<Desc/Clms Page number 1>
BESCHRIJVING behorende bij een
UITVINDINGSOCTROOIAANVRAGE ten name van de naamloze vennootschap "ETAP" voor "Tegen storende lichtspotjes bechermend verlichtingstoestel met spiegelreflektoren"
<Desc/Clms Page number 2>
Deze uitvinding heeft betrekking op een verlichtingstoestel met spiegelreflectoren bestemd om in, tegen of onder een plafond, te worden gemonteerd en bestaande uit een armatuur voor het opvangen van minstens één buislamp die in deze armatuur binnen een holle reflektor, die in deze armatuur is ingebouwd en zich in de langsrichting hiervan uitstrekt boven een reeks dwarsspiegeltjes die met hun uiteinden in daartoe voorziene uitsparingen van bedoelde reflektor zijn opgevangen, is gemonteerd.
Dergelijke toestellen, uitgerust met dwarsspiegeltjes met een nagenoeg V-vormige dwarsdoorsnede en bovenaan voorzien van een vlakke strook reflecterend materiaal zijn bekend en beogen een lage luminantie in de normale kijkrichting.
Met normale kijkrichting bedoelt men deze richtingen waarin men overwegend moet kijken voor de normale uitoefening van zijn zientaken ; voor een bureeltaak bestaande uit leesen schrijftaken op een horizontaal vlak zijn kijkrichtingen vanaf+ 10 t. o. v. loodrechte op bureel tot richtingen gelegen in een horizontaal vlak (visuele kommunikatie) als normaal te beschouwen. Bij dergelijke zientaken is het dan ook gebruikelijk of wenselijk de lichtoptieken zodanig te konstrueren dat géén grote lichthoeveelheden worden uitgezonden, noch sterke lichtspotjes zichtbaar zijn binnen een hoek (afschermingshoek) van 30 à 45 t. o. v. de horizontale kijkinrichting.
Dergelijke storende lichtspotjes komen veel voor in de tot nog toe bestaande reflektoren met dwarsspiegeltjes. De storende lichtspotjes zijn het gevolg van de reflectie van de vlakke lichtweerkaatsende strook materiaal die men in deze dwarsspiegeltjes aantreft.
De uitvinding heeft tot doel door middel van een optisch systeem, dat beroep doet op originele dwarsspiegeltjes, het licht zodanig te richten dat :
<Desc/Clms Page number 3>
1) het zo efficiënt mogelijk op de te verlichten taak wordt gestraald en daar optimale verlichtingssterkteniveaus en optimale luminantie-en/of kleurkontrasten veroorzaakt. De te verlichten taak kan hierbij zijn bv. een lees-, schrijf-, teken-, beeldschermtaak of montage/kontrole van diverse elementen in industriële ruimten.
2) vermeden wordt dat grote hoeveelheden licht uit het verlichtingstoestel direkt in de richting van de ogen wordt gestraald vanuit richtingen welke weinig verschillen met de normale kijkrichting waardoor de waarnemingskapaciteit voor kleine kontrasten en/of details sterk kan verminderen wat aanleiding geeft tot hinderlijke verblinding.
3) vermeden wordt dat (zelfs relatief kleine) vlakken met hoge luminanties t. o. v. de normale achtergrond zichtbaar zijn vanuit richtingen die weinig verschillen met de normale kijkrichtingen (psychologische of storende verblinding). Buiten de storing welke optreedt bij direkte waarneming van spots in de verlichtingstoestellen kunnen weerspiegelingen van deze hoge luminantie spotjes op een beeldscherm tevens de taak, o. m. op de schermen bemoeilijken.
Om dit volgens de uitvinding mogelijk te maken, strekken hogerbedoelde dwarsspiegeltjes zich minstens plaatselijk zo hoog uit dat een waarnemer, die dwars of schuin in de richting van het verlichtingstoestel kijkt, buiten de hierin gemonteerde lamp en het spiegelbeeld hiervan op hogerbedoelde reflektor, de door reflektie van hogerbedoelde dwarsspiegeltjes op de reflektor ontstane storende lichtspotten, onder een hoek t. o. v. het plafond die kleiner is dan 30-450, niet bemerkt.
In een bij voorkeur toegepaste verwezenlijkingsvorm bestaan hogerbedoelde dwarsspiegeltjes volgens een langsdoorsnede uit een onderste rechthoekig gedeelte met daarboven een strook materiaal dat de vorm vertoont van een V waarvan de benen onder elkaar een hoek gelegen tussen ongeveer 900 en ongeveer 120 vormen.
Volgens een mogelijke variante zijn de onderste rechthoekig gedeeltes in dwarsdoorsnede omgekeerd V-vormig.
<Desc/Clms Page number 4>
Andere details en voordelen van de uit- vinding zullen blijken uit de hiernavolgende beschrijving van een verlichtingstoestel, volgens de uitvinding. Deze beschrijving wordt uitsluitend bij wijze van voorbeeld gegeven en beperkt de uitvinding niet. De verwijzingscijfers hebben betrekking op de hieraan toegevoegde figuren.
Figuur 1 is een doorsnede door het verlichtingstoestel volgens de uitvinding.
Figuur 2 is een langsdoorsnede door een gedeelte van hetzelfde verlichtingstoestel.
Figuur 3 is, op een andere schaal, een zijaanzicht op een dwarsspiegeltje.
Figuur 4 is, op een andere schaal, een zijaanzicht op een dwarsspiegeltje van het gebruikelijke type.
Figuur 5 is, eveneens op een andere schaal, een zijaanzicht op een dwarsspiegeltje volgens een variante.
Het verlichtingstoestel volgens de uitvinding en door deze figuren voorgesteld, bestaat essentieel uit een met de algemene verwijzing 1 aangeduide armatuur.
De noodzakelijke elementen en onderdelen voor het bevestigen van minstens één buislamp 2 behoren niet tot het wezen van de uitvinding en zullen dus niet verder beschreven worden.
In deze armatuur is, deels langs weerszijden en deels boven de buislamp 2, een in doorsnede, meestal concaaf gevormde reflektor 3 aangebracht. Deze reflektor kan uit één stuk of, zoals uit figuur 1 blijkt, uit drie onderdelen bestaan.
Over de ganse lengte van de reflektor 3 komen dwarsspiegeltjes 4 voor. Met hun uiteinden zitten zij in daartoe voorziene uitsparingen van de reflektor 3 geklemd. In dwarsdoorsnede vertonen zowel de dwarsspiegeltjes volgens de uitvinding als deze die tot nog toe regelmatig worden gebruikt, minstens voor een deel een V-vormige doorsnede. Om de draagwijdte van de uitvinding beter te doen uitkomen, wordt eerst even verwezen naar de uitvoeringsvorm volgens figuur 4. Deze bekende dwarsspiegeltjes 5 hebben hoofdzakelijk een V-vormige doorsnede en hun rechtlijnig bovendeel is uitgerust met
<Desc/Clms Page number 5>
een plaatje 6 dat bovenaan in of op het V-vormig gedeelte van het dwarsspiegeltje 5 is"geclipst".
Om de lichthoeveelheid die door deze plaatjes in een"verkeerde"richting wordt gestuurd en aanleiding geeft tot de hogervernoemde storende lichteffekten worden tot nog toe deze plaatjes soms met een sterk lichtabsorberend materiaal, bij voorbeeld mat-zwarte lak, bestreken of uit een matte zwarte kunststof vervaardigd. Dit heeft voor gevolg dat de totale lichthoeveelheid, uit het toestel uitgestraald, sterk verminderd wordt.
Volgens de uitvinding wordt de totale uitgestraalde lichthoeveelheid maximaal bewaard en worden de storende lichtspotten voor een waarnemer die schuin of dwars op het verlichtingstoestel kijkt onder een hoek t. o. v. het plafond die kleiner is dan 30-450, onzichtbaar.
Twee uitvoeringsvormen zijn daartoe mogelijk die duidelijkheidshalve ook in doorsnede door de figuren 3 en 4 worden weergegeven.
De dwarsspiegeltjes 4 (figuur 1, 2,3) bestaan uit twee, in langsdoorsnede beschouwd, rechthoekige gedeeltes 7 die samen, in dwarsdoorsnede, V-vormig zijn. Zij kunnen desgevallend uit één stuk zijn vervaardigd. De rechthoekige gedeeltes 7 zijn concaaf omgebogen. Deze rechthoekige, concaaf gebogen gedeeltes 7 van de dwarsspiegeltjes 4 sluiten boven aan met stroken 8 bestaande uit twee vlakke evenwijdige gedeeltes. In vooraanzicht, of volgens een langsdoorsnede beschouwd, zijn deze stroken V-vormig. De benen van bedoele V kruisen elkaar onder een hoek die gelegen is tussen t 90 en 120 . Tussen beide benen lopen de stroken volgens een afronding die een raaklijnige cirkelvormige verbinding vormt met bedoelde benen van de V-vormige stroken 8.
De stroken 8 die naar hun uiteinden omhoog oplopen, kunnen zonder bezwaar worden afgedekt met een plaatje lichtreflekterend materiaal 9.
De hoogte waarop de uiteinden van de stroken 8 de reflektoren kruisen, ligt ongeveer op de halve hoogte van de concaaf gebogen reflektór 3.
De vlakke stroken 8 en de concaaf gebogen
<Desc/Clms Page number 6>
gedeeltes 7 kunnen uit één stuk worden vervaardigd, maar kunnen ook uit twee afzonderlijke onderdelen bestaan.
Uit figuur 1 kan dus worden afgeleid dat de totale hoogte van de dwarsspiegeltjes volgens de zopas beschreven uitvoeringsvorm zodanig is gekozen dat de storende spotten, die optreden bij de meeste uitvoeringen, zichtbaar onder hoeken die kleiner zijn dan de nagestreefde afschermingshoek t. o. v. de normale kijkrichting geheel of praktisch geheel verdwenen zijn. Een bijkomend belangrijk voordeel is dat dit gebeurt zonder gebruik te moeten maken van sterk lichtabsorberende materialen voor het afdekken van de bovenzijde van de dwarsspiegeltjes.
Dit houdt in dat de op de afdekkingen, t. w. de plaatjes 9 van de V-vormige dwarsspiegeltjes 4 de uitgestraalde lichthoeveelheid niet geabsorbeerd wordt of in"storende richtingen"wordt gestraald, maar wel door de gesuggereerde spiegelrekuperatiesystemen in een zodanig richting wordt gestraald dat deze lichthoeveelheid nuttig kan worden gebruikt voor de verlichtingssterkte en luminantiekontrast-/kleurkontrastvorming voor normale zientaken.
Dit is ook het geval voor de uitvoeringsvorm waarvan een doorsnede in figuur 5 is weergegeven. Dwarsspiegeltjes 10 (figuur 5) bestaan uit een bovenste en een onderste gedeelte.
Het onderste gedeelte 11 heeft in dwarsdoorsnede hetzelfde afgerond profiel als de dwarsspiegeltjes 4 en zijn, al dan niet, op dezelfde wijze met hun uiteinde in de reflektoren 3 gelagerd. Het bovenste gedeelte 12 van een dwarsspiegeltje 10 wordt als een omgekeerde V uitgevoerd, waarvan de basis aansluit bij de basis van het V-vormige onderste gedeelte 11. De tophoek van het als een omgekeerde V uitgebouwde bovenste gedeelte 12 bedraagt maximaal 500. Deze structuren, t. w. de dwarsspiegeltjes 10, kunnen uit twee onderdelen bestaan maar kunnen ook, mocht dit nodig zijn, uit één stuk materiaal zijn vervaardigd.
Ook de dwarsspiegeltjes 10 met een dwarsdoorsnede die een ruit benadert, bieden voordelen die gelijklopend zijn met deze die zopas zijn beschreven met betrekking tot dwarsspiegeltjes 4.
De uitvinding is uiteraard niet beperkt tot de hierboven beschreven uitvoeringsvormen en vele wijzigingen zouden
<Desc/Clms Page number 7>
hieraan kunnen worden aangebracht zonder buiten het raam van de octrooiaanvrage te treden.