NL1000336C2

NL1000336C2 - Grijs natronkalkglas.

Info

Publication number: NL1000336C2
Application number: NL1000336A
Authority: NL
Inventors: Camille Dupont; Daniel D Hont
Original assignee: Glaverbel
Priority date: 1994-05-11
Filing date: 1995-05-11
Publication date: 1997-02-12
Also published as: CZ120595A3; GB2289273B; CH689979A5; AU690963B2; GB2289273A; DE19517121A1; SE511206C2; ES2123373A1; ES2123373B1; SE9501727L; KR100311319B1; ITTO950346A0; CA2148954C; ITTO950346A1; FR2719838B1; JPH0859287A; PT101699B; BE1009686A3; KR950031955A; GB9509098D0

Description

Grijs natronkalkglas.

De onderhavige uitvinding heeft betrekking op een grijs gekleurd natronkalkglas omvattende een basissamenstelling van de belangrijkste glasvormende bestanddelen tezamen met kleurstoffen.

5 De uitdrukking "natronkalkglas" wordt hier in ruime betekenis gebruikt en duidt op willekeurig glas, dat de volgende bestanddelen (gewichtspercentages) bevat:

Si02 60 tot 75%

Na20 10 tot 20% 10 CaO 0 tot 16% K20 0 tot 10%

MgO 0 tot 10% A1203 0 tot 5%

BaO 0 tot 2% 15 BaO + CaO + MgO 10 tot 20% K20 + Na20 10 tot 20%

Dit type glas wordt op zeer grote schaal gebruikt bijvoorbeeld op het gebied van beglazing voor gebouwen of motorvoertuigen. In het algemeen wordt het vervaardigd in de 20 vorm van een strook via een trek- of drijfproces. Een strook van dit type kan worden gesneden in de vorm van platen, die vervolgens kunnen worden gebogen of blootgesteld aan een behandeling voor het versterken van de mechanische eigenschappen, bijvoorbeeld hittetempering.

25 Bij het bespreken van de optische eigenschappen van een glasplaat is het in het algemeen noodzakelijk deze eigenschappen te betrekken op een standaardlichtbron. In de onderhavige beschrijving worden 2 standaardlichtbronnen gebruikt; lichtbron C en lichtbron A, zoals gedefinieerd door de Inter-30 national Commission of Illumination (C.I.E.). Lichtbron C geeft het gemiddelde daglicht met een kleurtemperatuur van 6700 K weer. Deze lichtbron is met name nuttig om de de optische eigenschappen van.glaspanelen voor gebouwen te evalueren. Lichtbron A geeft de straling van een Planck-straler bij een 35 temperatuur van ca. 2856 K weer. Deze lichtbron geeft het licht, dat wordt uitgestraald door autokoplampen weer en wordt in hoofdzaak toegepast om de optische eigenschappen van glas- 1000336 2 panelen voor motorvoertuigen te evalueren. De International Commission of Illumination heeft ook een document gepubliceerd met de titel "Colorimetry, Official Recommendations of the C.I.E." (mei 1970), dat een theorie beschrijft volgens welke 5 de colorimetrische coördinaten voor het licht van elke golflengte van het zichtbare spectrum zodanig zijn gedefinieerd, dat zij kunnen worden voorgesteld op een diagram met ortho-gonale assen x en y, dat het C.I.E.-trichromatisch diagram wordt genoemd. Dit trichromatisch diagram toont de plaats voor 10 licht van elke golflengte (uitgedrukt in nanometer) binnen het zichtbare spectrum. Dit is bekend als de "spectrumlocus" en van het licht, waarvan de coördinaten zich op deze spectrumlocus bevinden, wordt gezegd dat dit een 100% excitatiezuiver-heid voor de geschikte golflengte bezit. De spectrumlocus 15 wordt afgesloten door een lijn, die bekend is als de paarse lijn, welke de punten van de spectrumlocus verbindt, waarvan de coördinaten overeenkomen met golflengten van 380 nm (violet) en 87 nm (rood). Het oppervlak, dat wordt omsloten door de spectrumlocus en de paarse lijn is het gebied, dat beschik-20 baar is voor de trichromatische coördinaten van elk zichtbaar licht. De coördinaten van het licht, dat wordt uitgezonden door bijvoorbeeld de stralingsbron C, komen overeen met x = 0,3101 en y = 0,3163. Van dit punt C wordt gesteld, dat dit wit licht weergeeft en dientengevolge heeft het een excitatie-25 zuiverheid gelijk aan nul voor elke golflengte. Lijnen kunnen worden getrokken vanaf het punt C naar de spectumlocus bij elke gewenste golflengte en elk punt, dat zich op deze lijnen bevindt, kan worden gedefinieerd niet alleen door middel van zijn coördinaten x en y maar ook in termen van de golflengte, 30 die overeenkomt met de lijn, waarop het zich bevindt en zijn afstand vanaf het punt C met betrekking tot de totale lengte van de golflengtelijn. Hieruit kan licht, dat wordt doorgelaten door een gekleurde glasplaat, worden beschreven in termen van zijn dominante golflengte en zijn excitatiezuiverheid, 35 uitgedrukt in procenten.

In feite hangen de C.I.E.-coördinaten van het licht, dat door een gekleurde glasplaat wordt doorgelaten niet alleen af van de samenstelling van het glas maar ook van de dikte daarvan. In deze beschrijving met inbegrip van de conclusies 40 wordt elke waarde van de trichromatische coördinaten (x, y) 1 0 0 & 3 3 t 3 van de excitatiezuiverheid P van de dominante golflengte λ0 van het doorgelaten licht en van de lichttransmissiefactor van het glas (TL) berekend uit de specifieke inwendige transmissie (SIT) van een 5 mm dikke glasplaat. De specifieke interne 5 transmissie van een glasplaat wordt enkel beheerst door de absorptie van het glas en kan volgens de Beer-Lambert-wet worden uitgedrukt; SIT = e*EA· , waarin A de absorptiecoëfficiënt van het glas (in cm'1) en E de dikte van het glas (in cm) is. Als een eerste benadering kan SIT ook worden uitgedrukt door 10 de formule (I3 + Ra)/(Ii - Ri) , waarin Ix de intensiteit van het invallende zichtbare licht op 15 de eerste zijde van de glasplaat is, Rx de intensiteit van het zichtbare licht is, dat door deze zijde wordt gereflecteerd, I3 de intensiteit van het zichtbare licht is, dat vanaf de tweede zijde van de glasplaat wordt doorgelaten en R2 de intensiteit is van het zichtbare licht, dat door deze tweede zijde 20 inwendig wordt gereflecteerd.

In de hierna volgende beschrijving met inbegrip van de conclusies wordt het volgende gebezigd: - de totale lichttransmissie voor lichtbron A, gemeten voor een dikte van 4 mm (TLA4). Deze totale transmissie is 25 het resultaat van het integraal van de uitdrukking:

ETXEX-SX/E-EX-SX

tussen de golflengten 380 en 780 nm, waarin Τλ de transmissie 30 is bij de golflengte λ, Ex de spectrale verdeling van de lichtbron A is en Sx de gevoeligheid van het normale menselijke oog is als functie van de golflengte λ.

- de totale energietransmissie, gemeten voor een dikte van 4 mm (TE4). Deze totale transmissie is het resultaat 35 van het integraal van de uitdrukking: ΕΤλ·Ελ/Σ·Ελ tussen de golflengten 2150 nm, waarin Ex de spectrale energie-40 verdeling is van de zon bij 30° boven de horizon.

4 - de totale transmissie in het ultraviolet, gemeten voor een dikte van 4 mm (TUVT4). Deze totale transmissie is het resultaat van het integraal van de uitdrukking: 5 ΕΤλ·υλ/Σ·υλ tussen de golflengten 280 en 380 nm, waarin Ux de spectrale verdeling van ultraviolette straling is, die door de atmosfeer heen is gegaan, zoals bepaald volgens DIN-standaard 67507.

10 De onderhavige uitvinding heeft in het bijzonder betrekking op donkergrijze glassoorten met een blauwachtige tint. Wanneer de transmissiecurve van een transparante stof niet of nauwelijks varieert als functie van de zichtbare golflengte wordt deze stof als "neutraal grijs" beschreven. In het 15 C.I.E.-systeem bezit deze geen dominante golflengte en is zijn excitatiezuiverheid nul. Door rek kan een lichaam worden beschouwd als grijs, waarvoor de spectrale curve in het zichtbare gebied relatief vlak is doch desalniettemin zwakke absorptiebanden vertoont om zo mogelijk te maken dat een domi-20 nante golflengte kan worden bepaald en een zuiverheid, die laag is maar niet nul. De excitatiezuiverheid van grijs glas in overeenstemming met de uitvinding is minder dan 12%, bij voorkeur minder dan 5%. Grijs glas volgens de uitvinding heeft bij voorkeur een dominante golflengte tussen 460 en 500 nm, 25 hetgeen overeenkomt met een blauwe tint. Het glas heeft een donkergrijze tint, hetgeen overeenkomt met een lichte trans-missiefactor van minder dan 30%.

Grijze glassoorten worden in het algemeen gekozen vanwege hun beschermende eigenschappen tegen zonnestraling en 30 hun toepassing in gebouwen is bekend, met name in zeer zonnige landen. Grijze glassoorten worden eveneens gebruikt in balkonbalustrades of trappenhuizen alsmede voor gedeeltelijke beglazing in bepaalde motorvoertuigen of treincoupés teneinde hun inhoud tegen zicht af te schermen. Teneinde deze bekende glas-35 soorten te illustreren kan worden verwezen naar het Franse octrooischrift 2.082.459 ten name van Compagnie de Saint-Gobain. Volgens dit octrooischrift is het aanbevolen, dat een glas wordt gemaakt met een totale zonneënergietransmissie van minder dan 50%, waarbij de luminentiefactor Y ligt tussen 35 40 en 55% voor een glasdikte van 2 tot 12 mm (de luminentiefactor 5 Y komt overeen met de TL-factor, die in de onderhavige beschrijving wordt gebezigd). In het bijzonder ligt de lumi-nentiefactor Y voor grijs glas tussen 35 en 45% teneinde een compromis te verzekeren tussen efficiënte bescherming tegen de 5 zon en voldoende luminositeit bij somber weer. Een dergelijk glas is geschikt voor architecturele doeleinden in gematigde gebieden maar is ongeschikt wanneer er behoefte is aan meer absorberende glassoorten, bijvoorbeeld wanneer het inwendige van een auto met een schuifdak dient te worden beschermd tegen 10 zonnestraling of verblinding door de koplampen bij nacht.

De onderhavige uitvinding heeft betrekking op donkergrijs glas, met name geschikt voor inbouw in schuifdaken van auto's.

De onderhavige uitvinding verschaft een grijs natron-15 kalkglas dat is samengesteld uit de belangrijkste glasvormende bestanddelen tezamen met kleurstoffen, met het kenmerk, dat als kleurstoffen in het glas ijzer, seleen, kobalt en chroom aanwezig zijn in een hoeveelheid, die overeenkomt met de volgende gewichtspercentageverhoudingen van het glas: 20 Fe203 0,5 tot 0,9 %

Co 0,012 tot 0,025%

Se 0,0025 tot 0,010%

Cr203 0,005 tot 0,020% waarbij de verhoudingen van de kleurstoffen zodanig zijn, dat 25 het glas de volgende lichttransmissie-eigenschappen heeft: - lichttransmissiefactor (TL) minder dan 30% - excitatiezuiverheid (P) minder dan 12%.

Het is verrassend waar te nemen dat een donkergrijs glas van dit type kon worden verkregen met kleurstoffen, waar-30 van de aard en concentratie soortgelijk zijn aan die, welke worden geclaimd door het Franse octrooischrift 082.459. In feite laat het laatstgenoemde zien dat in een natronkalkglas de aanwezigheid van ijzer-, kobalt-, seleen- en chroomkleur-stoffen in de volgende hoeveelheden: 35 Fe203 0,2 tot 1 %

CoO 0,003 tot 0,03 %

Se 0 tot 0,010%

Cr203 0,003 tot 0,020% een grijs glas oplevert, waarvan de luminentiefactor ligt tus-40 sen 35 en 35% (meer dan 40% volgens de voorbeelden) en der- 1 0 0 0 3 3 6 6 halve een transraissiefactor TL heeft, die duidelijk boven 30% is .

In feite kan glas met globaal soortgelijke kleureigenschappen worden vervaardigd door gebruik van nikkel als 5 de belangrijkste kleurstof. De aanwezigheid van nikkel heeft echter bepaalde nadelen, met name wanneer het glas geproduceerd dient te worden via het drijfproces. In het drijfproces wordt een strook heet glas geleid langs het oppervlak van een bad van gesmolten tin, zodat zijn zijden vlak en parallel wor-10 den. Teneinde oxydatie van het tin aan het oppervlak van het bad te voorkomen, hetgeen zou leiden tot invangen van tinoxide door de strook, wordt een reducerende atmosfeer boven het bad gehouden. Wanneer glas nikkel bevat wordt dit in het bijzonder gereduceerd door de atmosfeer boven het tinbad, hetgeen aan-15 leiding geeft tot een waas in het geproduceerde glas. Daarnaast kan in het glas aanwezig nikkel nikkelsulfide NiS vormen. Dit nikkelsulfide heeft diverse kristallijne vormen, die stabiel zijn binnen verschillende temperatuurgebieden. Over-gang van één van deze vormen in een andere creëert problemen 20 wanneer het glas versterkt dient te worden door een hitte-temperingsbehandeling, zoals het geval is op het gebied van auto-industrie en ook voor bepaalde glaspanelen, die worden gebruikt in gebouwen (balcons, ruimte tussen een boog en de horizontale lijn door de boogtop, enz.) Glas volgens de uit-25 vinding, dat geen nikkel bevat is dan ook bijzonder goed geschikt om via het drijfproces te worden gevormd en ook voor architecturele toepassingen of op het gebied van motor- of andere voertuigen.

De gecombineerde aanwezigheid van ijzer-, kobalt-, 30 seleen- en chroomkleurstoffen maakt het mogelijk om de optische en energie-eigenschappen van grijs glas volgens de uitvinding te controleren. De effecten van diverse kleurstoffen die afzonderlijk worden beschouwd voor de bereiding van glas zijn als volgt (volgens "Glass" door H. Scholtze - vertaald 35 door J. Le Dü - Glasinstituut - Parijs): - IJzer: IJzer is in feite aanwezig in bijna alle commercieel geproduceerde glassoorten, hetzij als onzuiverheid, hetzij opzettelijk toegevoegd als kleurstof. De aanwezigheid van Fe3*-ionen geeft aanleiding tot een geringe 40 absorptie van zichtbaar licht met een korte golflengte (410 en -r i*ï >' -y λ

1 * v <· OvU

7 440 nm) en een zeer sterke absorptieband in het ultraviolet (absorptieband met een centrum op 380 nm), terwijl de aanwezigheid van Fe2*-ionen aanleiding geeft tot een sterke absorptie in het infrarood (absorptieband met een centrum op 5 1050 nm). IJzerionen verlenen aan het glas een zachtgele kleur, terwijl ijzerhoudende ionen een sterkere blauw-groen-verkleuring geven.

- Seleen: Het Se4*-kation heeft praktisch geen kleurend effect, terwijl het onveranderde element ie0 een rose 10 verkleuring verleent. Het Se2'-anion vormt een chromofoor met aanwezige ijzerionen en geeft ten gevolge hiervan een bruinrode kleur aan het glas.

- Kobalt: De groep CoXI04 verschaft een intensieve blauwe verkleuring met een dominante golflengte, die praktisch 15 het tegenovergestelde is van die, welke wordt verleend door de ij zer-seleenchromofoor.

- Chroom: De aanwezigheid van de groep CrIIX06 geeft aanleiding tot absorptiebanden bij 650 nm en geeft een lichtgroene kleur. Sterke oxydatie geeft aanleiding tot de groep 2 0 CrVI04, die een zeer intensieve absorptieband geeft bij 3 65 nm en een gele kleur geeft.

De energie- en optische eigenschappen van glas dat deze verschillende kleurstoffen bevat is het resultaat van een complexe interactie daartussen, waarbij elk van deze kleur-25 stoffen een gedrag vertoont, dat sterk afhangt van zijn redox-toestand en dus van de aanwezigheid van andere elementen, die waarschijnlijk deze toestand beïnvloeden.

Opgemerkt wordt, dat wanneer de verhoudingen aan kobalt-, seleen- en chroomkleurstoffen binnen de hierboven 30 gedefinieerde grenzen ligt, zij het bereiken van de laagst mogelijke totale lichttransmissie mogelijk maken, die wordt geëvalueerd voor lichtbron A (TLA4) rekening houdend met het maximale gehalte aan ijzer van 99% (geëvalueerd in de vorm van Fe203). Glas volgens de uitvinding heeft bij voorkeur een 35 totale lichttransmissie TLA4 van 10 tot 35%, hetgeen glas bijzonder bruikbaar maakt voor het voorkomen van verblinding door licht uit voertuigkoplampen, wanneer het wordt gebruikt voor zij- en achterruiten of in het dak van motorvoertuigen. Wanneer de hoeveelheid kobalt beneden de bovengenoemde grenzen 40 daalt, bijvoorbeeld tot 100 dpm en de hoeveelheid chroom 1000336 8 beneden de bovengenoemde grenzen daalt tot bijvoorbeeld 35 dpm is gebleken, dat de lichttransmissiefactor (TL) toeneemt, bijvoorbeeld tot 33% of meer.

De aanwezigheid van ijzer en seleenkleurstoffen 5 binnen de hierboven gedefinieerde grenzen maakt een sterke absorptie in het ultraviolette gebied mogelijk. Glas volgens de uitvinding bezit bij voorkeur een totale transmissie in het ultravioletgebied (TUVT4) van minder dan 14%. Deze eigenschap is bijzonder gunstig in het gebied van de auto-industrie. De 10 lagere transmissie van ultraviolette straling vermijdt of vermindert de veroudering en verkleuring van de inwendige afwerking in motorvoertuigen.

Het lage chroomgehalte van glas in overeenstemming met de uitvinding beperkt op gunstige wijze het oxydatiever-15 schijnsel van ijzer in het glas. Dit lage gehalte maakt het mogelijk dat men een maximum aan ijzer in de tweewaardige vorm kan houden, waardoor aan het glas een hoge absorptie van infraroodstraling wordt verleend. De totale energietransmissie van het glas (TE4) is bij voorkeur tussen 20 en 40%.

20 De blauwachtige tint van het glas gaat in hoofdzaak gepaard met de combinatie van kobalt en seleen.

In een uitvoeringsvorm vam de uitvinding, die bijzondere voorkeur verdient, wordt het grijze glas gekenmerkt door de aanwezigheid van kleurstoffen in hoeveelheden die overeen-25 komen met de volgende gewichtspercentageverhoudingen van het glas:

Fe203 0,57 tot 0,70 %

CoO 0,017 tot 0,020%

Se 0,005 tot 0,008% 30 Cr203 0,016 tot 0,020% waarbij de hoeveelheden van de kleurstoffen zodanig zijn, dat het glas de volgende lichttransmissie-eigenschappen heeft: - lichttransmissiefactor (TL) tussen 16 en 22% - excitatiezuiverheid (P) minder dan 6%.

35 Binnen deze voorkeursgrenzen is het mogelijk een glas te verkrijgen, waarvan de totale lichttransmissie voor lichtbron A (TLA4) ligt tussen 20 en 25% en de totale energietransmissie (TE4) ligt tussen 30 en 35%.

Glas, dat overeenkomt met het meer beperkte concen-40 tratietraject van kleurstoffen, zoals hierboven gedefinieerd, 1000336 9 is bijzonder geschikt, omdat het de eigenschappen van lage energietransmissie combineert met lage lichttransmissie, die het perfect geschikt maakt voor toepassing als schuifdaken in motorvoertuigen of voor toepassing in gebouwen, die zich 5 bevinden in zeer zonnige landen. Bij de toepassing ervan in de architectuur worden zijn esthetische eigenschappen gecombineerd met zeer hoge energiebesparingen gekoppeld aan de minste behoeften aan airconditioningsystemen.

Een dergelijk glas wordt bij voorkeur gebruikt in 10 plaatvorm, bijvoorbeeld met een dikte van 4 of 5 mm voor de vervaardiging van schuifdaken, 3 mm voor zij- en achterruiten in motorvoertuigen en meer dan 4 mm in gebouwen.

De glassoorten volgens de onderhavige uitvinding kunnen worden vervaardigd via conventionele werkwijzen. Als 15 uitgangsmaterialen kunnen hetzij natuurlijke materialen, hergebruikt glas, slak of sommige combinaties daarvan worden gebruikt. De kleurstoffen worden niet noodzakelijkerwijze toegevoegd in de aangegeven vorm maar het is gebruikelijk de hoeveelheden toegevoegde kleurstoffen te geven in soortgelijke 20 vormen, zoals vermeld. In de praktijk kan ijzer worden toegevoegd als ferrodioxide, kobalt als een gehydrateerd sulfaat, zoals CoS04· 7H20 of CoS04· 6H20, seleen kan in de elementaire vorm worden toegevoegd, of als een seleniet, zoals Na2Se03 of ZnSe03, en chroom kan worden toegevoegd als een bichromaat, 25 zoals K2Cr207. Andere elementen zijn soms aanwezig als onzuiverheden in de uitgangsmaterialen, die worden gebruikt voor de vorming van de glassoorten volgens de uitvinding (zoals bijvoorbeeld mangaanoxide in een concentratie in de orde van grootte van 50 dpm) hetzij in de natuurlijke materialen hetzij 30 in hergebruikt glas of slak, maar waar de aanwezigheid van dergelijke onzuiverheden de eigenschappen van het glas buiten de bovengenoemde grenzen niet overneemt, worden dergelijke glassoorten beschouwd als vallend binnen de beschermingsomvang van de onderhavige uitvinding.

35 In een andere gunstige uitvoeringsvorm van de uit vinding is het grijze glas verbonden met een bekleding van ten minste één metaaloxide, bijvoorbeeld een bekleding van titaan-oxide, tinoxide, ijzeroxide, kobaltoxide, chroomoxide of een mengsel ervan.

1 1‘ Vr V 0 v: L

10

Een glas dat een dergelijke bekleding draagt heeft bij voorkeur, bij een dikte van 4 mm, een lichttransmissie-factor (lichtbron C) van minder dan 15%, een energietrans-missiefactor van minder dan 25%, en een totale transmissie 5 voor ultraviolet licht van minder dan 5%.

Een dergelijk glas heeft optische en energie-eigen-schappen, die moeilijk te verkrijgen zijn met slechts een massa gekleurd glas; deze lage transmissies kunnen normaliter slechts worden verkregen met zeer grote hoeveelheden ijzer, 10 die het glasmengsel moeilijk doen smelten.

De onderhavige uitvinding zal worden toegelicht aan de hand van de volgende specifieke voorbeelden van samenstellingen volgens de uitvinding.

15 Voorbeelden I tot VIII

Tabel A geeft de basissamenstelling van het glas alsmede de bestanddelen van het glasmengsel dat gesmolten dient te worden teneinde het glas volgens de uitvinding te produceren (waarbij de hoeveelheden worden uitgedrukt in kilogram-20 men per ton glasmengsel). Tabel B geeft de kleurstoffen, die aan het glasmengsel dienen te worden toegevoegd (waarbij de hoeveelheden zijn uitgedrukt in kilogrammen per ton tot glas te verwerken uitgangsmaterialen). Tabellen Ca en Cb geven de gewichtsverhoudingen van kleurstoffen in het geproduceerde 25 glas. Deze verhoudingen worden bepaald via röntgenfluorescen-tie van het glas en omgezet in de getoonde moleculaire species. Tabellen Ca en Cb geven tevens de optische en energie-eigenschappen, die overeenkomen met de in de onderhavige beschrijving gegeven definities. In deze tabellen heeft "TL x 30 mm" dezelfde definitie als "TL" echter bij de aangegeven dikten en niet bij 5 mm.

Voorbeeld VII heeft betrekking op een glas volgens voorbeeld V, waarop een laag ijzer-, kobalt- en chroomoxide is afgezet. Een dergelijke laag heeft een dikte van 35 tot 45 nm. 35 Deze bevat, in gewichtsverhoudingen, 62% kobaltoxide, 26% ijzeroxide en 12% chroomoxide. Een dergelijke laag kan gemakkelijk worden verkregen door pyrolyse van organometaalreagen-tia zoals acetylacetonaten, op de glasstrook, terwijl deze nog heet is, bij de uitgang van de drijftank.

11

Voorbeeld VIII heeft betrekking op een glas volgens voorbeeld V, waarop een laag titaanoxide is afgezet met een dikte van 45 tot 50 nm. Deze laag wordt afgezet door pyrolyse van een organische titaanverbinding op het hete glas.

5 TABEL A: BASISGLAS Analyse van basisglas Si02 72,0% A1203 0,8% 10 CaO 8,8%

MgO 4,2%

Na20 14,1% K20 0,1%

Bestanddelen van basisalas 15 Zand 571,3

Veldspaat 29,6

Kalksteen 35,7

Dolomiet 162,1

Na2C03 181,1 20 Sulfaat 10,1

Nitraat 10,1

TABEL B

Kleurstoffen (kg) berekend in de vorm van:

25 Voorbeeld nr. : I II III IV V VI

Fe203 4,77 4,94 5,19 4,66 4,85 4,81

CoO 0,18 0,18 0,19 0,18 0,19 0,19

Se 0,07 0,07 0,11 0,12 0,17 0,15 K2Cr207 0,29 0,28 0,27 0,31 0,29 0,31 30

Kleurstoffen (gewichtshoeveelheid in het glas) berekend in de vorm van:

Fe203 0,581 0,602 0,632 0,567 0,59 0,585

Co (dpm) 175 174 182 170 184 182 35 Se (dpm) 34 32 54 59 86 76 K2Cr207 181 174 170 194 183 193 1000336 12 TABEL Ca

Eigenschappen van het glas:

Voorbeeld nr.: I II III IV

TL (%) 24,1 24,4 20,9 21,7 5 P (%) 11,6 10,8 5,6 4,9 \D 480,6 481,1 481,6 481,0 TLA4 (%) 28,6 28,7 25,7 26,3 TE4 (%) 35,9 35,1 32,8 33,9 TUVT4 (%) 11,8 10,6 7,3 10,9 10 TL 4 mm 31,7 32,0 28,3 29,0 TL 6 mm 18,6 18,9 15,7 16,3 TL 12 mm 3,8 3,9 2,7 2,9 TABEL Cb 15 Eigenschappen van het glas:

Voorbeeld nr.: V VI VII VIII

TL (%) 19,8 17.8 7,8 13,3 P (%) 0,13 0,8 12,4 5,5 XD 494,7 478,2 580,4 578,9 20 TLA4 (%) 25,0 22,9 TE4 (%) 36,9 33,0 24,0 31,5 TUVT4 (%) 6,0 6,2 1,9 3,9 TL 4 mm 27,6 24,9 10,7 18,4 TL 6 mm 15,1 13,0 5,7 9,7 25 TL 12 mm 2,5 1,8 0,9 1,5

Voorbeelden IX en X

Volgens de in voorbeelden I tot VIII hierboven beschreven procedure werden de volgende glassoorten gevormd en 30 op hun eigenschappen onderzocht, zoals uiteengezet in de volgende tabel D. Voorbeeld X heeft betrekking op een glas volgens voorbeeld IX, waarop een laag ijzer-, kobalt- en chroom-oxide zijn afgezet zoals beschreven in voorbeeld VII hierboven .

1 0 0 0 lO

13

TABEL D

Bestanddelen van basisglas Zand 587

Dolomiet 201 5 Na2C03 172

Al(OH)3 20

Sulfaat 10

Nitraat 10

Kleurstoffen 10 Fe203 5,50

CoO 0,20

Se 0,11 K2Cr207 0,30

Kleurstoffen:

15 Voorbeeld nr. IX X

Fe203 0,655 0,655

Co (dpm) 187 187

Se (dpm) 58 58

Cr203 (dpm) 190 190 20

Eigenschappen van het glas:

Voorbeeld nr.: IX X

TL (%) 17,2 6,2 P (%) 3,2 9,1 25 XD 479,0 579,7 TLA4 (%) 22,3 TE4 (%) 30,9 17,9 TUVT4 (%) 7,1 1,5 TL 4 mm - 8,91 1000336

Claims

1. Grijs natronkalkglas samengesteld uit de belangrijkste glasvormende bestanddelen tezamen met kleurstoffen, met het kenmerk, dat als kleurstoffen in het glas ijzer, seleen, kobalt en chroom aanwezig zijn in hoeveelheden, die 5 overeenkomen met de volgende gewichtspercentages van het glas: Fe203 0,5 tot 0,9 % Co 0,012 tot 0,025% Se 0,0025 tot 0,010% Cr203 0,005 tot 0,020% 10 waarbij de verhoudingen van de kleurstoffen zodanig zijn, dat het glas de volgende lichttransmissie-eigenschappen heeft: - lichttransmissiefactor (TL) minder dan 30% - excitatiezuiverheid (P) minder dan 12%.

2. Glas volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de 15 totale lichttransmissie, gemeten voor een glasdikte van 4 mm, met lichtbron A (TLA4) ligt tussen 10 en 35%.

3. Glas volgens conclusie 1 of 2, met het kenmerk, dat de totale energietransmissie, gemeten voor een dikte van 4 mm (TE4) ligt tussen 20 en 40%.

4. Glas volgens één der voorgaande conclusies 1-3, met het kenmerk, dat het een dominante golflengte heeft van tussen 460 en 500 nm.

5. Glas volgens één der voorgaande conclusies 1-4, met het kenmerk, dat de totale transmissie in het ultravio- 25 lette gebied, gemeten voor een dikte van 4 mm (TUVT4) minder is dan 14%.

6. Glas volgens één der voorgaande conclusies 1-5, met het kenmerk, dat de kleurstoffen aanwezig zijn in een hoeveelheid, die overeenkomt met de volgende gewichtspercen- 30 tages van het glas: Fe203 0,57 tot 0,70 % CoO 0,017 tot 0,020% Se 0,005 tot 0,008% Cr203 0,016 tot 0,020% 35 waarbij de hoeveelheden van de kleurstoffen zodanig zijn, dat het glas de volgende lichttransmissie-eigenschappen heeft: - lichttransmissiefactor (TL) tussen 16 en 22% - excitatiezuiverheid (P) minder dan 6%. 10 0 0 3 3 e

7. Glas volgens conclusie 6, met het kenmerk, dat de totale lichttransmissie, gemeten voor een glasdikte van 4 mm, met lichtbron A (TLA4) ligt tussen 20 en 25%.

8. Glas volgens conclusie 6 of 7, met het kenmerk, 5 dat de totale energietransmissie, gemeten voor een dikte van 4 mm (TE4) ligt tussen 30 en 35%.

9. Glas volgens één der voorgaande conclusies 1-8, met het kenmerk, dat het zich bevindt in de vorm van een plaat.

10. Glas volgens conclusie 9, met het kenmerk, dat het is voorzien van een bekleding bestaande uit ten minste één metaaloxide.

11. Glas volgens conclusie 19, met het kenmerk, dat de beklede glasplaat voor de dikte van 4 mm een lichttransmis- 15 siefactor (lichtbron C) heeft van minder dan 15%, een energie-transmissiefactor van minder dan 25%, en een totale transmissie voor ultraviolet van minder dan 5%.

12. Glas volgens één der voorgaande conclusies 9-11, met het kenmerk, dat het geplaatst is in een schuifdak van een 20 motorvoertuig. 1000336