Przedmiotem wynalazku jest oslona walu przegubowego, skladajaca sie z dwóch zachodzacych na siebie teleskopowo tulei oslaniajacych, osadzona na wale przegubowym za posrednictwem lozyska slizgowego wchodzacego w pierscieniowy rowek wykonany na obwodzie walu lub znajdujacej sie na nim nasadki.W znanych oslonach tego rodzaju korpus lozyskowy ma ksztalt tulei i jest podzielony na segmenty, przy czym pojedyncze segmenty tego korpusu sprezynuja i sa podatnie ruchome w kierunku promieniowym wzgledem walu. Takie podatne skonstruowanie i uksztaltowanie korpusu lozyskowego ma na celu polepszenie dostepu do przegubu i tym samym ulatwienie montazu, konserwacje i smarowania walu przegubowego. Dzieki takiemu rozwiazaniu zarówno korpus lozyskowy jak i lejkowata czesc oslony daja sie sciagnac z przegubu w kierunku osiowym bez uzycia jakichkolwiek srodków pomocniczych. Równiez tuleje ochronne daja sie bardzo latwo przesunac z ich polozenia roboczego. Sa one przytrzymywane jedynie sila sprezynowania korpusu lozyskowego.Wada tych znanych oslon jest to, ze wedlug przepisów prawnych w zakresie bezpieczenstwa nie powinny one dawac sie. odsuwac od oslanianych elementów bez uzycia srodków pomocniczych. Dalsza wada tych znanych rozwiazan jest to, ze przy odsuwaniu oslony równiez korpus lozyskowy jest wyciagany z pierscienio¬ wego rowka osadczego i w zwiazku z tym, przy czestym nasuwaniu i zsuwaniu moze on ulec uszkodzeniu, przez co z kolei ulegaja zmianie warunki pracy walu i wspólczynnik tarcia.Znane jest równiez rozwiazanie, w którym korpus lozyskowy i lejkowata czesc oslony tworza jedna czesc.W tym przypadku segmenty korpusu lozyskowego sa zamocowane na koncach jezyczków wystajacych z lejkowa¬ tej czesci oslony a ich wychylenia w kierunku promieniowym uniemozliwione sa przez nasunieta na nie tuleja oslaniajaca. Przy tym rozwiazaniu, podobnie jak i poprzednio wspomnianego. Wada tego rozwiazania podobnie jak i jest to, ze przy zsuwaniu oslony w celu umozliwienia dostepu do oslanianej czesci walu przegubowego, najpierw nalezy zsunac tuleje oslaniajaca a nastepnie czesc lejkowata oslony, przy czym i tutaj segmenty korpusu lozyskowego zostaja wyciagniete z pierscieniowego rowka i moga przy tym ulec uszkodzeniu. Inna wada tego rozwiazania polega na tym, ze lejkowata czesc tworzac jedna calosc z korpusem lozyskowym musi byc wykonana z tworzywa sztucznego o wysokiej jakosci jakie jest wymagane na elementy lozyskowania, co z kolei podwyzsza znacznie koszty wykonania takiej oslony w porównaniu z rozwiazaniem, w którym korpus lozys¬ kowy jest oddzielna czescia.2 86716 Celem niniejszego wynalazku jest wyeliminowanie wspomnianych wyzej wad. Dla osiagniecia tego celu postawiono sobie za zadanie skonstruowanie takiej oslony walu przegubowego, która nie dawalaby sie zdejmowac bez dodatkowych srodków pomocniczych, a ponadto, aby istniala gwarancja, ze przy zdejmowaniu wzglednie zsuwaniu oslony, korpus lozyskowy czyli lozysko slizgowe, bedzie pozostawac na miejscu, w swym polozeniu roboczym w rowku pierscieniowym. Ponadto postawiono sobie za zadanie tak skonstruowac oslone aby zarówno tuleja oslaniajaca jak i lejkowata czesc oslony dawaly sie zsuwac wzglednie nasuwac jednoczesnie.Zadania te rozwiazano zgodnie z wynalazkiem przez skonstruowanie oslony walu przegubowego, w której lozysko slizgowe ma postac pierscieniowego wzglednie podzielonego na segmenty korpusu lozyskowego, wykonanego najkorzystniej z lozyskowego tworzywa sztucznego, który to korpus wzglednie jego kazdy segment laczy sie z otaczajacym ten korpus pierscieniem nosnym za posrednictwem srodnika przebiegajacego zasadniczo w kierunku promieniowym, tworzac w ten sposób jednolity element lozyskowy a w przestrzeni pomiedzy korpusem lozyskowym i pierscieniem nosnym umieszczony jest pierscien przytrzymujacy, zabezpieczony przed przesunieciem w kierunku osiowym i majacy tulejowe odsadzenie, na którym nasunieta jest i przytrzymywana tuleja oslonowa oraz stanowiacy integralna czesc lejkowatej czesci oslony lub tez jest wyposazony w dodatkowa nasadke do przytrzymywania i mocowania lejkowatej czesci oslony.Korzystnym jest przy tym rozwiazaniu to, ze tylko korpus lozyskowy i w danym przypadku, stanowiacy z nim jedna calosc, pierscien nosny wymagaja wykonania z wysokowartosciowego tworzywa sztucznego przeznaczonego na lozyska slizgowe. Ponadto za pomoca tego pierscienia przytrzymujacego nastepuje ustalenie korpusu lozyskowego i pierscienia nosnego to jest unieruchomienie korpusu lozyskowego. Przy zsuwaniu oslony, na przyklad w celu uzyskania dostepu do przegubu, zarówno tuleja jak i lejkowata czesc oslaniajaca moga byc jednoczesnie zsuniete po odgieciu przytrzymujacych je nosków znajdujacych sie na pierscieniu przytrzymujacym. Natomiast pierscien nosny i korpus lozyskowy pozostaja w swym polozeniu to znaczy nie . ruszaja sie z przeznaczonego dla nich rowka pierscieniowego i tym samym nie moga byc uszkodzone.Zgodnie z dalsza cecha wynalazku przestrzen pozostajaca pomiedzy pierscieniem nosnym i korpusem lozyskowym jest zbiezna klinowo w kierunku osi korpusu lozyskowego. Dzieki temu przy zastosowaniu oslony wedlug wynalazku w zapylonej atmosferze, co ma miejsce na przyklad w przypadku siewników do nawozów sztucznych, jest zagwarantowane, ze ewentualnie dostajacy sie tutaj pyl, niezaleznie od kierunku obrotów walu - przegubowego, wyrzucony jest z tej przestrzeni. Na skutek tego uzyskuje sie niezawodne dzialanie oslony.Korzystne jest jesli srodnik laczacy korpus lozyskowy lub kazdy z segmentów tego korpusu z pierscieniem nosnym przebiega od srodka zewnetrznej powierzchni korpusu lozyskowego do brzegu pierscienia nosnego lub odwrotnie badz tezpomiedzy przeciwleglymi brzegami obu tych czesci lozyska slizgowego, przez co srodnik ten nachylony jest ukosnie do osi korpusu lozyskowego. Dzieki takiemu rozwiazaniu uzyskuje sie latwosc osadzenia pierscienia nosnego wraz z korpusem lozyskowym na wale przegubowym jak tez, w przypadku podzielenia tego korpusu na segmenty, równiez jego zdejmowanie mozliwe jest tylko w utrudnionych warunkach to jest przy uzyciu pomocniczych narzedzi na skutek sprezynowania srodnika lub srodników. Ponadto tulejowe odsadzenie zgodnie z wynalazkiem ma przy koncu, na swym obwodzie noski, które zaczepiaja sie o tuleje oslonowa wchodzac w odpowiednie otwory tej tulei, przytrzymujac ja w zadanym polozeniu. Wreszcie nasadka obejmujaca pierscien nosny jest zgodnie z wynalazkiem równiez wyposazona w noski wchodzace w rowki, wykonane na powierzchni czolowej pierscienia nosnego.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przykladach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia oslone wedlug wynalazku, w której pierscien przytrzymujacy jest wyposazony w nasadke do przytrzymywania lejkowatej czesci oslony, fig. 2- pierscien nosny wraz zkorpusem lozyskowym w przekroju osiowym, fig. 3 — ten sam pierscien nosny z korpusem lozyskowym w rzucie na plaszczyzne prostopadla do jego osi a fig. 4 «— oslone, gdzie pierscien przytrzymujacy i czesc lejkowata tej oslony stanowia jedna czesc.Oslona -pokazana na fig. 1 sklada sie zasadniczo z korpusu lozyskowego 1 umieszczonego na pierscieniu nosnym otaczajacym ten korpus, pierscienia przytrzymujacego 3, do którego przylaczona jest nasadka 4 oraz z tulei oslaniajacej 5 i lejkowatej czesci oslaniajacej 6.Korpus lozyskowy 1, wraz z pierscieniem nosnym 2, jest przedstawiony na fig. 2 i 3 w zwiekszonej podzialce. Korpus lozyskowy 1 sklada sie z szeregu segmentów 1a, z których kazdy jest polaczony z pierscieniem nosnym 2 za pomoca srodnika 7. Pierscien nosny 2 otacza segmentowy korpus lozyskowy i jest z nim wspólosiowy. Kazdy srodnik 7 przebiega ukosnie w stosunku do wspólnej osi korpusu lozyskowego 1 i pierscienia nosnego 2. Jak to widac na rysunku srodniki te przebiegaja od zewnetrznej powierzchni kazdego z segmentów 1a do wewnetrznej powierzchni pierscienia nosnego 2 w kierunku obwodowym/Moga jednak one przebiegac równiez w kierunku osiowym. Kazdy z segmentów 1 a ma po swej wewnetrznej stronie, wystep o przekroju w przyblizeniu pólkolistym, który wchodzi w odpowiedni rowek wykonany na powierzchni walu86716 3 lub tez na zewnetrznej powierzchni nasadki nalozonej na ten wal. Segmenty sa wykonane z materialu przeznaczonego na lozyska slizgowe, na przyklad z tworzywa sztucznego uzywanego na lozyska.Pomiedzy dwoma sasiadujacymi ze soba segmentami la znajduje sie klinowa przerwa 8, utworzona przez powierzchnie boczne sasiednich segmentów i zbiezna w kierunku równoleglym do osi pierscienia nosnego 2, Dzieki takiemu rozwiazaniu uzyskano to, ze zanieczyszczenia przedostajace sie, ewentualnie do rowka pierscieniowego walu przegubowego zostaja wyrzucane pod dzialaniem sily odsrodkowej, niezaleznie od kierunku obrotu walu. W przestrzeni 10 utworzonej pomiedzy przez zewnetrzne powierzchnie segmentów 1a jest umieszczany, przez nasuniecie, pierscien przytrzymujacy 3, wypelniajacy te przestrzen 10 i tym samym uniemozliwiajacy promieniowe odchylanie sie segmentów i wysuwanie sie ich z rowka pierscieniowego w walku przegubowym. Pierscien przytrzymujacy ma ponadto przebiegajaca promieniowo powierzchnie oporowa 11, do której przylegaja powierzchnie czolowe segmentów 1a oraz nasadke 4 wyposazona w noski 12. Nasadka 4 nachodzi na pierscien nosny 2 a noski 12 opieraja sie o powierzchnie czolowa 13 pierscienia nosnego 2 przeciwlegla do jego powierzchni oporowej 11. Ponadto pierscien przytrzymujacy jest wyposazony w odsadzenie tulejowe 14, sluzace do przytrzymywania tulei oslonowej 5. Dla zabezpieczenia tulei oslonowej 5 przed przemieszczeniem w kierunku osiowym, na obwodzie odsadzenia 14 znajduja sie noski 15 wchodzace w odpowie¬ dnie otwory 16 wykonane w tulei oslonowej 5. • Nasadka 4 ma równiez wybranie 17 do pomieszczenia w nim konca lejkowatej czesci 6 oslony.. Montowanie oslony na wale przegubowym przebiega w przyblizeniu nastepujaco. Najpierw nasuwa sie na wal przegubowy pierscien nosny 2 posiadajacy segmenty korpusu lozyskowego, przy czym srodniki 7 tych segmentów znajduja sie po stronie pierscienia nosnego 2 zwróconej w kierunku nasuwania tego pierscienia.Segmenty 1a odginaja sie w kierunku promieniowym dopóki nie dostana sie one do rowka pierscieniowego walu przegubowego. W tym polozeniu zazebienia sie z rowkiem pierscieniowym segmenty sa utrzymywane przez nasuniecie pierscienia przytrzymujacego 3. Przed wsunieciem pierscienia przytrzymujacego 3 do przestrzeni 10 znajdujacej sie pomiedzy segmentami 1a i pierscieniem nosnym 2, mozna juz umiescic na pierscieniu przytrzymu¬ jacym 3 zarówno tuleje oslonowa 5 jak i lejkowata czesc 6 oslony. Przy demontazu oslony zawsze zsuwa sie jednoczesnie caly zespól czesci oslony skladajacy sie z lejkowatej czesci oslonowej 6 pierscienia przytrzymuja¬ cego 3 oraz tulei oslonowej 5. Prerscien nosny 2 z segmentami 1a pozostaje jednak w swym polozeniu to znaczy, ze segmenty 1a nie zostaja wysuniete z rowka pierscieniowego. a W rozwiazaniu pokazanym na fig. 4 lejkowata czesc 6 oslony i pierscien przytrzymujacy 3 stanowia jeden nierozlaczny element. < PL