Uprawniony z patentu: VEB Energiekombinat Ost, Drezno (Niemiecka Republika Demokratyczna) Sposób ustalania i przeprowadzania okresowej wymiany naliczajacych urzadzen pomiarowych, zwlaszcza liczników energii elektrycznej i gazomierzy IWymaHazek dotyczy sposobu 'ustalania i przepro¬ wadzania oikresowejj wymiany naliczajacych urza¬ dzen pceniaTowych, zwlaszcza iliczników energii elekitrycznej, gazomierzy, wodomierzy i itym podo¬ bnych.Naliczajace urzadzania pomiarowe sluza dio mie¬ rzenia zuzytego przez odbiorce ine|diuim\, zwlaszcza liicaniki!, energii elektrycznej,, ilosci gazu, iflosci wo¬ dy i tym podobne z uplywem okresu eksploatacji zmieniaja iswa dokladnosc pomiaru, co powoduje nadplacanie lub imedoplacanie za pobrane przez od¬ biorce medium, zostaly zatem ustalone normatywne granice bledów, w ibtórych imusi sie zawierac do¬ kladnosc pomiaru tych urzadzen. W znanym {spo¬ sobie przepprowiadzairida wymiany stosuje sie norma¬ tywnie okreslony staly okres wymiany,, przy czym nie. uwzglednia isie róznorodnych cech jakosciowych naliczajacych urzadzen pomiaonowych,, jak równiez wplywu innych czynników na powstawanie bledów, przez co sposoby te -niedostatecznie spelniaja wy¬ magania uitrzyimania ustalonych granic bledów, a ponadto wielkosc (bledu nie jest odnoszona do bezposredniej rzeczywistej róznicy (dokonanych na¬ liczen. Dalsza wada tego sposobu jest to, ze zbyt duza ilosc naliczajacych urzadzen pomiarowych podczas tej okresowej kontroli jest wymieniana, co wymaga duzego nakladu pracy, wysokich kosztów i iduzej iiloscd stanowisk konitrolnych.Znany jest telz sposobi, w kitórym rzeczywiisite Wlasnosci pomiarowe zainstalowanych w sieci roz- 2 dzielczej naliczajacych lurzadizen pomiarowych kon¬ troluje sie metodami isitatyistycznymi przy pomocy prób losowych. Dopiero przy przekroczeniu norma¬ tywnych granic bledów nastepuje wymiana Mczni- 5 ków. Sposób ten nie uwzglednia jednak wszystkich isftotnych czynników wplywajacych je, zdolnosc popelniania bledów prze|z naliczajace urzadzenia pomiarowe, jak na przyklad zaleznosci bledu od wielkosci zuzycia, oraz róznej (dokladnosci pomia- io ru przy róznych obciazeniach. Nieuwzglednianie wszystkich tyah czynników prowadzi do blednej oceny rzeczywistych wielkosci zuzycia liczników.Celem wyna|lazku jest uisuniecie wispomnianycih wad, a zwlaszcza ustalanie dokladnoscij, z jaka mie- 13 rzona jest pobierana przez oidlbiorice enengia, przy pomocy optymalnych srodków oraz ustalanie ko- niecznjsci wymiany wówczas gdy róznica naliczen spowodowana bledami dodatnimi piiaekroczy do¬ puszczalna idla odbiorcy graniice Lulb gidy strata 20 wplywów za oplaty spowodowana blejdarni ujemny¬ mi isjtaje sie zbyt wielka.Zadaniem wynalazku jest opracowanie sposobu, pozwalajacego na ustalenie dokladnosci mierzenia wielkiasci pobieranej, ocenianej przede wszystkim 25 na podstawie rzq|czywi(sitegio stanu urzadzen po¬ miarowych, a tym samym na stworzenie niezalezne¬ go od czasu leksploatacji kryterium wymiany.Zadanie to zostalo rozwiazalne wedlug wynalazku w ten sposób, ze dokladnosc urzadzen pomiaro- 30 wych, charakteryzujacych sie takimi cechami), jak 82 00682006 na przyklad jakosc oratz imiejrzona wielkosc poboru medium okresla sie przy pomocy próbek losowych.W sposobie poczatkowo dda kazdego z urzadzen pomaairowych ustala sie bledy pomiarowe dla, okre¬ slonych charalkterysilycziiych zakresów pomiaro¬ wych, jolko "WajrftOsci t&redmie. Nastepnie na podsta- wiej poszczególnych bledów zakresowych wyznaczai sie, przy uwzgledinieini.u zaleznego od zuzycia wspól¬ czynnika wagowego, blad najldczenia, a z tego ostatniego zas okresla sie moment wymiiany, poslu¬ gujac sie zwlaszcza krzywa charakterystyczna roz¬ kladu blejdów fjalioen. Ten moment wymiany za¬ lezny jest od rozkladu bledów naliczen okresdonej grupy liczników w której blad indie moze przekro¬ czyc z góry zadanej dodatniej wartosci bledów z okreslonym imairgiinesem praelkraiczania granicy, limb ujaminej waxtosci ograiniczonej zwlaszcza kaz- ójotrazowyim zmniejjszenoem /sie wskazanego zuzycia.Wispólczynindiki wagowe poszczególnych bledów za¬ kresowych, dla róznych grup uzytkowników, wy¬ znacza sie jako ssretin&e moczne na podstawie po¬ miarów statystycznych u reprezentatywnych uzyt¬ kownikowi, przy (uzyciiu analizatora obciazen.W szczególnosci przy pomocy elektronicznego urza¬ dzenia do przetwairzainda danych dokonuje sie wy¬ znaczenie próbek losowych dlla poszczególnych zgrupowan naliczajacych urzadzen pomiarowych wedlug ustalonych .kryteriów takAch, jak na przy¬ klad zuzycia, okresu eksploatacji* jakosci, wyzna¬ czenie wispólczynników wagowych dila jedinostko- wych ibledów pomaairowych,, wyznaczenie krzywej rozkladu bledów naliczen oraz okreslenie odpo¬ wiadajacych danemu momentowi wyrniamy uirzadzen pomaarowyohy Sposób wedlug wynailazku wyjasnia Iblizej przy¬ klad. W sieci zaopatrzeniowej wyzinacza sie losowo paitfae urzadzen poantiarowych, przy czym grupuje sie uffizadlzenia pomiarowe, imajace zblizone char inakterystyki bledów, powstajacych pod wplywem zbUóonych czynników. Zasadniczo sa ito techniczne cechy jakosciowe, takie jak rocznej ilosci zuzycia medium przez poszczególnych odbiorców, oraz czas eksploatacji urzadzenia pomiarowego. Zwlaszcza ro¬ czne zuzycie medium bedace jedrnym iz glównych czynników zmiszczeinda czesci ruchomych uirzadzen paniafowych sluzy do przyporzadkowania licznika do oicreiftonego charakrterystycznego wspólczynnika obciazenia oraz ido wyznaczenia sitrat zaplaity. Po¬ niewaz dokladnosc pomiarowa licznika zalezy w istotny sposób od pobieranej przez uzytkownika z sieci trozjdzi^czej ilosci mediom na jednostke czasu, w celu wyznaczenia bledów naliczen doko¬ nuje sie podzialu calego zakresu pomiarowego licznika na kilka charakterystycznych zakresów obciazen, w których dlokladnosc pamiajrów wyzna¬ cza sie srediniim bledem zakresu^ zwanym bledem zakresowym. Bledy (te mierzy sie 'dla kazdego licz¬ nika z wybranej partii próbowanej. Nasjtejpnie po¬ szczególne bledy zakresowe mnozy sie przez wspól¬ czynniki wagowe (wyposrodkowane), którymi sa cha¬ rakterystyczne wspólczynniki obciazen. Tak wyli¬ czone bledy daja w wyniku blad naliczen. Procento¬ we rozdzialy rocznej ilosci zuzycia medium kazdego odbiorcy na poszczególne zakresy obciazen nazywa¬ ne sa wspólczynnikami obciazen.Do wyznaczenia wspólczynników obciazen two¬ rzy sie grupy odbiorców* które wylkacauja zblizone wspólczynniki obciazen. Z dostateczna dokladnoscia mozna stwierdzic, zej sa .to odbiorcy o w przybli- 5 zemiu podobnym rocznym zuzyciu. Ola takiej gru¬ py charakterystyczny wspólczynnik dbcaabesnsi wy¬ znacza istie jako wartosc srednia TOpólczyrooików mierzonych u typowych przedlsitawiciefti przy po¬ mocy analizatorów obciazenia. 10 W licznikach energii elektrycznej (przyporzadko¬ wanie do charalktejrysitycznego wspólczynnika obciazemda zalezy nie (tylko od zmierzonego zuzycia rocznego, ale równiez od wielkosci fca#xiocaaxwego pobieranego pradu oraz napiecia zasfLaniai, bowiem 15 czynnlilki te przy takich samych mierzonych au%- ciach rocznych prowadza dio róznych wspólczynni¬ ków obciazen. Nastepnie wyznacza sie irotkfad ble¬ dów naliczen. [Do oceny pracy pomiarowej grupy liczników sluza wlasnosci (rozkladu nailiczen. Tym 20 wlasnie wlasnosciom rozkladu nalezy narzucic okreslone wymagania, które ustalaja stan popraw¬ nosci urzadzen pomiarowych. Dla ochrony dobra odbiorców co najmniej 99% liczników nie powinno przekraczac ustalonej dodatniej granicy bledów 25 dla bledów naliczen. Naiomiasit ujemne bledy na¬ liczen daja w wynifcu straty wplywów za oplaty dla dostawcy, na przyklad dla elektrowni, ale ze wzgledu na odbiorce nie zmuszaja do przececho- wainia licznika. 30 z powodu wydluzenia okresu nie cechowania licznika powstajace, straty u dostawcy sa zmniej- szone, w konsekwencji suma strat oraz nakladów na redukowanie strat na przyklad przez ponowne cechowanie liczników, powinna osiagac mini- 35 raum. W dalszym ciagu w okreslonej grupie liczni¬ ków bada sie wlasnosci rozkladu ibledów naliczen ze wzgledu na dotrzymania zadanych wlasnosci Jezeli w którejs (grupie wyniaganiia te nie sa spel¬ nione, to znaczy, ze zostal osiagniety moment wy- 40 miainy. Spelnianie kryteriów wymiany kontroluje sie stale na próbkach [losowych. Azejby osiagnac lepsza mozliwosc planowania prac zwiazanych z wymiana, mozna ostatecznie dla okreslonej grupy liczników wykorzysttac ustalony moment wymiany 45 jako podstawe, na której wyznacza sie staly okres wymiany, ma okres kilkulat. ! Wybieranie praeznaczonych do wymiany liczni¬ kowi, które maja odpowiadac wieflu z góry zada- nym parametrom, racjonalnie dokonuje sie jedy- 50 nie przy pomocy malszyny liczacej, dlatego dla ra¬ cjonalnej realizacji opisanego sposobu zaklada sie wprowadzenie elektronicznego systemu przetwarza¬ nia danych. Miedzy innymi przy pomocy maszyny liczacej dokonuje sie wybieranie próbek losowych 55 zgodnie z zadanymi parametrami), wyznaczenie ble- " dów naliczen i wlasnosci ich rozkladów, okreslanie urzadzen pomiarowych to jest liczników przezna- '"' czonych do wymiany zgodnie z wyznaczonym mo¬ mentem wymiany oraz wydawanie zlecen monta- 60 zowych. ' PL PL