TR202021470A2 - Gidalarda aflatoksi̇n yükleri̇ni̇n azaltilmasina yöneli̇k bi̇r yöntem - Google Patents

Abstract

Buluş, herhangi bir asit ve tuzları ile muamele, amoniasyon şeklinde kimyasal teknikler ya da buhar ile yapılan muamele edilme yöntemlerine maruz kalmadan gıdalarda aflatoksin yükünün azaltmasını sağlamak üzere; - Aflatoksin yükü fazla olan kuruyemiş veya aflatoksin yükü içerdiği düşünülen her türlü gıda ürününün en az bir parçaya bölünmesi (101) - Ultrases (ultrasound) üreten bir cihazın (10) (veya makinenin) kendi sepetinin içerisine en az bir diğer sepetin (veya kap) yerleştirilmesi ve aflatoksin yükü fazla (5) olan gıda numunesinin cihazın (10) kendi sepeti harici iç içe geçmiş diğer kaplardan herhangi birinin içerisine konumlandırılması (102) - Konumlandırıldıktan sonra numunenin önceden belirlenmiş süre ve önceden belirlenmiş bir frekansa tabi tutularak ultrasonikasyona maruz bırakılması (103) - En az bir diğer parçanın ultrases dahil herhangi bir işleme maruz bırakılmaması (104) adımlarını içeren bir yöntem (100) ve bir cihaz (10) ile ilgilidir.

Description

TARIFNAME GIDALARDA AFLATOKSIN YÜKLERININ AZALTILMASINA YÖNELIK BIR CIHAZ ve YÖNTEM Teknik Alan Bulus, gidalarda aflatoksin yüklerinin azaltilmasina yönelik bir cihaz ve yöntem ile ilgilidir. Önceki Teknik Aspergillus, Penicillium, Fusariumi Alternaria ve Claviceps gibi mantar (küf) einslerinin sekonder metabolizmasi sonucu olusan, düsük molekül agirlikli, çok çesitli kimyasal yapiya sahip dogal toksinler, mikotoksinler olarak adlandirilmaktadir. Mikotoksinler, insan ve hayvan sagligi üzerinde güçlü ve çesitli toksik etkiler olusturmaktadirlar. Gidalarda, tahillarda, yemlcrdc ve neredeyse tüin kuru yiyeceklerde, rutubetin artmasina ve sicakliga bagli olarak mantarlar seri bir sekilde üreyerek "mikotoksin" adi verilen ve zararli bir toksin olan küf zehrini üretmektedirler. Bu toksinler arasinda en önemlisi aflatoksindir. Atlatoksine hemen hemen her tür gidada rastlamak mümkündür. Örnegin, yerle temas ederek yetisen veya hasadinda toprakla temas etmek zorunda kalan ürünler üzerinde atlatoksinlere rastlanmaktadir. Diger taraftan, rnikotoksin içeren tahillardan yapilan unlu mainuller, küt` mantarlarinin ürettigi meyvelerden üretilen meyve sulari içeriginde bulunan atlatoksin tüketimi, önemli bir halk sagligi sorunu Olusturmaktadir. Ayrica kakao, kahve (Çekirdek), bira, sarap gibi ürünlerde de atlatoksine rastlanmaktadir. Öte yandan, uygun sartlarda depolanmayan hayvan yemlerinde kismi küflenme ile baslayan mikotoksin üretimi, hayvanin mikotoksinli yem tüketmesi ile sonuçlanmaktadir. Yem üretiminde kullanilan yagli tohumlardan da pamuk, ayçiçegi, susam ve kolza tohumlarinda da aflatoksinlere siklikla rastlanmaktadir. Sorgum, dari, misir ve çesitli küspeler (yer fistigi, soya, pamuk, ayçiçegi tohumu küspeleri) gibi hayvan yemlerinin içerdigi aflatoksin ile söz konusu yemler, yüksek düzeyde kontaininasyon riski tasimaktadirlar. Süt, yumurta ve et ürünlerinin de bazen atlatoksin bakimindan kontamine olmalari, hayvanlarin atlatoksin içeren yemlerle beslenmesi sonucu gözlenmektedir. Diger taraftan, Aspergillus flavus ve Aspergillus parasiticus tarafindan üretilen, küf kaynakli zehirli ve karaciger kanserini büyük ölçüde tetikleyen kanserojen maddeler atlatoksin olarak adlandirilmaktadir. Atlatoksin, vücuda alindiginda karaciger tarafindan atlatoksikole çevrilerek zararsiz hale getirilmekte ve çogunlukla da vücuttan atilmaktadir. Arastirmalarda, atlatoksinli ürünlerin uzun süreli tüketiminin kansere yol açtigi belirtilmektedir. Aflatoksin en çok; yer fistigi, findik, ceviz, misir, pamuk tohumu, hindistan cevizi gibi yagli kuruyemis ve tohumlarda, ayrica bugday, pirinç, soya, incir, baharat, süt, peynir, biber, incir gibi gidalarda bulunmaktadir. Gözle tespit edilemeyen aflatoksinler süt ve süt ürünlerinde Ml ve M2 forinlarinda bulunurken belirtilen diger gidalarda ise B1, B2, Gl _, G2 olarak bulunmaktadirlar. Kuruyemis üreticileri ürün toplama, depolama ve üretim asamalarinin tamaminda ürünlerde aflatoksin kalintisi olup olmadi gini kontrol etmektedirler. Kalinti bulunan ürünlerin kullanimina izin verilmemektedir. Mikotoksinlerin gida maddelerinden uzaklastirilmasi için fiziksel, kimyasal ve biyolojik uygulamalarin kullanildigi literatürde belirtilmektedir. Teknigin bilinen durumunda, mikotoksin yükünün azaltilmasinda kimyasal (asit ve tuzlari ile muamele, amoniasyon), fiziksel (isitma, gamma ve X isinlari, ultraviole (UV) lambalar vs.), ve biyolojik (bakteri) uygulamalar yer almaktadir. Örnegin, yer fistigi 160°C°de 30 dakika süreyle kavruldugunda toksin kontaminasyoiiunun büyük oranda (%90) azaltildigi bildirilmektedir. Yem ve tahillarin aflatoksin düzeylerini azaltilmasinda günes isiginda bir iki gün bekletilinesinin etkili oldugu belirtilmektedir. UV isinlarinin ürüne nüfuz etme gücünün az olmasi nedeniyle UV, gamma ve X isini uygulamalari aflatoksin detoksifikasyonunda kismen etkili olmaktadir. Diger taraftan, kimyasal olarak allatoksinlerin detoksifikasyonunda basari ile kullanilan kimyasallara örnek olarak etanol, Laktik asit, sorbik asit, asetik asit, benzoik asit, propiyonik asit ve tuzlari gibi organik çözücüler, su ve tuzlu çözeltiler verilebilmektedir. Aflatoksinlerin detoksitîkasyonunda oldukça etkili olan hidrojenperoksit, amonyak, sodyuinhipoklorit ve ozon gibi oksidan kimyasallar olmasina ragmen gida ve yem maddesinin yapisini bozdugu için gida maddelerinde kullanimlari uygun olmadigi belirtilmektedir. Fiziksel ayirma yöntemleri arasinda, elle veya elektronik yollarla ayiklamadan aflatoksin düzeylerini azaltmak için yaygin olarak yararlanilmaktadir. Rengi degismis, bozulmus, sekli bozuk taneleri ayiklayarak aflatoksini azaltma yönünde en iyi sonuçlar yer fistigi sektöründe alindigi belirtilmektedir. Diger taraftan, Atlatoksin kontaminasyonunu önlemek için hem hasat öncesi hem de sonrasi kontrol önlemleri gerekmektedir. Kontrol için en uzun vadeli, istikrarli çözüm hasat öncesi aflatoksin kontaininasyonu, mahsulün mantar enfeksiyonuna direnme kabiliyetini arttirinaktir, ve / veya istilaci mantarin atlatoksin üretimini engellemesini saglamaktadir. Bu ilgilenilen bitkinin islahi veya genetik mühendisligi yoluyla bitkinin geninin degistirilmesi ile gerçeklestirilmektedir. Ancak bu islemler zahmetli ve zaman alan islemlerdir. Bu islemlerin yerine etkili, sürdürülebilir ve hasat edilmeden önce Dünya da kabul edilen yöntemlere ihtiyaç vardir.Hasat sonrasi müdahaleler, yeterli depolama kosullarini (nem, sicaklik, mekanik veya böcek hasari ve havalandirma) ele alan küfkontaminasyonunun engellenmesi ve küfün toksin olusturmamasi için gereken önleyici tedbirleri içermektedir. Kimyasal dekontaminasyon malzemeleri ve enterosorbentlerin kullanimi kontamine olmus gidalarda yer alan aflatoksinlerin uzaklastirilmasi için tercih edilmektedir. Aflatoksin olusumunun önüne geçmek için uygun, ürünün özelligini ve kimyasini bozmayacak ve insan sagligini olumsuz etkileineyecek uygulamalarin yapilmasi gerektigi bildirilmektedir. Teknigin bilinen durumunda yer alan CN107252033A numarali patent dokümaninda gida isleme alaninda kapali ortamda bir tür sebze tozu sterilizasyon isleminden bahsedilmektedir. Ultrasonik islemden önce bitkisel toz sterilizasyonu yapilmaktadir. Sterilizasyon sonucu gidalar zararli inaddelerden arinmaktadir. Belirtilen bulus, gida islemine aittir ve özellikle sebze tozu sterilizasyon islemi ile ilgilidir. Bulus. kapali ortainda buhar bitkisel tozunu iki defa steril etmeyi kapsamaktadir. Ilk sterilizasyon sirasinda sebze tozu yüksek sicaklikta buhar kullanilmaktadir. Ikinci sterilizasyon için ultrasonikasyon sonucu ortaya çikan yüksek isi ve basinç ile sterilizasyon islemi gerçeklestirilmektedir. Teknigin bir diger bilinen durumunda yer alan CN105061381A numarali patent dokümaninda fistik kabugundaki atlatoksin yükünün azaltilmasi için kullanilan bir yöntemdeii bahsedilmektedir. Sözkonusu yöntemde; ultrasonik ekstraksiyonun yapilmasi, ekstrakte edilen sivinin tiltrasyona ve basinç düsürülmüs damitmaya tabi tutulmasi, seyreltme gerçeklestirmek için konsantre çözeltiye su eklenmesi, akis hizini kontrol ederek, elenti toplayarak ve buharlastirma ve konsantrasyon gerçeklestirmesi gibi komplike islem adimlari yer almaktadir. Uygulamalarda kuru gidalarda allatoksin yükünü azaltmak için asit ve tuzlari ile muamele, ainoniasyon seklinde kimyasal teknikler ya da buhar ile yapilan muamele edilme yöntemlerinin uygulanmasi sonucunda gida ürünleri nemlenebilir, islanabilirir, uygulanacak kiinyasallarin kendileri veya kalintilari gida ürünleri üzerinde kalabilir bu da toksik etki yaratabilir. Ultrasonik ekstraksiyon islemi gida ürünlerinin içerdigi fraksiyonlar, ya da kimyasallari bulmak/ ayirmak için yapilan bir yöntemdir. Yöntem gida ürününün bütünlügünü ve yapisini bozmaktadir. Gida ürününün bütünlügü bozulmadan herhangi bir deformasyona ugramadan saklanabilmesinde ya da satila'bilmesinde `kullanilabilecek uygun bir yöntem degildir. Atlatoksin yüklerinin azaltilmasi için Iiziksel yöntem olarak kullanilan ultrasonikasyonda, ses enerjisi sürekli dalga tipi bir hareket olusturarak boylamsal dalgalar meydana getirmektedir. Düsük basinçli dalga olusumu sirasinda ultrasonik dalgalar küçük vakurn baloncuklari olusturmaktadir. Bu baloncuklar daha fazla enerji absorblayamayacak hacine ulastiklarinda yüksek basinçli dalga olusumu ortaya çikarmakta ve bu sirada içe dogru patlamaktadir. Öte yandana ultrasonikasyon cihazi ile ultrasonikasyon uygulamasinda sivi içerisinde yüksek isi açiga çikmaktadir. Ortaya çikan yüksek isi gida ürünlerinin kimyasal yapilarinda bozulmaya neden olabilmektcdir. Bu nedenle aflatoksin yükünü azaltmak için herhangi bir asit ve tuzlari ile muamele, amoniasyon seklinde kimyasal teknikler ya da buhar ile yapilan muamele edilme yöntemlerinin maruz kalmadan, ultasonikasyon islemi sirasinda ortaya çikacak isidan da ctkilcnmeyccek bir yönteme ihtiyaç duyulinaktadir. Dolayisiyla teknigin bilinen durumunda yer alan yukarida sözü geçen dezavantajlari ininiinize eden veya gideren bir sistemin gelistirilmesi gerekmektedir. Bulusun Kisa Açiklamasi: Bulusun amaci, gidalarda aflatoksin yüklerinin azaltilmasina yönelik bir cihaz ve yöntem yöntem gerçeklestirmektir. Bahsedilen bulus konusu yöntem, mikotoksinlerin özellikle aflatoksinin gida maddelerinden uzaklastirilmasi için uygulanan fiziksel bir yöntemdir. Bulusta tarim ürünlerinin özellikle findikta aflatoksin yüklerinin (veya miktarinin) azaltilmasi için bir ultrasonikasyoii yöntemi kullanilmaktadir. Bu sayede bulus, kimyasal (asit ve tuzlari ile muamele, amoniasyon), fiziksel (isitma, gainina ve X isinlari, ultraviole (UV) lambalar vs.), ve biyolojik (bakteri) uygulamalarini ortadan kaldirmaktadir. Bulus konusu yöntemde, gidalarda aflatoksin yükünün azaltilinasinda herhangi bir kimyasal ya da dis etmen kullanilmadan sadece bulus konusu cihaz vasitasiyla ultrasonikasyon islemi uygulaninaktadir. Ultrasonikasyon islemi ticari olarak piyasada yer alan veya Ar-Ge kapsaininda gelistirilen ultrasonikasyon eihazlarindan faydalanilarak yapilabilmektedir. Bulus konusu yöntemde, fiziksel olarak yapilan ultrasonikasyon uygulamasi özellikle findik üzerindeki aflatoksin yükünü %96 oraninda azaltmistir. Sekillerin açiklamasi: Sekil-1: Bulus konusu yöntemi (100) uygulamak için kullanilan ultrasonik cihazin önden temsili görünümüdür. Sekil 2: Bulus konusu yöntemin akis diyagramidir. Sekillerdeki Referanslarm Açiklanmasi Bulusun daha iyi anlasilabilinesi için sekillerdeki nuinaralarin karsiligi asagida verilmistir: . Cihaz l. Ultrases üretici 2. Hazne 3. Sivi 4. Birinci sepet . Kap . Ikinci sepet 7. Gida Numunesi 100. Yöntem Bulusun Detayli Açiklamasi: Bulus, gida maddelerinden atlatoksin yüklerinin azaltilmasi dolayisiyla toksinlerin uzaklastirilmasi için gelistirilen bir cihaz (10) ve bir yöntemle (100) ilgilidir. Bulus konusu W arasinda ya da 300 W7dan az ya da 600 W'tan çok olabilmektedir. Cihazin (10) uyguladigi optimum frekans 40 Hz olup, islem 40-50 Hz araliginda da ayni etkiyi yapabilmektedir. Ultrasonik gücü uygulayan Cihazin (10) hacmi, tank ve dis boyutlari çesitlilik gösterebilmektedir. Bulus konusu cihaz (10), en az bir ultrases (ultrasound) üretici (l ), en az bir ultrases cihaz haznesi (2), söz konusu haznenin (2) konumlandirildigi önceden belirlenmis miktarda sivi tercihen su (3), en az bir birinci sepet (4). söz konusu birinci sepet(4) içinde en az bir kap (5), söz konusu kap (5) içi-ne konumlandirilan en az bir ikinci sepet (6) ve söz konusu ikinci sepet (6) içine konumlandirilmak üzere Önceden belirlenmis miktarlarda aflatoksiri yükü fazla gida numunesi (7) içermektedir. Cihaz (10) bir uygulamada, ultrases üreticinin (l) ürettigi güç ile 40 Hz ila 50 Hz frekans araliginda numuneye (7) ultrasonikasyon uygulamaktadir. Cihaz (10), bir diger uygulamada ultrases üreticinin (1) ürettigi güç tercihen 40 Hz frekansta nuinuneye (7) ultrasonikasyon uygulamaktadir. Söz konusu uygulamada cihazin (10) uyguladigi optimum frekans 40 Hz "dir. Bulus konusu yöntemde (100), ultrasonikasyon cihazinin (10) kendi sepetinin (4) içerisine en az bir diger kap (5) yerlestirilmekte ve aflatoksin yükü fazla olan gida numunesi (7), cihazin (10) kendi sepeti (4) harici iç içe geçmis en az bir diger sepetten (veya kap) herhangi birinin içerisine seklinde kiinyasal teknikler ya da buhar ile yapilan muamele edilme yöntemlerine maruz kalmamaktadir. Aflatoksin yüklerinin azaltilmasi dolayisiyla toksinlerin uzaklastirilmasi için gelistirilen cihaz (10), içerdigi ultrases üreticinin (l) önceden belirlenmis bir güç araliginda tercihen 300 W i1a 600 W arasinda bir güç üreterek gida maddesine ultrasonikasyon uygulamaktadir. Böylece uygulanan ultrasonikasyon ve iç içe geçmis en az bir sepet ve/veya kap kullanimi ile gida maddelerinde alfatoksin yükleri azaltilmaktadir. Öte yandan söz konusu yönteinle (100), ultasonikasyon islemi sirasinda ortaya çikacak isidan da numune etkilenmemektedir. Gidalarin atlatoksin yükünü azaltmasina yönelik gelistirilen bulus konusu yöntemin (100) (Ultrasonikasyon Yöntemi) yöntem adimlari asagidaki gibidir: - Aflatoksin yükü fazla olan kuruyemis veya atlatoksin yükü içerdigi düsünülen her türlü gida ürününün en az bir parçaya bölünmesi (101) - Ultrases (ultrasound) üreten bir cihazin (10) (veya makinenin) kendi sepetinin içerisine en az bir diger sepetin (veya kap) yerlestirilmesi ve aflatoksin yükü fazla olan gida numunesinin cihazin (10) kendi sepeti harici iç içe geçmis diger kaplardan herhangi birinin içerisine konumlandirilmasi (102) - Konumlandirildiktan sonra numunenin Önceden belirlenmis süre ve önceden belirlenmis bir frekansa tabi tutularak ultrasonikasyona maruz birakilmasi (103) - En az bir diger parçanin ultrases dahil herhangi bir isleme maruz birakilmamasi (104) 103. adimda bahsedilen önceden belirlenmis süre 0.1 ila 15 dk, tercihen 0.] ila 5 dk olup, uygulamada bununla sinirli degildir. 103. adimda sözü edilen frekans 40 ila 50 Hz, tercihen 40 Hz olup, uygulamada bununla sinirli degildir. Bulus konusu yöntemde (100), sicaklik ve ultraviyole veya diger isinlar kullanilmadan, ultrases üreten cihazin (10) içinde yer alan bir sepetin içine yerlestirilen en az bir diger sepet ( veya kap) içine konulan atlatoksin yükleri yüksek gida ürünlerinin aflatoksin yüklerinin %96 oraninda azaltilmasi saglanmistir. Bulus konusu yöntemin (100) uygulandigi en az bir numune (veya parça veya ürün) ve uygulanmadigi en az bir diger parçaya HPLC veya elisa, gaz kromotogrofisi (GC), Ince tabaka kromatografisi (TLC) LC MS kimyasal inetotlarin uygulanmasi ile Atlatoksin yüklerinin incelenmesi ve raporlanmasidir. Bulus konusu yöntem (100) ve cihaz (10) ile özellikle findik veya kuruyemis ürünlerinin aIlotoksin yükleri azaltilmaktadir. Bulusun Sanayiye Uygulanabilirligi: Bulus konusu yöntem (1) ve cihaz (10), gida sektöründe aflatoksin yüklerinin azaltilmasinda kullanilmak üzere sanayiye uygulanabilir niteliktcdir. Bulus yukaridaki örnek uygulamalar ile sinirli olmayip, teknikte uzman bir kisi kolaylikla bulusun farkli diger uygulamalarini ortaya koyabilir. Bunlar bulusun istemler ile talep edilen koruma kapsaminda dcgcrlcndirilmclidir. Se 1 10 Ailatoksin yükü fazla olan kuruyemis veya ailatoksin yükü içerdigi düsünülen her / türlü gida ürününün en az bir parçaya bölünmesi olan gida numunesinin cihazin (10] kendi sepeti harici iç içe geçmis diger kaplardan herhangi birinin içerisine konumlandirilmasi Konumlandirildiktan sonra numunenin önceden belirlenmis süre ve önceden ./ belirlenmis bir frekansa tabi tutularak ultrasonikasyona maruz birakilmasi En az bir diger parçanin ultrases dahil herhangi bir isleme maruz birakilmamasi TR TR TR

Claims (1)

1.ISTEMLER Herhangi bir asit ve tuzlari ile muamele, amoniasyon seklinde kimyasal teknikler ya da buhar ile yapilan muamele edilme yöntemlerine maruz kalmadan gidalarda aflatoksin yükünün azaltmasini saglamak üzere; Aflatoksin yükü fazla olan kuruyemis veya aflatoksin yükü içerdigi düsünülen her türlü gida ürününün en az bir parçaya bölünmesi (101) Ultrases (ultrasound) üreten bir cihazin (10) (veya makinenin) kendi sepetinin (4) içerisine en az bir diger kabin (5) yerlestirilmesi ve aflatoksin yükü fazla olan gida numunesinin cihazin (10) kendi sepeti (4) harici iç içe geçmis diger kaplardan herhangi birinin içerisine konumlandirilmasi (102) Konumlandirildiktan sonra numunenin önceden belirlenmis süre ve önceden belirlenmis bir frekansa tabi tutularak ultrasonikasyona maruz birakilmasi (103) En az bir diger parçanin ultrases dahil herhangi bir isleme maruz birakilmamasi (104) adimlari ile karakterize edilen bir yöntem (100). edilen istem 1”dcki gibi bir yöntem (100). 103. adimda sözü edilen frekansin 40 ila 50 Hz, tercihen 40 Hz olmasi ile karakterize edilen istem 27deki gibi bir yöntem ( 100). Findik veya kuruyemis ürünlerinin aIlotoksin yüklerini azaltmasi ile karakterize edilen yukaridaki istemlerden herhangi birindeki gibi bir yöntem (100). Herhangi bir asit ve tuzlari ile muamele, amoniasyon seklinde kimyasal teknikler ya da buhar ile yapilan muamele edilme yöntemlerine maruz kalmadan gidalarda aflatoksin yükünün azaltmasini ve ultasonikasyon islemi sirasinda ortaya çikacak isidan numunenin etkileninemesini saglamak üzere ; en az bir ultrases (ultrasound) üretici (l), en az bir ultrases cihaz `haznesi (2), söz konusu haznenin (2) konumlandirildigi önceden belirlenmis miktarda sivi, tercihen su (3), en az bir birinci sepet (4), söz konusu birinci sepet (4) içinde en az bir kap (5), söz konusu kap (5) içine konumlandirilan en az bir ikinci sepet (6) ve söz konusu ikinci sepet (6) içine konumlandirilmak üzere önceden belirlenmis miktarlarda aflatoksin yükü fazla gida numunesi (7) içermesi ile karakterize edilen bir cihaz (10). 300 ila 600 W güç üreten ultrases üretici (1) ile karakterize edilen istem 57teki gibi bir Ultrases üreticinin (l) ürettigi güç ile 40 Hz ila 50 Hz frekans araliginda numuneye (7) ultrasonikasyon uygulayan istem 6°dal Ultrases üreticinin (l) ürettigi güç ile 40 Hz frekansta numuneye (7) ultrasonikasyon uygulayan istem Tdcki gibi bir cihaz (10). TR TR TR