PL92545B1

PL92545B1 -

Info

Publication number: PL92545B1
Application number: PL1974169657A
Authority: PL
Priority date: 1973-03-19
Filing date: 1974-03-19
Publication date: 1977-04-30
Also published as: FR2222662B1; IT1021528B; FR2222662A1; JPS5026594A; GB1461466A; CA944667A; AR203101A1; BE812407A; ZA741611B; DE2411968A1; ES424381A1; ZM5374A1; PH10331A; BR7402089D0; SE410767B; AU461284B2; NL7403262A; IN142065B; CS188916B2; US3868222A

Description

Przedmiotem wynalazku jesib sposób i urzadze¬ nie do wykonywania szybkiego zwiadu geoche¬ micznego ziemi z samolotu.Znane sa sposoby wykonywania szybkiego zwiadu geoicihamiiczineigo ziemi za pomoca zbiera¬ nia i analizowainia zawartych w aitimosferze cza¬ steczek opisane w patentach nr 3309518 i 3462995 Stanów Zjednoczonych Ameryki.Zgodnie z opisem podanym w patencie nr 330<951'8, czasteczki zlóz mineralnych znajdujace sie w powietrzu zbierane sa w czasie lotu sa¬ molotu na malo przepuszczalnym filtrze membra¬ nowym, przez który przepuszcza sie powietrze -zasysane przez pompe prózniowa wytwarzajaca podcisnienie. Osadzone na filtrze czasteczki anali¬ zowane sa przy pomocy spektrometru rentgenow¬ skiego. Wada tego sposobu* i urzadzenia jest to, ze powierzchnia umieszczonego w nim filtra jest stosunkowo duza i wynosi okolo 10 cm?, a sred¬ nica wiazki spekitirometru rentgenowskiego jest bardzo miala i wynosi okolo 1 mikrona, dlatego znalezienie czasteczki o mikronowej srednicy na tak' duzej ' powierzchni filtra jest bardzo trudne.Poniewaz przepustowosc filtra jest stosunkowo mala, to masa baidaniego powietrza jest równiez bardzo mala. Wada znanego urzadzenia jest rów¬ niez to/'ze niezbedna jest koniecznosc czestej wy¬ miany w nim filtra, co uniemozliiwia w czasie 2 przelotu saimolotu wykonywanie zwiadu geoche¬ micznego.Zgodnie z opisem podanymi w - patencie nr 3 4629015 zastosowano urzadzenie filtracyjne do wykonywania zwiadu geochemicznego wyposazone w filtry wykonane w postaci ra/m, na kitórych naciagniete sa siatki nylonowe. Ramy te sa umieszczone za samolotem, przy czym urzadzenie to umozliwia równoczesne opuszczanie jednej io ramy i podnoszenie drugiej, dzieki czemu uzy¬ skiwano w przyblizeniu mozliwosc ciaglego ba¬ dania masy powietrza. Wada tego urzadzenia jest to, ze wymaga ono stosunkowo dlugiego czasu na pobieranie próbek badanego powietrza, co przy- czynia sie do bardzo malej dokladnosci badan geochemicznych. Celem wynalazku jest opraco¬ wanie sposobu i urzadzenia do wykonywania szybkiego zwiadu geochemicznego ziemi, z pojaz¬ du ruchomego, przystosowanych do wychwytywa- nia duzej ilosci powietrza, silnej koncentracji czajsteczek zlóz mineralnych znajdujacych sie w powietrzu- ich zbieraniu na przesuwaijacej sie tasmie i analizie.Istota wynalazku polega na wykonaniu, z prze- 29 latujacego samolotu, zwiadu geochemicznego zie-^ mi, podczas którego kieruje sie do koncentratora, umieszczonego na samolocie, strumien powietrza., w ilosci przynajmniej 10 mJ na minute, zawiera¬ jacego unoszace sie w powietrzu czasteczki zlóz $2 545.1 - .;. 9254 8 mineralnych, koncentrowaniu tych czasteczek na przesuwajacej sie W sposób ciagly lu6 przerywa¬ ny tasmie, analizowaniu skoncentrowanych cza¬ steczek w odstepach czasu nie dluzszych niz sek. z równoczesnym dokonywaniem korelacji 5 terenu, z którego pochodza badane czasteczki.Czasteczki zawarte w strumieniu (powietrza prze¬ plywajacego przez kiancentraitor umieszczone sa na nieporowaitej tasmie przesuwiadacej sie z szyb¬ koscia umozliwiajaca wykonywanie kolejnych io analiz powtarzajacych sie w odstepach czasu, sekund, przy równoczesnym nakladaniu na tasme oklapli roztworu lugowego, przeznaczonego do rozpuszczania wylbranych skladników czaste¬ czek, kolejnym zdejmowaniu i analizowaniu* kro- 15 pli roztworu lugowego znajdujacego sie na od¬ dzielnych czesciach tasmy. Czasteczki po skiero¬ waniu ze strumieniem powietrza do koncentrato¬ ra, poddawane sa poczajtkowo koncentracji po czym przenoszone sa do strumienia gazu obojet- 20 nego, gdzie przed dokonaniem analizy poddawane sa podgrzewaniu do temperatury przynajmniej 800°C, w celu odparowania niektórych pierwia^ stków lub zwiazków zawartych w tych czastecz¬ kach. 25 •Przedimdot wynalazku zostanie wyjasniony na przykladzie wykonania przedstawionym na ry- •urafcu, gdzie fig. 1 przedstawia urzadzenie do wykonywania zwiadu geochemicznego a fig. 2 — pompe strumieniowa z fig.1. 30 Zgodnie z fig. i koncenltraitor 10 wykonany w postaci cylindra zawiera oliwór 11 przystoso¬ wany do wlotu powietrza w kierunku strzalki 12.Wewnatrz koncentratora 10 uimieszczony jest sto¬ zek 13 wykonany z zespolu katowych zaluzji 14 35 i polaczony z wlotowym otworem 15 rurowego przewodu 16 polaczonego ze strumieniowa pom¬ pa 17.Pompa 17 wedlug fig. 2 zawiera otwór 18 i dysze 19 skierowana w kierunku ruchu prze- 40 plywu powietrza i polaczona ze zbiornikiem 20 sprezonego powietirza. W dalszej, czesci pompy umieszczone jest stozkowe sito 21, polaczone z otworem wylotowym 22 przystosowanym do przelotu struimieniai powietrza i skoncenitrowa- 45 nych czasteczek. Silo 21 wykonane z drucianej siatki, zowierajacej 32 otwory na 1 cm2, ma za zadanie zaitlrzymania badanych czasteczek i umo¬ zliwienia przelotu nadmiaru powietrza pochodza¬ cego z dyszy 19 do otworu 23. Miedzy koncentra- 50 tlorem 10 a pompa 17 umieszczono wskaznik 24 przeplywu czasteczek, dlziailaijacy na zasadzie roz¬ praszania swiaitla pochodzacego z lasera. Pompa 17 polaczona jest przez rure 25 z rurami 26 i 27 zaopatrzonymi w przelotowe zawory 28 i 29, kito- 55 re przystosowane sa do regulacji przeplywu stru¬ mienia powietrza. Rura 27 polaczona jest swym przeciwdeiglyim koncem z dysza 30 wyposazona w otwory 31 przystosowane do wydmuchu czesci powietrza znajdujacego sie w strumieniu rucho- «o mych czasteczek.Pod dysza 30 umieszczona jest' tasma 32, wyko¬ nana z tworzywa syntetycznego, odpornego na przenikanie roztworu lugowego, kitóra powleczona jest klejem i przys-tosowana do umieszczania na « 4 niej kierowanych z dyszy czasteczek. Tasma 3£ przewijana jest z rolki 33 na rolke 34, przy czym: w celu zabezpieczenia ulozonych na niej czaste¬ czek przed dzialaniem atmosferycznym zastoso¬ wano tasme 35 nawinieta na zasilajacej rolce 36 i prowadzona przez rolki 37 w sposób tiaki, ze tasma 35 pokrywa górna powierzchnie, tasmy 32; i razem z nia jest nawAjana na rolke, 34. W dy¬ szy 30 wykonane sa, pod kajtem Okolo 45°, otwo¬ ry 31a, które umozliwiaja wydmuchiwanie nad¬ miernej masy powietrza i przez to bardziej rów¬ nomierne rozkladanie czasiteczek na tasmie 32.Zawór 28 polaczony jest z rura ^8 donrpwa- dzona do komory 39 przeznaczona do przenosze¬ nia czasteczek ze strumienia powietrza do stru¬ mienia gazu obojetnego, na przyklad argonu,, doprowadzanego do komory 39 rura 41, z buitli 40*.Runa 43 przeznaczona jest do odprowadzania zbednego powietrza, które pod wplywem zderze¬ nia sie pod ositrym katem ze strumieniem argo¬ nu doplywagacegO' rura 41 zostaje usuniete do atmosfery. Rura 42 polaczona jest jednym kon¬ cem z komora 39 a drugim z kwarcowa butila- 44^ zaopatrzona w elektryczny grzejnik 45 przystoso¬ wany do nagrzewania bultdi do temperatury przy¬ najmniej 800°C. Bultla 44 polaczona jest za pomo¬ ca rury 46 z komora 47 zaopatrzona w okienko 48 przeznaczone do doprowadzanaa swiatla z rtecio¬ wej lampy 49 przez interferencyjny filtr 50, przy¬ stosowany do wytlumienia wszystkich linii spek¬ tralnych oprócz linii o dlugosci 2537 A.Na jednakowym poziomie w stosunku do okien¬ ka 48 umieszczone jest okienko 51 umozliwiajace za pomoca fotoelektrycznego detektora 52 pomiar rezonansowego promieniowania. Komora 47 pola¬ czona jest za pomoca rury z komora plazmowa, 57, przeznaczona do pomiaru rodników weglowo¬ dorowych, zaopatrzona w dwie elektrody 53 po¬ laczone ze zródlem 54 wysokiego napiecia, w któ¬ rym napiecie zaplonu plazimy wynosi okolo 1200- woltów a napiecie stalego wyladowania 400 wol¬ tów. iW poblizu komory 57 umieszczono interferen¬ cyjny filtr 55 przystosowany do przepuszczania swiatla o wybranej dlugosci fali, na przyklad' 43(14 A czasteczki CH. Na jednakowym poziomie- w stosunku do filtra 55 umieszczono fotodetek¬ tor 56 przystosowany do pomiaru rezonansowego* • promieniowania.Urzadzenie do wykonywania szybkiego zwiadu geochemicznego, wykonane wedlug wynalazku^ pracuje w ten sposób, ze strumien powietrza do¬ prowadzanego do koncentratora 10 przeplywa- przez stozkowy wylot 15, rure 16 i wlotowy otwór 18 do sitrumieniowej pompy 17, gdzie prze¬ chodzi obok dyszy 19, polaczonej ze zródlem 20- sprezonego powietrza, przez stozkowe sito 21 do wylotowego otworu 22. Po przejsciu przez pom¬ pe 17, powietrze, którego czesc zostanie odprowarr dzona przez otwór 23 razem ze skoncentrowany¬ mi czasteczkami przechodzi przez rure 25 do ruir 26 i 27 zaopatrzonych w zawory 28, 29, które- przystosowane sa do regulacji przeplywu stru¬ mienia powietrza do dyszy 30 lub rfury 38.Z dyszy 30 skoncentrowane czasteczki naklada—5 92 545 6 ne sa na przesuwajaca sie w sposób ciagly lub przerywany tasme„32 i poddawane badaniom la¬ boratoryjnym. Do wykonywania zwiadu geoche¬ micznego niektórych materialów, -na przyklad siarki, rteci lufa rodników weglowodorowych i wykonywania analizy w samolocie podczas jego lotu stosuje sie uklad, w którym powietrze- ze skoncentrowanymi czasteczkami przechodzi przez rure 38 do komory 39, gdzie napotyka' strumien gazu obojetnego doprowadzonego z butli 40.W wyniku tego sturumien powietrza zostaje za¬ wrócony pod ostrym kajtem do rury 43, podczas gdy czasteczki na skutek ich bezwladnosci opa¬ daja i razem z gazeim obojejtnym przechodza rura 42 do kwarcowej, butli 44 gjdzie nastepuje ich podgrzewanie do temperatury 80apfe, i- odprowa¬ dzenie z butli 44 przez rure 46 do komory 47, do której doprowadzone jest swiatlo, z okreslonego zródla, powodujace oswietlenie zawartych w ko-^ morze 47 goracych gazów i par, siiarzi, rteci lub rodników weglowodorowych. Do pomiaru rodni¬ ków weglowodorowych stosuje sie komore plaz¬ mowa 57. Koncentracja czasteczek uzyskiwana za pomoca koncentratora 10 moze odbywac sie w za¬ kresie od 1 -r-100 * do ,1-7-200 000. PL

Claims

Zastrzezenia pateritto-we 1. Sposób wykonywania szybkiego zwiadu geo¬ chemicznego ziemi z samolotu, znamienny tym, ze podczas przelotu samolotu kieruje sie do'kon¬ centratora, umieszczonego na samolocie strumien powietrza, w ilosci przynajmniej 10 m1 na minu¬ te, zawierajacego unoszace sie czasteczki zlóz mi¬ neralnych, koncentrowaniu tych czasteczek na przesuwajacej sie w sposób ciagly lub przery¬ wany tasmie, analizowaniu skoncentrowanych czasteczek w odstepach czasu nie dluzszych niz 15 sek. z równoczesnym dokonywaniem korelacji terenu, z którego pochodza badane czasteczki.
2. Sposób wedlug zasitrz. 1, znamienny tym, ze czasteczki, zawarte w strumieniu powietrza prze¬ plywajacego przez* koncentrator umieszczane sa na nieporowatej tasmie, przesuwajacej sie z szyb¬ koscia umozliwiajaca wykonywanie kolejnych analiz w odstepach czasu 15 sek.
3. Sposób wedlug zastrz. 2, znamienny tym, ze podczas umieszczania na przesuwajacej sie niepo¬ rowatej tasmie czasteczek naklada sie krople roz¬ tworu lugowego.
4. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze czasteczki po skierowaniu ze strumieniem powie¬ trza do koncentratora poddawane sa poczatkowo koncentracji, po czym przenoszone sa do stru¬ mienia gazu obojejtnego, gfdzie przed dokonaniem analizy poddawane sa podgrzewaniu do tempera¬ tury prcynajmnieg 800°C.
5. Urzadzenie dó wykonywania szybkiego zwia¬ du geochemicznego ziemi z samolotu, znamienny tym, ze zawiera koncentrator <10) wewnatrz któ¬ rego* uinieszjczóny jest" stozek (13) wykonany z ze¬ spolu kajtowych zaluzji (14) i wlotowy otwór (15) rurowego przewodu (16) polaczonego ze strumie¬ niowa pompa (17).
6. Urzadzenie wedlug zastr z. 5, znamienne tym, ze pompa (17) polaczona jest ze zbiornikiem (20) sprezonego powietrza i zawiera stozkowe sito (21) polaczone z wylotowym otworem (22).
7. Urzadzenie wedlug zastrz. 5, znamienne tym, ze miedzy " koncentratorem (10) a pompa (17) umieszcz^g \^kaznik (24) crzeplywu czasteczek dzialajacy: ria zasadzie rozpraszania swiatla po¬ chodzacegoz lasera.
8. Unzadaasaie wedlug zastrz. 5, znamienne tym, ze pornpa Qfy polaczona jest pnzez rure (25, 27) z dysza^lW^ umieszczona nad przesuwajaca sie , tasma (32)/
9. Urzadzenie wedlug zasitrz. 8, znamienne tym, ze pompa j(I7) polaczona jeisit przez rure (25, 26 i 38) z komora (39).
10. Urzadzenie wedlug zasitrz. 9, znamienne tym, ze komora (39) polaczona jest z bultla (40) gazu obojetnego i butla kwarcowa (44).
11. Urzadzenie wedlug zastrz. 10, znamienne tym, ze butla kwarcowa (44) zawiera grzejnik elektryczny (45) przystosowany do nagrzewania butli do temperajtury przynaijmnieg 800°C.
12. Urzajdizenie wedlujg zastrz. 10, znamienne tym, ze butla kwarcowa (44) polaczona jest z ko¬ mora (47) zaopatrzona w okienko (48) do dopro¬ wadzania swiatla z rteciowej lampy (49) przez interferencyjny filifcr (50). 13. Urzadzenie wedlug zasitrz. 12, znamienne tym, ze komora (47) polaczona jest z komora plazmowa (57) zaopatrzona w dwie elektrody (53) polaczone ze zródlem (54) wysokiego napiecia. 10 15 20 25 30 36 4092 545 ^c ^ 10 v-— - —*14 ,15 12- ^**Z££. 11^ •s"«i ""~
13 .41 Z3S V54 FIG.1 21 ,23 .17 18 3'EZZZZZZZZZ 22 ETjfe v»»Aw\J isHj 20 FIG. 2 m5 Cena 10 zl FZGraf. Koszalin D-«35. Naklad 105 egz. Format A-4 PL