Przedmiotem wynalazku jest uklad zapamietywania dostrojenia do odbioru wybranych stacji dla odbiorni- 1<ów z elektronicznym strojeniem, pozwalajacy na blyskawiczne przelaczenie z jednej odbieranej stacji na inna w zakresie kilku wybranych stacji radiowych, telewizyjnych lub systemu radiotelefonicznego, bez koniecznosci kazdorazowego wyszukiwania i dostrajania do odbioru stacji przy pomocy ukladu strojeniowego. Uklad ma zastosowanie w urzadzeniach z elektronicznym strojeniem, w których dostrajanie do odbioru stacji odbywa sie przez zmiane wartosci napiecia stalego podawanego na elementy o zmiennej reaktancji, na przyklad diody pojemnosciowe, umieszczone w obwodach rezonansowych ukladów wejsciowych i oscylatora superheterodyny.Uklad jest szczególnie latwy do zastosowania w odbiornikach z automatycznym wyszukiwaniem i dostraja¬ niem do stacji, w których napiecie sterujace ukladami strojenia jest wytwarzane w generatorze dajacym napiecie o przebiegu piloksztaltnym o duzej liniowosci, narastajace do chwili dostrojenia sie do napotkanej stacji.Znane uklady zapamietywania dostrojenia przy elektronicznym strojeniu stosowane sa wylacznie przy recznym dostrajaniu odbiornika za pomoca potencjometru, z którego jest podawane napiecie strojeniowe na diody pojemnosciowe w obwodach rezonansowych. Wymagana jest tu plynna regulacja napiecia uzyskiwanego z potencjometru, jak i wysoka stabilnosc zródla zasilajacego potencjometr. Ustalone przy strojeniu polozenie potencjometru gwarantuje, ze po kazdorazowym podaniu napiecia z tak ustawionego potencjometru na obwody strojone, bedzie odbierana ta sama stacja. Zastosowanie kilku takich precyzyjnych potencjometrów wlaczonych do ukladu strojeniowego przy pomocy laczników wciskanych, pozwala na ustawienie na kazdym z nich dostrojenia do odbioru wybranej stacji i w odpowiednim czasie wciskania odpowiednich przycisków, celem wysluchania, obejrzenia wybranych programów lub uzyskania lacznosci z wybrana stacja systemu radiolacz- nosci.W ukladach z automatycznym wyszukiwaniem i dostrajaniem do odbioru stacji, zapamietywanie nie jest realizowane, gdyz napiecie strojeniowe pochodzi z generatora przeszukujacego, wytwarzajacego napiecie liniowe narastajace o przebiegu piloksztaltnym, przestrajajace odbiornik w jednym cyklu poprzez okreslone pasmo odbieranych czestotliwosci. Napiecie to jest zatrzymywane na poziomie odpowiadajacym napotkanej stacji przez #klad odcinajacy ladowanie kondensatora podajacego napiecie na diody pojemnosciowe, sterowany sygnalem2 89 827 pojawiajacym sie na wyjsciu z detektora odbiornika. Sygnal ten sluzy takze do utrzymania dostrojenia do danej stacji przez wlaczanie doladowywania przy obnizeniu sie sygnalu na wyjsciu z detektora. Gdy program napotkanej stacji nie odpowiada sluchaczowi, uklad jest pobudzany przyciskiem do dalszego poszukiwania. Po wylaczeniu odbiornika ze zródla zasilania, odbiornik rozstraja sie i po ponownym jego wlaczeniu wybrana uprzednio stacja musi byc ponownie odszukana przez przestrajanie ukladu od stacji do stacji. Jest to niedogodnosc odbiorników z automatycznym strojeniem, która jest ograniczana jedynie w przypadku odbioru stacji dominujacej sila sygnalu odbieranego nad innymi stacjami przez zmniejszanie czulosci odbiornika przy wyszukiwaniu, powodujace wychwytywanie tylko najsilniejszych stacji.Uklad wedlug wynalazku zapewnia zapamietywanie dostrojenia do odbieranych stacji w odbiornikach z elektronicznym strojeniem dzieki wlaczeniu w obwód ladowania kondensatora podajacego napiecie na elementy o zmiennej reaktancji, takie jak diody pojemnosciowe, w obwodach strojeniowych wejsciowych i oscylatora superheterodyny, co najmniej jednego integratora elektrochemicznego, który rejestruje w sposóbN trwaly na drodze elektrochemicznej wielkosci ladunku elektrycznego, który zostal doprowadzony do konden¬ satora dla uzyskania na nim napiecia wymaganego dla dostrojenia sie do danej stacji. Integrator ten wlaczony jest w obwód ladowania kondensatora przy pomocy przelacznika, umozliwiajacego zmiane jego biegunowosci wlaczenia w obwód przy odtwarzaniu dostrojenia w stosunku do biegunowosci przy dostrajaniu sie do wybranej stacji. Równolegle do integratora dolaczony jest detektor skoku napiecia sterujacy przy pomocy elementu przelaczajacego uklad ladowania kondensatora, tak ze przy wystapieniu skoku napiecia na integratorze w czasie odtwarzania dostrojenia, ladowanie kondensatora zostaje odlaczone. Przy odtwarzaniu dostrojenia do zapamietanej stacji biegunowosc wlaczenia w obwód integratora jest odwrócona za pomoca przelacznika, tak ze ladunek elektryczny doprowadzany do kondensatora przechodzi przez integrator w odwrotnym kierunku i powoduje odwrotne przenoszenie w nim masy metalu, czyli sprowadza go do stanu zerowego. Sprowadzenie integratora do stanu zerowego jest sygnalizowane skokiem napiecia na integratorze i oznacza przejscie tej samej ilosci ladunku elektrycznego, co w procesie dostrajania. Doprowadzenie tej samej ilosci ladunku elektrycznego do kondensatora o stalej pojemnosci odtwarza napiecie jakie bylo podane na diody pojemnosciowe dla dostrojenia sie do wybranej stacji wedlug zaleznosci gdzie: _ * U jest napieciem strojeniowym dla wybranej stacji Q — ladunek elektryczny doprowadzony do kondensatora dla uzyskania tego napiecia C — pojemnosc kondensatora podajacego napiecie strojeniowe.Dla zapewnienia dokladnego dostrojenia do stacji i utrzymania tego dostrojenia wyjscie z detektora odbiornika, najkorzystniej z detektora krzywej „S" jest doprowadzane do ukladu sterujacego ladowaniem kondensatora w celu doladowywania go przy rozstrajaniu sie ukladu. Dla wielokrotnego odtwarzania dostrojenia do wybranej stacji stosuje sie dwa integratory elektrochemiczne wlaczone w obwód ladowania kondensatora biegunowo przeciwsobnie przy pomocy przelacznika, umozliwiajacego zarejestrowanie procesu strojenia na jednym integratorze, a nastepnie odtwarzanie dostrojenia przy dwóch integratorach wlaczonych szeregowo.W takim ukladzie przy odtwarzaniu dostrojenia, gdy jeden integrator sie zeruje, to drugi rejestruje wartosc ladunku elektrycznego jaka byla zarejestrowana w pierwszym integratorze. W ten sposób mozna wielokrotnie powtarzac proces dostrojenia do odbioru danej stacji. Dla skasowania zapamietania dostrojenia do odbioru danej stacji, proces dostrojenia odtwarza sie przy wlaczonym jednym integratorze. Dla zapamietania dostrojen do odbioru szeregu stacji w obwód ladowania kondensora podajacego napiecie strojeniowe wlaczane sa kolejno poszczególne integratory elektrochemiczne lub pary integratorów z zestawu pamieciowego. W takim ukladzie dla kazdego zapamietania dostrojenia, rejestruje sie caly proces dostrajania do odbioru danej stacji, poczawszy od ze¬ rowego napiecia strojeniowego. Z tego.wzgledu takie rozwiazanie jest szczególnie korzystne w odbiornikach z automatycznym wyszukiwaniem i dostrajaniem sie do stacji, wyposazonych w generatory napiecia o przebie¬ gu piloksztaltnym podawanego na obwody strojeniowe w celu przestrajania odbiornika i dostrajania do napotka¬ nych stacji.Innym rozwiazaniem dla zapamietywania dostrojenia do szeregu wybranych stacji przy pomocy integrato¬ rów elektrochemicznych jest uklad zawierajacy szereg obwodów zlozonych z kondensatorów i integratorów elektrochemicznych szeregowo polaczonych i wlaczanych przy pomocy laczników na napiecie dostrojenia do danej stacji, w celu zarejestrowania ladunku elektrycznego dostarczonego do kondensatora w obwodzie dla uzyskania na nim napiecia dostrojenia. Kazdy z obwodów zapamietujacych jest polaczony z przelacznikiem, umozliwiajacym wlaczenie integratora w obwód w odwrotnej biegunowosci przy odtwarzaniu dostrojenia, przy czym spadek napiecia na integratorze elektrochemicznym jest doprowadzany do ukladu di^ • cji skoku napiecia.89 827 3 Przy wystapieniu skoku napiecia na integratorze jest przelaczany uklad ladowania kondensatora na sterowanie z detektora wyjsciowego odbiornika. Wytworzone w ten sposób napiecie na kondensatorze obwodu zapamiety- wujacego jest podawane na obwody strojeniowe w celu odtworzenia dostrojenia do wybranej stacji.Uklad zapamietywania dostrojenia wedlug wynalazku zapewnia dostrajanie sie odbiornika do wybranych stacji w sposób trwaly, odporny na wstrzasy mechaniczne i niezalezny i od stabilnosci zródla zasilania, co jest szczególnie wazne przy urzadzeniach przenosnych i samochodowych. Uklad pozwala na realizacje zapamietania duzej liczby stacji, gdyz nie wymaga instalowania potencjometrów nastawnych ^v plycie czolowej odbiornika, natomiast gabaryty integratorów elektrochemicznych pozwalaja na umieszczenie znacznej ich liczby w obudowie odbiornika. W polaczeniu z urzadzeniami czasowymi, uklad pozwala na realizacje programu odbioru z góry okreslonych audycji, nadawanych przez rózne stacje w okreslonym czasie, przez pelna automatyzacje samoczyn¬ nego przelaczania sie odbiornika. W systemach radiolacznosci, gdzie nie jest wymagane dokladne zachowanie * warunków odnosnie nadawanych czestotliwosci, np. w miejscowych radiotelefonach o krótkim zasiegu, uklad pozwala na pelna realizacje lacznosci radionadawczej, przez odtwarzanie takze czestotliwosci nadawczych, po¬ dajac zarejestrowane napiecie strojeniowe na elementy o zmiennej reaktancji w obwodach rezonansowych generatorów czestotliwosci nadawczych, dla uzyskania lacznosci z dana stacja.Przedmiot wynalazku jest blizej objasniony w przykladach wykonania przedstawionych na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia schemat blokowy odbiornika z elektronicznym strojeniem i ukladem zapamietywania dostrojenia wedlug wynalazku, fig. 2 uklad zapamietywania dostrojenia dla wielokrotnego odtwarzania zrealizo¬ wany przy pomocy dwu integratorów elektrochemicznych, fig. 3 uklad zapamietywania dostrojenia dla odbiornika z automatycznym wyszukiwaniem i dostrajaniem sie do stacji, fig. 4 uklad zapamietywania dostroje¬ nia dla odbioru strojonego recznie za pomoca potencjometru.Odbiornik przedstawiony na fig. 1 sklada sie z ukladu wejsciowego 1, strojonego do odbioru sygnalów elektrycznych o okreslonej czestotliwosci przy pomocy diod pojemnosciowych wlaczonych w obwody rezonan¬ sowe wejsciowe, oscylatora 2 superheterodyny przestrojanego 'takze przy pomocy diod pojemnosciowych umieszczonych w jego obwodach rezonansowych, wzmacniacza posredniej czestotliwosci 3, detektora 4, stopnia koncowego 5, ukladu 6 ladujacego kondensator 7, podajacy napiecie strojeniowe na diody pojemnosciowe w ukladzie wejsciowym 1 i oscylatora superheterodyny 2. Odbiornik ten jest wyposazony w uklad zapamietywa¬ nia dostrojenia do odbioru wybranej stacji, skladajacy sie z integratora elektrochemicznego 8, wlaczanego szeregowo w obwód ladowania kondensatora 7 przy pomocy przelacznika 9, umozliwiajacego zmiane jego biegunowosci wlaczania w obwód. Równolegle do integratora 8 wlaczony jest detektor skoku napiecia 10, sterujacy ukladem ladowania 6 poprzez polaczenie 11. Uklad ladowania 6 jest sterowany takze z wyjscia detektora 4 po przez doprowadzenie 12, po przelaczeniu z ukladu zapamietywania. Uklad ladujacy 6, zawierajacy zródlo stalopradowe lub generator napiecia liniowo narastajace laduje kondensator 7, powodujac narastanie napiecia na jego zaciskach. Potencjal wytworzony na kondensatorze jest podawany na diody pojemnosciowe w obwodach strojeniowych, powodujac ich wsteczna polaryzacje, dajaca zmiane pojemnosci diod w miare zmian podawanego potencjalu polaryzacji. Wzrost napiecia polaryzacji diod powoduje zmniejszenie ich pojemnosci i dostrajanie odbiornika do coraz wyzszych czestotliwosci. Z chwila dostrojenia odbiornika do wybranej stacji przyciskiem R odlacza sie uklad ladowania 6 i zwiera na przelaczniku 9 integrator elektroche¬ miczny 8 poprzez polaczenie zacisków be i de.W ten sposób w integratorze elektrochemicznym 8 zostala zarejestrowana wartosc ladunku elektrycznego jaki zostal doprowadzony do kondensatora 7 dla wytworzenia na nim potencjalu potrzebnego do polaryzacji diod dla dostrojenia sie do odbioru danej stacji. Rejestracja ta nastapila na drodze elektrochemicznej przez przeniesienie masy metalu w integratorze elektrochemicznym z elektrody wyjsciowej na elektrode gromadzaca pod wplywem pradu plynacego w obwodzie ladowania kondensatora 7. Dla odtworzenia dostrojenia do wybranej stacji, w obwód ladowania kondensatora 7 wlacza sie integrator elektrochemiczny, zmieniajac biegunowosc jego wlaczania, przez zwarcie zacisków ab i de przelacznika 9. Po uruchomieniu ukladu ladujacego 6 kondensatora 7 jest ladowany, ale jego prad ladowania przez integrator 8 przeplywa w odwrotnym kierunku i powoduje przenoszenie masy metalu z elektrody gromadzacej na wyjsciowa. Calkowite przeniesienie metalu z elektrody gromadzacej na wyjsciowa jest sygnalizowane wielokrotnym wzrostem opornosci integratora chemicznego 8, powodujacym wystapienie skoku spadku napiecia na nim. Skok napiecia na integratorze 8 powoduje zadzialanie detektora nadnapieciowego 10, który poprzez sterowanie 11 blokuje ladowanie kondensa¬ tora 7. Wystapienie skoku napieciowego na integratorze 8 oznacza, ze do kondensatora 7 dostarczony zostal ten sam ladunek elektryczny jak w przypadku dostrajania sie do wybranej stacji, czyli wytworzone na nim napiecie podane na polaryzacje diod pojemnosciowych w obwodach strojeniowych posiada taka sama wartosc, powoduja¬ ca dostrojenie odbiornika do odbioru tej samej wybranej stacji. Dla utrzymania dostrojenia do odbieranej stacji,4 89 827 uklad ladowania 6 jest sterowany z wyjscia detektora 4 za pomoca polaczenia 12. Detektor nadnapieciowy 10 jest jednoczesnie ogranicznikiem napiecia na integratorze 8 do wartosci nie niszczacej oraz powoduje po odlaczeniu ukladu ladowania 6 kondensatora 7 jego wylaczenie z obwodu przez zbocznikowanie.Na fig. 2 przedstawiono uklad zapamietywania dostrojenia dla wielokrotnego powtarzania dostrojenia do wybranej stacji. W obwód ladowania kondensatora 7 podajacego napiecie strojeniowe wlaczany jest przy pomocy przelacznika 9 zestaw dwu integratorów elektrochemicznych 8 i 8' polaczonych szeregowo, lecz biegunowo przeciwsobnie. Uklad jest wyposazony w lacznik 13, który w stanie zamknietym powoduje wlaczenie w obwód tylko jednego integratora, natomiast w stanie otwartym w obwód wlaczone sa dwa integratory szeregowo, biegunowo przeciwsobnie tak, ze gdy jeden integrator sie zeruje, to drugi rejestruje ta sama wartosc ladunku elektrycznego, jaki byl doprowadzony w procesie dostrajania. Dla skasowania zapamietania dostrojenia do danej stacji, odtwarza sie to dostrojenie przy wlaczonym jednym integratorze 8.Na fig. 3 przedstawiono rozwiazanie ukladu dla zapamietania dostrojenia do szeregu wybranych stacji w odbiorniku z automatycznym wyszukiwaniem stacji wyposazonym w generator napiecia piloksztaltnego 6a, spelniajacego role ukladu ladujacego kondensator 7 oraz uklad wykrywania sygnalu 10a na wyjsciu z detektora, wykorzystywany przy odtwarzaniu jako detektor skoku napiecia. Przy pomocy przelaczników 9a, 9b, 9c wlaczane sa w obwód ladowania kondensatora 7, pary integratorów 8, 8' do zapamietania dostrojenia do poszczególnych stacji i pózniejszego wielokrotnego jego odtwarzania. Przy pomocy ukladu przelaczajacego 14, uklad wykrywania sygnalu na wyjsciu z detektora 4 odbiornika jest przelaczany na kontrole spadku napiecia na integratorze 8 w procesie odtwarzania, przy odpowiednim dopasowaniu. W celu zapamietania dostrojenia do danej stacji, wlaczony integrator elektrochemiczny 8 w obwód ladowania kondensatora 7, rejestruje caly przebieg ladowania kondensatora dla dostrojenia sie do danej stacji prowadzony z generatora 6a, który jest blokowany przy odbiorze kazdej napotkanej stacji i uruchamiany przyciskiem w celu przejscia do odbioru nastepnej. Przy odtwarzaniu po przelaczeniu detektora sygnalu 10a na wyjsciu z detektora odbiornika 4, na kontrole spadku napiecia na integratorze 3 i zmianie biegunowosci wlaczenia integratorów przy pomocy przelacznika §, generator 6a jest blokowany tylko przy osiagnieciu napiecia na kondensatorze 7, odpowiadajace¬ go napieciu dostrojenia do wybranej stacji. Uklad zapamietywania w tym odbiorniku powoduje po wylaczeniu odbiornika dostrojenie sie do odbioru danej stacji po ponownym jego wlaczeniu.Uklad zapamietywania dostrojenia do odbioru szeregu wybranych stacji dla odbiornika z elektronicznym strojeniem za pomoca potencjometru podajacego napiecie na diody pojemnosciowe w obwodach strojenia przedstawiono na fig. 4. Zastosowano tu szereg obwodów z kondensatorami 7a, 7b, 7c i integratorami elektroche¬ micznymi 8a, 8b, 8c wlaczanymi w obwód ladowania tych kondensatorów z napiecia dostrojenia do odbioru wybranych stacji ustalonego przy pomocy potencjometru P, poprzez przelaczniki 9a, 9b, 9c, umozliwiajace zmiane biegunowosci wlaczenia integratorów. Potencjometr Pjest zasilany ze zródla Z o duzej stabilnosci napiecia. Przy odtwarzaniu dostrojenia, napiecie strojeniowe jest podawane z kondensatora ladowanego przy pomocy ukladu ladujacego 6b przestawiajacego generator napiecia piloksztaltnego, wlaczany przy odtwarzaniu dostrojenia na obwód podajacy strojenia przy pomocy przelacznika 15. Integratory elektrochemiczne 8a, 8b, 8c poszczególnych obwodów zapamietywania sa podlaczone do wspólnego detektora nadnapieciowego 10, wykrywajacego skok napiecia na integratorze wlaczonym na odtwarzanie dostrojenia. Detektor nadnapieciowy przy pomocy przelacznika 16 jest wlaczany na sterowanie generatora 6b przy odtwarzaniu dostrojenia. Po odtworzeniu dostrojenia generator 6b jest sterowany z wyjscia detektora 4 odbiornika. Dla zapamietania dostrojenia do odbioru wybranej stacji, ustalonego przez dostrojenie za pomoca potencjometru, powodujace podanie odpowiedniego napiecia na diody pojemnosciowe w obwodach strojeniowych, wlacza sie jeden z obwodów zapamietywania na to napiecie przy pomocy przelacznika, na przyklad 9a.Kondensator 7a zostaje naladowany do wartosci tego napiecia, przy czym ladunek elektryczny, jaki zostal doprowadzony do kondensatora 7a zostal zarejestrowany w szeregowo wlaczonym integratorze elektrochemicz¬ nym 8a. W ten sposób zostaly zarejestrowane warunki dostrojenia do wybranej stacji.W celu odtworzenia dostrojenia, napiecie polaryzacji diod pojemnosciowych jest podawane z generatora 6b, po przelaczeniu przelacznika 15, ladujacego kondensator 7a, poprzez integrator elektrochemiczny 8a o od¬ wróconej biegunowosci wlaczenia, przy pomocy przelacznika 9a. Generator 6b blokowany jest przez detektor nadnapieciowy 10 z chwila wystapienia skoku napiecia na integratorze 8a. Oznacza to, ze do kondensatora zostal doprowadzony ladunek elektryczny, bedacy miara napiecia strojeniowego polaryzacji diod pojemnosciowych, odpowiadajacego napieciu dostrojenia do odbioru wybranej stacji. W przedstawionym na fig. 4 ukladzie, korzystnie jest pozostawic jeden wolny obwód zapamietywania, na przyklad z kondensatorem 7c, w celu powtórzenia zapamietania dostrojenia odtwarzanej stacji, uprzednio zapamietanej w obwodzie z kondensatorem 7a. Powtórzenia dokonuje sie przez wlaczenie na napiecia dostrojenia wolnego obwodu pamieciowego. Przez89827 5 odtworzenie zapamietanego dostrojenia, obwód pamieciowy sie kasuje i moze sluzyc jako wolny dla potworze¬ nia dostrojenia do odbioru stacji, zarejestrowanego w innym obwodzie pamieciowym. W ten sposób unika sie stosowania dwu integratorów w obwodzie dla powtórzenia dostrojenia.Podane przyklady rozwiazan zastosowania ukladów zapamietywujacych dostrojenie dla róznego rodzaju odbiorników moga byc stosowane kombinacyjnie w zaleznosci od wymaganych warunków, jak i spelnienia zadan funkcjonalnych, l PL