TR201517733A2 - Taşitlarda lasti̇k basinci i̇çi̇n bi̇r öneri̇ si̇stemi̇ - Google Patents

Abstract

Bu buluş, zemin ile taşıt tabanının zemine bakan tarafı arasındaki mesafeyi ölçmek üzere en az iki mesafe algılama biriminin(11, 21, 31, 41) ölçtüğü mesafelerin(hf1, hf2, hf3, hf4) ortalamalarına (yani ön/arka dingillerin zemine mesafelerine) göre her bir tekerleğe(T) düşen ağırlığın anlık olarak hesaplanması ve hesaplanan bu ağırlıktan her bir lastikte olması gereken basıncın anlık olarak hesaplanması ve sürücüye önerilmesi amacıyla görüntülenmesi için bir lastik basıncı öneri sistemi(10) ile ilgilidir.

Description

TARIFNAME TASITLARDA LASTIK BASINCI IÇIN BIR ÖNERI SISTEMI Bulusun ilgili oldugu teknik alan Bu bulus, tasitlarda olmasi gereken lastik basinçlarini hesaplayip görüntüleyen bir sistem ile Önceki teknik Binek otomobillerden kamyonlara kadar tüm lastik tekerlekli tasitlarda lastiklerin hava basinçlari tasitin kendi agirligi ve tasidiklari yüke uygun olarak ayarlanmalidir. Tasitin yanlis lastik basincina sahip olmasi tasitin sürüs, performans, konfor ve güvenligi ile lastik ömrünü olumsuz etkilemektedir.

Zamanla tasitin toplam agirliginin yüke bagli olarak degismesi sonucunda lastiklerde meydana gelen basinç düsmesiyle degisebilen veya zamanla baska sekillerde de degisebilen lastik basinçlarinin yeniden ayarlanmasi gerekmektedir. Bu durumda lastik basincinin ne olmasi gerektigini bildiren bir sisteme ihtiyaç olmaktadir. Çünkü sürücüler genellikle lastik basincindaki azalmayi gözle fark edilir bir dereceye gelince ya da lastikle yol arasindan gelen etkilesimdeki degisimi (ses, manevra zorlugu/kolayligi Vb.) fark edince lastik basincini yeniden ayarlama ihtiyaci duymaktadir. Yani lastik basincindaki degisimin fiziksel olarak hissedilebilir dereceye gelmesi gerekir ki bu da tehlikeli durumlara yol açabilmektedir.

Sürücüler gerekli basincin ne olacagi konusunda çogunlukla hassas davranmamaktadir.

Genellikle mevsim degisimleri ile birlikte lastik basinçlarinin degisimi gerekmektedir. Bununla beraber özellikle tasit yükünün artmasi/azalmasi halinde de lastik basinçlarinin degistirilmesi gerekmektedir. Ancak bu durum sürücüler tarafindan göz ardi edilmektedir. Çünkü bu durum, düzenli olarak degiskenlerin (örnegin dis ortam sicakligi, tasitin agirligi, yere olan mesafesi gibi) takibi ve bu degiskenlerden yola çikarak basinç hesaplama külfetini de beraberinde getirmektedir. Lastikte olmasi gereken basinç degeri mevsim, tasitin yükü gibi parametrelerle degistigi için sürücünün kendisi konuyla ilgili ve bilgi sahibi ise gereken basinç degerini tablolar kullanarak ve hesaplamalar yaparak bulabilmektedir. Dolayisiyla bunun için düzenli olarak zaman harcanmasi ve hesaplamalarla alakali bilgi sahibi olunmasi gerekmektedir. Ayrica otomobil üreticileri yüksüz tasit agirligi için lastik basinçlarini mevsimlere göre, temel olarak yaz ve kis mevsimleri için önermektedirler.

Bu sistemlerden biri olan EP0768193 numarali patent dokümaninda lastik basinci düsüklügü hesaplanmasi için bir sistemden bahsedilmektedir. Bu dokümanda lastik basincindaki degisiklik, tekerleklerin birbirleri arasindaki iliskilerine göre hesaplanmaktadir. da lastigin hava basincini takip için bir cihaz ve yöntemden bahsedilmektedir.

Teknigin bilinen durumunda yer alan bir diger FR2545225 nuinarali patent dokümanindaki Sistein ise tasitin daha önceden belirlenen bir yükseklik degeriyle inesafe sensörlerinin hesapladigi degeri karsilastirmaktadir.

Ancak teknigin bilinen durumunda yer alan sistemlerde, lastikler sartlara uygun olmayan bir basinçta olsa dahi lastiklerin ne kadar sisirilmesi/indirilmesi gerektigi ile ilgili durum yeteri kadar iyi hesaplanamamakta ve gereken basinç son kullanicinin yani sürücünün anlayacagi sekilde sürücüye iletilememektedir.

Bulusun kisa açiklamasi Bu bulusun amaci, tasitlarda olmasi gereken lastik basincinin hesaplanip sürücüye önerilmesinin gerçeklestirilmesidir.

Bulus konusu sistem: mesafe algilama birimleri vasitasiyla ölçtügü mesafelerden birtakim hesaplamalarla, olmasi gereken basinci hesaplamaktadir. Ayrica sicaklik algilama birimleri vasitasiyla da mevsimlere göre lastik basincindaki degisim ihtiyaci bulus konusu sistem tarafindan hesaplanmaktadir.

Bulusun önemli yönlerinden bir tanesi de mesafe algilama birimi çiktisinin farkli amaçlarla kullanilabilmesidir. Bu mesafe algilama birimleri araciligiyla tasittaki süspansiyon deplasmanlari, yalpa açisi ve yunuslama açisinin tespiti mümkün olmaktadir. Bu bilgiler tasit dinamigi ve kontrolüne dair birçok hesaplamada kullanilabilmektedir.

Bulusun ayrintili açiklamasi Sekillerin açiklamasi: Sekil 1: Tasitin alttan görünüsü olup, bulus konusu sistemin blok diyagramidir.

Sekil 2: Bulus konusu sistemin çalisma yöntemi adimlarini gösteren akis diyagramidir.

Sekillerdeki referanslarin açiklamasi: Bu bulusun amacina yönelik olarak ekli sekillerdeki parçalar tek tek numaralandirilmis ve harflendirilmis olup bu numaralarin ve harflendirmenin karsiligi asagida verilmistir.

. Lastik basinci öneri sistemi 21. 2. mesafe algilama birimi 31. 3. mesafe algilama birimi 41. 4. mesafe algilama birimi 12. Kontrol birimi 13. Gösterge birimi 14. Sicaklik algilama birimi hri: 1. mesafe algilama birimi(11) tarafindan ölçülen, zemin ile tasitin tabaninin zemine hiz: 2. mesafe algilama birimi(21) tarafindan ölçülen, zemin ile tasitin tabaninin zemine hizi: 4. mesafe algilama birimi(4l) tarafindan ölçülen zemin ile tasitin tabaninin zemine Bulusta zemin, tasitin üzerinde durdugu yerdir.

Söz konusu sistemi( 10) içeren tasitlarin ön tarafi, tasitta direksiyonun yani sürücü koltugunun oldugu taraftir. Tasit, bu ön tarafta bir ön dingil (aks) içermektedir. Tasitlarin arka tarafi ise arka koltuklarin veya fren lambalarinin oldugu taraftir. Tasit, arka tarafinda bir arka dingil içermektedir.

Bulus konusu sistem(10); tasitin ön tarafi ve/veya arka tarafinda tasit tabaninin zeinine bakan tarafina yerlestirilen en az bir mesafe algilama birimi(1 l, 21, 31, 41), bir kontrol birimi(12) ve olmasi gereken lastik basincini sürücüye Öneren bir gösterge birimi(13) içermektedir. Tercih edilen uygulamada sistem(10), zemin ile tasit tabaninin zemine bakan tarafi arasindaki mesafeyi ölçmek üzere mesafe algilama birimi(11, 21, 31, 41) içermektedir.

Bulus konusu sistemin(lO) bir uygulamasinda, sistemin(lO) içerdigi mesafe algilama tasit tabaninin zemine bakan tarafi arasindaki mesafeyi ölçmektedir. Tercih edilen bir Mesafe algilama birimleri(l l, 21, 31, 41) bulusun tercih edilen bir baska uygulamasinda, tasit tabaninin zemine bakan tarafindaki ön ve arka köselere ikiser tane olacak sekilde toplam dört tane yerlestirilmektedir. Mesafe algilama birimleri(l l, 21, 31, 41) tasit tabaninin zemine bakan kisminda ve tercihen tekerleklerin(T) civarinda konumlandirilmaktadir. 1. ve 2. mesafe algilama birimleri(11, 21) bulusun tercih edilen uygulamasinda sistemin( 10) ön tarafinda tasitin zemine bakan tarafinda konumlandirilmistir. Ön tarafta yer alan mesafe algilama birimleri(11, 21) tercihen birbirlerine zit tarafta konumlandirilmistir. 3. ve 4. mesafe algilama birimleri(31,41) bulusun tercih edilen uygulamasinda sistemin(lO) arka tarafinda tasitin zemine bakan tarafinda konumlandirilmistir. Arka tarafta yer alan mesafe algilama birimleri(31, 41) tercihen birbirlerine zit tarafta konumlandirilmistir. Bulusun bir diger uygulamasinda mesafe algilama birimleri(l l, 21 , 31, 4l) tasitin zemine bakan tarafinda tasitin tabaninda ve birbirlerine göre zit pozisyonda konumlandirilmistir. Bulusun bir diger uygulamasinda bu birimler(l l, 21, 31, 41) ön ve arka olmak üzere tasit tamponunda ve tercihen tampoiiuii zemine bakan tarafinda konumlandirilabilmektedir.

Bulus konusu sistemin(lO) bir uygulamasinda, sistem(10) en az bir sicaklik algilama birimi(14) içerrnektedir. Bulusun tercih edilen uygulamasinda sicaklik algilama birimi(14) dis ortamin sicakligini ölçmektedir. Ek olarak, sicaklik algilama birimi(14) ölçtügü sicaklik bilgisini kontrol birimine(12) iletmektedir.

Bulus konusu sistemin(lO) bir uygulamasinda, sistemin(lO) içerdigi kontrol birimi(12) bir elektronik kontrol ünitesidir (ECU).

Bulus konusu sistem(lO) asagidaki yöntem(100) adiinlarina göre çalisacak sekilde adapte edilmekte ve sürücüye basinci düsük olan lastigi görüntüleyip buna göre gerekli olan basinci önermektedir: - Mesafe algilama birimleri( ll, 21, 31, 41) tarafindan hn, hfz, hf3, hf4 mesafelerinin ölçülmesi( l 0 l) - Alinan mesafe ölçümlerinin(hn, hm, hfg., hf4) kontrol birimine(l2) iletilmesi(102) - Koiitrol biriminin( 12) tasitin önünde konumlandirilan iki mesafe algilama biriminin(l 1, 21) ölçtügü mesafeleri (hffi hfz ile) ve tasitin arkasinda konumlandirilan iki mesafe algilama biriminin(3l, 41) ölçtügü mesafeleri (hf3`ü hf4 ile) karsilastirmasi ve bunlarin (hu-hiz farki ve hf3-hf4 farki) farkini almasi(103) - hri -hf2 farki ve/ veya hf3-l'lf4 farki önceden belirlenen bir degerden büyükse, basinci düsük olan lastigin hangisi oldugunun ve söz konusu lastik basincinin olmasi gereken degerinin gösterge birimine(l 3) yazilmasi(l 04) - hn-hrz ve hf3-hf4 farklari önceden belirlenen bir degerden küçükse, ön dingilin zemine olan mesafesinin ve arka dingilin zemine olan mesafesinin kontrol birimi( l 2) tarafindan hesaplanmasi(105) - hfl-hf2 ve hf3-hf4 farklari önceden belirlenen bir degerden küçükse, dingillerin zemine olan mesafelerinden yola çikilarak her bir tekerlek(T) basina düsen agirligin kontrol birimi( l 2) tarafindan hesaplanmasi( 106) - hn -l'lfz ve hf3-hf4 farklari önceden belirlenen bir degerden küçükse, agirlik-lastik basinci iliskisinden ön ve arka lastikler için olmasi gereken basinçlarin kontrol birimi(l2) tarafindan hesaplanmasi( 107) - hn-hrz ve hf3-hf4 farklari önceden belirlenen bir degerden küçükse, bu basinçlarin gösterge birimi( 1 3) ile sürücüye önerilmesi(108). göz önünde bulundurarak hfl-hfz farkini almaktadir. Ayrica hf3 ile hf4,ü göz önünde bulundurarak hf3-hf4 farkini almaktadir. 104. adimda hfi- hfz ve/Veya hf3-hf4 mesafeleri önceden belirlenen bir degerden büyükse tasit lastik basinci düsük olmaktadir. Dolayisiyla kontrol birimi( 12) hn -hfz veya hf3-l'lf4 farkini alarak lastik basincinin az olmasi veya lastigin patlak olmasi durumlarinda uyari vermektedir. Çünkü bu farklarin büyük olmasindan, tasitin ön ve/veya arka tarafindaki bir lastik basincinin çok düsük oldugu veya lastigin patlak oldugu anlasilmaktadir. Kontrol birimi(l2) hri ile hf2 arasindaki farki alarak bu fark önceden belirlenen bir degerden büyükse, basinci düsük olan lastik gösterge birimi(l3) tarafindan görüntülenmektedir. hn- hiz ve/veya hf3-l'lf4 mesafeleri önceden belirlenen bir degerden küçükse yöntem(100) 105. adim ile devam etmektedir. 105. adimda hn ile hf2 arasindaki farkin küçük olmasi durumunda, ön taraftaki iki mesafe algilama biriminden(1 1, 21) elde edilen mesafe bilgilerinin(hn , hfz) aritmetik ortalamasi kontrol birimi( 12) tarafindan hesaplanmaktadir. Benzer sekilde 1113 ile hizi arasindaki farkin küçük olmasi durumunda, arka taraftaki iki mesafe algilama biriminden(31, 41) elde edilen mesafe bilgilerinin(hf3, hic-4) aritmetik ortalamasi kontrol birimi(12) tarafindan hesaplanmaktadir.

Kontrol birimi(12) hfl ile hdnin aritmetik ortalamasini ön dingilin zemine olan mesafesi olarak kabul etmektedir. Benzer sekilde hirs ile hf4°ün aritmetik ortalamasini da arka dingilin zemine olan mesafesi olarak kabul etmektedir. 106. adimda bahsi geçen hesaplamada, daha önceden Ölçülen mesafelerin(hf-i, ha, ha, hizi) ortalamalarina (yani ön/arka dingillerin zemine mesafelerine) göre tek bir tekerlege(T) düsen agirligi kontrol birimi(12) anlik olarak asagidaki sekilde hesaplayabilmektedir.

Tasit yüksüz halde iken statik kuvvet dengesi su sekilde yazilmaktadir: Herhangi bir andaki kuvvet dengesi ise su sekildedir: mi'j g = keq-j hl'j (2) Denklem (1) ve (2) kullanilarak bilinmeyen mi› kütlesi söyle hesaplanmaktadir: mi~j= mij (hfj/ hij) (3) mi]- = tasit yüksüz halde iken tasitin ön/arka dingiline düsen kütlenin yarisi (tasit yüksüz halde iken tasitin önfarka tekerleklerinin(T) her birine düsen kütle) mr]- : herhangi bir anda tasitin ön/arka dingiline düsen kütlenin yarisi (herhangi bir anda tasitin ön/arka tekerleklerinin(T) her birine düsen kütle) 1111: tasitin yüksüz halinde, ön/arka dingil ile zemin arasindaki mesafe (mesafe algilama birimi(1 1, 21, 31, 41) ölçümü veya fabrika çikis bilgisi) hfj : herhangi bir anda ön/arka dingil ile zemin arasindaki mesafe (mesafe algilama kCCH- : her bir dingil için süspansiyon ve lastik direngenlik katsayilarinin esdegeri g : yerçekimi ivmesi j : dingil kodu (x: ön dingil, y: arka dingil; yani örnegin hfx=herhangi bir anda ön dingil ile zemin arasindaki mesafe) Ön dingilin zemine mesafeleri (th ve hix) öndeki iki tekerlek(T) için olan agirlik hesaplamasinda; arka dingilin zemine mesafeleri de (hicy ve hiy) arkadaki iki tekerlek(T) için olan agirlik hesaplamasinda kullanilmaktadir. 107. adimda tasit agirligina göre lastik basincinin ne olmasi gerektigi tablolar halinde verilmektedir. Bu tablolar normalde belirli bir formüle göre hesaplanmaktadir. Formülün bilinmesi halinde bu formül kullanilarak, formül bilinmediginde ise tablo degerleri kullanilarak elde edilen grafige fit egrisi uydurulmaktadir. Fit egrisinden elde edilen denklem kullanilarak, agirlik ve lastik basinci iliskisi matematiksel olarak elde edilmektedir. Ancak lastik basinci ve agirlik iliskisi lastik tiplerine göre degismektedir. Yani tek bir tablo yoktur. Bu yüzden fit edilen egrilerden elde edilen matematiksel basinç-agirlik iliskileri lastik tiplerine göre farkli farkli formüller olmaktadir. Yaiii hesaplamalar lastik tipine göre yapilinaktadir. 107. adimda, ini-j kütlesi veya tasitin agirligi (mfj g), agirlik , lastik basinci denkleminde kullanilarak olmasi gereken lastik basinci anlik olarak kontrol birimi( 12) tarafindan hesaplanmaktadir. Koiitrol birimi(l2) anlik olarak hesaplanan degerlere göre her bir lastik için ayri ayri olmak üzere, olmasi gereken lastik basinci degerlerini sürücüye gösterilmek üzere bir gösterge birimine( 13) iletmektedir. Ayrica kontrol birimi(l2), mi]- ve mij arasinda fark olmasi halinde agirlik-basinç iliskisini kullanarak gereken lastik basinci degerini hesaplamakta ve bu basinç degerini sürücüye bildirilmek üzere bir gösterge birimine(l 3) iletmektedir. Ön dingile düsen agirligin yarisi, öndeki bir tekerlege(T) düsen agirliga esit oldugundan; öndeki iki tekerlege(T) düsen agirliklar birbirine esit olup ön dingile düsen agirligin yarisidir (Ön dingile düsen agirligin yarisi = ön sag tekerlege(T) düsen agirlik = ön sol tekerlege(T) düsen agirlik). Ayni sekilde arka dingile düsen agirligin yarisi, arkadaki bir tekerlege(T) düsen agirliga esit oldugundan; arkadaki iki tekerlege(T) düsen agirliklar birbirine esit olup arka dingile düsen agirligin yarisidir (Arka dingile düsen agirligin yarisi = arka sag tekerlege(T) düsen agirlik = arka sol tekerlege(T) düsen agirlik). Bu durumda agirliklardan basinca geçis hesaplamalari yapildiginda çikan sonuç söyle olmaktadir: Ön lastiklerin (ön sag ve ön sol) basinçlari birbirlerine esit olmakta ve arka lastiklerin (arka sag ve arka sol) basinçlari birbirlerine esit olmaktadir.

Bulusta özetle, hesaplanan mesafelerden(hfi, hf2, hf3, ha) öncelikle her bir tekerlek(T) basina düsen agirlik bulunmaktadir. Hesaplainalarla agirliktan da basinca geçis yapilmaktadir.

Bulus konusu sisteminüû) bir uygulamasinda, mü için bilinen lastik basinci ile mr,- için hesaplanan lastik basinci arasindaki basinç farkinin herhangi bir basinç birimine göre (ömegin psi, bar vb.) sadece tamsayi olmasi durumunda bu basinç farki sürücüye bildirilmek üzere kontrol birimi(12) tarafindan gösterge birimine(13) iletmektedir. Örnegin basinç farki en az 1 psi ise bu durumda olmasi gereken lastik basinci sürücüye bildirilmek üzere kontrol birimi(l2) tarafindan gösterge birimine( l 3) iletilmektedir. Yani agirlik farki, hesaplanan basinç degerinde bir tamsayi degisimine sebebiyet vermiyorsa yani örnegin basinç degisimi degeri 1 psi”dan küçükse gösterge birimine(13) bu degisim yansitilmamaktadir. Gösterge biriminde(13) sürücüye bildirilecek basinç degerinin hassasiyeti, hava basan cihazlarin göstergelerindeki hassasiyete veya tasit üreticilerinin belirledigi hassasiyete göre ayarlanmaktadir.

Bulusun tercih edilen bir uygulamasinda 107b. adimda, sicaklik algilama birimi(l4) dis ortam sicakligini ölçmekte ve kontrol birimine(12) iletmektedir.

Bulus konusu sistemin(10) tercih edilen bu uygulamasinda, 107. adimda agirlik/basinç iliskisinin yaninda sicaklik parametresi de kontrol birimi( 12) tarafindan hesaplamaya dahil edilmektedir. Kontrol birimi( 12) de bu bilgiyi hesaplamalarina eklemektedir. Bu hesap için iki yöntemden birisi izlenebilmektedir: a) Dis ortam sicakliklarina göre uygun lastik basinçlarini veren tablolar kullanilarak elde edilen dis ortam sicakligi 7 lastik basinci iliskisi formüle edilinektedir. Herhangi bir sicakliga karsilik gelen lastik basinci dogrudan bu forinülle bulunmaktadir. b)Yaz ve kis mevsimleri için iki uç sicaklik degeri ve bu sicaklik degerleri için uygun lastik basinç degerleri alinmaktadir. Bu iki uç degerin arasinda kalan sicakliklara karsilik gelen basinç degerleri enterpolasyon teknigi ile ve disinda kalan basinç degerleri ise ekstrapolasyon teknigi ile hesaplanmaktadir. 101. adimda tasit hareket halinde iken sürekli, tasit çalisir durumda sadece park halinde iken veya ilk hareketten sonra belirli bir süre boyunca mesafe algilama birimi(ll, 21, 31, 41) tarafindan mesafe ölçümü yapilabilmektedir.

Ancak, bulus konusu sistemin(lO) tercih edilen uygulamasinda, 101. adimda tasitin ilk hareketinden sonra belirli bir süre boyunca mesafe ölçümü yapilmaktadir. Çünkü bu seçenek, sürüs boyunca lastiklerin isinip basinçlarinin degismesi ile park yerindeki yüzey farkliliklari gibi olumsuzluklari içermemektedir. Bu süre önceden belirlenen bir süre olup Örnegin 10 saniye ila 5 dakika arasinda degisebilmektedir. Buna otomobil üreticisi karar verebilmektedir. Sonuç olarak kontrol birimindeki(12) hesaplama algoritmasi, belirlenen süre boyunca alinan ölçümlerin ortalamasini alarak 103. adimda hesaplamaya katmaktadir. Bu ortalama, hareketli ortalama (moving average) adi verilen basit bir istatistiksel yöntemle hesaplanmaktadir.

Ortalama deger belirli bir tolerans araliginda sabitlendiginde o mesafe algilama biriminden(1 1, 21, 31, 41) elde edilen mesafe degeri belirlenmis olmakta ve artik o mesafe algilama biriminden(l l, 21, 31, 41) ölçüm alimi durdurulmaktadir.

Ayrica bulus konusu sistemde(10) yüklü/ yüksüz tasit agirligi degerinin hesaplanmasi, zamanla degisen süspansiyon sistemi vs. nedeniyle ihtiyaç duyulabilecek kalibrasyon için ayri bir kolaylik saglamaktadir. Süspansiyon sistemleri, tasitin yasi ilerledikçe degisime ugramaktadirlar. Yeni bir süspansiyon sistemine sahip belirli bir agirliktaki tasittan alinan mesafe degerleri ile eskimis bir süspansiyon sistemine ait tasitinkiler farkli olacaktir. Bu farkliliga, kaza ve tamirat nedeniyle süspansiyon sisteminde meydana gelen farkliliklar da neden olabilmektedir. Ayri bir husus da, fabrika çikisi jantlarin degistirilerek farkli çaptaki bir jant takilmasi halinde tekerlegin(T) çapinin degismesiyle tasit gövdesi ve zemin arasi mesafenin de degismesidir. Bu gibi durumlarda, önceden atanmis (yüklü/yüksüz) mesafe degerlerinin degistirilmesine yani öneri sisteminin(10) mesafe kalibrasyonuna ihtiyaç duyulmaktadir.

Sanavive uygulanabilirlik Söz konusu bulusun otomotiv sanayisinde uygulama alani vardir. Tasitlara entegre olarak üretilebilecegi gibi tasitlara sonradan takilan park sensörleri gibi fabrika çikisi olan ve bu sistemi(10) içermeyen tasitlara sonradan takilmasi da mümkündür. En az dört adet mesafe algilama birimi(ll), kablolama, hesap ve haberlesme yazilimini içeren kontrol birimi(12), gösterge birimi(13) ve tercihen sicaklik algilama birimiyle(l4) tasitlara uygulanabilmektedir.

Bulus, yukarida açiklanan uygulamalar ile sinirli olmayip, teknikte uzman kisi kolaylikla bulusun farkli uygulamalarini ortaya koyabilir. Bunlar, bulusun istemler ile talep edilen korumasi kapsaminda degerlendirilmelidir. hah-_- farki 'zekaya hiz-ha farki Ümeden 1. behiâeneii bir degerden büyükse, basimi "i düsük olan lastigin ve lastik haniminin olmasi gmken degerinin gösterge .-" birirriirie(l3]yazilmasi ` Sicaklik algilama birimi( 14) tarafindan dis onam Mesa& algilarmbiiinûeiiûl, 21,31.41Jtaiafmdanhn,1h, hi. hi msaßêlerinin olipilnasi ti `umumi l.`.'i :hizinizi ise Es.: 4.& karsilastimi ve bunlari lruçuliw. on dumlm :amini-'i olan iiwafvinin w ulu dntilm amini olm iminfnsiniii !mamül hmm: l.`.I lu .ifuid m li› iiî uuuiii bu lehc'ßeki'l'i ?aqua dusen agirligin lwmwl bizim: 13! mm›: issiplszmwi ”L 106 Aguhk-lasük basimi (veya hem agiililc-laslik basimi hem de sicaklik-1.3551: basimi) iljslasiiiien Em ve arka sicakliginin ölçülmesi ve F . . . kontrol birimiiie(12) iletilmesi lastikler içm olmasi $9th basmçlaim konhol Bu 1› mmLum .gömme bnm-mid lß'r .IUJQTJfR oiinlnimi

Claims (1)

1. ISTEMLER Zemin ile tasit tabaninin zemine bakan tarafi arasindaki mesafeyi ölçmek üzere en az bir mesafe algilama birimi(1 1, 21, 31, 41), içeren; l'l'lij : tasit yüksüz halde iken tasitin bir ön/arka dingiline düsen kütlenin yarisi, lTlfj = herhangi bir anda tasitin ön/arka dingiline düsen kütlenin yarisi, hij = tasitin yüksüz halinde, ön/arka dingil ile zemin arasindaki mesafe (mesafe algilama birimi(l l, 21, 31, 41) ölçümü veya fabrika çikis bilgisi), hfj = herhangi bir anda ön/arka dingil ile zemin arasindaki mesafe (mesafe algilama birimi(l l, 21, 31, 41) ölçümü) olmak üzere, en az iki mesafe algilama biriininin(l l, 21, 31, 41) ölçtügü mesafelerin(hn, hiz, im, hi-4) ortalamalarina (yani ön/arka dingillerin zemine mesafelerine) göre her bir tekerlege(T) düsen agirligi mi]- = mü (hfj/ hij) formülünden yola çikarak anlik olarak hesaplayan ve hesaplanan bu agirliktan her bir lastikte olmasi gereken basinci anlik olarak hesaplayan bir kontrol birimi(lZ) içermesiyle karakterize edilen tasitlar için bir lastik basinci öneri sistemi( 1 O). Anlik olarak hesaplanan degerlere göre her bir lastik için ayri ayri olmak üzere Olmasi gereken lastik basinci degerlerini sürücüye gösterilmek üzere bir gösterge birimine(13) ileten kontrol birimi (12) ile karakterize edilen istem lideki gibi bir öneri sistemi (10). Sürücüye basinci düsük olan lastigi görüntüleyen ve buna göre sürücüye görüntüledigi lastik için gerekli olan basinci önermek üzere; Mesafe algilama birimleri(ll, 21, 31, 41) tarafindan hfl, hiz, hs3, hf4 mesafelerinin ölçülmesi(101) Alinan mesafe ölçümlerinin(hfi, ha, l'lf3, hf4) kontrol birimine(l2) iletilmesi(102) Koiitrol biriminin( 12) tasitin önünde konumlandirilan iki mesafe algilama biriminin(l l, 21) ölçtügü mesafeleri (hfi'i hfZ ile) ve tasitin arkasinda konumlandirilan iki mesafe algilama biriminin(3 l , 41) ölçtügü mesafeleri (hs3`ü hizi ile) karsilastirmasi ve bunlarin (hu-ha farki ve hf3-hf4 farki) farkini almasi(103) hn -hm farki ve/Veya hf3-hf4 farki önceden belirlenen bir degerden büyükse, basinci düsük olan lastigin hangisi oldugunun ve söz konusu lastik basincinin olmasi gereken degerinin gösterge birimine(l3) yazilmasi(104) hfi-hfz ve hm-hm farklari önceden belirlenen bir degerden küçükse, ön dingilin zemine olan mesafesinin ve arka dingilin zemine olan mesafesinin kontrol birimi(l2) tarafindan hesaplanmasi(105) hfl-hfz ve hf3-hf4 farklari önceden belirlenen bir degerden küçükse dingilleriii zemine olan mesafelerinden yola çikilarak her bir tekerlek(T) basina düsen agirligin kontrol birimi(12) tarafindan hesaplanmasi( l 06) hfl-l'lfz ve hf3-hf4 farklari önceden belirlenen bir degerden küçükse agirlik-lastik basinci iliskisinden ön ve arka lastikler için olmasi gereken basinçlarin kontrol birimi(12) -hfi-hf2 ve hf3-hf4 farklari önceden belirlenen bir degerden küçükse bu basinçlarin gösterge birimi(l 3) ile sürücüye önerilmesi(108) yöntem(100) adiinlarina göre çalisacak sekilde adapte edilen istem 1 veya 2”deki gibi bir lastik basinci öneri sistemi(10). 105. adimda bahsedilen hesaplamayi; hf] ile hfz arasindaki farkin önceden belirlenen bir degerden küçük olmasi durumunda, ön taraftaki iki mesafe algilama biriminden(1 1, 21) elde edilen mesafe bilgilerinin(hf1, hiz) aritmetik ortalamasini hesaplayarak yapan bir kontrol birimi(12) içermesiyle karakterize edilen istem 3 'teki gibi bir sistem(10). 105. adimda ht-i ile hr27nin aritmetik ortalamasini ön dingilin zemine olan mesafesi olarak kabul eden bir kontrol birimi(12) içermesiyle karakterize edilen istem 4”teki gibi bir sistem(10). 105. adimda hr3 ile hf4 arasindaki farkin önceden belirlenen bir degerden küçük olmasi durumunda, arka taraftaki iki mesafe algilama biriminden(3l, 41) elde edilen mesafe bilgilerinin(hf3, hr4) aritmetik ortalamasini hesaplayan bir kontrol birimi( l 2) içermesiyle karakterize edilen istem 57teki gibi bir sistem(10). 105. adiinda hf3 ile hf4”ün aritmetik ortalainasini arka dingilin zemine olan mesafesi olarak kabul eden bir kontrol birimi(12) içermesiyle karakterize edilen istein 6ldaki gibi bir sistem(10). 107. adimda ini-j ve mi,- arasinda fark olmasi halinde agirlik-basinç iliskisini kullanarak gereken lastik basinci degerini hesaplayan ve bu basinç degerini sürücüye bildirilinek üzere bir gösterge birimine(l3) ileten koiitrol birimi(12) içermesiyle karakterize edilen istem 7”deki gibi bir sistem(10). mi; için bilinen lastik basinci ile mrj için hesaplanan lastik basinci arasindaki basinç farkinin sadece tamsayi olarak degismesi halinde olmasi gereken lastik basincini sürücüye bildirilmek üzere gösterge birimine(l3) ileten kontrol birimi(12) içermesiyle karakterize edilen istem 8°deki gibi bir sistem(10). 10- 107b. adimda dis ortam sicakligini ölçerek kontrol birimine(12) ileten en az bir sicaklik algilama birimi(14) içerinesiyle karakterize edilen istein 9°daki gibi bir sistein (10). ll-Dis ortam sicakligi bilgisini sicaklik algilama biriminden(14) alarak `107. adimdaki hesaplamalarina dahil eden bir kontrol birimi(12) içermesiyle karakterize edilen istem 107daki gibi bir sistem(10). 12- 101. adimda tasit hareket halinde iken sürekli, tasit çalisir durumda sadeee park halinde iken veya ilk hareketten sonra belirli bir süre boyunca ölçüm yapan mesafe algilama 13- Birbirlerine göre zit pozisyonda konumlandirilan mesafe algilama birimleri(l l, 21, 31, 41) içermesiyle karakterize edilen istein 127deki gibi bir sistem(10).