TARIFNAME BIR DIFERANSIYEL KILIT KOMPLESI Teknik Alan Bu bulus, safttan aldigi hareketi aksa ileten ve aksta yer alan birden fazla tekerin devir dengesini ayarlayan diferansiyelde kullanilan, birden fazla tekerin ayni hizda dönmesini saglayan, servis durumunda diferansiyelden kolayca sökülebilecek özellikte uyarlanan bir diferansiyel kilit komplesi ile ilgilidir. Önceki Teknik Diferansiyeller vites kutusu ve aks arasinda bulunan bir güç aktarma organidir. Araç viraji dönerken dis tarafta bulunan tekerleklerin içtekilere göre daha fazla dönmeleri gerekmektedir. Distaki tekerleklerin içtekilere göre daha fazla dönmesini saglayan makine elemani diferansiyeldir. Diferansiyel, motordan ve vites kutusundan gelen hareketin yönünü 90 derece degistirerek tekerleklere iletmektedir. Diferansiyelin görevi ise araçlarda motordan gelen hareketin yönünü 90 derece çevirerek tekerleklere iletmektir. Safttan gelen hareketin hizini düsürerek momentini (döndürme kuvvetini) artirmaktadir. Araç yol üzerinde düzgün dogrusal hareket yaparken her iki tekerlegin de esit dönmesini saglamaktadir. Viraj larda iç tekerlegin yavas, dis tekerlegin daha hizli dönmesini saglamakta, tekerleklerin sürtünmeden ve aracin savrulmadan rahat viraj almasina yardimci olmaktadir. Günümüzde kullanilan diferansiyellerin üzerine üretim ve montaj hattinda birçok ilave parça monte edilmektedir. Diferansiyel, araca monte edilmeden önce üzerlerine ilave parçalarin montajlarinin yapilmasi gerekmektedir. Bu parçalardan bir tanesi de diferansiyel kilididir. Günümüzde kullanilan diferansiyel kilitleri, diferansiyelin her iki tekere de farkli oranlarda dönüs vermesini engellemek ve tüm tekerlere ayni dönüs oranini verebilmek için kullanilmaktadir. Mevcut teknikte kullanilan diferansiyellerde yer alan diferansiyel kilidi, diferansiyelin içerisinde konumlandirilmakta ve servis durumunda diferansiyel kilidine ulasilabilmesi için diferansiyelde birçok parçanin sökülmesi gerekmektedir. Teknigin bilinen durumunda yer alan EP3477157 numarali Avrupa Patent basvurusunda bir motorlu tasitin diferansiyelinin, özellikle ticari bir tasitin diferansiyel kilidinden bahsedilmektedir. Diferansiyel kilidinin bir diferansiyel gövdesi, özellikle de diferansiyel kilidini devreye sokmak ve serbest birakmak için hareket ettirilebilen bir vites çatali vardir. Diferansiyel kilidi, vites degistirme gövdesine bagli olan ve vites degistirme gövdesi ile birlikte hareket ettirilebilen bir vites degistirme mansonuna sahiptir. Diferansiyel kilidi, birlikte hareket etmek için anahtarlama gövdesini ve anahtarlama mansonunu birbirine baglayan bir baglanti bilesenine, özellikle anahtarlama mansonu ile diferansiyel arasindaki boslugu ayarlamak için sahiptir. Diferansiyel kilidi özellikle basit bir yapiya sahip olabilir ve yerden tasarruf saglar ve kurulumu kolaydir. Teknigin bilinen durumunda yer alan DE10249247 sayli Alman basvuru dokümaninda yer alan diferansiyel mahfazasi, bir metal isleme ile kapli potansiyel bir baglanti alaninda bir isleme operasyonu ile çikarilabilen bir açiklik ile donatilmistir. Açiklik istege bagli olarak helezonik bir yay ve disli çatali ile sarilmis en az bir kaydirma mili içeren bir kapak veya diferansiyel kilidi ile kapatilabilir. Patent basvuru dokümaninda gelistirilmis, bütünlesmis bir elektronik kontrollü hidrolik bazli tork dagitim sistemi ve ilgili yöntem anlatilmaktadir. Mevcut açiklamanin tork dagitim sistemi, torku bir motorlu tasitin tekerleklerine aktarmak için seçici bir sekilde bir debriyaj paketini aktive etmek için kullanilan hidrolik basinci üreten bir pompayi tahrik eden bir elektrik motoru içerir. Ancak basvuru konusu bulusta yer alan diferansiyel kilit komplesi ise tek bir parça halinde olup diferansiyele yan tarafindan monte edilmekte ve servis edilmesinin tercih edildigi durumlarda ise kolay ve hizli bir sekilde sökülebilmektedir. Bulusun Amaçlari Bu bulusun amaci, diferansiyel ile diferansiyel kilidinin birbirinden ayrilabilir yapida olmasini saglayan bir diferansiyel kilit komplesi gerçeklestirmektir. Bu bulusun bir diger amaci, servis durumunda diferansiyeldeki herhangi bir parçanin sökülmesine gerek kalmadan diferansiyelden ayrilabilen bir diferansiyel kilit komplesi gerçeklestirmektir. Bu bulusun bir diger amaci, bir tekerin kuvvet aldigi saftin bagli oldugu bir diferansiyel kilit komplesi gerçeklestirinektir. Bu bulusun bir diger amaci, diferansiyel ve diferansiyel kilidinin birbirinden tamamen ayrilmasini saglayan bir diferansiyel kilit komplesi gerçeklestirmektir. Bu bulusun bir diger amaci, kendisi ile birlikte üzerinde çalistigi flans ve kaplinin de sökülebilmesine ve müdahale edilmesine olanak taniyan bir diferansiyel kilit komplesi gerçeklestirrnektir. Bulusun Kisa Açiklamasi Bu bulusun amacina ulasmak için gerçeklestirilen, ilk istem ve bu isteme bagli diger istemlerde tanimlanan diferansiyel kilit komplesinde en az bir kilit mekanizmasi, kilitleme elemani ve kuvvet iletici ve kapak bulunmaktadir. Kapak tüm unsurlari bir arada tutan bir unsur olup kilit mekanizmasi, kilitleme elemani ve kuvvet ileticinin bir arada tutulmasini ve servis sürecinde hepsinin kolayca sökülüp takilabilmesini saglamaktadir. Bulusun Ayrintili Açiklamasi Bu bulusun amacina ulasmak için gerçeklestirilen diferansiyel kilit komplesi, ekli sekillerde gösterilmis olup bu sekiller; Sekil 1. Diferansiyel kilit komplesinin diferansiyele bagli halinin perspektif görünüsüdür. Sekil 2. Diferansiyel kilit komplesinin diferansiyelden ayri halinin patlatilmis perspektif görünüsüdür. Sekil 3. Diferansiyel kilit komplesinin perspektif görünüsüdür. Sekil 4. Diferansiyel kilit komplesinin bir baska açidan perspektif görünüsüdür. Sekil 5. Diferansiyel kilit komplesinin bir baska açidan perspektif görünüsüdür. Sekil 6. Diferansiyel kilit komplesinin patlatilmis perspektif görünüsüdür. Sekil 7. Kapagin perspektif görünüsüdür. Sekil 8. Kapagin bir baska açidan perspektif görünüsüdür. Sekil 9. Kilit mekanizmasinin perspektif görünüsüdür. Sekil 10. Kilit mekanizmasinin bir baska açidan perspektif görünüsüdür. Sekil 11.Kilit mekanizmasinin patlatilmis perspektif görünüsüdür. Sekil 12.Kilitleme elemaninin perspektif görünüsüdür. Sekil 13.Kuvvet ileticinin perspektif görünüsüdür. Sekil 14.Hareket milinin perspektif görünüsüdür. Sekillerdeki parçalar tek tek numaralandirilmis olup, bu numaralarin karsiligi asagida verilmistir. 2. Kilit mekanizmasi 2.1. Hazne 2.1.1. Bosluk 2.1.2. Baglanti oyuklari 2.2. Mil 2.3. Ara eleman 2.4. Esnek eleman 3. Kilitleme elemani 3.1. Kanal 3.2. Kilit uzantilari 3.3. Baglanti uzantilari 4. Kuvvet iletici 4.1. Kilit mekanizmasi baglantisi 4.1.1. Delik 4.2. Kilitleme elemani baglantisi 4.2.1. Kol 4.2.2. Tutma uzantisi . Kapak .1. Aralik .2. Baglanti delikleri .3. Oturma uzantisi .4. Montaj delikleri 6. Hareket mili 6.1. Baglama elemani 6.2. Kuvvet iletim disleri A. Diferansiyel Safttan aldigi hareketi aksa ileten ve aksta yer alan birden fazla tekerin devir dengesini ayarlayan diferansiyelde (A) kullanilan, aktive edilmesi durumunda birden fazla tekerin ayni hizda dönmesini saglayan ve servis durumunda ise diferansiyelden (A) kolayca sökülebilecek özellikte uyarlanan diferansiyel kilit - safttan alinan tahrikin tekerleklere iletilmesi sürecinde tekerleklerin dönüs hizini iki farkli evrede kontrol edebilen, aktive edildigi durumlarda her iki tekerin ayni açida dönmesini saglayan, aktive edilmedigi durumlarda ise tekerleklerin farkli dönüs hizlarina müsaade eden en az bir kilit mekanizmasi - kilit mekanizmasi (2) ile senkron olarak çalisan ve kilit mekanizmasinin (2) aktive edilmesi ile aksin her iki tarafini kilitleyerek her iki tekerin dönüs hizini esitleyebilen en az bir kilitleme elemani (3), - kilit mekanizmasinin (2) aktive edilmesi durumunda kilit mekanizmasindan (2) aldigi tahriki kilitleme elemanina (3) ileten en az bir kuvvet iletici (4), - kilit mekanizmasi (2), kilitleme elemani (3) ve kuvvet ileticinin (4) bir arada tutulmasi ve diferansiyele (A) müdahale etmeden servis edilebilmesi için diferansiyelin (A) bir yanina oturup diferansiyeli (A) bir bütün haline getirebilecek sekilde olusturulan, kilit mekanizmasi (2), kilitleine elemani (3) ve kuvvet ileticinin (4) biri veya birkaçinda olusabilecek bir ariza durumunda diferansiyelden (A) bagimsiz olarak servis edilebilmesi için diferansiyelin (A) bir yanindan kolayca sökülüp takilabilecek sekilde uyarlanan en az bir kapak (5) içermektedir. Bulusun bir uygulamasinda yer alan diferansiyel kilit komplesinde (l) en az bir kilit mekanizmasi (2) bulunmaktadir. Söz konusu kilit mekanizmasi (2), diferansiyel kilit komplesinde (1) diferansiyelin (A) kilitlenmesi tercih edildiginde aktive edilmekte ve diferansiyelin (A) her iki yaninda bulunan tekerleklerin ayni hizda dönmesini saglamaktadir. Bulusun bu uygulamasinda yer alan kilit mekanizmasi (2) pnömatik bir prensipte çalismakta olup hava basincinin etkisi ile aktive ve deaktif edilebilmektedir. Bulusun bu uygulamasinda yer alan kilit mekanizmasinda (2) en az bir hazne (2.1) bulunmaktadir. Bahsedilen bu hazne (2.1), kilit mekanizmasinin (2) muhafaza edildigi kisim olup iç tarafinda yer alan boslukta (2.1.1) kilit mekanizmasinin (2) aktive edildigi hava bulunmaktadir. Haznede (2.1) olusturulan bu bosluk (2.1.1), kilit mekanizmasinin (2) aktif olarak çalisabilmesi için haznede (2.1) açilmistir. Kilit mekanizmasinin (2) kapaga (5) monte edilebilmesi ve kapak (5) ile bütünlesik bir hal olusturabilmesi için haznede (2.1) ayrica bir de baglanti oyuklari (2.1.2) açilmistir. Bu baglanti oyuklarina (2.1.2) yerlestirilen baglanti elemanlari sayesinde kilit mekanizmasi (2) ile kapak (5) birbirine monte edilmekte ve bu sayede kilit mekanizmasi (2) ile kapagin (5) bütünlesik bir hal almasi saglanmaktadir. Bulusun bu uygulamasinda yer alan kilit mekanizmasinda (2) bir mil (2.2) bulunmaktadir. Bahsedilen bu mil (2.2), kilit mekanizmasinin (2) aktive edilmesi durumunda hava basinci ile merkez ekseni boyunca hareket ederek kilitlemenin gerçeklestirilmesini saglamaktadir. Milin (2.2) çevresinde ise bir ara eleman (2.3) bulunmaktadir. Bahsedilen bu ara eleman (2.3) ise mile (2.2) bagli olup mil (2.2) ile beraber hareket edebilmektedir. Hazne (2.1) içerisinde hava basinci olusturuldugunda söz konusu hava basinci bu ara elemana (2.3) etki etmekte ve ara elemanin (2.3) ve dolayisiyla da milin (2.2) hareket etmesi saglanmaktadir. Hazne (2.1) içerisindeki basinçli havanin kaldirilmasi durumunda ise milin (2.2) tekrar eski pozisyonuna ulasmasi bir esnek eleman (2.4) araciligiyla saglanmaktadir. Bulusun bu uygulamasinda yer alan ara eleman (2.3) tercihen bir yay olup milin (2.2) etrafina sarili bulunmaktadir. Mile (2.2) basinçli hava tarafindan uygulanan kuvvetin kaldirilmasi durumunda bahsedilen esnek eleman (2.4) mili (2.2) eski pozisyonuna getirmektedir. Bulusun bir uygulamasinda yer alan diferansiyel kilit komplesinde (l) en az bir kilitleme elemani (3) bulunmaktadir. Bahsedilen bu kilitleme elemani (3) ise kilit mekanizmasi (2) ile senkron bir sekilde çalismakta olup kilit mekanizmasinin (2) aktive edilmesi durumunda kilit mekanizmasinda (2) yer alan milden (2.2) etkiyen kuvvetle hareket ettirilmekte ve bu hareketin sonucu olarak her iki tekerin ayni hizda dönmesini saglayacak sekilde bir kilitleme gerçeklestirmektedir. Bulusun bu uygulamasinda yer alan kilitleme elemaninda (3) bir kanal (3.1) bulunmaktadir. Bahsedilen bu kanal (3.1) kilitleme elemaninin (3) orta kisminda bulunmakta olup söz konusu kanalin (3.1) bir tarafinda kilitlemenin gerçeklestirilmesi için olusturulmus kilit uzantilari (3.2) yer almaktadir. Kilitleme eleinaninda (3) yer alan bu kilit uzantilari (3.2), diferansiyel (A) içerisinde yer alan ve kilit uzantilarina (3.2) benzeyen baska bir yapi ile etkilesime girmekte ve bu sekilde diferansiyelin (A) kilitlenmesini ve tekerleklerin ayni hizda dönmesini saglamaktadir. Kilitleme elemaninin (3) bir yöne dogru hareket etmesi durumunda bu kilitleme gerçeklestirilmekte ve ters yöne hareket etmesi durumunda ise kilitleme islemi devre disi kalmaktadir. Kilitleme elemaninda (3) kilit uzantilarinda (3.2) baska bir de baglanti uzantilari (3.3) bulunmaktadir. Baglanti uzantilari (3.3) ise kilitleme elemaninin (3) aktive edilmesi durumunda olusan kuvveti tekerlerden birine bagli olan ve söz konusu tekere tahrikin aktarilmasini saglayan hareket miline (6) yönlendirebilmek için kilitleme elemaninin (3) orta kisminda olusturulmustur. Kilit mekanizmasi (2) araciligiyla gerçeklestirilen tahrik sonrasinda kilitleme elemaninin (3) tahrik edilmesiyle kilit uzantilarinin (3.2) etkilesime geçmesi durumunda kilitleme elemanina (3) etkiyen kuvvet baglanti uzantilari (3.3) araciligiyla hareket Bulusun bir uygulamasinda yer alan diferansiyel kilit komplesinde (1) en az bir kuvvet iletiei (4) bulunmaktadir. Bahsedilen bu kuvvet iletiei (4) ise kilit mekanizmasinda (2) hava basinci ile olusturulan kuvvetin kilitleme elemanina (3) iletilmesi ve bu sekilde kilitleme elemaninin (3) hareket ettirilmesi için diferansiyel kilit komplesinde (1) uyarlanmistir. Bulusun bu uygulamasinda yer alan kuvvet ileticide (4) en az bir kilit mekanizmasi baglantisi (4.1) bulunmaktadir. Bahsedilen bu kilit mekanizmasi baglantisi (4.1), milin (2.2) bir ucu ile baglanti halinde olup milin (2.2) hareketi ile olusan kuvveti dogrudan kuvvet ileticiye (4) aktarmaktadir. Kilit mekanizmasi baglantisinda (4.1) açilan delik (4.1.1) ise milin (2.2) yerlestirildigi bosluktur. Kuvvet ileticinin (4) kilit mekanizmasi baglantisi (4.1) olmayan ve kilitleme elemani (3) ile etkilesime giren tarafinda ise en az bir kilitleme elemani baglantisi (4.2) bulunmaktadir. Söz konusu kilitleme elemani baglantisinda (4.2) ise iki adet kol (4.2.1) bulunmakta olup bu kollar (4.2.1) araciligiyla kuvvet ileticinin (4) kilit mekanizmasi baglantisi (4.1) tarafindan aldigi kuvvet kilitleme elemanina (3) aktarilmaktadir. Kilitleme elemani baglantisinda (4.2) bir de tutma uzantisi (4.2.2) bulunmakta olup bu tutma uzantisi (4.2.2) ise kanala (3.1) oturmakta ve baglanti ise bu sekilde saglanmaktadir. Bulusun bir uygulamasinda yer alan diferansiyel kilit komplesinde (1) en az bir kapak (5) bulunmaktadir. Bulusun bu uygulamasinda yer alan söz konusu kapak (5) ise kilit mekanizmasi (2), kilitleme elemani (3) ve kuvvet ileticinin (4) bir arada yekpare bir sekilde tutulmasi ve söz konusu unsurlarin bir arada hareket ettirilebilmesi için olusturulmustur. Kilit mekanizmasi (2), kilitleme elemani (3) ve kuvvet iletici (4), kapaga (5) bagli olup kapagin (5) hareket ettirilmesi durumunda söz konusu unsurlar da kapakla (5) beraber sökülüp takilabilmektedir. Bulusun bu uygulamasinda yer alan kapak (5 ), diferansiyelin (A) bir yanindan kolayca sökülüp takilabilecek sekilde ve ayrica diferansiyeli (A) bir bütün gibi gösterebilecek sekilde uyarlanmistir. Bulusun bu uygulamasinda yer alan kapakta (5) bir aralik (5.1) bulunmaktadir. Bahsedilen bu araliktan (51) ise hareket mili (6) geçirilmektedir. Kapakta (5) ayrica bir de baglanti delikleri (5.2) bulunmaktadir. Baglanti delikleri (5.2), kilit mekanizmasinin (2) kapaga (5) monte edilmesi için kapakta (5) açilmis olup baglanti elemanlarinin baglanti deliklerine (5.2) yerlestirilmesi sonucunda kilit mekanizmasi (2) ile kapak (5) birbirine rijit bir sekilde baglanmaktadir. Bulusun bu uygulamasinda yer alan kapakta (5) bulunan baglanti delikleri (5.2) ise oturma uzantisi (5.3) üzerinde yer almaktadir. Kapakta (5) baglanti deliklerinden (5.2) baska bir de montaj delikleri (5.4) bulunmaktadir. Montaj delikleri (5.4) ise kapagin (5) diferansiyele (A) baglantisinin saglanabilmesi amaciyla kapagin (5) kenarlarinda açilmistir. Montaj deliklerine (5.4) de baglanti elemanlarinin geçirilmesi ile kapak (5) ve diferansiyel (A) birbirine baglanmakta ve bütünlesik bir yapinin olusturulmasi saglanmaktadir. Bulusun bir uygulamasinda yer alan diferansiyel kilit komplesinde (l) en az bir hareket mili (6) bulunmaktadir. Hareket mili (6) ise bir tekerin bagli oldugu mil olup kilitleme elemani (3) ile etkilesim halindedir. Kilit mekanizmasinin (2) aktive edilmesi durumunda kilitleme elemani (3) da tahrik edilmektedir. Böylece kilitleme elemaninin (3) kilitlemeyi saglamasinin ardindan hareket milinin (6) de diger tekerin mili ile ayni hiz oraninda dönmesini saglanmaktadir. Hareket milinde (6) bir baglama elemani (6.1) bulunmaktadir. Söz konusu baglama elemani (6.1) ise hareket miline (6) bagli olan tekerin baglantilarinin saglanmasi için hareket milinin (6) bir ucunda olusturulmustur. Hareket milinde (6) baglama elemanindan (6.1) baska bir de kuvvet iletim disleri (6.2) bulunmaktadir. Bahsedilen bu kuvvet iletim disleri (6.2) ise baglanti uzantilari (3.3) ile etkilesime girmek ve hareketi bu sekilde aktarmak için hareket milinin (6) dis kisminda olusturulmustur. Bulusun bir uygulamasinda yer alan diferansiyel kilit komplesinin (l) kullanimi ise su sekilde gerçeklestirilmektedir. Diferansiyel kilit komplesinin (1) diferansiyele (A) montajindan önce kapaga (5) kilit mekanizmasi (2), kilitleme elemani (3) ve kuvvet iletici (4) monte edilmis halde olmaktadir. Diferansiyel kilit komplesi (1) bu hali ile diferansiyele (A) monte edilebilecek ve diferansiyeli (A) bir bütünlesik yapi yapabilecek sekilde uyarlanmaktadir. Diferansiyel kilit komplesinin (1) servis ihtiyaci oldugunda ise montaj deliklerindeki (5.4) baglanti elemanlari sökülebilmekte ve kapak (5) ile beraber kilit mekanizmasi (2), kilitleme elemani (3) ve kuvvet iletici (4) beraber yekpare bir sekilde sökülebilmektedir. TR TR