Sposób wytwarzania nowych kompleksów rutyny Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarza¬ nia nowych kompleksów rutyny.Z literatury wiadomo, ze kwercetyna i jej po¬ chodne obnizaja poziom cholesterolu we krwi. Sku¬ teczne dzialanie obnizania poziomu cholesterolu stwierdzono we krwi u królików, podajac im sub¬ stancje o czynnosci witaminy P, przy równoczes¬ nym karmieniu cholesterolem (Fragen der Ernah- rung, Moskau 17, 34(1958)), oraz, ze przy równo¬ czesnym podawaniu cholesterolu i kwercetyny spada we krwi poziom a-lipoprotein i cholesterolu (Arch.Ital. Sci. Farmacol. 7, 29 (1957) ).Wiadomo ponadto, ze przez podawanie komplek¬ sów flawonu z magnezem osiagnieto cofniecie sie guza Guerina oraz, ze kompleksy te sa skuteczne przy hypercholesterolemii, arteriosklerozie i róz¬ nych uszkodzeniach tkanki (Therapie, 16, 70 (1961)).Stwierdzono, ze kompleksy rutyny i magnezu o wzorze przedstawionym na rysunku, w którym X~ oznacza anion organiczny, otrzymane sposobem wedlug wynalazku, obnizaja znacznie poziom cho¬ lesterolu we krwi i hamuja odkladanie sie chole¬ sterolu w sciankach zyl oraz, ze obnizaja znacznie poziom cholesterolu w surowicy krwi i zawartosci lipoglicerydów i cholesterolu w watrobie. Zwiazki te hamuja dzialanie cholesterolu, który skraca czas protrombinowy i powoduje wzrost liczby plytek.Zwiazki te sa przy tym praktycznie nietoksyczne, nawet jesli podawane sa w duzych dawkach.Sposobem wedlug wynalazku nowe kompleksy 2 rutyny o wzorze ogólnym 1, w którym X~ ma wy¬ zej podane znaczenie, wytwarza sie w reakcji ru¬ tyny z organiczna sola magnezowa, przy czym pro¬ dukty wyjsciowe stosuje sie korzystnie w ilosciach • równoczasteczkowych. Reakcje prowadzi sie ko¬ rzystnie w srodowisku rozpuszczalnika organiczne¬ go, jak maloczasteczkowe alifatyczne alkohole, np. metanol lub etanol.Okreslenie „anion organiczny" oznacza korzyst- 10 nie rodnik alifatyczny kwasu karboksylowego, zwlaszcza maloczasteczkowego o 1—4 atomach we¬ gla, szczególnie kwasu octowego.Szczególnie korzystnym zwiazkiem otrzymywa¬ nym sposobem wedlug wynalazku jest octan ru- u tynó-magnezowy, a zaleta sposobu wytwarzania jest wysoka wydajnosc procesu.Wymienione wyzej zwiazki rutyny i magnezu otrzymane sposobem wedlug wynalazku stosowane sa w lecznictwie w postaci preparatów zawieraja- 20 cych obok substancji czynnej otrzymanej sposobem wedlug wynalazku takze ogólnie stosowane w prze¬ mysle farmaceutycznym nosniki takie, jak talk, weglan wapniowy, stearynian magnezowy, wode itp. 25 Wytwarzanie preparatów prowadzi sie zwyklymi metodami przez zmieszanie substancji czynnej z nosnikami, wypelniaczami i substancjami posliz¬ gowymi lub rozpuszczalnikami. Preparatom tym nadaje sie spotykane zwykle formy, jak tabletki, 30 proszki, drazetki, roztwory zawiesiny lub plyny 82 81682816 3 do injekcji. Sposób wedlug wynalazku blizej okre¬ slaja nizej podane przyklady.Przyklad. 1,75 g rutyny o czystosci farma- kopealnej rozpuszcza sie w temperaturze wrzenia w 500 ml metanolu, po czym roztwór alkalizuje sie do pH 8—8,5 dodajac wodorotlenek amonowy w atmosferze azotu. Nastepnie do mieszaniny re¬ akcyjnej wkrapla sie, mieszajac w temperaturze 45—50°C roztwór 6,14 g czterowodnego octanu mag¬ nezowego w 150 ml metanolu. W czasie wkrapla- nia rozpoczyna sie natychmiastowe wytracanie zól¬ tego krystalicznego produktu. Wytracony krystali¬ czny osad odsacza sie w strumieniu azotu i prze¬ mywa cieplym metanolem, a nastepnie eterem.Produkt, susz^n^si^T *pod zmniejszonym cisnieniem i otrzymuje 16,84 A zóltego trójwodzianu octanu rutyno-magnezowego^ z 3 molami krystalicznej wo¬ dy. Wyd:ajfios& PMce^u 84,1%. Produkt rozklada sie w temperaWrar-290=^00°C. 10 15 Budowe zwiazku ustalono metodami spektrofoto- metrycznymi, mikroanalitycznymi, kompleksometry- cznymi i chromatografii gazowej. Wedlug ustalen jon magnezu jest polaczony wiazaniem komplekso¬ wym z grupa karbonylowa w polozeniu 4 i z grupa wodorotlenowa w polozeniu 5. Czynnosc biologiczna octanu rutyno-magnezowego sprawdzono za pomo¬ ca szeregu testów.Dzialanie na poziom cholesterolu we krwi zba¬ dano na 30 królikach o wadze kazdego zwierzecia w granicach 1800—2000 g. Króliki odzywiano dieta cholesterolowa przez 45 dni, karmiac po 1 g cho¬ lesterolem dziennie. Polowe badanych zwierzat trak¬ towano 100 mg octanu rutyno-magnezowego na 1 kg wagi zwierzecia, druga polowe zwierzat pozosta¬ wiono jako grupe kontrolna.Wyniki badan jako wartosci srednie podano w tablicy 1.Tablica 1 Grupa Króliki traktowane octanem rutyno-magnezowym Króliki kontrolne Cholesterol/mg °/o w surowicy przed podaniem leku 125,5 145,1 Cholesterol/mg % w surowicy po podaniu leku dni 15 1079 1297 29 1226 1988 39 1375 2024 " 45 1559 2276 Dane w tablicy 1 wykazuja, ze podawanie octanu rutyno-magnezowega w istotny sposób obniza po¬ ziom cholesterolu u badanych zwierzat.Nastepne badania przeprowadzono na czterech grupach królików, z których kazda liczyla 10 zwie¬ rzat. Pierwsza grupe zostawiono jako grupe kon¬ trolna, pozostale 3 grupy odzywiano przez 36 dni dieta cholesterolowa równa 1 g cholesterolu na 1 dzien i 1 kg wagi zwierzecia. Z wymienionych grup na diecie cholesterolowej grupa druga otrzy- 40 45 mywala 0,5 ml fizjologicznego roztworu chlorku sodowego na 1 kg wagi zwierzecia, grupa trzecia otrzymywala domiesniowo 100 mg octanu rutyno- magnezowego na 1 kg wagi zwierzecia, grupa czwarta otrzymala dla porównania 40 mg asparagi- nianu magnezowego na 1 kg wagi zwierzecia, pro¬ cent magnezu w dawce odpowiadal zawartosci magnezu w octanie rutyno-magnezowym.Wyniki badan podano w tablicy 2.Tablica 2 Grupa Normalna Kontrolna Octan rutyno- -magnezowy Asparaginian magnezowy Wartosci chole¬ sterolu w surowicy mg % 146+42 1623±196 1154Z156 1480+168 Czas protrom- binowy sekundy 114±27 62±19 88±21 74+16 | Czas pro-. trombinowy sekundy 34+2,6 25,7±3,1 29,4±3,2 25±3 Liczba plytek 406±11 516±22 | 433+23 1 468±20 |2 82816 6 Z wyzej podanych danych wynika, ze przy poda¬ waniu octanu rutyno-magnezowego w okresie 36 dni, poziom cholesterolu we krwi spada do bardzo niskiego, a czas trombinowy ulega skróceniu tylko o 15—20% w porównaniu z wartoscia normalna.Octan rutyno-magnezowy skraca czas protrombino- wy, zmniejsza poziom cholesterolu i hamuje wzrost ilosci plytek w stopniu znacznie wiekszym niz zwiazki porównawcze.Druga serie doswiadczen przeprowadzono na 120 samcach bialych szczurów o wadze kazdego zwie¬ rzecia w granicach 100—150 g. Pierwsza grupa zwie¬ rzat byla grupa kontrolna, a pozostale dwie grupy odzywiane dieta Hartforda uzupelniana chlorkiem sodowym i witamina D oraz dieta wywolujaca zmiany patologiczne w naczyniach. Jedna z grup na diecie traktowano 100 mg octanu rutyno-magne¬ zowego na 1 kg wagi zwierzecia, druga 0,5 ml fi¬ zjologicznego roztworu chlorku sodowego na 1 kg wagi zwierzecia.Wyniki doswiadczen podano w tablicy 3.Podawany w doswiadczeniach octan rutyno- -magnezowy wykazal znaczny wplyw na poziom 10 15 20 cholesterolu i znaczne zmniejszenie szkód wywo¬ lanych przez stosowana diete.Dane dotyczace toksycznosci octanu rutyno- -magnezowego sa nastepujace: LD50 doustnie 14 g/wage ciala LD50 dozylnie 900 mg/wage ciala Z podanych danych wynika, ze zwiazek jest prak¬ tycznie nietoksyczny. PL PL