PL90624B1 - - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania nowych estrów chlorowcoalkilowych kwasów tionofosfo- rowych o wzorze ogólnym 1, w którym R oznacza rodnik alkilowy o lancuchu prostym zawierajacy 1 -6 atomów wegla. Estry te wykazuja silne dzialanie owadobójcze i nicieniobójcze.Sposobem wedlug wynalazku nowe estry chlorowcoalkilowe o wzorze 1 otrzymuje sie przez reakcje dwuchlorku kwasu 0-(1,2-dwubromo-2:2-dwuchloroetylo)-tionofosforowego o wzorze 2 z alkoholami o wzorze 3r w którym R ma wyzej podane znaczenie.Niespodziewanie estry chlorowcoalkilowe kwasów tionofosforowych o wzorze 1 otrzymane sposobem wedlug wynalazku maja znacznie lepsze dzialanie owadobójcze, zwlaszcza na owady gleby i dzialanie nicieniobójcze, niz znane zwiazki o analogicznej budowie i tym samym kierunku dzialania. Nowe zwiazki mozna zatem stosowac nie tylko przeciwko pasozytom roslin lecz równiez szkodnikom sanitarnym i przechowalnianym.Dzialaja one skutecznie na owady o narzadzie gebowym ssacym jak i gryzacym a jednoczesnie wykazuja nieznaczna fitotoksycznosc. Z tych wzgledów stosuje sie je z dobrym wynikiem w postaci srodków szkodniko- bójczych w ochronie roslin w higienie iprzechowalnictwie* * - Substancje czynne otrzymane sposobem wedlug wynalazku wzbogacaja zatem stan techniki. Ponadto zmniejszaja one wielkie zapotrzebowanie na coraz nowe substancje czynne w dziedzinie srodków szkodnikobój- czych. Wywolane ono jest tym, ze srodkom znajdu[acym^sie w handlu stawia sieL<»raz_^ jak nieznaczna' toksycznosc dla deplokrwirtych i nieznaczna fitotoksycznosc, szybsza odbudowa w roslinie i na roslinie, krótsze czasy korencyjne, skutecznosc przeciwko szkodnikom uodpornionym itp.Przy stosowaniu przykladowo chlorku kwasu bromo-lub 0-(1,2-dwubromo-2r2-dwuchloroetylo)-trionofos- forowego i metanolu jako zwiazków wyjsciowych przebieg reakcji przedstawia schemat podany na rysunku.Stosowane zwiazki wyjsciowe przedstawiaja wzory 2 i 3. Korzystnie R w zwiazku o wzorze 3 oznacza prosty rodnik alkilowy o 1 -3 atomach wegla.2 90 624 W sposobie wedlug wynalazku stosuje sie przykladowo nizej podane alkohole o wzorze 3: metanol, etanol I n propanol.Stosowane jako zwia/M wyjsciowe wszystkie alkohole sa znane z literatury (opis patentowy RFN DASS nr 2150109). Dwuchlorek kwasu 0-(1#2-dwubromo-2r2-dwuchloroetylo)tionofosforowego otrzymuje sie na przyklad z opisanego w opisie patentowym RFN DASS nr 2150108, dwuchlorku kwasu 0-(2,2-dwuchlorowiny- lo) tionofosforowego przez przylaczenie bromu.Sposób wytwarzania nowych estrów chlorowcoa I kilowych kwasu tionofosforowego o wzorze 1 prowadzi' sie korzystnie w srodowisku odpowiedniego rozpuszczalnika lub rozcienczalnika. Praktycznie stosuje sie wszystkie obojetne rozpuszczalniki organiczne, korzystnie alifatycznej aromatyczne ewentualnie chlorowcowane weglowodory, np. benzen, toluen, ksylen, benzyne, chlorek metylenu, chloroform, czterochlorek wegla, chlorobenzen, chloroform, czterochlorek wegla, chlorobenzen, etery np.eter etylowy i butylowy, dioksan, dalej ketony, aceton, metyloketon, metyloizopropyloketon, oprócz tego nitryle takie jak acetonitryl i propionitryl lub alkohol, np. metanol, etanol i propanol. Temperatura reakcji moze wahac sie w szerokim zakresie. Na ogól fsatefcrf£Wp4zr^ w temperaturze 10-100°C, korzystnie 20-50°C. Reakcje prowadzi sie praktycznie pod ismRfcrf nctfniaDlym.W sposobie wedlug wynalazku poddaje sie reakcji dwuchlorek kwasu fosforowego o wzorze 2 z odpowied¬ nim itfwhfffm^^.yfTTTr3, przy czym nadmiar alkoholu moze sluzyc jako rozpuszczalnik.Przeróbke mieszaniny rSalccyjn^j P*t»waftef sie w znany sposób.Nowe zwiazki otrzymuje sie przewaznie w postaci olejów których czesc destyluje w rozkladzie .Mozna je uwolnic od resztek lotnych skladników, a tym samym oczyscic przez tak zwane „poddestylowanie" to jest dluzsze ogrzewanie pod zmniejszonym cisnieniem do umiarkowania podwyzszonej temperatury. Do ich charakterystyki sluzy przede wszystkim wspólczynnik zalamania swiatla.Budowe substancji ustala sie za pomoca analizy widma podczerwieni i widma NMR. » P rzyklad I. Do 120g (0,1 mola) metanolu wkrapla sie 40,6g (0,1* mola) dwuchlorku kwasu 0(1,2-dwubromo-2,2-dwuchloroetylo(-tionofosforowego. Chlodzi sie zewnetrznie tak by temperatura wewnatrz mieszaniny nie przekroczyla 40°C.- Po wielogodzinnym odstaniu wsadu (10-15 godzin) nadmiar metanolu oddestylowuje sie pod zmniejszonym cisnieniem, pozostalosc rozpuszcza sie w chlorku metylenu, roztwór w chlorku metylenu przemywa sie dwukrotnie woda. Po oddestylowaniu rozpuszczalnika otrzymuje sie 26 g (65J5% wydajnosci teoretycznej) estru OrO-dwumetylo-0-(1f2-dwubromo-2,2 4) w postaci oleistej substancji. W miare potrzeby mozna oczyscic go przez destylacje. Destylowany produkt, wrzacy w temperaturze 128°C (1 tor wykazuje wspólczynnik zalamania swiatla n^° = 1,5440).W sposób analogiczny mozna wytworzyc zwiazki o wzorze 1 zestawione w tablicy.Tablica Przyklad nr II III IV u v VI R CaH5 n(CsH*) n-C4Hf n-CfHM n—Cs Hj s Tor OJ poddestylowanie poddestylowanie poddestylowanie poddestylowanie Temperatura wrzenia °C 116 - Wspólczynnik zalamania swiatla #n*° 1,5290 1,5121 1,5089 1,5042 1,4959 Wydajnosc w % tetorii 67 48,7 47,5 47 40,5 Stosowany jako zwiazek wyjsciowy dwuchlorek kwasu 0-(1r2-dwubromo-2,2-dwuchlóroetylo)-tionofosfo- rowego o wzorze 2 mozna wytworzyc przykladowo w sposób nizej podany.90624 3 Rozpuszcza sie 123 g (0,5 mola) dwuchlorku kwasu 0-(1,2-dwuchlorowinyk)-tionofosforowego opisany w opisie patentowym RFN DASS nr 2150108) w 200 cm3 czterochlorku wegla. Do tego roztworu wkrapla sie wciagu 1 godziny 80g (0,49 mola) bromu, po ustaniu slabo egzotermicznej reakcji wsad pozostawia sie na -15 godzin. Slabe zmetnienie roztworu usuwa sie przez suszenie przez ziemie okrzemkowa. Skladniki lotne oddestylowuje sie pod zmniejszonym cisnieniem, po czym przez aparature przepuszcza sie krótko suche powietrze. Otrzymuje sie 196 g (96,5% wydajnosci teoretycznej) substancji w postaci oleju. W miare potrzeby produkt mozna oczyscic przez destylacje. Wrze on pod cisnieniem 0,01 tora w temperaturze 90-92°C i wykazuje wspólczynnik zalamania swiatla n™ = 1,5850. x PL

Claims (1)

1. Zastrzezenie patentowe Sposób wytwarzania nowych estrów ehlorowcoa I kilowych kwasów tionofosforowych o wzorze ogólnym 1, w którym R oznacza prosty rodnik alkilowy o 1—6 atomach wegla, znamienny tym, ze dwuchlorek kwasu 0-(1,2-dwubromo-2,2-dwuchloroetylo)-tionofosforowego o wzorze 2 poddaje sie reakcji z alkoholami o wzorze 3, w którym R ma wyzej podane znaczenie.90 624 3 Br Br (ro)2p-o-Ch-6ci2 Wzór 1 Ci S Br Br \" i ' ;p-o-ch-cci9 er Wzór 2 ROH Wzór 3 3 (CH30)2P-0-CH-CCl2 Br Br Wzór A Cl S BrBr S Br Br ^P-0-CH-CCL2 + 2 CH3OH „HQ. » (CH3o)2P-0-4h-CcL Cl Schemat Prac. Poligraf. UP PRL naklad 120+18 Cena 10 zl PL