur die grovere 30 delen en eventueel de schillen vermalen en/of hakken en eventueel aanklevende vaste bestanddelen zoals zand verwijderen .

Bij voorkeur worden de materialen tijdens het afscheiden van het sap op een temperatuur van boven de 3 vijftig graden Celcius gebracht omdat het sap dan beter af te scheiden is. Materiaal dat vrij komt bij stoom-schillen zal als het direct gebruikt wordt meestal deze temperatuur hebben. In andere gevallen en bij restmateri-5 aal dat op andere manier ontstaat zoals bij afsnijden van bladeren of stengels zal extra verhitting worden toegepast, bij voorkeur met stoom. Eventueel worden additieven toegevoegd en het mengsel wordt toegevoerd naar een sepa-ratie-installatie met een pers en/of centrifuge en/of de-10 canter en/of naar een enzymatische scheidingsinstallatie. Ook kan bij sommige plantaardige materialen met voordeel gebruik gemaakt worden van een zeefbandpers voor het scheiden van het vaste materiaal en het sap. Het voor consumptie bestemde sap wordt voor transport en/of opslag 15 geschikt gemaakt in stap 7 en daarna afgevoerd (C).

Het materiaal met het hogere droge stof gehalte wordt bij stap 8 verder geschikt gemaakt voor het onttrekken van kleurstoffen en/of pigmenten zoals carotenoï-den, chlorophylen en xanthophylen. Bij de verhitting door 20 stoom en de navolgende bewerkingen waren de cellen al opengebroken en het is alleen noodzakelijk om het uit de separatie-installatie komende materiaal zodanig te prepareren dat de carotenoïden en/of andere stoffen onttrokken kunnen worden. Het is daarbij mogelijk om het materiaal 25 met het hogere drogestof gehalte te mengen met eventueel voor voedsel toegelaten micro-organismen zoals lactoba-cillen of enzymen en het materiaal te laten fermenteren, zodat de gewenste stoffen na fermentatie beter toegankelijk zijn.

30 Hiervoor is steeds uitgegaan van materiaal dat in stap 6 beschikbaar komt na het separeren van het sap met een hoger droge stofgehalte dat zo hoog is dat het materiaal een vaste massa is. Het droge stof gehalte van deze vaste massa kan meer dan 15% zijn. Voor het onttrekken 10 2:'.' ° 4 van carotenoïden of andere stoffen kan het aanbeveling verdienen om na het afscheiden van het sap vocht toe te voeren.

In stap 9 worden de kleurstoffen en/of pigmenten zo-5 als carotenoïden, chlorophylen en xanthophylen uit de vaste massa afgescheiden door uitwassen. De vaste massa wordt daartoe vermengd met een koolwaterstof als hexaan of chloroform. Vervolgens wordt in stap 10 het oplosmiddel waarin de kleurstoffen en/of pigmenten in oplossing 10 zijn gegaan afgescheiden. De vaste stof wordt afgevoerd (D) .

In stap 11 wordt het oplosmiddel door verwarming tot verdamping gebracht en blijven de kleurstoffen en/of pigmenten achter. De damp van het oplosmiddel wordt afge-15 koeld en condenseert tot vloeistof en wordt in stap 9 opnieuw vermengd met het materiaal met het hogere drogestof gehalte en opnieuw gebruikt voor het uitwassen van de kleurstoffen en/of pigmenten. De bij het verdampen van het oplosmiddel achtergebleven kleurstoffen en/of pigmen-20 ten zoals carotenoïden, chlorophylen en xanthophylen worden eventueel verder uitgesplitst naar de diverse componenten en verpakt (E).

Naast de hiervoor gegeven beschrijving van het uitwassen van de kleurstoffen en/of pigmenten uit de massa 25 met het verhoogde droge stof gehalte zijn er ook andere methoden die toegepast kunnen worden. Er kan bijvoorbeeld na het afscheiden van het sap ook water vermengd worden met het materiaal met het hogere drogestof gehalte. Aan dit mengsel worden bezinkingsmiddelen toegevoegd die er 30 specifiek voor zorgen dat de kleurstoffen en/of pigmenten zoals de carotenoïden bezinken. Dergelijke bezinkingsmiddelen zijn bijvoorbeeld calciumchloride, calciumhydroxide, calciumlactaat, calciumgluconaat of magnesiumchlori- 5 de. Het bezinksel dat door het toevoegen van de bezin-kingsmiddelen ontstaat, is rijk aan kleurstoffen en/of pigmenten. De vloeistof en het bezinksel worden door mechanische middelen gescheiden en het bezinksel wordt ge-5 schikt gemaakt voor verder gebruik als kleurstof en/of pigment. Naast de scheiding met behulp van mechanische middelen zoals een zeef en/of zeefbandpers en/of centrifuge kan bijvoorbeeld ook gebruik gemaakt worden van vriesdrogen.

10 In het hiervoor besproken proces is de behandeling van wortels besproken. Vanzelfsprekend kan de uitvinding ook toegepast worden bij de behandeling van ander plantaardig materiaal. Voorbeelden hiervan zijn behandeling van rest materiaal dat overblijft na het stoomschillen 15 van rode bieten en het stoomschillen van aardappelen. Bij het behandelen van sla en andere bladgroenten zoals spinazie, boerenkool en rodekool ontstaat ook plantaardig afval dat na verhitting bij voorkeur met stoom tot boven vijftig graden Celcius geschikt is voor het afscheiden 20 van sap en/of kleurstoffen en/of pigmenten.

Claims (3)

1. Werkwijze voor het onttrekken van kleurstoffen en/of pigmenten en in het bijzonder carotenoïden, chlorophy- 5 len en xanthophylen aan plantaardig materiaal waarbij een hoeveelheid plantaardige materiaal wordt verwerkt tot moes en vervolgens sap door zeven en/of filtreren en/of centrifugeren en/of decanteren en/of bezinken aan de moes worden onttrokken en het resterende mate-10 riaal dat een hoger droge stof gehalte heeft wordt verwerkt tot kleurstoffen en/of pigmenten met het kenmerk dat de hoeveelheid plantaardig materiaal bestaat uit restmateriaal dat ontstaat bij het reinigen en/of schillen eventueel met een stoomschilproces van plant-15 aardig materiaal zoals bladeren, stengels, vruchten, knollen of wortels.

2. Werkwijze in overeenstemming met conclusie 1 waarbij voor het scheiden van het sap de moes verwarmd is bijvoorbeeld door stoom tot een temperatuur boven vijftig 20 graden Celcius.

3. Werkwijze in overeenstemming met conclusie 1 of 2 waarbij het restmateriaal alvorens sap wordt onttrokken wordt vermalen en/of gehakt.