TARIFNAME Rezervasyonlu otopark sistemi ve yöntemi Teknik Alan Bulus, otoparklarin etkin ve verimli kullanilmalarini saglayacak, araç park yerlerinin sinirli oldugu bölgelerde sürücülere uygun park yeri bulmalarinda yardimci olacak ve sürücüleri uygun park yerlerine yönlendirerek zaman ve akaryakit tasarrufu saglayacak otopark sistemi ve yöntemi ile ilgilidir. Bulus özellikle, otoparklarda çogu zaman atil durumda olan abonelere ayrilmis park yerlerinin bos olduklari süre boyunca çevrimiçi satisa açilmasini saglayan rezervasyonlu otopark sistemi ve sisteme iliskin yöntem ile ilgilidir. Teknigin Bilinen Durumu Otoparklar için gelistirilmis; isaret ve isaretçiler ile sürücülerin yönlendirilmesinden, özel uygulama bildirimlerine kadar birçok sistem mevcut teknikte yer almaktadir. Benzer amaçlarla gelistirilmis mobil uygulamalarin hemen hemen tamami, kullanicinin, sadece uygulama hizmeti verilen bölgedeki otoparklari harita üzerinde görüntülemesine ve otoparklarla ilgili bazi bilgilere (adres, telefon, web sitesi, açilis-kapanis saatleri, ücret tarifesi, vb.) ulasmasina olanak saglamaktadir. Bu uygulamalarin bir bölümü kendi sistemlerine üye olan otoparklardaki bos araç park yeri sayisini gerçek zamanli olarak göstermekte, bir kismi ise kendi sistemlerine üye olan otoparklarda kullanicilarin araçlari için çevrimiçi park yeri rezervasyonu yapmasini saglamaktadir. Ancak, rezervasyona açik araç park yeri sayilari son derece sinirlidir ve genel talebi karsilamaktan ve sehir genelinde beklenen faydayi yaratmaktan çok uzaktir. Mevcut teknikte yer alan TR2013/06794 numarali basvuru, her türlü otoparkta aracin bos yer bulmak için otopark içinde dolanarak vakit ve yakit kaybinin önüne geçmesini saglayan otopark ve yönlendirme otomasyon sistemi ile ilgilidir. Sistem kuruldugu otopark içerisinde sürücüleri uygun park yerlerine isikli isaretçiler ile yönlendirmektedir.Böylece yakit ve zaman tasarrufu saglamaktadir ancak bu sistemin fonksiyonel hale gelmesi için mevcut otoparkta yer olmasi zorunlulugu bulunmaktadir, Ayrica sürücünün bos otopark bulmasini ve park yerini rezerve etmesini saglayacak bir özelligi bulunmamaktadir. Sonuç olarak yukarida anlatilan olumsuzluklardan dolayi ve mevcut çözümlerin konu hakkindaki yetersizligi nedeniyle ilgili teknik alanda bir gelistirme yapilmasi gerekli kilinmistir. Bulusun Amaci Bulus, mevcut durumlardan esinlenerek olusturulup yukarida belirtilen olumsuzluklari çözmeyi amaçlamaktadir. Bulusun ana amaci, otoparklarda çogu zaman atil durumda olan abonelere ayrilmis park yerlerinin de bos olduklari süre boyunca çevrimiçi satisa açilmasini saglamaktir. Bulusun diger bir amaci, otopark isletmelerinin otoparklarini gerçek zamanli verileri kullanarak daha verimli isletmelerini, doluluk oranlarini optimize etmelerini ve gelirlerini arttirmalarini saglamaktir. Bulusun diger bir amaci, sürücülerin park yeri arayisini azaltarak bu nedenle olusan trafik sikisikligi ve hava kirliligini azalmaktir. Bulus ile birlikte, otoparklar etkin ve verimli kullanilacak, araç park yerlerinin sinirli oldugu bölgelerde sürücülere uygun park yeri bulmalarinda yardimci olunacak ve sürücüler uygun park yerlerine yönlendirerek zaman ve akaryakit tasarrufu saglanacaktir. Bulusun yapisal ve karakteristik özellikleri ve tüm avantajlari asagida verilen sekiller ve bu sekillere atiflar yapilmak suretiyle yazilan detayli açiklama sayesinde daha net olarak anlasilacaktir ve bu nedenle degerlendirmenin de bu sekiller ve detayli açiklama göz önüne alinarak yapilmasi gerekmektedir.Bulusun Anlasilmasina Yardimci Olacak Sekiller Sekil 1, bulusa konu olan otopark sisteminin tercih edilen yapilanmasinin sematik görünümüdür. Çizimlerin mutlaka ölçeklendirilmesi gerekmemektedir ve mevcut bulusu anlamak için gerekli olmayan detaylar ihmal edilmis olabilmektedir. Bundan baska, en azindan büyük ölçüde özdes olan veya en azindan büyük ölçüde özdes islevleri olan elemanlar, ayni numara ile gösterilmektedir. Parça Referanslarinin Açiklamasi Mobil cihaz Erisim cihazi Sistem sunucusu Veritabani Kontrol sistemi .1 Karekod okuyucu .2 Plaka okuyucu .3 OGS/HGS okuyucusu Bulusun Detayli Açiklamasi Bu detayli açiklamada, bulusun tercih edilen yapilanmalari, sadece konunun daha iyi anlasilmasina yönelik olarak ve hiçbir sinirlayici etki olusturmayacak sekilde açiklanmaktadir. Bulusun ortaya konma amaci; otoparklarin etkin ve verimli kullanilmalarini saglamak, araç park yerlerinin sinirli oldugu bölgelerde sürücülere uygun park yeri bulmalarinda yardimci olmak ve sürücüleri uygun park yerlerine yönlendirerek zaman ve akaryakit tasarrufu saglamaktir. Ozellikle araç park yerlerinin sinirli oldugu bölgelerde sürücülerin uygun park yeri bulmalarini saglamak üzere otoparklarda çogu zaman atil durumda olan abonelere ayrilmis park yerlerinin bos olduklari süre boyunca çevrimiçi rezervasyonunu yapan bir otopark sistemi ve buna iliskin bir yöntem ortaya konmustur. Sistem temel olarak; mobil uygulamanin yüklenebildigi vei'veya web arayüzüne erisebilen mobil cihazlar (1), web arayüzüne erisebilen erisim cihazi (2), yönetici konumundaki sistem sunucusu (3), otopark kismindaki kontrol sistemi (5) ve sistem sunucusuna (3) bagli bir veritabanindan (4) meydana gelmektedir. Sekil 1, bulusun unsurlari arasindaki genel baglanti semasini göstermektedir. Bulutta barindirilan (Cloud Hosting) sistem sunucusu (3), kullanicilara ve otopark yetkililerine çevrimiçi uygulama/web hizmeti veren, otopark sisteminde yer alan unsurlar arasindaki iletisimi ve veri alisverisini saglayan, veritabanina (4) veri kaydeden ve veritabanindan (4) veri okuyan ana y'onetim birimidir. Sistem sunucusu (3) ayrica uygulama/web arayüzünde gösterilen otopark bilgilerini ve bos park yeri sayisini günceller, park yeri rezervasyonu sonrasinda kullanicinin hesabinda kayip bilet tutarinca parayi bloke eder, park bedelini araç giris/çikis saatlerine ve otopark tarifesine göre hesaplayarak bloke edilen paradan çeker. Para bloke edildikten sonra otoparktaki bos park yeri sayisi bir azaltilir. Otopark abonelerinin iletisim bilgilerinin kayitli bulundugu bahsedilen veritabani (4), gönderilen giris/çikis saatlerini kaydeder, otopark sistemi kullanicilarinin kisisel, haberlesme, araç ve hesap bilgilerini tutar ve otoparklarin ücret tarifelerini saklar. Otoparklardaki bos/dolu park yerlerini ve sayilarini takip eden otopark kontrol sistemi (5), kullanicilarin kisisel ve araç bilgilerini sistem sunucusundan (3) alir ve otopark giris/çikislarini kontrol eder. Rezervasyon ile gelen araçlar otopark girisinde ve çikisinda kontrol sistemi (5) yardimiyla dogrulanarak yine kontrol sistemi (5) tarafindan giris/çikis onayi verilir ve aracin giris/çikis saatleri veritabanina (4) gönderilir. Otoparka rezervasyon ile gelen araçlari dogrulamak 'üzere araç giris ve çikislarinda konumlandirilan; - rezervasyon islemi ile birlikte sistem sunucusundan (3) kullanicinin mobil Cihazina (1) kisiye özel olarak gönderilen karekodun okutuldugu karekod okuyucusuna (5.1) ve/veya 0 araç plakasini okuyan kamerali plaka okuyucusuna (5.2) ve/veya - araç üzerindeki OGS/HGS cihazini tarayan OGS/HGS okuyucusuna (5.3) sahip kontrol sistemi (5), okunan/taranan bilgiler ile veritabaninda (4) kayitli tutulan verileri karsilastirir ve eslesme durumunda araç geçisine izin verir.Sisteme üye olan otoparklardan birinde park yeri rezervasyonu yapan kullanici araciyla otopark giris/çikis noktasina geldiginde OGS/HGS okuyucu (5.3), aracin üzerindeki OGSIHGS cihazi ile kablosuz iletisime geçerek cihazin numarasini (ID) okur.Rezervasyonu yapan kullanicinin hesabinda kayitli olan numara ile eslesme olmasi halinde aracin otoparka giris/çikisina izin verilir. Plaka tanima teknolojisine sahip kamerali plaka okuyucusu (5.2) da benzer sekilde kullanicinin kayitli plakasini kontrol Kullanicilar, mobil cihazlari (1) vasitasiyla sistemin uygulama/web arayüzüne eriserek; sisteme kayitli otopark bilgileri ile beraber otopark yerlerini harita üzerinde görebilir ve anlik olarak bos park yeri sayisini takip edebilir. IOS, Android gibi bir isletim sistemine ve internet erisimine sahip mobil cihaz (1), içerisinde yüklü bulunan uygulama veya eristigi sistem web arayüzü ile kullanicilarin, park yeri rezervasyonu ve kredi kartindan sistem sunucusunda (3) tanimli hesabina para aktarimi islemlerini yapabilmesini saglar. Mobil cihaz (1), yukarida bahsedilen özelliklere sahip akilli telefon, tablet bilgisayar vb. bir akilli cihazdir. Sisteme kayitli otopark yetkililerinin ve erisim izni olan kisilerin sistemin uygulama/web arayüzüne erismesini saglayan erisim cihazi (2) ise otoparktaki bos park yeri sayisinin, rezervasyonlarin ve gelir durumunun gerçek zamanli olarak takip edilebilmesini saglar.Erisim cihazi (2) ile otopark abonelerine kullanmadiklari zaman araliklarinda yerlerini kiraya açma sorgusu gönderilebilir ve satisa açik normal/abone park yerlerinin sayisi degistirilebilir. Erisimi cihazi (2) da mobil cihaz (1) özelliklerine sahip bir elektronik cihazdir. Bahsedilen sistem tarafindan gerçeklestirilen ve bulusa konu olan yöntem ise asagidaki islem adimlarindan meydana gelmektedir: o kullanicilarin, sisteme üye olan otoparklarin kontrol sistemleri (5) tarafindan sistem sunucusuna (3) aktarilan gerçek zamanli bos park yeri sayisini ve otoparkin detayli bilgilerini (ad, adres, telefon, web sitesi, açilis-kapanis saatleri, ücret tarifesi, kredi karti ile ödeme kabul edip etmedigi, oto yikama hizmeti olup olmadigi, elektrikli araç sarj istasyonu olup olmadigi, engelli araç park yeri olup olmadigi, LPG=Ii araç yeri olup olmadigi bilgisi) mobil cihazlarindan (1) harita üzerinde görüntülemesi, kullanicilarin mobil cihazlarindan (1) uygulama/web arayüzüne eriserek bulunduklari Iokasyondan seçtikleri bir otoparka gidis için harita üzerinde yol tarifi almasi, sisteme üye olan otoparklarin yetkililerinin, kontrol sistemi (5) tarafindan saglanan kendi otoparklarindaki giris-çikisi kontrollü tüm alanlarin doluluk durumlarini erisim cihazlarindan (2) gerçek zamanli olarak görüntülemesi, otopark yetkililerinin, erisim cihazlari (2) vasitasiyla kendi otoparklarindaki çevrimiçi satisa açik park yeri sayilarini güncellemesi, otoparklarda genel kullanima açik alanlarin dolmasi halinde, otopark abonelerine ayrilmis özel park alanlarinin, abonelerin onayi ile birlikte belirli bir süre için çevrimiçi satisa açilmasi için; vasitasiyla sistem sunucusu (3) üzerinden otopark abonesinin mobil cihazina (1) (SMS veya uygulama üzerinden) kiraya açma sorgusu göndermesi, 0:' abonenin 'Ozel park yerinin kiralanmasina izin vermesi durumunda, park yerinin kiralanmaya açilmasi, kullanicilarin sisteme üye olan otoparklar arasindan seçtikleri otoparklarda, seçtikleri gün ve saat araliginda, belirledikleri doluluk orani asildiginda uygulama tarafindan ve/veya SMS ile uyarilmasi, sisteme üye olan otoparklarin, kullanicilarinin haberdar olmak istedigi durumlarda (doluluk oraninin belirlenen seviyeyi asmasi, yer sayisinin belirlenen rakamin altina düsmesi vb.) erisim cihazlari (2) üzerinden e-posta ve/veya SMS ile anlik bildirimler almasi, kullanicilarin kredi kartlariyla mobil cihazlari (1) üzerinden sistem sunucusunda (3) tanimli hesaplarina para aktarabilmesi, kullanicilarin, sisteme üye olan bir otoparkta araçlari için veritabaninda (4) kayitli hesaplarinda kayip bilet tutarinca para bloke edilerek abone vei'veya normal park alanini kiralamasi, kullanicinin veritabaninda (4) kayitli kisisel, haberlesme, araç ve hesap bilgilerinin otoparkin kontrol sistemi (5) ile paylasilmasi, kullanici araciyla ilgili otoparka geldiginde; 0:' kiralama sonrasinda mobil cihazina (1) kendisine 'Özel olarak gönderilen karekodu kontrol sisteminin (5) karekod okuyucusuna (5.1) okutmasi .;. kontrol sisteminin (5) kamerali plaka okuyucusu (5.2) tarafindan araç plakasinin okunmasi ve/veya okuyucusuyla (5.3) taranmasi, kontrol sisteminin (5), kullanicinin bos park alani kiralayan kisi oldugunu yukarida bahsedilen yöntemlerden bir veya birkaçini kullanilarak dogrulamasi durumunda, araç geçisine izin vermesi, aracin otoparka giris yaptigi saatin kontrol sistemi (5) tarafindan veritabanina (4) kaydedilmesi, kullanicinin otoparktan çikis yapmak istemesi durumunda; 0:› kontrol sistemi (5) tarafindan bahsedilen dogrulama yöntemlerinden biriyle araç çikisina izin verilmesi, °î° aracin otoparktan çikis yaptigi saatin kontrol sistemi (5) tarafindan 0:' giris/çikis saatlerine ve ilgili otoparkin `ücret tarifesine göre sistem sunucusu (3) tarafindan kullanim bedelinin hesaplanmasi ve kullanicinin hesabinda bloke edilen paradan tutarin çekilmesi, sisteme 'üye olan otoparklarin yetkililerinin, erisim cihazlariyla (2) uygulama/web arayüzünde geçmise dönük raporlamalar ve gelecege dönük analizler yapmasi, otoparklar hakkindaki detayli dinamik bilgilerin mesaj/bilgi panolarinda yayinlanmak üzere sistem sunucusu (3) tarafindan uygulama/web arayüzünden erisilebilir olarak belediye ve otopark isletmecileri ile paylasilmasi. TR