PL93325B1 - - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest srodek owadobój¬ czy, roztoczobójczy i nicieniobójczy zawierajacy nowe estry wzglednie amidy estrów 0-triazolilo- wych kwasów (tioino)-fosforowych(fosfo,nowych) jako substancje czynna.Wiadomo, ze ester 0,0-dwumetylo-0-[3-metylopi- razolylowy-(5) i 0,0-dwuetylo-0-[l-izopropylo-5-me- tylotio-i(l,2,4)-triazolylowy(3)] kwasu tionofosforo- wego maja dzialanie owadobójcze i roztoczobójcze (opis patentowy Stanów Zjednoczonych Ameryki Nr 2 754 244 i opis patentowy RFN DOS Nr 2 259 960).Stwierdzono, ze nowe amidy estrów 0-triazolilo- wych lub estry 0-triazolilowe kwasów (tiono)-fos¬ forowych(fosfonowych) o wzorze 1, w którym R oznacza rodnik alkilowy o 1—6 atomach wegla, R' oznacza rodnik alkilowy o 1—6 atomach wegla, grupe alkiloaminowa lub alkoksylowa o 1—6 ato¬ mach wegla lub rodnik fenylowy, R" oznacza rod¬ nik alkenylowy o 1—6 atomach wegla, a X ozna¬ cza azot tlenu lub siarki, maja silne dzialanie owadobójcze, roztoczobójcze i nicieiniobójcze.Nowe amidy estrów 0-triazolilowych lub estry 0-triazolilowe kwasów (tiono)-fosforowych(fosfono- wych) o wzorze 1 otrzymuje sie przez reakcje ha¬ logenków amidów estrów lub estrów kwasów (tio¬ no)-fosforowych(fosfonowych) o wzorze 2, w któ¬ rym X, R i R' maja wyzej podane znaczenie, a Hal oznacza atom chlorowca, korzystnie chloru, z pochodnymi l-fenylo-3-hydroksy-5-alkenylotio- triazolu o wzorze 3, w którym R" ma wyzej poda¬ ne znaczenie, w obecnosci srodków wiazacych kwas lub stosujac zwiazki wyjsciowe w postaci soli metali alkalicznych, metali ziem alkalicznych lub soli amonowych.Amidy estrów 0-triazolilowych lub estry 0-tria- zolilowe kwasów (tiono)-fosforowych(fosfonowych) o wzorze 1 niespodziewanie wykazuja znacznie lepsze dzialanie owadobójcze, zwlaszcza w stosun¬ ku do owadów gleby, oraz dzialanie roztoczobój¬ cze i nicieniobójcze, niz znane zwiazki o podobnej budowie i tym samym kierunku dzialania. Dzia¬ laja one nie tylko na owady i roztocza porazajace rosliny, lecz równiez ma szkodniki sanitarne i ma¬ gazynowe oraz w weterynarii na ektopasozyty np. pasozytujace larwy much. Srodki wedlug wy¬ nalazku wzbogacaja zatem stan techniki.W przypadku stosowania np. chlorku kwasu 0,0-dwumetylotionofosforowego i l-fenylo-3-hy- droksy-5-alilotiotriazolu-(l,2,4), jako substancji wyjsciowych, przebieg reakcji przedstawia podany na rysunku schemat.Stosowane zwiazki wyjsciowe przedstawiaja ogólnie wzory 2 i 3. We wzorach tych R oznacza korzystnie prosty lub rozgaleziony rodnik alkilo¬ wy o 1—5, zwlaszcza 1—4 atomach wegla, R' oz¬ nacza prosta lub rozgaleziona grupe alkilowa, al¬ koksylowa lub monoalkiloaminowa o 1—5, korzyst¬ nie 1—4 atomach wegla lub rodnik fenylowy, R" oznacza rodnik alkenylowy o 1—5, zwlaszcza $3 325I 3 1—4 atomach wegla, a X oznacza atom siarki. Sto¬ sowane jako zwiazki wyjsciowe halogenki amidów estrów lub estrów kwasów (tiono)-fosforowych(fos- fonowych) o wzorze 2 sa znane i mozna je wy- • twarzac w znany sposób równiez w skali tech¬ nicznej.Na przyklad stosuje sie chlorek kwasu 0,0-dwu- metylo-, 0,0-dwuetylo-, 0,0-dwu-n-propylo-, 0,0- -dwu-izopropylo-, 0,0-dwu-n-butylo-, 0,0-dwu-izo- butylo-, 0,0-dwu-III-rzed-butylo-, 0-etylo-O-n-pro- pylo-, 0-etylo-O-izopropylo-, 0-etylo-O-II-rzed-bu- tyiofosforowego, ponadto chlorek kwasu 0-metylo-, 0-etylo-, 0-n-propylo-, 0-izopropylo-, 0-n-butylo-, 0-II-rzed-lutylo-, 0-izobutylo- lub 0-III-rzed-buty- lometano- lub -etano-, n-propano-, -izoprópano-, -n-butano-, -izobutano-, -II-rzed-butano-, -III- -rzed-butano- lub -fenylofosfonowego, oprócz tego chlorek kwasu O-metylo-N-metylo-amido-, O-mety- lo-N-etyloamido-, O-metylo-N-n-propyloamido-, 0- -metylo-N-izopropyloamido-, O-metylo-N-n-butylo- amido-, O-etylo-N-metyloamido-, O-etylo-N-etylo- amido-, O-etylo-N-n-propyloamido-, 0-etylo-N-izo- propyloamido-, 0-etylo-N-n-butyloamido-, 0-etylo- -N-II-rzed-butyioamido-, O-n-propyló-N-metylo- amido-, O-n-propylo^N-etyloamido-, 0-n-propylo- -N-n-propyloamido-, 0-n-propylo-N-izopropyloami- do-, 0-n-propylo-N-n-butyloamido-, 0-izopropylo- -N-etyloamido-, 0-izopropylo-N-n-propyloamido-, O-n-butylo-N-etyloamido- i O-III-rzed-butylo-N- -etyloamidofosforowego i tioanalogi wymienianych zwiazków.Czesciowo nowe l-fenylo-3-hydroksy-5-alkenylo- tiotriazole o wzorze 3 mozna wytworzyc wedlug znanego w zasadzie sposobu.Na przyklad ester alkilowy kwasu chlorowcowe- glowego poddaje sie reakcji z rodankiem potasu i nastepnie z fenylohydrazonem, otrzymujac pól¬ produkt o wzorze 4, z którego mozna wytworzyc zadane hydroksytriazole o wzorze 3 przez reakcje z odpowiednim chlorowcoalkenem wobec alkoho¬ lanów.W reakcji stosuje sie na przyklad nastepujace pochodne triazolu o wzorze 3: l-fenylo-3-hydro- ksy-5-allilotio-, -5-buten-(2')-ylotio-, -5-[2'-metylo- propen-(2')-ylotio]-triazol-(l,2,4).Reakcje prowadzi sie korzystnie w odpowied¬ nim rozpuszczalniku lub rozcienczalniku. Prak¬ tycznie mozna stosowac wszystkie obojetne roz¬ puszczalniki organiczne, korzystnie zwlaszcza alifa¬ tyczne i aromatyczne, ewentualnie chlorowane we¬ glowodory rip. benzen, toluen, ksylen, benzyne, chlorek metylenu, chloroform, czterochlorek wegla, chlorobenzem lub etery, np. eter etylowy i buty¬ lowy, dioksan, ponadto ketony, np. aceton, mety- loetyloketon, metyloizopropyloketon, metyloizobu- tyloketon, oprócz tego nitryle np. acetonitryl i propionitryl.Jako srodki wiazace kwas mozna stosowac zwyk¬ le akceptory kwasu, korzystnie weglany i alkoho¬ lany metali alkalicznych, np. weglan, metylan i etylan sodu i potasu, ponadto alifatyczne, aroma¬ tyczne lub heterocykliczne aminy, np. trójetylo- amihe i trójmetyloamine, dwumetyloaniline, dwu- metylobenzyloamine i pirydyne. Temperatura re¬ akcji moze wahac sie w szerokim zakresie. Na \ 325 4 ogól reakcje prowadzi sie w temperaturze 0—120°Cr korzystnie 30—85°C.Do reakcji wprowadza sie na ogól substancje wyjsciowe w stosunkach równomolowych. Nad- miar jednego lub drugiego reagentu nie daje na ogól zadnych istotnych korzysci. Reakcje prowadzi sie korzystnie w jednym z wymienionych rozpusz¬ czalników, ewentualnie w obecnosci srodka wia¬ zacego kwas w podanej temperaturze, stosujac mieszanie. Po jedno- do kilkugodzinnej reakcji przewaznie w temperaturze podwyzszonej wsad poddaje sie przeróbce w znany sposób. Na ogól mieszanine reakcyjna i wylewa sie do wody, eks¬ trahuje rozpuszczalnikiem organicznym, np. chlor- ^ kiem metylenu, faze organiczna przemywa i su¬ szy, a rozpuszczalnik i oddestylowuje pod zmniej¬ szonym cisnieniem.Nowe zwiazki otrzymuje sie czesto w postaci olejów, które nie destyluja bez rozkladu, lecz moz¬ go na je uwolnic od resztek lotnych skladników i tym samym oczyscic przez tak zwane „poddesty- lowanie", to jest dluzsze ogrzewanie pod zmniej¬ szonym cisnieniem do umiarkowanie podwyzszo¬ nej .temperatury. Do ich charakterystyki sluzy wspólczynnik zalamania swiatla. Niektóre zwiazki otrzymuje sie w postaci krystalicznej o ostrej temperaturze topnienia.Jak juz podano, amidy estrów lub estry 0-tria- zolilowe kwasów i(tiono)-fosforowych(fosfonowych) ^ o wzorze 1 maja doskonale dzialanie owadobój¬ cze, równiez w stosunku do owadów gleby, dzia¬ lanie roztoezobójcze i nicieniobójcze. Dzialaja one nie tylko na szkodniki roslin, szkodniki sanitarne i magazynowe, lecz równiez w weterynarii na ek- topasozyty zwierzat np. pasozytujace larwy much i przy nieznacznej fitotoksycznosci dzialaja bardzo skutecznie na owady o narzadzie gebowym ssa¬ cym, jak i gryzacym, oraz na roztocza.Z tych wzgledów mozna je stosowac z dobrym wynikiem w dziedzinie ochrony roslin oraz w dzie- dzinie higieny i przechowalnictwa w postaci srod¬ ków szkodnikobójczych.Do owadów o narzadzie gebowym ssacym zwal¬ czanych przez srodki wedlug wynalazku naleza glównie mszyce (Aphidae), np. mszyca brzoskwi- 45 niowo-ziemniaczana (Myzus persicae), mszyca trzmielinowo-burakowa (Doralis fabae), mszyca czeremchowo-zbozowa (Rhopalosiphum padi), mszyca grochowa (Macrosiphum pisi), mszyca ziemniaczana smugowana (Macrosiphum solanifo- 50 lii), mszyca porzeczkowa (Cryptomyzus korschelti), mszyca jabloniowo-babkowa (Sappaphis mali), mszyca sliwowo-trzcinowa (Hyalopterus arundis), mszyca wisniowo-przytuliowa (Myzus cerasi), po¬ nadto zwalczaja czerwcowate (Coccina), np. tarcz- 55 nika oleandrowca (Aspidiotus hederae), Lecanium hesperidum, Pseudococcus maritimus, przylzence (Thysanoptera), np. Hercinothripis femoralis, plus¬ kwiaki, np.. plaszczynca burakowego (Piesma qua- drata), Dysdercus intermedius, pluskwe domowa 60 (Cimex; lectularius), Rhodnius proligus, Triatoma infestans, dalej piewiki, np. Euscelis bilobatus i Nepohotettix bipunctatus.Do owadów o narzadzie gebowym gryzacym zwalczanych przez srodki wedlug wynalazku nale- 65 za przede wszystkim gasienice motyli (Lepidopte-933 ra), takich jak tantnis krzyzowiaczek (Plutella ma- culipennis), brudnica nieparka (Lymantria dispar), kuprówka rudnica (Euproctis chrysorrhoea), przad¬ ka pierscienica (Malacosoma neustria), ponadto pietnówka kapustówka (Mamestra brassicae), zbo- 5 z6wka rolnica (Agrotis segetum), bielinek kapust- nik (Pieris brassicae, piedzik przedzimek (Cheima- tobia brumata), zwójka zieloneczka (Tortrix viri- dana), Laphygma frugiperda, Prodejnia litura, da¬ lej namiotnik owocowy (Hyponomeuta padella), Lq molik maczny (Ephestia kuhniella) i barciak wiek¬ szy (Galleria mellonella).Ponadto do owadów o narzadzie gebowym gry¬ zacym zwalczanych przez srodki wedlug wynalaz¬ ku naleza chrzaszcze (Coleoptera), np. wolek zbo- 15 zowy (Sijophilus granarius = Calandra granaria), stonka ziemniaczana (Leptinotarsa decemlineata), kaludnica zielonka (Gastrophysa viridula), zaczka chrzanówka (Phaedon cochleariae), slodyszek rze¬ pakowy (Meligethes aeneus), kistnik maliniak (By- 20: turus tomentosus), strakowiec fasolowy (Bruchi- dius = Acanthoscelides obtectus), Dermestes fri- schi, skórek zbozowiec (Trogoderma granarium), trojszyk gryzacy (Tribolium castaneum), wolek-ku- wurydziany (Calandra lub Sitophilus zeamais), zy- wiak chlebowiec (Stegobium paniceum), macznik mlynarek (Tenebrio molitor), spichrzel surynam- ski (Oryzaephilus surinamensis), oraz rodzaje zy¬ jace w glebie, np. drutowce (Agriotes spec.), chra¬ baszcze majowe (Melolontha melolontha), karalu¬ chy, np. prusak (Blattella germanica), przybyszka 3(* amerykanska (Periplaneta americana), Leuco- phaea lub Rhyparobia maderae, karaczan wschod¬ ni (Blatta orientalis), Blaberus giganteus, Blabe- rus, fuscus, Henschoutedenia flexivitta, dalej róz- noskrzydle, np. swierszcz domowy (Gryllus do- 35 mesticus), termity, np. Reticulitermes flavipes i blonoskrzydle, np. mrówki, przykladowo hurtni- ca czarna (Lasius niger).Z dwuskrzydlych zwalczaja glównie muchy, np, wywilzyne karlówke (Drosophila melanogastery, *° owocanke poludniówke (Ceratitis capitata), muche domowa (Musca domestica), muche pokojowa (Fannia canicularis), Phormia aegina, plujke ru- doglowa (Calliphora erythrocephala), oraz boli- muszke kleparke (Stomoxys calcitrans), dalej dlu- 45 goczulkie, jak komary, np. Aedes aegypti, Culex pipiens i Anopheles stephensi, Do roztoczy (Acari) zwalczanych przez srodki wedlug wynalazku naleza zwlaszcza przedziorko- wate (Tetranychidae), np. przedziorek Chmielowiec so (Tetranychus telarius = Tetranychus althaeae lub Tetranychus urticae) i przedziorek owocowiec (Paratetranychus pilosus = Panonychus ulmi), szpecielowate np. szpeciel porzeczkowy (Eriopyhes ribis), roztocza róznopazurkowate np. Hemitarso- 55 nemus latus i roztocz truskawkowy (Tarsonemus pallidus), oraz kleszcze, np. Ornithodorus moubata.W przypadku stosowania w dziedzinie higieny i przechowalnictwa, zwlaszcza przeciwko muchom i komarom, srodki wedlug wynalazku wykazuja 60 doskonale dzialanie pozostalosciowe na drewnie i glinie i dobra odpornosc na alkalia na uwapnio- nych podlozach.Substancje czynne srodka wedlug wynalazku przy nieznacznej toksycznosci dla stalocieplnych gg 6 maja silne dzialanie nicieniobójcze, a zatem moz¬ na je stosowac do zwalczania nicieni, zwlaszcza nicieni fitopatogennych. Do nich naleza glównie nicienie lisciowe (Arphelenchoides), np. wegorek chryzantemowiec (A. ritzemabosi), wegorek trus- kawkowiec (A. fragariae), (A. oryzae); nicienie, lodyg (Ditylenchus), np. wegorek niszczyk (D. Di^ saci); matwiki korzeniowe (Meloidogyne), np. M. arenaria i M. incognita; nicienie tworzace czysty (Heterodera), np. matwik ziemniaczany (H. rosto- chiensis), matwik burakowy (H. schachtii), oraz nicienie korzeniowe np. gatunków Pratylenchus,.Paratylenchus, Rotylenchus, Xiphinema i Rado- pholus, Substancje czynne mozna przeprowadzac w zwykle zestawy w postaci roztworów, emulsji, zawiesin, proszków, past i granulatów. Otrzymuje sie je w znany sposób, np. przez zmieszanie sub¬ stancji czynnych z rozcienczalnikami, to jest ciek¬ lymi rozpuszczalnikami, skroplonymi pod cisnie¬ niem gazami i/lub stalymi nosnikami, ewentual¬ nie stosujac substancje powierzchniowo czynne, takie jak emulgatory i/lub dyspergatory i/lub srodki pianotwórcze. W przypadku stosowania wo¬ dy jako rozcienczalnika mozna stosowac np. roz¬ puszczalniki organiczne jako rozpuszczalniki po¬ mocnicze.Jako ciekle rozpuszczalniki mozna stosowac za¬ sadniczo zwiazki aromatyczne, np. ksylen, toluen, benzen lub alkilonaftaleny, chlorowane zwiazki aromatyczne lub chlorowane weglowodory alifa¬ tyczne, np. chlorobenzeny, chloroetyleny lub chlo¬ rek metylenu, weglowodory alifatyczne, np. cyklo¬ heksan lub parafiny, np. frakcje ropy naftowej, al¬ kohole, ^takie jak butanol lub glikol oraz jego ete¬ ry i estry, ketony, takie jak aceton, metyloetylo- keton metyloizobutyloketon lub cykloheksanon, rozpuszczalniki o duzej polarnosci, takie jak ótwu- metyloformamid i sulfotlenek dwumetylowy, oraz wode. Jako skroplone gazowe rozcienczalniki lub nosniki stosuje sie ciecze, które w normalnej tem¬ peraturze i pod normalnym cisnieniem sa gazami, np. gazy aerozolotwórcze, takie jak chlorowcowe- glowodory, np. freon.Jako stale nosniki stosuje sie naturalne maczki mineralne, takie jak kaoliny, tlenki glinu, talk, kreda, kwarc, atapulgit, montmorylpnit lub ziemia okrzemkowa i syntetyczne maczki nieorganiczne* takie jak kwas krzemowy o wysokim stopniu roz¬ drobnienia, tlenek glinu i krzemiany. Jako emul¬ gatory i/lub srodki pianotwórcze stosuje sie emul¬ gatory niejonotwórcze i anionowe, takie jak estry politlenku etylenu i kwasów tluszczowych, etery politlenku etylenu i alkoholi tluszczowych, np. ete¬ ry alkiloarylopoliglikolowe, alkilosulfoniany, siar¬ czany alkilowe, arylosulfoniany i hydrolizaty bial¬ ka. Jako srodki dyspergujace stosuje sie np. lig¬ nine, lugi posiarczynowe i metyloceluloze. Zestawy substancji czynnych moga zawierac domieszki in¬ nych znanych substancji czynnych.Preparaty zawieraja na ogól 0,1—95% wagowyeh* korzystnie 0,5—90% wagowych substancji czynnej^ Substancje czynne mozna stosowac same, w pos¬ taci koncentratów lub przygotowanych z nich po1 staci roboczych, takich jak gotowe do uzycia roz¬ twory, emulsje, pianki, zawiesiny, ^proszki, pastyj93 325 8 proszki rozpuszczalne, proszki do opylania i gra¬ nulaty.Srodki stosuje sie w znany sposób, np. przez opryskiwanie, opryskiwanie mglawicowe, opylanie mglawicowe, opylanie, rozsiewanie, odymianie, ga¬ zowanie, podlewanie, zaprawianie lub inkrustowa¬ nie.Stezenie substancji czynnych w preparatach ro¬ boczych moze wahac sie w szerokich granicach, na ogól wynosi ono 0,0001—10%, korzystnie 0,1—1%.Substancje czynne mozna stosowac z dobrym wy¬ nikiem w sposobie Ultra-Dow-Volume (ULV), w którym mozna nanosic preparaty zawierajace do 95% substancji czynnej, a nawet sama 100% substancje czynna.W nizej podanych przykladach stosowania I—IV sprawdzano substancje czynne srodka wedlug wy¬ nalazku na ich skutecznosc w stosunku do szere¬ gu szkodników roslin w porównaniu z estrem 0,0-dwumetylo-0-[3-metylopirazolilowym-(5)] kwasu tionofosfonowego (A) i estrem 0,0-dwuetylo-0-[l- -izopropylo- 5-metylotio- (1,2,4)- triazolilowym(3)] kwasu tionofosforowego (B). Nowe badane sub¬ stancje czynne oznaczono liczbami odpowiadajacy¬ mi numerom przykladów, w których omówiono wytwarzanie tych zwiazków.Przyklad I. Testowanie Plutella.Rozpuszczalnik: 3 czesci wagowe acetonu; emul¬ gator: 1 czesc wagowa eteru alkiloarylopoligliko- lowego.W celu otrzymania odpowiedniego preparatu substancji czynnej miesza sie 1 czesc wagowa sub¬ stancji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika i podana iloscia emulgatora, po czym koncentrat rozciencza sie woda do zadanego stezenia.Otrzymanym preparatem substancji czynnej opryskuje sie mglawicowo do orosienia liscie ka¬ pusty (Brassica cleracea) i obsadza gasienicami tantnisia krzyzowiaczka (Plutella maculipennis).Po podanym czasie ustala sie smiertelnosc w %, przy czym 100% oznacza, ze wszystkie gasienice zostaly zabite, a 0% oznacza, ze zadna gasienica nie zostala zabita.W tablicy I podaje sie substancje czynne, ste¬ zenie substancji czynnych, czasy obserwacji oraz uzyskane wyniki.Tablica I Testowanie Plutella Substancja czynna A IX VII VIII XV VI XIII XII XIV Stezenie substancji czynnej w % 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 Smiertelnosc w % po 1 uplywie 3 dni 0 100 100 100 100 100 100 100 100 40 50 55 60 65 Przyklad II. Testowanie Myzus (dzialanie kontaktowe).Rozpuszczalnik: 3 czesci wagowe acetonu.Emulgator: 1 czesc wagowa eteru alkiloarylopo- liglikolowego.W celu otrzymania odpowiedniego preparatu substancji czynnej miesza sie 1 czesc wagowa sub¬ stancji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika i podana iloscia emulgatora, po czym koncentrat rozciencza sie woda do zadanego stezenia sub¬ stancji czynnej. Otrzymanym preparatem substan¬ cji czynnej opryskuje sie mglawicowo kapuste (Brassica oleracea) silnie porazona mszyca brzos- kwiniowo-ziemniaczana (Myzus persicae). Ustala sie smiertelnosc w %, przy czym 100% oznacza, ze wszystkie mszyce zostaly zabite, a 0% oznacza, ze zadna mszyca nie zostala zabita W tablicy II podaje sie substancje czynne, czas obserwacji, stezenie substancji czynnych oraz uzyskane wyniki.Tablica II Testowanie Myzus Substancja czynna A IX i VII VIII XV XIII 1 XII XIV Stezenie substancji czynnych w % 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 Smiertelnosc w % po uplywie 1 dnia 0 100 1 100 1 100 100 100 100 100 | Przyklad III. Oznaczenie stezenia graniczne¬ go (owady gleby).Testowany owad: larwy Phorbia antiaua w gle¬ bie.Rozpuszczalnik: 3 czesci wagowe acetonu.Emulgator: 1 czesc wagowa eteru alkiloarylopo- liglikolowego.W celu otrzymania odpowiedniego preparatu substancji czynnej miesza sie 1 czesc wagowa sub¬ stancji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika, dodaje podana ilosc emulgatora i koncentrat roz¬ ciencza sie woda do zadanego stezenia. Preparat dokladnie miesza sie z gleba, przy czym stezenie substancji czynnej w preparacie nie odgrywa zad¬ nej roli, decyduje tylko dawka substancji czynnej na jednostke objetosci gleby, która podaje sie w ppm np. mg/litr, Doniczki wypelnia sie gleba i pozostawia w tem¬ peraturze pokojowej. Po uplywie 24 godzin wpro¬ wadza sie testowane zwierzeta do traktowanej gleby i po uplywie 48 godzin ustala skutecznosc substancji czynnej, oznaczajac w % zywe i mar¬ twe testowane owady. Skutecznosc wynosi 100%, gdy wszystkie owady zostaly zabite, a 0%, gdy zy¬ je dokladnie taka sama ilosc owadów, jak w pró¬ bie kontrolnej.W tablicy III podaje sie substancje czynne, daw¬ ki substancji czynnych oraz wyniki.93 9 Tablica III Larwy Phorbia antiaua w glebie Substancja czynna B IX X VI XI Stezenie substancji czynnej w ppm Smiertelnosc w% 0 100 100 100 100 100 100 100 100 95 100 100 50 Przyklad IV. Testowanie pasozytujacych larw muchy.Rozpuszczalnik: 35 czesci wagowych eteru mo- 25 nometylowego poliglikolu etylenowego i 3 czesci wagowych eteru nonylofenolopoliglikolowego.W celu otrzymania odpowiedniego preparatu substancji czynnej miesza sie 30 czesci wagowych odpowiedniej substancji czynnej z podana iloscia 30 rozpuszczalnika zawierajacego podana ilosc emul¬ gatora, po czym koncentrat rozciencza sie woda do zadanego stezenia.Do probówek zawierajacych okolo 2 cm8 miesa konskiego wprowadza sie po okolo 20 larw muchy ¦* (Lucilia cuprina). Na mieso konskie wprowadza sie 0,5 ml preparatu substancji czynnej. Po uplywie 24 godzin oznacza sie smiertelnosc w %, przy czym 100% oznacza, ze wszystkie larwy zostaly zabite, a 0%, ze zadna larwa nie zostala zabita. 40 W tablicy IV podaje sie badane substancje czynne, ich stezenie oraz uzyskane wyniki.Tablica IV Testowanie pasozytujacych larw muchy Substancja czynna IX VIII Stezenie substancji czynnej w ppm 100 100 3 Smiertelnosc w% (Lucilia cupriinares) 100 100 100 100 | 100 100 <50 GO Przyklad V. Oznaczanie stezenia granicznego.Testowany nicien: Meloidogyne incognita.Rozpuszczalnik: 3 czesci wagowe acetonu.Emulgator: 1 czesc wagowa eteru alkilopoligli- kolowego. 65 W celu otrzymania odpowiedniego preparatu substancji czynnej miesza sie 1 czesc wagowa sub¬ stancji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika, dodaje podana ilosc emulgatora i rozciencza kon¬ centrat woda do zadanego stezenia.Preparat substancji czynnej miesza sie doklad¬ nie z gleba silnie zakazona testowanym nicieniem.Stezenie substancji czynnej w preparacie nie od¬ grywa praktycznie zadnej roli, decyduje dawka substancji czynnej na jednostke objetosci gleby, która podaje sie w ppm. Doniczki wypelnia sie gleba, wysiewa salate i utrzymuje doniczki w szklarni w temperaturze 27°C. Po uplywie 4 ty¬ godni bada sie porazenie korzeni salaty nicieniem i oznacza skutecznosc dzialania substancji czynnej w %. Skutecznosc dzialania wynosi 100%, gdy nie wystepuje w ogóle porazenie, a 0%, gdy porazenie jest równe porazeniu roslin kontrolnych w glebie nietraktowanej, lecz zakazonej w ten sam sposób.W tablicy V podaje sie substancje czynne, daw¬ ki oraz uzyskane wyniki.Tablica V Oznaczenie stezenia granicznego (Nematocydy Meloidogyne incognita) / Substancja czynna Zwiazek o wzorze 5 (znany) Zwiazek o wzorze 6 (znany) Zwiazek o wzorze 7 (znany) VII XII 1 VI Smiertelnosc w % przy dawce substancji czynnej 20 ppm 0 0 0 100 100 100 Nastepujace przyklady wyjasniaja blizej sposób wytwarzania substancji czynnej srodka wedlug wynalazku.Przyklad VI. Do mieszaniny 24,7 g (0,1 mola) 1-fenylo- 3-hydroksy- 5-[2'-metylopropen- (2)-ylo- tio]-triazolu-(l,2,4) w 200 cm8 acetonitrylu dodaje siie 16 g weglanu potasu i 19 g (0,1 mola) chlorku kwasu 0,0-dwuetylotionofosfbrowego i po 4-go- dzinnym mieszaniu w temperaturze 80°C miesza¬ nine reakcyjna wylewa sie do wody i rozpuszcza w chlorku metylenu. Faze organiczna przemywa sie i suszy. Nastepnie oddestylowuje sie rozpusz¬ czalnik pod zmniejszonym cisnieniem. Pozostalosc „poddestylowuje sie". Otrzymuje sie 28 g (70% wydajnosci teoretycznej) estru 0,0-dwuetylo-0-[l- -fenylo- S-^-metylopropen- (2)-ylotio)- triazolilo- wego-(3)] kwasu tionofosforowego o wzorze 8 o wspólczynniku zalamania swiatla n^ = 1,5593.Wedlug przykladu VI wytwarza sie substancje czynne o wzorze ogólnym 1 zestawione w tabli¬ cy VI.11 93 325 Tablica VI Zwiazek o wzorze 1 12 Substancje czynne nr VII VIII IX X _ XI XII XIII xiv XV XVI K -C2H5 -C2H5 -CH8 -C*H5 -C2H5 -C2H5 -CH8 -C2H5 -CH8 -OjHs R' -OC2H5 -OC2H5 1 -OCHs wzór 9 -NH-C3H7-izo -OC2H5 -OCHs -C2H5 -OCHa wzór 9 X s o s s s s s s s s R" -CHg-CH^CH* -CH2-CH^Cli2 -LHg-CH^CHg -CHg-CH^CHj -CH2-CH^Cxi2 -CH2-CH=CH-CHS -CH2-CH=CH-CH8 -CH2-CH=CH-CH8 wzór 10 wzór 10 Wlasciwosci fizyczne; temperatura topnienia, wspólczynnik zalamania swiatla | n g = 1,5630 ng =1,5448 n2^ =1,5819 95°C n*J =1,5728 n g = 1,5621 ng =1,5769 n g = 1,5752 ng =1,5755 ng =1,6040 Pochodne hydroksytriazoli o wzorze 3 stosowa- - ne jako zwiazki wyjsciowe mozna wytwarzac np. w sposób nizej podany. a) Zwiazek o wzorze 4. Do zawiesimy 96 g (1 mol) wysuszonego rodanku potasu w 500 ml acetonu dodaje sie 109 g chloroweglanu etylu, przy czym temperature reakcji utrzymuje sie w granicach —40°C. Mieszanine reakcyjna miesza sie przez noc, po czym traktuje sie roztworem fenylohydra- zonu przygotowanym w sposób nastepujacy: 108 g fenylohydrazyny wprowadza sie w temperaturze 40—45°C do 200 ml acetonu, roztwór miesza sie w ciagu 3 godzin i wylewa do benzenu.Po osuszeniu rozpuszczalnik odparowuje sie, a pozostalosc wprowadza sie do wyzej wymienio¬ nej mieszaniny reakcyjnej. Miesza sie przez noc, po czym roztwór saczy sie, rozpuszczalnik odparo- wuje, a pozostalosc gotuje pod chlodnica zwrotna w mieszaninie 800 ml wody i 100 ml kwasu solne¬ go w ciagu 30 minut. Po ochlodzeniu mieszaniny osad odsacza sie i przekrystalizowuje z acetoni- trylu. Otrzymuje sie 48 g (25% wydajnosci teore¬ tycznej) l-fenylo-3-keto-5-tio-triazoliny-(l,2,4) o temperaturze topnienia 235°C. b) Zwiazek o wzorze 11. Do 97 g (0,5 mola) pro¬ duktu otrzymanego wedlug a) w 400 ml trójetylo- aminy dodaje sde 0,5 mola roztworu metylanu so- du i nastepnie w temperaturze 50—60°C • 46 g l-chloro-2-metylopropenu-(2). Roztwór reakcyjny miesza sie w ciagu 3 godzin w temperaturze 70—75°C, wylewa do wody, saczy, a pozostalosc suszy sie i przekrystalizowuje z acetonitrylu.Otrzymuje sie 75 g (61% wydajnosci teoretycznej) 1-fenylo- 3-hydroksy- 5-[2,-metylopropen- (2)-ylo- tio]-triazolu-(l,2,4) o temperaturze topnienia 141°C, W sposób analogiczny mozna wytworzyc zwia¬ zek o wzorze 12 o temperaturze topnienia 137°C i zwiazek o wzorze 13 o temperaturze topnienia 145QC. PL

Claims (1)

1. Zastrzezenie patentowe Srodek owadobójczy, roztoczobójczy i nicienio- bójczy zawierajacy substancje czynna oraz staly lub ciekly nosnik i ewentualnie znane dodatki, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawie¬ ra estry lub amidy estrów 0-triazolilowych kwa¬ sów (tiono)-fosforowych(fosfonowych) o wzorze 1, W którym R oznacza rodnik alkilowy o 1—6 ato¬ mach wegla, R' oznacza rodnik alkilowy, grupe alkiloaminowa lub alkoksylowa o 1—6 atomach wegla lub rodnik fenylowy, R" oznacza rodnik al- kenylowy o 1—6 atoniach wegla, a X oznacza atom tlenu lub siarki.93 325 SR" / R0\|| N=i WZÓR1 bLrL-CH—Cr i0 (CHjo)a ? ho-Q_~ i M + srodek wigzacy \—/ kwas -HCL SCH2-CH=CH2 SCHEMAT R0\| \ P-Hal R'/' WZdR2 H S ° H WZCJR4 SR" H WZÓR3 OiH kl S-CH. N=/. 3 C2H50 / N-N. \ CgH-izo WZ(5R593 325 CH30XS N S-CH3 y i 1 &. 1 CH30/ N-N. WZÓR 6 \ C3H7izo N S-CH2-CH HO C2H50), P-0 \ C2H5 WZÓR 7 CH3 S SCH2-«! WZdRS W2CfR9 -ch2-ij:-chs eh, WZdRK) S-C^-C-CH, HOi-i^)CH' WZtfR 11 N=t HO S-CH3-CH=CH HH wzór 12 S-CH2-CH=CH-CH3 WZdR 13 RSW Zakl. Graf. W-wa, Srebrna 16, z. 330-77/O — 100 + 20 egz. Cena 10 zl PL