<Desc/Clms Page number 1>
Werkwiize en inrichting voor het controleren van het gebruik van een geneesmiddel
De uitvinding heeft betrekking op een werkwijze voor het controleren van het gebruik van een geneesmiddel.
Het voorschrijven van geneesmiddelen is een van de meest gebruikte therapieen door artsen. Daarbij kan gekozen worden uit een enorme variatie van geneesmiddelen zowel wat betreft werking als toedieningsvormen en doseringen. Het effect van deze medicamenteuze therapieen hangt uiteraard sterk af van de mate waarin de patiënt zieh aan de voorschriften van de arts houdt. Voor het inzicht van deze zogenaamde therapietrouw is de arts nagenoeg volledig afhankelijk van hetgeen de patient hem mededeelt. In de praktijk is gebleken dat deze informatie dikwijls niet betrouwbaar is met alle gevolgen vandien.
De uitvinding heeft dan ook hoofdzakelijk tot doel dit niet onbelangrijk probleem te verhelpen en een werkwijze voor te stellen die toelaat op een volledig objectieve manier de vereiste gegevens te verkrijgen wat betreft het gebruik van een voorgeschreven geneesmiddel door een bepaalde patiënt.
Tot dit doel legt men, telkens dat een vooraf bepaalde hoeveelheid van het geneesmiddel door een patiënt gebruikt wordt, het tijdstip waarop dit geschiedt in een elektronisch geheugen vast en leest men, na een bepaald tijdsverloop, de in het geheugen opgeslagen gegevens uit.
<Desc/Clms Page number 2>
De uitvinding heeft eveneens betrekking op een inrichting voor het toepassen van bovenvermelde werkwijze, welke een doseerapparaat bevat met een container voor het geneesmiddel en met een manueel bedienbaar doseringsmechanisme dat toelaat, bij elke bediening ervan, een vooraf ingestelde hoeveelheid van het geneesmiddel af te geven.
Deze inrichting is gekenmerkt door het feit dat het doseringsmechanisme samenwerkt met een in het doseerapparaat voorzien elektronisch gedeelte voor het detecteren en registreren van het tijdstip dat genoemde hoeveelheid van het geneesmiddel, dat door tussenkomst van het doseringsmechanisme afgegeven wordt, waarbij het elektronisch gedeelte een elektronisch geheugen bevat alsook een elektronische teller waarvan de stand bij afgifte van een vooraf ingestelde hoeveelheid geneesmiddel in het geheugen vastgelegd wordt en waarbij een uitleesapparaat voorzien is dat losneembaar gekoppeld kan worden op genoemd doseerapparaat en toelaat de in het geheugen van dit laatste opgeslagen gegevens uit te lezen, meer bepaald in numerieke of grafische vorm.
In een bijzondere uitvoeringsvorm van de uitvinding bevat het doseringsmechanisme een beweegbaar bedieningsorgaan en een met dit laatste samenwerkend contactorgaan, waarbij het bedieningsorgaan verplaatsbaar gemonteerd is tussen een ruststand en een actieve stand en dit zodanig dat in de actieve stand een vooraf ingestelde hoeveelheid van het geneesmiddel in genoemde container vrijgemaakt wordt en tegelijkertijd het contactorgaan inwerkt op genoemd elektronisch gedeelte waardoor de ogenblikkelijke stand van de teller in het geheugen vastgelegd wordt.
<Desc/Clms Page number 3>
Andere bijzonderheden en voordelen van de uitvinding zullen blijken uit de hierna volgende beschrijving van enkele bijzondere uitvoeringsvormen van de uitvinding ; deze beschrijving wordt enkel als voorbeeld gegeven en beperkt de draagwijdte van de uitvinding niet ; de hierna gebruikte verwijzingscijfers hebben betrekking op de hieraan toegevoegde figuren.
Figuur l-is een schematisch blokschema van het elektronisch systeem van een inrichting voor het controleren van het gebruik van een geneesmiddel, volgens een bijzondere uitvoeringsvorm van de uitvinding.
Figuur 2 is een analoog blokschema van het elektronisch systeem van het bij dit doseerapparaat horend uitleesapparaat van de inrichting volgens diezelfde bijzondere uitvoeringsvorm.
Figuur 3 is een schematisch bovenaanzicht van een losneembaar onderdeel van een eerste concrete uitvoeringsvorm van een doseerapparaat volgens de uitvinding, dat een houder voor het geneesmiddel bevat.
Figuur 4 is een schematisch zijaanzicht van een genoemd losneembaar onderdeel van deze eerste concrete uitvoeringsvorm.
Figuur 5 is een analoog zijaanzicht van het volledig doseerapparaat met in stippellijn het bedieningsorgaan in actieve stand.
Figuur 6 is in perspectief een voorstelling van een tweede concrete uitvoering van een doseerapparaat volgens de uitvinding.
In de verschillende figuren hebben dezelfde verwijzingscijfers betrekking op dezelfde of analoge elementen.
<Desc/Clms Page number 4>
Algemeen heeft de uitvinding betrekking op een werkwijze voor het efficiënt controleren van het gebruik van een geneesmiddel, waarbij telkens dat een vooraf bepaalde hoeveelheid van het geneesmiddel door een patiënt gebruikt wordt, het tijdstip waarop dit geschiedt op een éénduidige manier vastgelegd wordt, meer bepaald in een elektronisch geheugen, er daarbij voor zorgend dat deze-geregistreerde tijdstippen toegankelijk zijn en meer bepaald op een relatief eenvoudige wijze vanaf genoemd geheugen uitgelezen kunnen worden, bijvoorbeeld in numerieke vorm en/of in de vorm van een grafiek met in abscis de dagen en in ordinaat de daguren.
Deze werkwijze kan toegepast worden op geneesmiddelen die zich in de meest uiteenlopende vormen voordoen zoals poedervorm, gasvorm, vloeistofvorm, pastavorm, tablet- of capsulevorm.
Bijgaande figuren hebben betrekking op een inrichting die bijzonder geschikt is voor de toepassing van bovenvermelde werkwijze. Het betreft hier meer bepaald een inrichting die toelaat tijdstip en eventueel dosis van het geneesmiddelgebruik vast te leggen en ten gepaste tijde in een overzichtelijke vorm weer te geven ten behoeve van de behandelende arts.
Hiertoe bestaat deze inrichting uit twee onderscheiden onderdelen : enerzijds, een doseerapparaat en, anderzijds, los van dit laatste, een uitleesapparaat dat toelaat de in het doseerapparaat opgeslagen gegevens onder een bruikbare vorm uit te lezen.
In zijn algemene vorm bestaat het doseerapparaat uit volgende onderscheiden onderdelen : een container met geneesmiddel, een doseringsmechanisme en de vereiste vastleggingselektronica.
<Desc/Clms Page number 5>
De vorm van dit doseerapparaat kan zeer uiteenlopend zijn afhankelijk van de eisen die het geneesmiddel stelt, de aggregatietoestand van dit laatste en de behoeften van de arts wat betreft de gewenste informatie.
Het uitleesapparaat dat bij dit doseerapparaat hoort laat toe de in dit laatste opgeslagen gegevens op te roepen en te vertalen in een voor de arts overzichtelijke vorm. Deze kan zowel bestaan uit een numerieke als een grafische weergave. Verder hangt de uiterlijke vorm van het uitleesapparaat uiteraard af van de vorm van het doseerapparaat dat op het uitleesapparaat dient aangesloten te worden.
Het in figuur 1 schematisch voorgesteld blokschema van het elektronisch gedeelte van het doseerapparaat bevat hoofdzakelijk een oscillator 1 die op constante tijdstippen, bijvoorbeeld na elke seconde, een puls genereert. Deze oscillator 1 sluit aan op een teller 2 zodanig dat bij iedere puls de stand ervan met een eenheid verhoogd wordt. De gegevens van de teller 2 worden continu in een register of buffergeheugen 3 gestockeerd. Een contactorgaan 4 dat gevormd wordt door een schakelcontact of een onderdruk detector stuurt het buffergeheugen 3 en werkt samen met een in figuur 1 niet voorgesteld doseringsmechanisme.
Dit doseringsmechanisme laat toe, bij elke bediening ervan, een vooraf ingestelde hoeveelheid van het geneesmiddel af te geven.
Bij de inwerking op het doseringsmechanisme wordt dus het contactorgaan 4 gesloten dat ervoor zorgt dat de inhoud van het register of het buffergeheugen 3 naar een hoofdgeheugen 5 overgebracht wordt. Dit heeft dus als gevolg dat, telkens een bepaalde hoeveelheid van het geneesmiddel
<Desc/Clms Page number 6>
afgegeven wordt, de stand van de teller op dit ogenblik in het hoofdgeheugen 5 vastgelegd wordt. Op deze manier wordt dus het tijdstip van afgifte van deze hoeveelheid van het geneesmiddel geregistreerd.
Tenslotte wordt de uitgang van dit hoofdgeheugen 5 geschakeld op een parallelle/seriële convertor 6 die dan op het uitleesapparaat aangesloten kan worden.
Het uitleesapparaat dat losneembaar gekoppeld kan worden met de parallellejseriële convertor 6 van het doseerapparaat, bevat een decodeerschakeling en bij voorkeur een printer.
Meer bepaald kan, zoals voorgesteld werd in figuur 2, deze decodeerschakeling bestaan uit een seriële/parallelle convertor 7, welke aansluit op een geheugen 8, dat dan, via een 24 uur filter 9 bijvoorbeeld, verbonden is met een printer 10.
Meer concreet, wanneer men bijvoorbeeld een gans jaar wenst te registreren, wordt aangenomen dat een binaire woordlengte nodig is van 25 bits. Bij een maximum aantal doseringen van 200 is dus een LSI geheugen ("Large scale integrator") nodig van 5000 bits.
Bovendien, ten behoeve van controles en foutcorrecties dienen nog ongeveer 3000 bits extra voorzien te worden.
Bij de uitlezing van de inhoud van het geheugen 5 van het doseerapparaat wordt de inhoud van afzonderlijke 25 bits woorden omgezet naar seriële data door middel van de convertor 6, dit ten einde het overbrengen ervan mogelijk te maken via slechts twee contacten, die naar het uitleesapparaat gevoerd worden.
In dit uitleesapparaat worden de seriële data omgezet in maximaal 200 woorden van 25 bits die door een 24 uur filter vertaald worden in tijdsintervallen.
<Desc/Clms Page number 7>
De van een microprocesser voorziene printer 10 geeft dan op een papierstrook bijvoorbeeld grafisch het gebruik van desbetreffend geneesmiddel weer, met de dagen op de horizontale as en de daguren op de vertikale as.
Bovendien, kan bij elke uitlezing automatisch een identificatiestrook met de patientgegevens aangemaakt worden.
Volgens een variante van de inrichting volgens de uitvinding kan in het doseerapparaat, na iedere afgave van een bepaalde hoeveelheid geneesmiddel, de teller 2 op nul gezet worden met behulp van op zichzelf bekende terugstelmiddelen, waardoor een kleiner geheugen 5 zal vereist zijn.
Ook zou dit geheugen in een afzonderlijk chassis ingebouwd kunnen worden dat geschoven kan worden in het uitleesapparaat dat dan het geheugen 8 van dit laatste zou vervangen.
Verder kunnen de middelen voor het koppelen van het doseer-en registreertoestel met het uitleesapparaat van zeer uiteenlopende aard zijn. Zo kan bijvoorbeeld deze koppeling mechanisch zijn, magnetisch of via een zender en ontvanger op afstand geschieden.
In de figuren 3 tot 5 wordt als voorbeeld een eerste concrete uitvoeringsvorm voorgesteld van een doseerapparaat volgens de uitvinding.
In deze eerste uitvoeringsvorm wordt de container gevormd door een om zijn centrale as draaibare schijfvormige houder 11 waarin volgens zijn omtrek een reeks opeenvolgende vakjes voor porties poedervormig geneesmiddel 12 voorzien zijn. Deze vakjes worden door een film 15 afgeschermd.
<Desc/Clms Page number 8>
Een manueel bedienbaar doseringsmechanisme 13, dat in desbetreffend geval gevormd wordt door een om een as 16 scharnierbaar deksel 17 laat toe de afgifte van de in deze vakjes ondergebrachte porties geneesmiddelen tot stand te brengen. Hiertoe is op dit deksel 17 een bedieningsorgaan 14 voorzien voor het vrijmaken van een bepaalde portie geneesmiddel 12. Dit bedieningsorgaan 14 wordt gevormd door een om de as 16 draaibare pin die doorheen de film 15 geprikt wordt bij het openen van het deksel 17. Samen met dit deksel 17 en het bedieningsorgaan 14 is een contactorgaan 4 beweegbaar gemonteerd tussen een ruststand, zoals voorgesteld in de figuren 3 en 4, en een actieve stand, zoals voorgesteld in figuur 5. In de actieve stand wordt, volgens de uitvinding, de film 15 doorprikt en wordt het contactorgaan 4 gesloten dat samen met het deksel 17 beweegbaar is.
Het sluiten van het contactorgaan geeft aan het met de teller 2 verbonden buffergeheugen 3 een signaal dat de stand ervan naar het hoofdgeheugen 5 overbrengt. Dit gebeurt dus telkens een portie geneesmiddel vrijgemaakt wordt. Op deze manier wordt het tijdstip waarop het geneesmiddel ingenomen wordt automatisch geregistreerd in het geheugen.
Het betreft hier een doseerapparaat dat toelaat het geneesmiddel door inhaleren op te nemen.
Het mechanisch gedeelte, met uitzondering van het contactorgaan, en het overeenstemmend elektronisch gedeelte stemt nagenoeg overeen met een op zichzelf
EMI8.1
bekend doseeraparaat dat door de firma"Glaxo"onder de benaming"Diskhaler"op de markt gebracht wordt.
Het uitleesapparaat laat dan toe de verschillende tijdstippen waarop een dergelijke operatie uitgevoerd werd te detecteren en zogewenst onder een
<Desc/Clms Page number 9>
bruikbare vorm vast te leggen. Het spreekt vanzelf dat dit uitleesapparaat eventueel op een monitor aangesloten kan worden waardoor dan deze gegevens op het scherm van deze laatste zichtbaar gemaakt kunnen worden.
In figuur 6 wordt zeer schematisch een andere concrete uitvoeringsvorm van een doseerapparaat volgens de uitvinding voorgesteld. Dit toestel bevat een buisvormige container 11 waarin het geneesmiddel onder vorm van opeenvolgende tabletten of capsules ondergebracht is. Het ene einde van de buisvormige container is al dan niet door een deksel afgesloten terwijl het tegenover liggende uiteinde ervan voorzien is van het doseringsmechanisme 13.
Dit doseringsmechanisme 13 bevat een draaiknop 14 die toelaat, bij een bepaalde hoekverdraaiing om zijn as, een niet voorgesteld contactorgaan te sluiten dat een elektronisch signaal opwekt waardoor de ogenblikkelijke stand van de teller 2 naar het geheugen 5 overgeschreven wordt.
Meer bepaald is de draaiknop 14 bij voorkeur draaibaar gemonteerd tussen twee uiterste standen. In een eerste stand wordt het contactorgaan in zijn gesloten stand gebracht en wordt een signaal gestuurd naar het buffergeheugen 3 waarin de stand van de teller 2 opgenomen wordt, waarbij de ogenblikkelijke stand van deze laatste in het buffergeheugen 3 overgebracht wordt naar het hoofdgeheugen 5. In de tweede stand wordt de container 11 geopend voor de afgifte van een vooraf bepaalde hoeveelheid van het geneesmiddel dat, in dit geval, gevormd wordt door een of meerdere tabletten of capsules. Hiertoe kan de draaiknop 14 bijvoorbeeld een zijdelingse opening 18 vertonen waardoorheen het geneesmiddel afgegeven wordt
<Desc/Clms Page number 10>
en in gesloten stand door een niet voorgestelde schuif afgesloten wordt.
Meer concreet kan de knop 14 bijvoorbeeld over een hoek van 1800 gedraaid worden. Indien een patiënt een voorgeschreven hoeveelheid van het geneesmiddel wil nemen, moet hij de draaiknop 14 eerst in de richting van de klok draaien tot een knik wordt gehoord. Daarna moet de knop in de tegenovergestelde richting worden gedraaid tot een drukknopje 19 vrij komt tegenover de opening 18. Door dit knopje 19 in te drukken, wordt pas de opening 18 geopend en wordt tezelfdertijd het contactorgaan gesloten dat genoemd elektronisch signaal tot stand brengt voor het vastleggen van het tijdstip waarop het geneesmiddel afgegeven wordt.
In de houder 11 zelf kan een niet voorgestelde spiraalvormige geleider of een veer voorzien worden die toelaat de tabletvormige of capsulvormige geneesmiddelen naar het doseringsmechanisme 13 te verplaatsen telkens een afgifte plaats gehad heeft.
Het steeds linksom en rechtsom draaien van de draaiknop 14 is gewenst om een nauwkeurig gedefinieerd moment van afgifte te verkrijgen. Men dient er immers zeker van te zijn dat als op genoemd drukknopje 19 ingewerkt wordt er ook daadwerkelijk de gewenste hoeveelheid van een geneesmiddel afgegeven wordt. Door het brengen van de draaiknop in de eerstgenoemde stand wordt daardoor bijvoorbeeld de gewenste dosis van het geneesmiddel in de draaiknop afgezonderd terwijl bij het brengen van de draaiknop in de tweede stand deze dosis naar de afgifteopening gebracht wordt. In de draaiknop bevindt zich het genoemd elektronisch gedeelte of
<Desc/Clms Page number 11>
vastleggingselektronica, zoals voorgesteld werd in figuur 1, samen met een voedingsbatterij.
Door het inbouwen van een geschikt doseringsmechanisme 13 kan dit toestel eveneens aangewend worden voor een poedervormig geneesmiddel dat bijvoorbeeld door inhaleren via een afgifte-opening 18 onmiddellijk door de patient ingenomen kan worden.
In een dergelijk geval dient uiteraard een niet voorgestelde luchtinlaat voorzien te worden en dient de afgifteopening 18 zodanig te zijn dat het geneesmiddel gemakkelijk via deze opening rechtstreeks in de mond gebracht kan worden.
Ten behoeve van de uitlezing bij middel van het uitleesapparaat, worden bijvoorbeeld in de draaiknop 14 twee contacten aangebracht die kunnen aansluiten op overeenkomstige contacten op een draagvlak van het uitleesapparaat.
De uitvinding is uiteraard geenszins beperkt tot de hierboven beschreven concrete uitvoeringsvormen, maar binnen het raam van de uitvinding kunnen meerdere veranderingen overwogen worden o. m. wat betreft de samenstellende elementen van het elektronisch gedeelte als van het met het doseringsmechanisme beweegbaar contactorgaan.