Przedmiotem wynalazku jest sposób wykanczania i poddawania wstepnemu kurczeniu tkaniny o du¬ zej sklonnosci do kurczenia oraz urzadzenie do sto¬ sowania tego sposobu.W produkcji tkanin przyjeta jest teoria, ze jezeli tkanina o duzym skurczu doprowadzona bedzie w stanie wilgotnym bezposrednio z zespolu do apreto- wania do zespolu rozciagania i sciskania i nie na¬ stapi dostateczna krystalizacja krochmalu, to nie osiagnie sie wymaganej stabilizacji kurczenia sie tkaniny. iZgodnie z powyzszym, wedlug stosowane¬ go sposobu, tkanina jest suszona pomiedzy opera¬ cja apretowania i wstepnego kurczenia dla zapew¬ nienia krystalizacji krochmalu. Przed rozpoczeciem operacji wstepnego kurczenia przez rozciaganie i sciskanie, tkanina zostaje ponownie zwilzona.Glównym problemem kurczenia tkanin przez roz¬ ciaganie i sciskanie jest osiagniecie równomierne¬ go i odpowiedniego zwilzenia suchej tkaniny przed operacja. Jest znacznie trudniej osiagnac jednolita penetracje wilgoci w tkaninie suchej niz regulo¬ wac zawartosc wilgoci tkaniny mokrej. Napawar- ki pozwalaja osiagnac wiekszy stopien równomier¬ nosci penetracji wilgoci w tkaninie niz komory na¬ tryskowe. Odpowiednie i równomierne zwilzenie tkaniny jest rzadko osiagalne w konwencjonalnych komorach natryskowych w warunkach normalnych.Celem wynalazku jest opracowanie sposobu wy¬ kanczania i poddawania wstepnemu kurczeniu tka¬ niny majacej duze sklonnosci do kurczenia który nie posiada wad i niedogodnosci wystepujacych w znanych sposobach.Dalszym celem wynalazku jest opracowanie u- rzadzenia do stosowania sposobu wykanczania i poddawania wstepnemu kurczeniu tkaniny.Cel wynalazku zostal osiagniety przez to, ze tka¬ nine pomiedzy operacjami nasycania i wstepnego kurczenia suszy sie do zawartosci wilgoci od 10% do 30% wagowych, dla osiagniecia jednolitej pe¬ netracji wilgoci w tkaninie oraz unikniecia koniecz¬ nosci suszenia i ponownego nawilzania tkaniny przed operacja wstepnego kurczenia.Cel wynalazku zostal osiagniety takze przez to, ze urzadzenie ma suszarke walcowa posiadajaca szereg podgrzewanych bebnów przystosowana do odbioru tkaniny z napawarki i doprowadzania jej do zespolu sciskania i wstepnego kurczenia, przy czym suszarka walcowa okresla droge, na której tkanina jest czesciowo suszona do zawartosci wil¬ goci od 10—^30% wagowych.Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przy¬ kladzie wykonania na rysunku, który przedstawia schemat urzadzenia do wykanczania i poddawania wstepnemu kurczeniu tkaniny o duzym skurczu.Tkanina 10 o duzej sklonnosci do kurczenia jest impregnowana apretura 12, która zwykle zlozona jest z krochmalu, srodków zwilzajacych, srodków smarujacych, srodków zmiekczajacych itp. w napa- warce 14 do wilgotnosci ponad 50% wagi. Nastep¬ nie tkanine 10 czesciowo sie suszy w celu obni- 87 7063 87 706 4 zenia zawartosci wilgoci od 10—30% wagi prze¬ puszczajac ja przez suszarke walcowa zawierajaca szereg betonów 16. Rozciaganie i sciskanie stano¬ wiace operacje wstepnego kurczenia odbywa sie w zespole 18 posiadajacym pas gumowy 78. Do pel¬ nego wysuszenia tkaniny sluzy suszarka 20 filco- vvo-pasowa Palmera.Tkanina 10 z beli 22 przechodzi przez napawarke 14. Przejscie to jest regulowane walkami 36, 38 dajaca ja w tafle w wózku odbierajacym 86 w celu transportu. Suszarka 20 filcowo-pasowa Palmera napedzana jest za pomoca silnika 92, którego szyb¬ kosc obrotowa mierzy sie za pomoca tachometru 94, zsynchronizowanego z tachometrem 26.Przyklady: Przeprowadzono szereg doswiad¬ czen stosujac sposób wedlug wynalazku, na róz¬ nych tkaninach o duzym skurczu. Wyniki zesta¬ wiono w ponizszej tabelce. n Gatunek Masa Nortena 32,8 Suprema 384 Chuviscar 318 Rio Conchos 270 Cosmos 384 | Jaspe 283 Ta l b e 1 k a Potencjalny skurcz (%) przed rozszerzaniem przez sciskanie osnowa ,b 9,7 9,5 ,3 8,5 9,0 watek 2,3 2,4 2,7 2,8 3,0 3,3 po rozszerzaniu osnowa 0,4* 0,3* 3,2* 1,0* 3,0 2,1 watek 0,3 0,2 1,0 0,2 0,8 1,2 ' * oznacza nadmierny skurcz wstepny napawarki 14. Szybkosc obrotowa silnika 24 mie¬ rzona jest za pomoca tachometru 26. Tkanina 10 jest prowadzona przez walki prowadzace 28, 30 i 32 zanurzajace ja w apreturze 12, która znajduje sie w zbiorniku 34. Nastepnie tkanina 10 jest scis- 30 nieta pomiedzy walkami 36 i 38 tak, ze nadmierna ilosc apretury 12 zostaje usunieta, a zapewniona jest równomiernosc nasaczenia tkaniny 10 apre- tura 12. Po opuszczeniu napawarki 14 zawartosc wilgoci w 'tkaninie 10 przekracza 50% wagi. 35 Czesciowe suszenie tkaniny 10 zachodzi w suszar¬ ce walcowej zawierajacej szereg bebnów 16. Tka¬ nina 10 jest przenoszona z napawarki 14 przez su¬ szarke walcowa za jtomoca walków 40, 42, 44, 46 i 48, skrzyzowania 50 i walków 52, 54 i 56. Walki 40 42 i 54 moga jednoczesnie sluzyc do obciazenia tka¬ niny 10 jesli jest to konieczne. Wilgotnosc tkani¬ ny 10 po czesciowym suszeniu mierzona jest za pomoca czujnika 58.Tkanina 10 jest poddawana wstepnemu skurcze- 45 niu przez rozciaganie i sciskanie w zespole 18. Po minieciu czujnika 58 tkanina 10 jest doprowadzo¬ na poprzez walki 60 i 62 do napinacza zaciskowego 64, który ja napina, a nastepnie przez walki 66 i 68 do zespolu 18 zlozonego z^obrotowego, ogrzewa- 50 nego bebna 70, pary walków 72 i 74 o stosunko¬ wo malej srednicy, podtrzymujacych pas i walka 76, oraz stosunkowo grubego pasa gumowego 78 przechodzacego pod bebnem 70 i kolejno dookola walków 72, 74 i 76. Tkanina 10 wchodzi w zacisk 55 prowadzacy pomiedzy pasem 78 i bebnem 70 i zo¬ staje sciskana wzdluznie lub wstepnie kurczona dzialaniem pasa 78, gdy jego czesc powierzchni stykajaca sie z tkanina 10 zmienia sie ze stanu wydluzonego pod dzialaniem prowadzacego pas 78 60 walka 72 stanu skurczowego pod dzialaniem bebna 70. Zastosowano równiez natryskiwacz 79.Tkanina 10 po wyjsciu z zespolu 18 przechodzi przez suszarke 20 Palmera posiadajaca pas filco¬ wy 80 ogrzewany przez beben 82. Tkanina 10 prze- fl5 chodzi nastepnie przez skladarke 84 taflujaca ukla- Tkaniny byly nadmiernie, niedostatecznie wlas¬ ciwie rozszerzane z dokladnoscia do 1% dla za- obserwowainia wplywu na wydluzenie tkaniny. Wy- niiki badan byly dobre i kazda z tkanin byla obra¬ biana jak nastepuje: niebieski drelich tkany na krosnie.Tkanina byla przepuszczana przez napawarke oraz przez urzadzenie rozszerzajace przez sciskanie, wymagany chwyt, odpornosc na wydluzenie tkani¬ ny spowodowane rozszerzaniem przez sciskanie i skurczem w praniu zgodne z normami etykiety „Sanfortized".Tkanina byla przepuszczana przez bebny ogrze¬ wane para dla czesciowego zmniejszenia jej wil¬ gotnosci do 10—30% wagi. W urzadzeniu znajdo¬ walo sie 17 ogrzewanych para bebnów.Szybkosc wynosila w przyblizeniu 18 metrów na minute. Cisnienie pary we wszystkich bebnach wynosilo w przyblizeniu 1 at. Rozszerzanie przez sciskanie odbywalo sie z predkoscia 25—27 metrów na minute w urzadzeniu Morrisona z pasem gu¬ mowym.Sprawdzenie po rozszerzamiu przez sciskanie dalo nastepujace wyniki: Wydluzenie tkaniny po 4 godzinach 0,1% maximum 0,0% maximum 0,0—0,1% srednio Odpornosc na rozciaganie lub wyciaganie rozsze¬ rzania przez sciskanie, gdy tkanina poddana jest ukladaniu w plaskie faldy (efekt szarpania tkaniny ukladanej w faldy dlugosci 1 metra) byla nastepu¬ jaca.Maksymalne wydluzenie przy rozciaganiu 0,1% przy ukladaniu w plaskie faldy.Apretura byla dozowana do 285 litrów wody i zawierala nastepujace skladniki: #1 #2 #3 7,5 3,6 7,5 ,0 3,2 5,0 24 godzinach 0,4% maximum 0,1% maximum 0,2% srednio. octan poliwfinylu krochmal5 olej 4,1 3,2 4,1 srodek zmiekczajacy 2,3 1,8 2,85 srodek zwilzajacy 0,57 0,45 0,57 Uwagi: Stwierdzono, ze mieszanina #1 byla zbyt sztywna, mieszanina #2 powodowala nadmier¬ ne wydluzenie podczas szycia, mieszanina #3 prze¬ ciwdzialala wydluzeniu podczas szycia i zmniejsza¬ la sztywnosc.Obróbce poddana byla równiez dzianina podwój¬ na z maszyny dziewiarskiej.Dzianina zostala w laboratorium zwilzona w spo¬ sób symulujacy zwilzenie w napawarce. Nalezalo dodac ione skladniki apretury, aby otrzymac kon¬ cowa aprefture zgodna z towarem przechodzacym przez urzadzenie rozszerzajace przez sciskanie, wy¬ magany chwyt, odpornosc na wydluzenie tkaniny spowodowane rozszerzaniem przez sciskanie i skur¬ czem w praniu zgodna z obowiazujacymi normami.Dzianina zostala zwilzona tak, ze wilgotnosc wy¬ nosila 10—30°/o wagi.Rozszerzanie przez sciskanie prowadzone bylo na modelu laiboratoryjnym z szybkoscia 4,5 metra na 'minute.Pio okolo 12 godzinach dzianina zostala sprawdzo¬ na. Nie stwierdzono istotnego wydluzenia od stanu uzyskanego przez rozszerzanie przez sciskanie.FT06 6 PL