NL1004691C2 - Cilinderslot met bedienbare vergrendeling. - Google Patents

Description

Titel: Cilinderslot met bedienbare vergrendeling

De uitvinding betreft een cilinderslot omvattende een huis en een daarin draaibaar geplaatste kern, waarbij de kern en het huis een gemeenschappelijk raakvlak 5 vormen, waarbij tenminste een axiale boring is aangebracht in de kern doorlopend in het huis, een in de axiale boring in de kern gestoken kemstift en een in de doorlopende boring in het huis gestoken afgeveerde huisstift, waarbij het naar de kern toegekeerde einde van de huisstift over het raakvlak tussen het huis en de kern kan bewegen en daarmee de draaibaarheid van de kern kan belemmeren, een in hoofdzaak 10 in de huisstift aangebracht bedienbaar vergrendelelement, dat onafhankelijk van de huisstift vanuit een vrije stand over het raakvlak tussen het huis en de kern in een vergrendelstand kan bewegen en daarmee de draaibaarheid van de kern kan belemmeren.

Een dergelijk cilinderslot is bekend uit de Europese octrooiaanvrage EP 15 0709533. In het slot volgens deze octrooiaanvrage wordt een vergrendelingsstift elektromagnetisch, met behulp van het anker van een elektromagneet, door de huisstift in de kemstift gestoken. Eerste en tweede sleutels kunnen in het slot gestoken worden. Om de cilinder te kunnen draaien en het slot te kunnen openen, moet het vergrendelelement uit de kemstift worden getrokken. Of het 20 vergrendelelement wordt weggetrokken hangt af van de elektronisch leesbare codering, die is aangebracht op de sleutels. Wanneer eerste sleutels, voorzien van de juiste elektronische codering, in het slot worden gestoken, wordt een elektromagneet bekrachtigd die het anker in de magneet trekt. Het vergrendelelement, dat is afgeveerd en rust op het anker, beweegt daardoor, als gevolg van de veerkracht, uit 25 de kemstift. Wanneer een sleutel zonder de juiste codering in het slot wordt gestoken, dan wordt de magneet niet bekrachtigd en blijft het vergrendelelement in de kemstift aanwezig.

In het cilinderslot volgens EP 0709533 is het vergrendelelement buiten werking te stellen. Daardoor kan het slot naar keuze door zowel eerste als tweede sleutels, of 30 alleen door eerste sleutels worden geopend. Aangezien het vergrendelelement is gekoppeld aan een elektromagneet kan het in- en uitschakelen van de stift op afstand en bijvoorbeeld met behulp van een tijdklok worden uitgevoerd.

Een belangrijk nadeel van het slot volgens EP 0709533 is, dat de 1 0 0 4 6 9 1 2 besturingselektronica die nodig is om een onderscheid te kunnen maken tussen eerste en tweede sleutels, erg kostbaar is. Bovendien maakt de benodigde elektronica de opbouw van het slot complex en daardoor wordt het slot gevoelig voor storingen. Een ander nadeel van het slot is, dat de voorziening, om onderscheid te kunnen maken 5 tussen eerste en tweede sleutels, niet in bestaande cilindersloten kan worden ingebouwd. Het feit dat het vergrendelelement niet is te verwijderen uit de kemstift, als er op het slot geen stroom staat, is een verdere beperking van het slot. Het slot heeft met andere woorden geen ’fail safe’ functie.

Het is het doel van de onderhavige uitvinding om een slot te maken dat naar 10 keuze door eerste en tweede sleutels, of alleen door eerste sleutels is te openen, zonder echter de nadelen te hebben van de sloten volgens de stand van de techniek.

Dat doel wordt bereikt doordat het naar de kern toegerichte einde van het vergrendelelement met de kemstift een raakvlak kan vormen, en waarbij het vergrendelelement verplaatsbaar is aangebracht in een doorlopende boring in de 15 kemstift.

Het voordeel van deze maatregel is, dat het naar de kern toegerichte einde van het vergrendelelement met behulp van de kemstift of ten opzichte van de kemstift is te bewegen. Dat betekent dat het vergrendelelement met behulp van een sleutel 20 mechanisch op het raakvlak tussen het huis en de kern is te bewegen. Het voordeel daarvan is, dat de ingeschakelde vergrendeling mechanisch door eerste sleutels wel en door tweede sleutels niet op het raakvlak tussen de kem en het huis gebracht kan worden. Verdere (kostbare, storingsgevoelige) middelen om onderscheid te kunnen maken tussen eerste en tweede sleutels, kunnen daardoor achterwege blijven.

25 Het voordeel van het plaatsen van het vergrendelelement in een doorlopende boring in de kemstift, is dat het vergrendelelement onafhankelijk van de kemstift door een sleutel naar het raakvlak kan worden bewogen.

Een andere manier om een raakvlak te maken tussen het vergrendelelement en de kemstift, is om tussen de kemstift en de huisstift een derde stift te plaatsen. Het 30 voordeel hiervan is, dat tussen de kemstift en de huisstift op die manier twee raakvlakken bestaan. De eerste sleutels kunnen dan in alle gevallen de functie van het eerste raakvlak benutten. Met de tweede sleutels wordt gebruik gemaakt van het tweede raakvlak en de functie van het tweede raakvlak kan door het inschakelen van 1004691 3 het vergrendelelement worden geblokkeerd.

De constructie van het slot wordt verder verbeterd, wanneer in die derde stift een doorlopende boring is aangebracht. Het voordeel hiervan is, dat het vergrendelelement door de huisstift in de derde stift kan aangrijpen en daardoor de 5 functie van het tweede raakvlak blokkeert. Deze maatregel garandeert een grote bedrijfszekerheid van het systeem en vraagt geen constructieve aanpassingen van het slot. Bovendien is deze optie tegen lage kosten te realiseren.

Een raakvlak tussen het vergrendelelement en de kemstift is ook te maken door twee of meer stiften tussen de kemstift en de huisstift te plaatsen. Door het 10 toevoegen van extra stiften worden de mogelijkheden van het slot verder uitgebreid. Wanneer twee stiften worden toegevoegd, kan mechanisch onderscheid gemaakt worden, niet alleen tussen eerste, tweede maar ook derde sleutels.

De gebruiksmogelijkheden van de uitvoeringsvorm met daarin meer dan een stift tussen de kemstift en de huisstift worden verder verbeterd door een van de 15 stiften te voorzien van een blind gat. Dat heeft als voordeel dat de werking van het slot voor bepaalde sleutels onder alle omstandigheden is uit te sluiten.

De gebruiksmogelijkheden van het slot worden uitgebreid wanneer het vergrendelelement in het slot op afstand, bijvoorbeeld elektromagnetisch, is te bedienen. Het vergrendelelement is dan bijvoorbeeld door middel van een 20 stroomkabel op afstand te bedienen. Het voordeel van een dergelijke aansturing is de mogelijkheid om het slot te verbinden met een tijdschakelaar. Ook schept een op afstand bedienbare aansturing de mogelijkheid om een aantal sloten, bijvoorbeeld in een gebouw, groepsgewijs aan te sturen. Uit constructief oogpunt is het voordelig het vergrendelelement uit te voeren als anker van een elektromagneet. Dat betekent dat er 25 tussen de magneet en het vergrendelelement verder geen onderdelen aan de constructie hoeven te worden toegevoegd. Bovendien is het voordeel van deze constructie dat hij goedkoop is en compact en daarenboven eenvoudig is te monteren, ook al gemonteerde standaard cilindersloten. 1 1004691

De werking en de opbouw van het cilinderslot volgens de onderhavige uitvinding zullen nu beschreven worden aan de hand van de volgende tekeningen, waarin:

Fig. 1 een dwarsdoorsnede is van het cilinderslot volgens de onderhavige 4 uitvinding met daarin aangebracht een eerste sleutel.

Fig. 2 een dwarsdoorsnede is van het cilinderslot volgens de onderhavige uitvinding met daarin een tweede sleutel aangebracht.

Fig. 3a een vergrote weergave is van een positie van de kemstift, de huisstift 5 en de derde stift op een moment dat een eerste sleutel in het slot is aangebracht, terwijl het vergrendelelement niet in de vergrendelstand is bewogen.

Fig. 3b een vergrote weergave is van de positie van de kemstift, de huisstift en de derde stift wanneer in het slot een tweede sleutel is aangebracht, terwijl het vergrendelelement niet in de vergrendelstand is bewogen.

10 Fig. 4a een vergrote weergave is van de positie van de kemstift, de huisstift en de derde stift waarbij een eerste sleutel in het slot is aangebracht, terwijl het vergrendelelement wel in de vergrendelstand is bewogen.

Fig. 4b een vergrote weergave is van de positie van de kemstift, de huisstift en de derde stift, waarbij een tweede sleutel in het slot is aangebracht, terwijl het 15 vergrendelelement wel in de vergrendelstand is bewogen.

In fig. 1 is een dwarsdoorsnede te zien van het cilinderslot volgens de onderhavige uitvinding. In het huis 1 is draaibaar daarin een kern 2 geplaatst. Het huis 1 en de kern 2 begrenzen een gemeenschappelijk raakvlak 3. Dat raakvlak wordt in de vakliteratuur de ’breuklijn’ van een slot genoemd. In de kem 2 is axiaal een 20 aantal boringen 4 aangebracht. Die boringen 4 lopen in axiale richting door in boringen 5 in het huis 1. Om de beweging van de kem ten opzichte van het huis te kunnen blokkeren, zijn in de axiale boringen 4 in de kem kemstiften 6 geplaatst. Bovendien zijn in de in het huis doorlopende boringen 5, huisstiften 7 geplaatst. Die huisstiften 7 zijn, bijvoorbeeld door middel van veren 8, in de boringen 5 in het huis 25 1 afgeveerd. De afmetingen van de kemstiften 6, de huisstiften 7 en de veren 8 zijn zo gekozen, dat wanneer in het slot geen sleutel aanwezig is, de naar de kem toegerichte einden van de huisstiften 7 over het raakvlak 3 tussen het huis 1 en de kem 2, in de axiale boringen 4 in de kem 2 steken. De huisstiften 7 zitten door deze maatregel deels in de axiale boring 4 in de kem en deels in de bijbehorende boring 5 30 in het huis, De beweging van de kem 2 ten opzichte van het huis 1 wordt hierdoor geblokkeerd. Om nu de kem 2 te kunnen draaien ten opzichte van het huis 1, hetgeen noodzakelijk is om het cilinderslot te kunnen openen, moeten de raakvlakken tussen de kemstiften 6 en de huisstiften 7 op een lijn gebracht worden met het raakvlak 3.

1004601 5

Dat kan bereikt worden door de juiste sleutel, voorzien van de juiste uitsparingen in de kem van het slot te steken.

De opbouw van het slot tot zover is identiek aan de opbouw van cilindersloten volgens de stand van de techniek. In fig. 1 is te zien dat in het slot volgens de 5 onderhavige uitvinding in tenminste een boring 9 in plaats van de bekende huisstift 7 een bijzondere huisstift 10 en een derde stift 11 geplaatst zijn. Deze bijzondere huisstift 10 is bijvoorbeeld door middel van een veer 8, in de boring 9 in het huis 1 afgeveerd. Bovendien is deze bijzondere huisstift 10 voorzien van een boring. Een derde stift 11 is tussen de bijzondere huisstift 10 en de bijbehorende kemstift 6 10 geplaatst. Ook deze derde stift 11 is voorzien van een boring. In het verlengde van de boring 9 waarin de bijzondere huisstift 10 en de derde stift 11 zijn geplaatst, is een elektromagneet 12 geplaatst. Deze elektromagneet 12 is aan de bovenzijde voorzien van bevestigingsmiddelen, bijvoorbeeld schroefdraad, om de elektromagneet 12 aan het huis 1 te kunnen bevestigen. Hierdoor is de cilinder verstevigd tegen uittrekken 15 volgens de cilinderslag methode, mits deze gemonteerd is in een veiligheidsbeslag. In de elektromagneet 12 is een vergrendelelement 14 als het magneetanker geplaatst. De veer 8 in de boring 9 is afgeveerd op de elektromagneet 12. Het vergrendelelement 14 steekt via de boring 9 in de richting van de bijzondere huisstift 10 en derde stift 11. Door de elektromagneet 12 te verbinden met een stroombron 15, kan het 20 vergrendelelement 14 ten opzichte van het huis 1 en ten opzichte van de bijzondere huisstift 10 en de derde stift 11 bewegen. Wanneer nu op de elektromagneet geen stroom wordt gezet, staat het vergrendelelement in een vrije stand. Dat betekent dat het naar de kem 2 gerichte einde van het vergrendelelement 14 niet over het raakvlak 3 tussen het huis 1 en de kem 2 is bewogen, en dat het vergrendelelement 14 de 25 beweging van de kem 2 ten opzichte van het huis 1 niet belemmert. Wanneer wel stroom wordt gezet op de elektromagneet 12, kan het vergrendelelement 14 de beweging van de kem 2 ten opzichte van het huis 1 wel belemmeren.

Hierboven is de zogenaamde arbeidsstroom-uitvoering besproken. Een gedeelte van de sleutels wordt daarbij buiten werking wanneer er stroom wordt gezet op de 30 elektromagneet 12. Een bijkomend voordeel van een dergelijke uitvoering is nog dat het slot door de warmteproductie van de spoel een betere weerstand heeft tegen vorst. Het is duidelijk dat het slot ook in een mststroom-uitvoering is op te bouwen. Dat betekent dat het slot juist voor een deel van de sleutels gesloten is, wanneer er geen 1004681 6 stroom op de elektromagneet wordt gezet.

De voordelen van deze constructie worden verduidelijkt aan de hand van de fig. 1 en 2 in combinatie met de fig. 3a, 3b, 3c en 3d. In fig. 1 is in het cilinderslot volgens de onderhavige uitvinding een eerste sleutel 21 aangebracht. De sleutel zorgt 5 ervoor dat het raakvlak tussen de kemstiften 6 en de huisstiften 7 precies samenvallen met het raakvlak 3 tussen de kern 2 en het huis 1. Bovendien zorgt de eerste sleutel 21 ervoor dat het raakvlak tussen de kemstift 6 en de derde stift 11 precies samenvalt met dit raakvlak 3. In de in fig. 1 getekende situatie staat het vergrendelelement 14 in de vrije stand. De positie van de bijzondere huisstift 10, de derde stift 11, de kemstift 10 6 en het vergrendelelement 14 zijn vergroot weergegeven in fig. 3a. Het naar de kem gerichte einde van het vergrendelelement 14 steekt niet uit het huis 1, en bevindt zich derhalve niet in de kem 2. Het slot zoals getekend in fig. 1 (en 3a) is dus te openen.

In fig. 2 is het cilinderslot volgens de onderhavige uitvinding weergegeven, 15 met in het slot een tweede sleutel 22 geplaatst. De tweede sleutel 22 zorgt ervoor dat de raakvlakken tussen de kemstiften 6 en de huisstiften 7 samenvallen met het raakvlak 3 tussen het huis 1 en de kem 2. Het verschil met de in fig 1. weergegeven situatie is, dat de tweede sleutel 22 ervoor zorgt dat nu het raakvlak tussen de derde stift 11 en de bijzondere huisstift 10 precies samenvalt met het raakvlak 3 tussen de 20 kem 2 en het huis 1. Ook in fig. 2 is de situatie weergegeven dat het vergrendelelement 14 in de vrije stand staat. In fig. 3b is de positie van de bijzondere huisstift 10, de derde stift 11, de kemstift 6 en het vergrendelelement 14 vergroot weergegeven. Ook hier steekt het naar de kem gerichte einde van het vergrendelelement 14 niet uit het huis 1. Ook in de fig. 2 (en 3b) getekende situatie 25 is het slot te openen.

Het verschil tussen het al dan niet bekrachtigen van de kemstift en het verschil tussen het inbrengen van eerste en tweede sleutels wordt verduidelijkt aan de hand van de fig. 4a en 4b. In de fig. 4a is de situatie weergegeven dat het vergrendelelement 14 in de vergrendelstand is bewogen. In de fig. 4a is weergegeven 30 dat in het slot een eerste sleutel 21 is ingebracht. In deze figuur is te zien dat het breukvlak tussen de kemstift 6 en de derde stift 11 samenvalt met het raakvlak 3 tussen het huis 1 en de kem 2. Bovendien is te zien dat het naar de kem gerichte einde van het vergrendelelement 14 tegen de kemstift 6 aanligt. Daardoor vormt ook 1004691 7 het naar de kern gerichte einde van de vergrendelelement 14 samen met de kemstift 6 een raakvlak. Het slot in de in de fïg. 4a getekende situatie is dus te openen.

In de fig. 4b is de situatie weergegeven waarin het vergrendelelement 14 in de vergrendelstand is bewogen en dat in het slot een tweede sleutel 22 is geplaatst In 5 fig. 4b is te zien dat nu het raakvlak tussen de bijzondere huisstift 10 en de derde stift 11 samenvalt met het raakvlak 3 tussen het huis 1 en de kern 2. Ook is in de fig.

4b te zien dat het naar de kern gerichte einde van het vergrendelelement niet in het huis 1 ligt, maar door het raakvlak 3 tussen het huis 1 en de kern 2 in de derde stift 11 gestoken is. Het vergrendelelement 14 belemmert in deze situatie dus de beweging 10 van de kern ten opzichte van het huis. Het cilinderslot volgens de in fig. 4b getekende situatie is dus niet te openen.

Het grote voordeel van de in de figuren getekende uitvoering van het slot volgens de onderhavige uitvinding is, dat er vier verschillende situaties (3a, 3b, 4a, en 4b) zijn aan te geven. In drie van de vier gevallen is het slot te openen (3a, 3b, 15 4a). In het geval dat in het slot waarin het vergrendelelement 14 in de vergrendelstand is gezet een tweede sleutel 22 wordt gestoken, zal de kern niet ten opzichte van het huis kunnen bewegen en het slot daardoor niet geopend kunnen worden. Dat betekent dat het in de figuren beschreven slot naar keuze door eerste en tweede sleutels, of alleen door eerste sleutels is te openen. Terwijl het enige verschil 20 tussen de sleutels, de vorm ervan is. Daarmee wordt voldaan aan het doel van de onderhavige uitvinding.

In fig. 5a tot en met 5c is een variant 41 weergegeven waarbij tussen de bijzondere huisstift 10 en de kemstift 6, naast de derde stift 11 nog een vierde stift 16 is geplaatst. In de figuren is weergegeven dat in het slot respectievelijk een eerste 25 31, een tweede sleutel 32 en een derde sleutel 33 in het slot is gestoken. Met drie in vorm verschillende sleutels 31, 32 en 33 kan het slot worden geopend door gebruik te maken van de drie raakvlakken die nu bestaan tussen de stiften 10, 11, 16 en 6. Wanneer nu, in een arbeidsstroomuitvoering, stroom wordt gezet op de elektromagneet 12 (niet weergegeven) zal het vergrendelelement 14 (niet 30 weergegeven) het openen van het slot met behulp van de tweede sleutels 32 en die van de derde sleutels 33 belemmeren.

Het verschil tussen de sleutels 31, 32 en 33 kan worden benut door tussen de derde stift 11 en de kemstift 6 een massieve stift 17 te plaatsen. Deze variant 42 is 1004681 8 weergegeven in fig. 5b. Wanneer nu op de elektromagneet 12 (niet weergegeven) in deze variant 42, in een arbeidsstroomuitvoering, stroom wordt gezet, zal het vergrendelelement 14 (niet weergegeven) het openen van het slot met behulp van de tweede sleutels 32 niet en met behulp van de derde sleutels 33 wel belemmeren.

5 Een volgende variant 43 is weergegeven in fig. 5c. Tussen de bijzondere huisstift 10 en de kemstift 6 is daar een stift 18 geplaatst voorzien van een blind gat. Het slot is met behulp van sleutels 31 altijd te openen. Met sleutels 32 is het slot nooit te openen. Met sleutels 33, in arbeidsstroomuitvoering, is dezevariant 42 alleen te openen als er geen stroom wordt gezet op de elektromagneet 12 (niet weergegeven).

10 Het voordelige gebruik van de in de fig. 5a tot en met 5c getekende variaten 41, 42 en 43 zit niet zozeer in het gebruik van een van de varianten, maar vooral in het gecombineerde gebruik van verschillende varianten, bijvoorbeeld in een gebouw. Door de verschillende varianten in te zetten kan de toegang tot bepaalde ruimten nauwkeurig in de hand gehouden worden.

15 Het is duidelijk dat de hierboven beschreven uitvoeringen slechts als voorbeeld dienen. Zo kan bijvoorbeeld ook tenminste een kemstift van een boring worden voorzien. Met behulp van eerste sleutel kan het vergrendelelement dan door de kemstift, onafhankelijk daarvan op het raakvlak worden gebracht. Het basisprincipe van een dergelijk slot komt overeen met het in de figuren uitgebreid besproken 20 voorbeeld. Deze en andere varianten liggen binnen het bereik van de onderhavige uitvinding.

1004691

Claims (7)

1. Cilinderslot omvattende een huis en een daarin draaibaar geplaatste kern, waarbij de kern en het huis een gemeenschappelijk raakvlak vormen, waarbij tenminste een 5 axiale boring is aangebracht in de kern doorlopend in het huis, een in de axiale boring in de kern gestoken kemstift en een in de doorlopende boring in het huis gestoken afgeveerde huisstift, een en ander zodanig dat met de stiften de draaibaarheid van de kern ten opzichte van het huis is te belemmeren, een in de huisstift aangebracht bedienbaar vergrendelelement, dat vanuit een vrije stand over 10 het raakvlak tussen het huis en de kem in een vergrendelstand kan bewegen en daarmee de draaibaarheid van de kem kan belemmeren, met het kenmerk, dat het naar de kem toegerichte einde van het vergrendelelement (14) met de kemstift (6) een raakvlak kan vormen, en waarbij het vergrendelelement (14) verplaatsbaar is aangebracht in een doorlopende boring in de kemstift (6). 15

2. Cilinderslot volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat tussen de kemstift (6) en de huisstift (10) een derde stift (11) is geplaatst.

3. Cilinderslot volgens conclusie 3, met het kenmerk, dat in die derde stift (11) een 20 doorlopende boring is aangebracht waarin het vergrendelelement (14) kan bewegen.

4. Cilinderslot volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat tussen de kemstift (6) en de huisstift (10) meer dan een stift (XX) is geplaatst.

5. Cilinderslot volgens conclusie 2 of 4, met het kenmerk, dat ten minste een stift tussen de kemstift (6) en de huisstift (10) voorzien is van een blind gat (XX).

6. Cilinderslot volgens één van de bovenstaande conclusies, met het kenmerk, dat het vergrendelelement (14) elektromagnetisch is te bedienen. 30

7. Cilinderslot volgens één van de bovenstaande conclusies, met het kenmerk, dat het vergrendelelement (14) is uitgevoerd als anker van een elektromagneet (12). 1004661