TARIFNAME Teleskobik Direk Sistemi Teknik Alan Bulus, teleskobik direkler ile ilgilidir. Bulus özellikle, asgari hacimde yer kapladigi kapali konumda olabilen ve üzerinde bulunan cismin çikabilecegi azami yüksekligi ile açik konumda olabilen teleskobik direkler ile ilgilidir. Teknigin Bilinen Durumu Nesneleri yukariya tasimak için teleskobik direk Sitemleri kullanilmaktadir. Teleskobik direk sistemleri, direk üzerinde bulunan bir cismi tek eksende (genellikle yukari ve asagi yönde) hareket ettirebilmek adina kullanilmaktadir. Tasinan nesne, bir kamera, anten veya akla gelebilecek herhangi bir materyal olabilmektedir. Teleskobik direkler, kapali ve açik olmak üzere iki temel konumda olabilmektedir. Kapali konum, asgari hacimde yer kaplamayi temsil etmekte; açik konum üzerinde bulunan cismin çikabilecegi azami yüksekligi temsil etmektedir. Mevcut uygulamalarda, teleskobik direkler üzerindeki cismi hareket ettirmek amaci ile kullanilmaktadir. Kapali bir sistemin, açilarak yükselmesi prensibiyle çalistigi için bu tarz sistemler büyük oranda iç içe geçen borularin hareket etmesi ile çalismaktadir. Söz konusu borular farkli çapta ve ikiden az olmamak sartiyla, statik olarak güvenli olacak ölçüde maksimum yükseklige erisebilecek adetlerden olusabilmektedir. Bahsi geçen borular çelik, alüminyum, kompozit veya farkli bir malzemeden üretilebilmektedir. Mevcut uygulamalarda kullanilan teleskobik direklerde birbirinden farklilik göstermektedir. Uygulamada en sik karsilasilan durum, bahsi geçen borularin azami yükseklige ulastiklarinda kilit adi verilen ve otomatik veya manuel olacak sekilde mekanik bir yapi vasitasiyla birbirlerine kenetlenmesi ve bu sayede sabit kalmasidir. Ancak bu kilitler toz, toprak vs. gibi sebeplerden dolayi bozulabilmektedir. Teleskobik direklerin bazilari kötü hava sartlarinda daha iyi performans göstermekte, bazilari daha agir yükleri kaldirip indirebilmektedir. Farkli tasarimlar agirlikli olarak farkli ariza mekanizmalara tabi tutulmaktadir. Kilitlerin tutmamasi veya birakmamasi, çevreden kum, toz ve baska parçaciklarin girmesiyle birlikte mekanizmanin takilmasi ve asiri rüzgarli hava sartlari altinda direklerin yamulmasi ya da kirilmasi problemleri yasanmaktadir. Bu ariza mümkün oldukça indirgemek adina degisik çalismalar yapilmaktadir. Yukarida bahsedilen sorunlari çözmek adina bazi yapilanmalar ortaya konulmustur. Ornegin, geçerken ya da açik pozisyondan kapali pozisyona geçerken düsme yapmayan, ses çikarmayan, kapali pozisyonda hareket halinde iken birbirlerinden ayrilmayan, insan müdahalesi ya da herhangi bir ayri güç kaynagi gerektirmeyen, en az bir dönme elemani, içi bos bir teleskobik eleman, içi bos bir ara teleskobik eleman, ara teleskobik elemana dogru uzanan birincil çikinti, en az bir dayama gövdesi, en az bir kilit mekanizmasi, en az bir kilit dili ve ara teleskobik elemani yukari dogru hareket ettiren en az bir ikinci çikinti içeren güvenilir bir teleskobik direk ortaya konulmustur. Ancak söz konusu patentte teleskobik diregin kurulum ve sökümü kolay olmamaktadir. EP2147174Bl numarali patent basvurusunda ise, en az bir veya daha fazla teleskobik eklem içeren bir teleskobik direk; bir teleskobik eklem, bir bölümün diger bölüm içine girebildigi sekilde boyutlandirilan iki teleskobik bölümden olusan, bir teleskobik eklemdeki iki komsu teleskobik bölümün her biri arasinda bu komsu teleskobik bölümleri birbirinden uzaga iten en az bir aktüatör içeren, bu aktüatörler teleskobik eklemlerin iç tarafina yerlestirilip ve iç çevresinde hizalanarak aktüatörlerin yerlestirilmesi ile çesitli avantajlar elde edildigi ve aktüatörler korunakli bir yerde saglanarak, aktüatörler teleskobik direk katlandiginda birbiri ile örtüsen uzunluklar ile tasarlanmistir. Ancak söz konusu bulusta da açik pozisyon ve kapali pozisyonlara getirilmesi oldukça zordur. Bu durum nakliye problemini de beraberinde getirmektedir. DE361181O numarali patent basvurusunda ise Merkezi olarak düzenlenmis disli bir mil tahrikine sahip genisletilebilir teleskobik direk ortaya konulmustur. Söz konusu patentte kilitler tamamen iptal edilmistir. Bulusta her hangi bilyeli sistemin kirlenmesiyle birlikte direkt temasta olan iki kademede bir sikisma gerçeklesmektedir. Bu sikismanin devaminda diger dogrudan bagli olmayan direkler fonksiyonlarini korumaya devam etmekte yani acil durumlarda bu tasarim fonksiyonuna kismen olarak devam edebilmektedir. Ancak tozun, topragin vs. bilyelerin arasina girmesiyle birlikte kaçinilmaz ve kalici mekanik hasarlar yasanmakta ve bu nedenle teleskobik direkler yeniden komple kapali vaziyete geçememektedir. Bu durum ayni zamanda bir lojistik soruna yol açabilmektedir. Bunlarin disinda bu bilyeli yatak sisteminin tasarimi ve imalati zor ve pahalidir. Direklerin iç içe kurulmasi için çok hassas isçilige ihtiyaç duyulmaktadir. Sonuç olarak, tüm bu sorunlar ilgili teknik alanda bir gelistirme yapmayi zorunlu kilmistir. Bulusun Kisa Açiklamasi Mevcut bulus, açik konumda ve kapali konumda durabilen teleskobik direkler ile ilgilidir. Bulusun ana amaci, `üretimi basit, kurulum ve söküm'i'i kolay, güvenilirligi oldukça yüksek ve çok kisa sürede ve çok kolay bir biçimde açik konumda ve kapali konumda gelebilen bir teleskobik direk ortaya koymaktadir. Bulusun bir diger amaci, kapali pozisyonda nakliye problemi olmadan kolayca tasinabilen bir teleskobik direk ortaya koymaktadir. Bulusun bir diger amaci, toz toprak ve kire karsi çok daha korunakli bir teleskobik direk ortaya koymaktadir. Bulusun bir diger amaci, herhangi bir sikisma durumunda kapali pozisyona gelmede zorluk yasanmayan bir teleskobik direk ortaya koymaktadir. Yukarida bahsedilen ve asagidaki detayli anlatimdan ortaya çikacak tüm amaçlari gerçeklestirmek 'üzere mevcut bulus, 'üretimi basit, kurulum ve sökümü kolay, güvenilirligi oldukça yüksek ve çok kisa sürede ve çok kolay bir biçimde açik konuma ve kapali konuma gelebilecek sekilde, açilirken teleskobik olarak uzayan ve kapanirken iç içe geçecek özellikte birinci boru ve ikinci boru olmak 'üzere en az iki adet iki boru içeren bir teleskobik direktir. Bulusa ait tüm özellikler ve avantajlar asagida verilen sekiller ve bu sekillere ait atiflardaki detayli açiklamalarla net anlasilip, degerlendirmelerin yapilan açiklamalar ve sekillerin göz Sekillerin Kisa Açiklamasi Sekil 1, bulusun genelinin kesit görünümüdür. Sekil 2, bulusun alt bölgesinin kesit görünümüdür. Sekil 3, bulusun 'üst bölgesinin kesit görünümüdür. Sekillerde Verilen Referans Numaralari 11 Birinci Vidali mil 12 Ikinci Vidali mil 13 Üçüncü Vidali mil 14 Dördüncü vidali mil Besinci vidali mil 21 Birinci somun 22 Ikinci somun 23 Üçüncü somun 24 Dördüncü somun Besinci somun 31 Birinci flans takimi 32 Ikinci Flans takimi 33 Üçüncü flans takimi 34 Dördüncü flans takimi 41 Birinci boru 42 Ikinci Boru 43 Üçüncü boru 44 Dördüncü boru 45 Besinci boru 51 Birinci vidali mil yataklama 54 Dördüncü kademe alt yataklama 55 Besinci kademe alt yataklama 61 Birinci stoper 62 Ikinci stoper 63 Üçüncü stoper 64 Dördüncü stoper 65 Besinci stoper 70 Faydali yük platformu Bulusun Detayli Açiklamasi Bulus, üretimi basit, kurulum ve sökümü kolay, güvenilirligi oldukça yüksek ve çok kisa sürede ve çok kolay bir biçimde açik konuma ve kapali konuma gelebilecek sekilde, açilirken teleskobik olarak uzayan ve kapanirken iç içe geçecek özellikte birinci boru (41) ve ikinci boru (42) olmak üzere en az iki adet iki boru içeren bir teleskobik direktir. Söz konusu teleskobik direk o bir motor ile tahrik edilen sürüs hattinda, zincir disli üzerinden geçerek borularin yükseltilmesini saglamak üzere motor çikis mili üzerinden gelen torkun aktarildigi birinci vidali mil (11), o birinci boru (41) ile birinci vidali milin (11) birbirlerine irtibatini saglayan birinci - birinci somunun (21), birinci vidali milden (11) almis oldugu hareketi birinci boruya (41) aktaran birinci flans takimi (31), o sisteme gelen eksenel yüklerin tasinmasi için birinci vidali milin (11) yataklanmasini saglayan, birinci vidali mil yataklama (51), - birinci vidali mil (11) üzerinde hareket eden birinci somunun (21) hareketini durduran birinci stoper (61), - teleskobik diregin en üst ucunda yükseltilmesi istenilen ürünün baglantisinin gerçeklestirildigi faydali yük platformu (70), içermektedir. Sekil 1'de genel görünümü verilen bulus, ana hatlari ile iç içe geçen borulardan olusmaktadir. Bulusta tercihen birinci boru (41), ikinci boru (42), üçüncü boru (43), dördüncü boru (44) ve besinci boru (45) olmak üzere bes boru kullanilmaktadir. Bulusun alternatif yapilarinda boru sayisi daha az veya daha çok olabilmektedir. Borularin çaplari kaldirilacak ürünün agirligina göre degiskenlik gösterebilmektedir. Teleskobik direk sistemi ile agir nesneler kaldirilacagi zaman borularin çaplari daha büyük, hafif nesneler kaldirilacagi zaman borularin çaplari daha küçük olmaktadir. Teleskobik direk açik konum ve kapali konumda olabilmektedir. Teleskobik direk kapali konumda oldugunda borular iç içe geçmekte; açik konumda oldugunda ise, borular teleskobik bir biçimde birbirleri içerisinden yukariya dogru uzatilmaktadir. Borularin hareketleri vidali mil (11) ile saglanmaktadir. Birinci borunun (41) hareketi birinci vidali mil (11) ile, ikinci borunun (42) hareketi ikinci vidali mil (12) ile, üçüncü borunun (43) hareketi üçüncü vidali mil ile (13), dördüncü borunun (44) hareketi dördüncü vidali mil (14) ile, besinci borunun (45) hareketi besinci vidali mil (15) ile saglanmaktadir. Birinci boru (41) ile birinci vidali mil (11) birbirilerine birinci somun (21) ve birinci flans takimi (31) ile baglanmaktadir. Birinci vidali mil (11) hareketini kendisine bagli birinci somuna (21) aktararak birinci somunu (21) dbndürmektedir. Birinci somunun (21) birinci boruya (41) irtibatini birinci flans takimi (31) saglamaktadir. Birinci somun (21), birinci vidali milden (11) almis oldugu hareketi birinci flans takimi (31) ile birinci boruya (41) aktarmaktadir. Ikinci vidali mil (12) hareketi, ikinci somun (22) ile ikinci boruya (42), üçüncü vidali mil (13) hareketi, üçüncü somun (23) ile üçüncü boruya (43), dördüncü vidali mil (14) hareketi, d'ordüncü somun (24) ile dördüncü boruya (44) ve besinci vidali mil (15) hareketi ise besinci somun (25) ile besinci boruya (45) aktarilmaktadir. Ikinci somun (22) ile ikinci boru (42) arasindaki irtibat ikinci flans takimi (32) ile, üçüncü somun (23) ile üçüncü boru (43) arasindaki irtibat üçüncü flans takimi (33) ile, dördüncü somun (24) ile dördüncü boru (44) arasindaki irtibat dördüncü flans takimi (34) ile saglanmaktadir. Sekil 2iye atfen, birinci boru (41), ikinci boru (42), üçüncü boru (43), dördüncü boru (44) ve besinci borunun (45) hareketlerinde vidali mil torklarinin sadece kendisi ile irtibatli borunun hareketi için kullanilmasini saglamaya yönelik olarak, vidali mil ile somun arasinda birinci vidali mil yataklama (51) elemani kullanilmaktadir. Ikinci vidali mil (12) ile ikinci boru (42) arasinda ikinci kademe alt yataklama, üçüncü vidali mil (13) ile üçüncü boru (43) arasinda üçüncü kademe alt yataklama (53), dördüncü vidali mil (14) ile dördüncü boru (44) arasinda dördüncü kademe alt yataklama (54) ve besinci vidali mil (15) ile besinci boru (45) arasinda besinci kademe alt yataklama bulunmaktadir. Kademe alt yataklamalar radyal rulmandir. Kademe alt yataklamalar, somunun hareketinin kolaylastirilmasini ve parçalar hareket ederken bu somunun bosta dönmesini saglamaktadir. Kademe alt yataklamalar sayesinde birinci kademenin hareketinde tork sadece birinci kademede kullanilmaktadir. Bu sebeple kurs tamamlandiginda söz konusu kademe bos dönerek tork ihtiyaci bulunmadan diger kademelere hareket iletilmektedir. Sisteme gelen eksenel yüklerin tasinmasi için ise birinci vidali milin (11)yataklanmasi birinci vidali mil yataklama (51) ile gerçeklestirilmektedir. Birinci vidali mil yataklama (51) egik bilyeli rulmandir. Sekil 3'e atfen, birinci vidali mil (11) üzerinde hareket eden birinci somunun (21) hareketini durdurmak amaciyla birinci stoper (61) kullanilmaktadir. Birinci vidali milin (11) üst yüzeyi, birinci stopere (61) geldiginde hareketi sonlandirilmaktadir. Benzer sekilde ikinci vidali milin (12) hareketi ikinci stoper (62) ile, üçüncü vidali milin (13) hareketi üçüncü stoper (63) ile, dördüncü vidali milin (14) hareketi dördüncü stoper (64) ile ve besinci vidali milin (15) hareketi besinci stoper (65) ile sonlandirilmaktadir. Teleskobik diregin en üst ucunda ise faydali yük platformu (70) bulunmaktadir. Faydali yük platformuna (70) yükseltilmesi istenilen ürünün baglantisi gerçeklestirilmektedir. Teleskobik direk açildiginda en üst noktaya çikartilan ürün faydali yük platformu (70) sayesinde güvenli bir biçimde durabilmektedir. Yukarida anlatilan isiginda bulusun uygulamasi su sekilde gerçeklestirilmektedir. Bir motor ile (sekillerde gösterilmedi) tahrik edilen sürüs hattinda, motor çikis mili üzerinden gelen tork, zincir disli (sekillerde gösterilmedi) üzerinden geçerek birinci vidali mile (11) aktarilmaktadir. Birinci vidali mil (11), hareketi kendisine bagli birinci somun (21) üzerine aktararak, birinci somunu (21) döndürmeye baslamaktadir. Birinci somun (21) ile birinci boru (41) arasinda baglantiyi saglayan birinci flans takimi (31) ile birinci boru (41) yükselmeye baslamaktadir. Birinci vidali milin (1 1) üst yüzeyi, birinci stopere (61) geldiginde hareketini sonlandirmaktadir. Böylece ikinci vidali mil (12) harekete baslamaktadir. Ikinci vidali mil (12), hareketini kendisine bagli ikinci somun (22) üzerine aktararak ikinci somunu (22) döndürmeye baslamaktadir. Ikinci somun (22) ile ikinci boru (42) arasinda baglantiyi saglayan ikinci flans takimi (32) ile ikinci boru (42) yükselmeye baslamaktadir. Ikinci vidali milin (12) üst yüzeyi, ikinci stopere (62) geldiginde hareketi sonlandirilmaktadir. Böylece üçüncü vidali mil (13) harekete baslamaktadir. Üçüncü vidali mil (13) hareketini kendisine bagli üçüncü somun (23) üzerine aktararak üçüncü somunu (23) döndürmeye baslamaktadir. Üçüncü somun (23) ile üçüncü boru (43) arasinda baglantiyi saglayan üçüncü flans takimi (33) ile üçüncü boru (43) yükselmeye baslamaktadir. Üçüncü vidali milin (13) üst yüzeyi, üçüncü stopere (63) geldiginde hareketi sonlandirilmaktadir. Böylece dördüncü vidali mil (14) harekete baslamaktadir. Dördüncü vidali mil (14) hareketini kendisine bagli dördüncü somun (24) üzerine aktararak dördüncü somunu (24) döndürmeye baslamaktadir. Dördüncü somun (24) ile dördüncü boru (44) arasinda baglantiyi saglayan dördüncü flans takimi (34) ile dördüncü boru (44) yükselmeye baslamaktadir. Dördüncü vidali milin (14) üst yüzeyi, dördüncü stopere (64) geldiginde hareketi sonlandirilmaktadir. Böylece besinci vidali mil (15) harekete baslamaktadir. Besinci vidali mil (15), hareketini kendisine bagli besinci somun (25) üzerine aktararak besinci somunu (25) döndürmeye baslamaktadir. Besinci somun (25) ile besinci boru (45) arasinda baglantiyi saglayan Civata ile besinci boru (45) yükselmeye baslamaktadir. Besinci vidali milin (15) üst yüzeyi, besinci stopere (65) geldiginde hareketi sonlandirilmaktadir. Böylece faydali yük platformu (70) maksimum yükseklige ulasmis olmaktadir. Sistem son kademe hariç her kademede vidali miller ve somunlar arasinda radyal rulmanlar ile yataklanmistir. Bu yataklanma sayesinde birinci kademenin hareketinde tork sadece birinci kademede kullanilmaktadir. Stroke tamamlandiginda söz konusu kademe bos dönerek tork ihtiyaci bulunmadan diger kademelere hareket iletilmektedir. Sonuç olarak bulus ile, üretimi basit, kurulum ve sökümü oldukça kolay, güvenilirligi oldukça yüksek ve çok kisa sürede ve çok kolay bir biçimde açik ve kapali konuma gelebilen bir teleskobik direk ortaya konulmaktadir. Sistem üzerinde gösterilmeyen yataklama elemanlarinin sürtünmesine bagli olarak sistemin çalisma sirasi degismektedir. TR TR TR