TR201920230A2 - Fomes fomentarius ektresi̇nden kanama durdurucu etki̇li̇ jel formülasyonu üreti̇mi̇ - Google Patents

Abstract

Buluş, Fomes Fomentarius mantarından (kav mantarı) elde edilen ekstre kullanılmasıyla kanama durdurucu etki gösteren jel formülasyonu üretim yöntemi ile ilgilidir. Etkisi, kav mantarı ekstresinin içeriğindeki pozitif yüklü polisakkarit ve polisakarit-protein kompleks yapısının kimyasal ve mekanik etki ile negatif yüklü olan eritrositleri birbirine bağlayıp, trombositleri aktif hale getirmesi sayesinde, adezif bir yapı oluşturarak yaralanan damar etrafında fiziksel bir bariyer oluşturması prensibine dayanmaktadır.

Description

TARIFNAME FOMES FOMENTARIUS EKTRESINDEN KANAMA DURDURUCU ETKILI JEL FORMÜLASYONU ÜRETIMI Bulusun Ilgili Oldugu Teknik Alan Bulus, Fomes Fomentarius mantarindan (kav mantari) elde edilen ekstrenin kullanilmasiyla, içerigindeki pozitif yüklü polisakkarit ve polisakarit-protein kompleksi sayesinde kanama durdurucu etki gösteren jel formülasyonu üretim yöntemi ile ilgilidir.

Bulusla Ilgili Teknigin Bilinen Durumu (Önceki Teknik) Herhangi bir nedenle organizmanin bir yerinde kanamanin baslamasi ve baslayan kanamanin durdurulmasi sirasinda meydana gelen olaylarin tümüne hemostaz denir. Baska bir ifadeyle, hemostaz, kanin dolasimda sivi halde kalmasini saglayan fizyolojik mekanizmadir. Hemostatik (kanamayi durduran) mekanizma; damar sistemi, trombositler, koagülasyon proteinleri ve fibrinolitik sistem olmak üzere dört farkli mekanizmadan olusur. Endotel hücreleri ile kapli damarlarda pihtilasmadan dolasan kan endotel disinda yabanci bir yüzeyle karsilastiginda hemen pihtilasir. Kanama sonrasinda pihtilasmanin olmasi; hemostatik sistemin çesitli bölümleri arasindaki biyokimyasal dengenin iyi islemesine baglidir.

Hemostatik süreç bir bütün olmasina ragmen primer ve sekonder hemostaz olarak alt asamalarda incelenebilir. Damar hasarinin oldugu bölgede trombositlerin tikaç olusturmasina primer, bunu takiben koagülasyon sisteminin aktif hale gelerek fibrin pihtisini olusturmasina sekonder hemostaz adi verilir. Trombositler adezyon (yapisma), sekresyon (salgilama) ve agregasyon (kümelesme) fonksiyonlari ile primer hemostaz yani pihtilasmanin ilk safhasini baslatan kan hücreleridir. Amaçlari pihti olusturarak kanayan bölgeyi tikamaktir.

Son on yil içinde yapilan çalismalarla ekstemal (dis, harici) hemorajik (kanamali) yaralanmalarda topikal uygulama (belli bir deri ya da mukoza bölgesine uygulanan; yüzeysel) ile bazi hemostatik ajanlarin posttravmatik mortalite (travma sonrasi ölüm) oranlarinda dramatik azalmalar sagladigi gösterilmistir. Hangi ürünün en az yan etki ile en iyi kanama kontrolü sagladigina yönelik klinik çalismalar halen devam etmekle birlikte son birkaç yilda zeolit, kaolin ve kitozan etkin maddeli ürünlerin etkinligi ile ilgili çalismalar öne çikmistir.

Posttravmatik kanamali olgularda kullanilmasi önerilen topikal hemostatlar etki mekanizmasina göre üç gruba ayrilabilir; faktör konsantratörleri, mukoadezif ajanlar, koagülasyon destekleyiciler. 1. Faktör konsantratörleri Toplam kan hacminin %55'ini plazma olusturur. Kanin, kan hücreleri disinda kalan sivi kismina plazma denir. Plazmanin %90- 92'si su, geri kalan bölümü ise organik ve inorganik maddeler olan plazma proteinleri, aminoasitler, karbonhidratlar, yaglar, hormonlar, üre, ürik asit, laktik asit, enzimler, antikorlar, sodyum, potasyum, iyot, demir, bikarboriat Vb. elementlerden olusur.

Bu maddeler plazma ile dokularin ilgili yerlerine tasinmaktadir. Plazmanin, organik maddelerinin büyük bir bölümünü plazma proteinleri olusturur. Bu proteinler albumin, globulin ve fibrinojen'dir. Plazma proteinleri 100 gram (g) kanda 7- 8 g kadardir ve çogu albumindir.

Kanin sekilli elemanlari ise kan hacminin yaklasik %45' ini olusturur. Kan hücreleri eritrosit, lökosit ve trombosit olarak adlandirilir.

Faktör konsantratörleri, kanin plazmasini hizla absorbe ederek plazma proteinlerini ve kanin sekilleri elemanlarini yaralanma alaninda konsantre ederek pihti olusumunu destekler. Bu amaçla volkanik bir mineral olan zeolit etkin maddeli hemostatik ajanlar hazirlanmistir.

Zeolitler, içinde alkali ve/veya toprak alkali katyonlarla su moleküllerinin bulundugu, mikro gözenekleri barindiran, üç boyutlu kafes yapisi ile moleküler elek islevine, yüksek iyon degistirme ve adsorbsiyon kapasitesine sahip, kristal yapilarinin en küçük yapi birimi olan minerallerdir.

Topikal hemostatik amaçla ilk kullanilan granüler zeolit formu QuikClotTM ismiyle piyasaya verilmistir. Egzotermik reaksiyonla ortaya çikan isi artisina bagli yan etkileri nedeni ile hemostatik ürünün özellikleri gelistirilmis daha kolay, etkin uygulanabilir ve debride edilebilir olan QC-ACS® formunu gelistirmislerdir. QC-ACS® 2006 yilinda Irak* ta hemorajik yaralanmali toplam 103 olguda uygulanmis ve %92 etkin oldugu ortaya konmus, ancak, egzotermik reaksiyona bagli termal yaralanma ve agri yan etkileri bildirilmistir. 2. Mukoadezif ajanlar Kitozan etkin maddeli ürünlerin temel özelligi dokuya olan yüksek yapisma kapasitesi ile kanama alaninin üzerini fiziksel olarak sikica kapatmasidir. Kitozan, özellikle kabuklu deniz hayvanlarinda bulunan polisakkarit yapidaki kitin (Poli-N-asetil glükozamin)”in deasetilasyonu ile elde edilen bir polimerdir.

Kitozan asetat tuzunun deasetilasyonu ile hazirlanan HemConTM isimli ürün 2003 yilindan itibaren Amerikan ve Ingiliz ordusunda kullanilmaya baslanmistir. The Committee on Tactical Combat Casualty Care (CoTCCC) tarafindan sahada kullanimi uygun görülen ilk topikal hemostattir. Yapilan bir çalismada sivil bir acil serviste direkt basi ve gazli bez ile kanama kontrolü saglanamayan eksternal kanamali 34 hastada, 3 dakika uygulama ile %74 basari saglandigini bildirmislerdir. Ancak Femoral arter yaralanma modelinde etkinliginin diger ürünlerle karsilastirildiginda daha az oldugunu ortaya koyan çalismalar da vardir.

WoundStat® sodyum, kalsiyum ve alüminosilikat yapida smektit mineraldir ve güçlü su absorbsiyon etkisi ile pihtilasma faktörlerini konsantre eder. Kanla temasiyla birlikte siserek kil benzeri kivama gelir ve yüksek doku yapisma özelligi ile kanayan yara yüzeyini örter. Smektit granüllerin negatif yüklü olmasi ile de koagülasyon kaskatini intrensek (iç) yoldan aktive ederek pihti olusumunu hizlandirir. Ancak domuz karotis arter ve juguler ven yaralanma modelinde, WoundStatTM”in isi artisina yol açmasa da ciddi endotel ve transmural hasar olusturdugunu, debridmaninin zor oldugunu ve tromboembolik komplikasyonlara yol açtigini göstermislerdir.

Dry Fibrin Sealant DressingTM (DFSD) yüksek oranda aritilmis insan fibrinojeni, trombin, kalsiyum ve faktör XIH içerir. Yüksek teknolojik imkanlara ragmen viral transmisyon riski nedeni ile klinik kullanim onayi verilmemistir. Böbrek yaralanmalarinda, karaciger yaralanmalarinda, aort yaralanmalarinda, ölümcül ekstremite arter yaralanmasinda etkili oldugu belirtilmektedir ancak, çok pahalidir. 2008 yilinda Z-Medica firmasinin, smektit minerallerinden alüminosilikat yapidaki kaolinin nanoparçaciklarini %50 polyester, %50 suni ipek içeren beze emdirerek QuikClotTM-Combat Gauze ismiyle piyasaya sürdügü ürün, ayni yil CoTCCC tarafindan sahada kullanimi önerilen standart topikal hemostat olarak kabul edilmistir. Israil ve Amerikan ordusunun sahada kullandigi ürün ile ilgili yayimlanan çalismada, 2009 yilinda Gazze”de 14 olguda kullanildigi, 11 olguda hemostaz olusturmada basari saglandigi bildirilmistir; boyun, kalça ve uyluk yaralanmali üç olguda ise kanama kontrolü saglanamamistir. Herhangi bir komplikasyon ve yan etki tespit edilmemistir ancak, mukoadezif ajanlardan farkli olarak, hastanin intrensek koagülasyon kaskadini aktive ederek etki gösterdigi için daha geç etki göstermekte oldugu ve koagülopatisi olan hastalarda ise etkisinin düsük olabilecegi vurgulanmistir. 2012 yilinda Amerikan Deniz Kuvvetleri”ne ait Tibbi Arastirma Ünitesi”nde hazirlanan teknik rapor ise; CoTCCC tarafindan standart topikal hemostat olarak kabul edilen QuikClotTM- Combat Gauze`1n etkinliginin %30 hemostaz ve %60 sagkalim orani ile düsük oldugunu ifade etmektedir. Femoral arter yaralanmasi olusturulan domuz modelinde, 150 dakika boyunca denekler sagkalim, hemostaz ve kan kaybi açisindan takip edilmislerdir. Kan kaybi QuikClotTM-Combat Gauze ve CeloxTM Trauma Gauze uygulanan grupta daha çok görülürken, sagkalim oranlari da daha az tespit edilmistir. Bu çalismanin sonucu olarak CoTCCC tarafindan tavsiye edilen, harekata katilan her askerin yaninda bulundurmasi gereken topikal hemostatlar listesinin tekrar degerlendirilmesi gerektigini belirtmislerdir.

Ayrica ülkemizde Ankaferd® Blood Stopper (ABS) adiyla geleneksel olarak Türk tibbinda kullanilan bes bitkisel içerigin çesitli oranlarda kullanilmasiyla hazirlanan hemostatik bir ajan üretilmektedir. Bu bitkisel karisimin ayni zamanda damar endoteli, kan hücreleri, anjiogenez ve hücre proliferasyonuüzerine de etkileri vardir. Içeriginde, Glycrrhiza Glabra (Meyan), Vitis Vinifera (Koruk), Alphina Officinarum” un (Havlican) kurutulmus yaprak ekstreleri, Urtica Dioica” nin (Isirgan) kurutulmus kök ekstresi, Thymus Vulgaris” in (Kekik) kurutulmus ot ekstresi bulunmaktadir. Ülkemizde kullanilan ve yerli üretimlerden bir digeri olan Mecsina da benzer yapi ve içeriktedir. Her iki ürün de çözelti ve bandaj seklindedir. Ancak, çözeltilerin özellikle tasima, ambalaj sorunlarinin yanisira kolay okside olma ve mikrobiyolojik üremeye yatkinlik sorunlari olusabilmektedir. Diger farmasötik formlara göre daha kolay hidroliz olur ve oksidasyona ugrarlar. Ayrica dozlama yapilmasi zordur.

Günümüzde konvansiyonel kanama durdurucu yöntemlere ek olarak çesitli bitkilerden ve deniz canlilarindan elde edilen ekstratlarin kullanimi popüler hale gelmistir. Yapilan çalismalar sonucunda ideal topikal hemostatin karakteristik özellikleri söyle belirlenmistir: - Saklanmasi için özel kosullara gerek duyulmamali - Dayanikli ve hafif olmali - Raf ömrü uzun olmali (>2 yil) - Kullanimi için özel bir egitim gerektirmemeli ° Savas ya da çatisma aninda kolay kullanilabilmeli v Yaralanmasi olan kendine uygulayabilmeli ° Kompleks ve turnike uygulanamayan yaralarda etkili olmali - Hipoterrnik yaralilarda sonuç vermeli - Uygulandigi dokuda hasara ve agriya yol açmamali - Yara iyilesmesini geciktirmemeli - Lokal ya da sistemik yan etkisi olmamali ° Uygulama alaninda antimikrobik, antibakteriyel ortam yaratabilmeli Son 10 yil içinde üzerinde çok önemli çalismalar yapilsa da çok büyük gelismeler saglansa da ideal topikal hemostatin bütün özelliklerini tasiyan ve degil klinik çalismalarla, büyük hayvan çalismalari ile bile üzerinde hemfikir olunan bir ürün henüz gelistirilememistir.

Fomes fomentarius (kav mantari) Fomes fomentarius canli agaçlar ile kurumakta olan agaçlar üzerinde bulunan parazit bir mantardir ve yenmez özelliktedir. Ülkemizde genis bir yayilis gösteren bu mantarin Avrupa, Bati Sibirya ve Hint halk tibbinda küçük yaralarda kanamayi durdurmak için ve harici enflamasyonun giderilmesinde kullanildigi belirtilmektedir. Ülkemizde yayilis gösterdigi iller; Adiyaman, Agri, Alanya, Antalya, Artvin, Aydin, Balikesir, Bati Anadolu, Bati Karadeniz, Batman, Bayburt, Bitlis, Bursa, Çanakkale, Denizli, Elâzig, Erzurum, Gümüshane, Isparta, Izmir, Kahramanmaras, Karaman, Kastamonu, Kirklareli, Konya, Malatya, Mersin, Mugla, Nigde, Ordu, Samsun, Sinop, Tokat, Van, Zonguldak”tir.

Kav mantari eskiden beri cerrahlar, berberler ve dis hekimleri tarafindan kanamayi durdurucu olarak yaygin kullanilan, bu nedenle "cerrahlarin mantari" olarak adlandirilan bir mantardir.

Ayrica, Avrupa, Bati Sibirya ve Hint halk hekimliginde harici yaralara ve yaniklara bir miktar iyotla pansumanla uygulanmistir. Almanca konusulan Alp bölgesinde, kav mantarina " Wundschwamm " veya " Chirurgenschwamm " denilmektedir ve kanamayi durdurucu bandaj seklinde eczanelerde satilmakta olan bu preparat 19. yüzyila kadar Avusturyali çiftçiler tarafindan kullanilmistir. Bu harici uygulamalarin yani sira, kav mantarinin aktif maddesi fomitininin dismenore, basur ve mesane hastaliklarina karsi bir çare olarak kullanildigi belirtilmektedir. Ayrica, kav mantarinin yemek borusu, mide ve rahim kanseri tedavisinde kullanimina yönelik bilgiler bulunmaktadir. Geleneksel Çin tibbinda, oral ülser, gastroenterik hastalik, inflamasyonlar ve çesitli kanserlerin tedavisi için kullanilmistir. Bazi çalismalar F. fomentarius hipoglisemik, anti-nosiseptif, anti-inflamatuar, anti-enfektif ve anti-tümör aktiviteye sahip oldugu gösterilmistir.

Kav mantari, kanama durdurueu etkileri bilinmesine ragmen günümüze kadar yalnizca mantarin kesilerek direkt olarak yara üzerine uygulanmasi ya da önceden kesilen mantarin bandaj halinde yaraya sarilmasi seklinde kullanilmistir. Kullanim kolayligi saglanmasi ve kanama durdurucu etkisinin arttirilmasi yönünden yeniliklere ihtiyaç duyulmaktadir.

Kav mantari metabolitleri siniflandirilarak tanimlanmistir: Birincil metabolitlerini proteinler, polisakaritler, polisakarit -protein kompleksleri olusturur. Ikinci] metabolitleri ise ve triterpen glikozitler, esterler laktonlar, alkoller (7-ergostenol, -sitosterol), aldehit ve ketonlar, organik asitler, benzofuranlar, kumarinler ve uçucu bilesikler olusturur. Klinik olarak yararli bilesimleri glukanlardir. ln vitro çalismalar, büyük molekül agirlikli glukanlarin dogrudan fagositik, sitotoksik antioksidan, antimikrobiyal aktiviteye sahip olduklarini ileri sürmüslerdir. 2009 yilinda Fomes fomentarius°un polisakkaritleri bir çalismayla incelenmistir. Bu çalismada, ham polisakaritler, mantar sivisindan etanol çökeltme yöntemiyle hazirlanmis ardindan polisakkaritler, iyon degisim kromatogratîsi ve jel kromatografi ile satlastirilmistir.

Polisakaritin yapisi ve bilesimi analiz edilmistir. Sonuçta yüksek homojenlige sahip oldugu ve galaktozun polimerizasyonu ile olustugu belirlenmistir. Yapi, infrared (IR) ile analiz edilmis ve polisakaritin piranoz formunda oldugu bildirilmistir.

Piranoz alti bagli halka seklinde bir yapiya sahip olan ve 5 karbona karsilik l atom oksijenin geldigi karbonhidratlar için kullanilan genel terimdir. Piranoz halkasi, sekerdeki C-5 alkol grubunun C-l aldehit grubuyla yari asetal sekilde birlesmesiyle meydana gelir.

Piranoz halkasi kitozanda da bulunur. Piranoz halkasinin kristalografik boyutu, kitozanin zayif bir polielektrolit oldugunu düsünmemize izin verir. Kitozan biyolojik medya ile temas ettiginde, çözünmez hale gelir ve katyonik yüklenmeye neden olur. Kitin polisakkaritinin deasetilasyonu ile elde edilen kitozan polimerinin etkin madde olarak kullanildigi ürünlerden farkli olarak, Fomes fomentarius”un galaktoz polimerizasyonu ile olusan polisakkaritlerinin etkin madde olarak kullanildigi ürünlere rastlanmamaktadir.

Kitozan iyonizasyon sabiti (Pka) güçlü asit karekterde 12,93” tür. Fomes fomentarius, un yapisindaki sakkaritin Pka”si da güçlü asit karekterde 11.8,dir. Bu elektrolit yapilari biyolojik ortamlarda onlari katyonik yüklenmeye zorlamaktadir.

Tipki kitozanda oldugu gibi Fomes fomentarius' ta bulunan ve piranoz halkasina sahip olan polimerize galaktozun varligi pozitif yüklü polisakkarit varligini, kandaki davranisini ve mukoadezif bir ajan olarak kan durdurma etkisini desteklemektedir.

Hemostatik etki tamamen polisakkaritlerden kaynaklandigi ve kitozana benzer bir sekilde katyonik yüklü polisakkaritlerden dolayi hemostatik etki göstermesine ragmen Fomes fomentarius” dan hazirlanan jelin önceki teknikte olan kitozanli formülasyonlara göre hemostatik etki süresi bakimindan daha hizli, üretim prosesi açisindan daha az kompleks ve maliyet açisindan daha ucuz oldugu söylenebilir.

Bulusun Kisa Açiklamasi ve Amaçlari Bulus, yerli ve dogal olan, ülkemizde medikal kullanimi olmayan Fomes Fomentarius mantarindan (kav mantari) elde edilen ekstrenin kullanilmasiyla, içerigindeki pozitif yüklü polisakkarit ve polisakarit-protein kompleksi sayesinde kanama durdumcu etki gösteren jel formülasyonu üretim yöntemi ile ilgilidir. Tamamen âtil durumda olan ve ülkemizde yaygin olarak bulunan mantardan katma degeri yüksek bir ürün eldesi hedeflenmistir.

Içerigindeki pozitif yüklü polisakkarit ve polisakarit-protein kompleks yapisinin kimyasal ve mekanik etki ile negatif yüklü olan eritrositleri birbirine baglayip trombositleri aktif hale getirerek dokuda adezif bir yapi olusturmasi ve yaralanan damar etrafinda fiziksel bir bariyer meydana getirimesi ile kanamayi durdurucu etki göstermektedir.

Yapilan jel formülasyon plastik akis göstermektedir. Bu yüzden uygulamasi kolaydir. Önceki teknikte yer alan çözelti seklindeki hemostatik aj anlarin aksine içinde bulundugu kaptan hemen akmaz, kolayca oksidasyona ugramaz ve hidroliz olmaz. Ayrica dozlamasi kolaydir. Önceki teknikte yer alan, birçok kimyasal kullanilmasi ya da dogal içerikli moleküllerin zor bulunmasi sebebiyle pahali olan hemostatik ajanlarin aksine, bulus Fomes Fomentarius mantarindan elde edilen kanama durdurucu jel ucuzdur ve üretimi kolaydir. Saklanmasi için özel kosullara gerek duymaz bu yüzden raf ömrü uzundur. Kolaylikla kullanilabilir ve tasinabilinir. Dayanikli ve hafiftir.

Jel yapisi sayesinde cilde kolayca tutunur ve kalir, böylece yagmurlu durumlarda ciltten kolayca akmaz. Biyo geçimli bir malzemeden üretildigi için uygulandigi yerde hasar ve agriya yol açmaz. Kav mantarinin içerigi sayesinde uygulama alaninda antimikrobik ortam yaratir.

Formülasyon bir etkin madde ve üç yardimci maddeden olustugu için kolayca hazirlanabilir ve dinamiklerin degerlendirilmesi açisindan pratiktir.

Bulusun Ayrintili Açiklamasi Bulus mantar ektresinden elde edilen kanama durdurucu etkili jel formülasyonu üretim yöntemi, asagidaki islem adimlarini içermektedir: i. Mantar tozunun distile su ile karistirilmasi, ii. Mantar tozu-distile su karisiminin kaynar su banyosu üzerinde ekstre edilmesi, iii. Ekstre edilen mantar tozu-distile su karisimdan mantar artiklarinin süzülmesiyle mantar ekstresinin hazirlanmasi, iv. Jel yapici ajanin orta hizda karistirilan mantar ekstresine eklenmesi ve görüntüsü homojenlesinceye kadar karistirilmasi, v. Mantar ekstresi-j el yapici ajan karisimi üzerine pH degistirici ajan eklenmesi ve kanama durdurucu etkili jelin olusturulmasi.

Bulus kanama durdurucu etkili jelin içerisinde agirlik olarak %2-5 oraninda Fomes Fomentarius (kav mantari) ekstresi, agirlik olarak %1-2 oraninda jel yapici ajan ve agirlik olarak %93-97 oraninda su bulunmaktadir. Öncelikle, kav mantarinin agirlik olarak %5- l 0,1uk ekstresi su eklenerek hazirlanmaktadir. Kay mantarinin tercihen %5”lik (50 mL su + 2,5g kav mantari) ekstresi için analitik terazide toz edilmis halde bulunan kav mantarinin kabuk kismindan elde edilen tozdan 2,5g tartim yapilir.

Kav mantari tozu, mantarin kabuk kisminin elle, havanda veya mikserde ögütülmesiyle elde edilebilir.

Tartim yapilmasinin ardindan kaV mantari tozu 50 mL distile su içeren erlen içerisine alinir.

Mantar tozu-distile su karisimi belirli araliklarla çalkalanarak lsaat boyunca 100-1200C”lik kaynar su banyosu üzerinde ekstre edilir. Ekstraksiyon sonunda mantar tozu-distile su karisimi, su banyosu üzerinden alinarak kaba parçaciklarin ayrilmasi için önce tülbentten daha sonra ise filtre kagidindari süzülür, böylece kav mantari artiklari ekstreden uzaklastirilir. Eksilen hacim SOmL,ye distile su ile tamamlanir. Bu islem sonucunda kaV mantarinin artiklardan arindirilmis ekstresi elde edilir.

Elde edilen %5”lik ekstreden jel formülasyonunun hazirlanmasi için ekstre behere alinir. Jel yapici ajan olarak toz halde bulunan karbomer (karbopol) 940, jel formülasyonunun agirlik olarak %2°si oraninda kullanilir. 50 mL°lik ekstreye gereken karbopol (karbomer) miktari agirlik olarak %1-2 oraninda (50 ml için tercihen lg) olup, analitik terazide tartim yapilir. selüloz, hidroksi metil selüloz, hidroksi propil selüloz, hidroksi propil metil selüloz, etil selüloz, hidroksi etil selüloz, propil selüloz, karregeen, agar, kitozan, hyalüronik asit, pektin, jelatin,nisasta aljinik asit, sodyum aljinat, potasyum alginat, amonyum alginat, kalsiyum alginat,guar zamki, ksantan zamki, kollajen veya yumurta beyazi kullanilabilir. karistirici atilir, karistirma hizi orta olarak ayarlanir. Ekstre orta hizda karismaktayken tartilan lg karbomer oldukça yavas bir sekilde beherin içerisine eklenir. Karbomer ekstre içerisinde dagildiginda ve görüntü homojenlestiginde karistirmaya son verilir, beher manyetik karistirici üzerinden alinir.

J ellesmenin gerçeklesmesi için pH degistirici ajan olarak 149.19 g/mol trietanolamin kullanilir.

Deriye uygulanabilir pH”da ürün eldesi için 5-5,5 pH seçilir. Beher içerisindeki mantar ekstresi- jel yapici ajan karisimi üzerine plastik damlalik ile damla damla pH degistirici ajan (tercihen trietanolamin) eklenir ve cam bir baget ile hizla karistirilir. J ellesme görülünceye kadar yeterli miktarda pH degistirici ajan eklenmesiyle istenen jel kivami elde edilir ve pH degistirici ajan eklenmesine son verilir. Jel formülasyonu uygun bir plastik kaba alinir ve saklanmak üzere etiketlenir. Jel Formülasyonunun fiziksel özellikleri su sekildedir: o pH Ölçüm Sonuçlari (3 tekrar): 5,52 0 Viskozite Ölçüm Sonuçlari (5 tekrar): Titresimli vizkozimetre kullanilarak 29,4°C”de yapilan 5 farkli ölçümün sonuçlarinin ortalamasi alinarak 34,1P bulunmustur.

Trietanolaminin yani sira pH degistirici ajan olarak 0,1 N sodyum hidroksit çözeltisi, piridin, kalsiyum karbonat magnezyum karbonat, kalsiyum hidroksit, kalsiyum bikarbonat, magnezyum bikarbonat veya sodyum tetra borat baziklestiriçi olarak kullanilabilir. Jel yapici ajan olan karbopol %1-2 araliginda kullanilabilir. J ellesme görülünçeye degin yeterli miktarda pH degistirici ajan eklenir. Su ise ekstrenin hazirlanmasinda tasiyici olarak kullanilir.

Fomes Fomentarius (kaV mantari) mantarindan elde edilen kanama durdurucu etkili jel agirlik olarak %2-5 oraninda F omes F omentarius (kav mantari) ekstresi, agirlik olarak %1-2 oraninda jel yapici ajan ve agirlik olarak %93-97 oraninda su içermektedir.

Kanama ve pihtilasma zamani testlerinin yapilmasi için Trakya Üniversitesi Tip Fakültesi Deney Hayvanlari Birimi”nden 2 adet siçan temin edilmistir. Yapilan çalismalar için Trakya Üniversitesi Hayvan Deneyleri Yerel Etik Kurulu”ndan onay alinmistir.

Bulus Fomes Fomentarius mantarindan elde edilen kanama durdurucu etki gösteren jel formülasyonun etkinligi, asagida verilen tablolarla gösterilmektedir. Kanama ve pihtilasma zamani testlerinin yapilmasi için temin edilen 2 adet siçandan biri normal kanama ve pihtilasma süresinin tespiti için kontrol olarak kullanilmaktadir, digerine ise %5”lik jel formülasyonu uygulanmakta ve formülasyonun kanama ve pihtilasma süresi üzerine olan etkileri incelenmektedir. Hayvan deneyleri iki farkli sekilde gerçeklestirilmektedir: i. 5mm”lik biyopsi punchü ile ensede yara açilarak kanama ve pihtilasma süresinin belirlenmesi Siçanlar LM. ketamin ve ksilazin karisimi ile anestezi altina alinir. Ardindan siçanlarin boyun- ense bölgesindeki killar tiras edilir ve daha sonra bu bölge %70°lik alkol ile temizlenir. Kanama ve pihtilasma zamaninin tespiti için 5mm”lik biyopsi punch°i ile siçanlarin ense kisminda yara açilir. Ensede yara açilarak yapilan deney için islemlere baslamadan önce %5”lik ve %10”luk jel formülasyonlarinin yaraya uygulanacak miktarlari saptanir. Smmllik biyopsi punch'inin açacagi yara yüzeyi (m2 formülünden) bulunur. Bu boyuttaki yaraya 0,1g forrnülasyon uygulanir. Uygulama sirasinda kolaylik saglamasi açisinda 0,1 g”lik tartimlar önceden alinarak ayri ayri paketlenir.

Kanama zamani, yaranin açilmasindan yaradaki kanama sona erene kadar geçen süreyi belirtirken, pihtilasma süresi yaradan bir lamel üzerine alinan bir damla kanin donmasina (pihtilasmasina) kadar geçen süredir.

Kontrol hayvanina yara açildiktan sonra herhangi bir uygulama yapilmamaktadir. Diger hayvana ise yara açilip üzerine %5°lik forrnülasyon 0,1g olarak uygulanmaktadir. Siçanin ensesinde yara açilarak yapilan deneyde elde edilen sonuçlar Tablo 1.,de gösterilmektedir.

Kontrol %5'lik Formülasyon Uygulamasi Kanama Zamani Pihtilasma Zamani Kanama Zamani Pihtilasma Zamani Bu deneyde elde edilen sonuçlara göre kuyruguna formülasyon uygulanan siçanin hem kanama hem de pihtilasma zamaninda belirgin derecede bir iyilesme gözlenmektedir. Tablo 1.`deki verilere göre kontroldeki kanama zamani, %5°lik Formülasyon Uygulanan siçanin kanama zamaninin 2.5 katindan fazladir. Ayni sekilde kontroldeki pihtilasma zamani, %5°lik F ormülasyon Uygulanan siçanin pihtilasma zamaninin 3.5 katindan fazladir. ii. Siçan kuyrugunun Smm,lik kismindan kesilerek kanama ve pihtilasma süresinin belirlenmesi LM. ketamin ve ksilazin karisimi ile anestezi altina alinan siçanlardan birinin 5mm”lik biyopsi punch”i ile kuyrugun 5mm kalinliktaki noktasi tespit edilir ve kuyruk bu noktadan kesilir.

Kesilen noktaya %5 ”lik formülasyon uygulanir ve kanama zamanin ve pihtilasma zamani tespit edilir. Uygulama tamamlandiktan sonra kesilen kuyruk ligatüre edilmis ve daha sonra iyotlu antiseptik ile temizlenmistir, Siçanin kuyrugunun kesilmesiyle yapilan deneyde elde edilen sonuçlar Tablo 2.”de gösterilmektedir.

Kontrol %5”lik Formülasyon Uygulamasi Kanama Zamani Pihtilasma Zamani Kanama Zamani Pihtilasma Zamani Bu deneyde elde edilen sonuçlara göre kuyruguna formülasyon uygulanan siçanin hem kanama hem de pihtilasma zamaninda belirgin derecede bir iyilesme gözlenmektedir. Tablo 2.”deki verilere göre de kontroldeki kanama zamani, %5'lik F ormülasyon Uygulanan siçanin kanama zamaninin 2.25 katindan fazladir. Ayni sekilde kontroldeki pihtilasma zamani, %5°lik F ormülasyon Uygulanan siçanin pihtilasma zamaninin 3.32 katindan fazladir.

Tablo 1 ve Tablo 2”de gösterilen sonuçlar, elde edilen kanama durdurucu jelin, kanama süresini ve pihtilasma süresini önemli ölçüde azalttigini göstermektedir.

Claims (12)

ISTEMLER
1. l. Fomes Fomentarius (kaV mantari) ektresinden elde edilen kanaina durdurucu etkili jel formülasyonu üretim yönteini olup özelligi, i. Mantar tozunun distile su ile karistirilmasi, ii. Mantar tozu-distile su karisiminin kaynar su banyosu üzerinde ekstre edilmesi, iii. Ekstre edilen mantar tozu-distile su karisimdan mantar artiklarinin süzülrnesiyle mantar ekstresinin hazirlanmasi, iv. Jel yapici ajanin orta hizda karistirilan mantar ekstresine eklenmesi ve görüntüsü homojenlesinceye kadar karistirilmasi, v. Mantar ekstresi-jel yapici ajan karisimi üzerine pH degistirici ajan eklenmesi ile kanama durdurucu etkili jelin olusturulmasi, islem adimlarini içermesidir.
2. 2. Istem l°e göre yöntem olup özelligi, bahsi geçen mantar tozu-distile su karisiminin 100- 120°C71ik kaynar su banyosunda 1 saat boyunca ekstre edilmesidir.
3. 3. Istem l°e göre yöntem olup özelligi, bahsi geçen mantar ekstresinin, mantar tozuna su eklenerek elde edilen agirlik olarak %5-10°luk ekstresi olmasidir.
4. 4. Istem 1`e göre yöntem olup özelligi, bahsi geçen jel yapici ajan olarak Karbopol hidroksi propil selüloz, hidroksi propil inetil selüloz, etil selüloz, hidroksi etil selüloz, propil selüloz, karregeen, agar, kitozan, hyalüronik asit, pektin, jelatin,nisasta aljinik asit, sodyum aljinat, potasyum alginat, amonyum alginat, kalsiyum alginat,guar zamki, ksantan zamki, kollajen ve yumurta beyazi içeren gruptan en az birinin seçilmesidir.
5. 5. Istein lle göre yöntem olup Özelligi, bahsi geçen jel yapici ajanin, kanama durdurucu etkili jelin agirlik olarak %1-2,si oraninda olmasidir.
6. 6. Istem '1 'e göre yöntem olup özelligi, bahsi geçen mantar ekstresinin, kanama durdurucu etkili jelin agirlik olarak %2-5”i oraninda olmasidir.
7. 7. Istem 1”e göre yöntem olup özelligi, bahsi geçen pH degistirici ajan olarak trietanolamin, 0,1 N sodyum hidroksit çözeltisi, piridin, kalsiyum karbonat magnezyum karbonat, kalsiyum hidroksit, kalsiyum bikarbonat, magnezyum bikarbonat ve sodyuin tetra borat içeren gruptan en az birinin seçilmesidir.
8. 8. Istem 1,e göre yöntem olup özelligi, bahsi geçen mantar ekstresi-jel yapici ajan karisimi üzerine pH degistiricl ajanin pH 5- 5,5 oluncaya kadar eklenmesidir.
9. 9. Istem l°e göre yöntemle elde edilen ürün olup özelligi, en az bir etkin madde ve en az üç
10. 10. Istem 9°a göre ürün olup özelligi, bahsi geçen etkin maddenin Fomes Fomentarius (kaV mantari) ekstresi olmasidir.
11. 11. Istem 9”a göre ürün olup özelligi, bahsi geçen yardimci maddelerin su, karbopol (karbomer) ve trietanoiamin olmasidir.
12. 12. Istem 1”e göre yöntemle elde edilen ürün olup özelligi, bahsi geçen kanama durdurucu etkili jelin içerisinde agirlik olarak %2-5 oraninda Fomes Fomentarius (kav mantari) ekstresi, agirlik olarak %1-2 oraninda jel yapici ajan ve agirlik olarak %93-97 oraninda su içermesidir.