PL81640B1

PL81640B1 -

Info

Publication number: PL81640B1
Application number: PL1971147330A
Authority: PL
Original assignee: Schering Agdt
Priority date: 1970-04-04
Filing date: 1971-04-02
Publication date: 1975-08-30
Also published as: IT1043837B; FR2085844B1; BE765214A; SU376933A3; ES388905A1; AT310140B; US3816536A; CS176154B2; IL36516A0; NL7104561A; IL36516A; FR2085844A1; ZA711489B; DE2016750A1; IE35261L; GB1351852A; IE35261B1

Description

Uprawniony z patentu: Schering Aktiengesellschaft, Bergkamen (Repu¬ blika Federalna Niemiec i Berlin Zachodni) Sposób wytwarzania 2,2-dwupodstawionych cykloalkanodionów-1,3 Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarza¬ nia 2,2^dwu podstawionych cykloalkanodionów-1,3- 0 ogólnym wzorze 1, w którym n oznacza liczbe 1 lub, 2 Ri oznacza nizszy rodnik alkilowy, a R2 ozna¬ cza atom wodoru lub dowolny rodnik organiczny.Sposób wytwarzania zwiazków o ogólnym wzo¬ rze 1, polega wedlug wynalazku na tym, ze do 2-al)kilocykloalkaniOidionu-l,3 o ogólnym wzorze 2, w którym n i Rx maja wyzej podane znaczenie, w srodowisku rozpuszczalnika lub mieszaniny roz¬ puszczalników bez dodatku katalizatorów przyla¬ cza sie winyloketon o ogólnym wzorze R2CH2COCH=CH2, w którym R2 ma wyzej poda¬ ne znaczenie.Pod pojeciem nizszego rodnika alkilowego Ri nalezy rozumiec rodnik alkilowy zawierajacy 1—6 atomów wegla. Taki rodnik alkilowy moze byc prosty lub rozgaleziony, nasycony lub nienasyco¬ ny. W sposobie wedlug wynalazku, szczególnie ko¬ rzystnymi sa takie podstawniki Rlt jak rodnik metylowy, etylowy, n-propylowy lub n-butylowy.Nie ma decydujacego znaczenia okolicznosc, ja¬ ki rodnik organiczny zwiazany jest jako podstaw¬ nik R2 z winyloketonem o wzorze R2CH2COCH= =CH2 stanowiacym zwiazek wyjsciowy w sposo¬ bie wedlug wynalazku. Takim podstawnikiem mo¬ ze byc np. dowolny, nasycony lub nienasycony, prostolancuchowy lub cykliczny rodnik weglowo¬ dorowy, zawierajacy ewentualnie wtracone hetero¬ atomy. Ten weglowodorowy rodnik moze byc do¬ datkowo podstawiony np. atomami chlorowca, wolna lub funkcjonalnie przeksztalcona grupa hy¬ droksylowa, aminowa, karbonylowa lub karboksy¬ lowa. Korzystnymi podstawnikami Rz sa rodniki 5 organiczne zawierajace 1—15 atomów wegla.Szczególnie cenne produkty otrzymuje sie spo¬ sobem wedlug wynalazku wtedy, gdy jako zwia¬ zek wyjsciowy stosuje sie taki winyloketon o wzo¬ rze R2CH2COCH=CH2, w którym R2 oznacza rod- 10 nik o wzorze R3(CH2)m—, w którym m oznacza 9 liczbe calkowita 0—2, a R3 oznacza atom wodoru, wolna lub zestryfikowana grupe karboksylowa, wolna, zeteryfikowana lub zestryfikowana grupe a-hydroksyalkilowa zawierajaca 2—4 atomów we- 15 gla, grupe chlorowcoalkilenawa zawierajaca 2—5 atomów wegla, sketalizowana grupe ketoalkilowa zawierajaca 2—4 atomów wegla lub rodnik femy- lowy ewentualnie podstawiony atomami chlorow¬ ca, grupami alkilowymi, aminowymi, alkiloarnmo- 20 wymi, acyloaminowymi, hydroksylowymi, alkoksy- lowymi lub acyloksylowymi.Reakcja przylaczenia winyloketonów do 2-alki- locykloalkanodioinów-1,3 w obecnosci zasadowych katalizatorów z równoczesnym wytwarzaniem 2,2- 25 ^dwupodstawionych cykloalkanodionów-1,3 o wzo¬ rze 1 jest znana [C. B. C. Boyce i J. S. Whitehurst: J. Chem. Soc, (1959), 2022; J. N. Gardner, B.A. An¬ derson i E. P. OHveto: J. Org. Chem., 34, (1969), 107; S. Ramachandran i M. S. Newmann: Org. 30 Synth. 41, (1961), 38]. 81640J 3 81640 4 Znane sposoby wykazuja jednak te wade, ze reakcje nie koncza sie na etapie otrzymania 2,2- -dwupodstawionych cykloalkanodionów-1,3, lecz pod wplywem zasadowych katalizatorów prowadza do wytworzenia z tych zwiazków produktów na¬ stepnych o wzorach 3, 4 i 5 wedlug schematu przedstawionego na rysunku. Stad tez, np. zwiaz¬ ki wytworzone sposobem podanym przez Boyce'a i Withurstfa droga przylaczenia ketonu metylowo- winylowego do 2-metylocyklopentanodio(nu-l,3 lub do 2-metylocykloheksanodionu-l,3 w obecnosci lu¬ gu potasowego, nie stanowia 2,2Hdwupodstawio- »^h-cyMo«lkan*xnonów-l,3 o wzorze 1, jak przy- liufeczal* ^wspomniaiji autorzy, lecz produkty kon¬ densacji o strukturze wzoru 5, co wyraznie po- * twierdzaja badania spektroskopowe jadrowego re- ^ra|nsu^ maijnetycznego tych substancji.^KatalizuwBiia^zasadami reakcja przylaczenia wi- nyloketonu do cykloalkanodionu-1,3 jest malo przydatna, w nastepstwie wspomnianych postepu¬ jacych dalej reakcji, w przypadku wytworzenia 2,2-dwupodstawionych cykloalkanodionów-1,3 o ogólnym wzorze 1 na skale techniczna.Stwierdzono, ze 2,2-dwupodstawione cykloalka- nodiony-1,3 mozna wytwarzac z prawie ilosciowa wydajnoscia i z uniknieciem podanych wyzej re¬ akcji ubocznych, poddajac winyloketon o wzorze R2CH2dOCH=CH2, w srodowisku rozpuszczalnika lub mieszaniny rozpuszczalników bez dodatku ka¬ talizatorów, reakcji z 2-alkilocykloalkanodionem- -1,3 o wzorze 2. Szczególnie odpowiednim roz¬ puszczalnikiem jest woda. Podobnie latwo, jak¬ kolwiek z mniejsza szybkoscia, zachodzi ta reak¬ cja w srodowisku rozpuszczalnika organicznego, np. w srodowisku nizszego alkoholu takiego jak metanol lub etanol, w eterze cyklicznym, takim jak czterowodorofuran lub dioksan, lub w aroma¬ tycznym weglowodorze, takim jak benzen lub to¬ luen. Mozna równiez stosowac jako srodowisko reakcyjne mieszanine rozpuszczalników organicz¬ nych lub mieszanine rozpuszczalników organicz¬ nych z woda. Ponadto nie jest konieczne, by mie¬ szanina reakcyjna stanowila jednorodny roztwór, gdyz reakcje mozna prowadzic z jednakowym skutkiem w srodowisku zawiesiny lub emulsji skladników reakcyjnych sporzadzonej w rozpusz¬ czalniku.Reakcje sposobem wedlug wynalazku prowadzi sie korzystnie w temperaturze 20—80°C, przy czym czas trwania tej reakcji, w zaleznosci od stoso¬ wanej temperatury reakcji i rozpuszczalnika, wy¬ nosi okolo 1—30 godzin.Dalsza obróbke mieszaniny reakcyjnej prowadzi sie znanym sposobem, np. po ewentualnej eks¬ trakcji wodnej mieszaniny reakcyjnej za pomoca rozpuszczalników organicznych, takich jak chlorek metylenu, chloroform, eter, benzen lub keton me- tylowoizobutylowy, rozpuszczalnik organiczny od¬ pedza sie pod próznia, a pozostalosc podestylacyj¬ na oczyszcza sie droga frakcjonowanej destylacji lub przekrystalizowania.Nie nastreczajacy trudnosci przebieg reakcji prowadzonej sposobem wedlug wynalazku, jest nieoczekiwany wobec znanej okolicznosci przyla¬ czania winyloketonu do 1,3-dwuketanu w taki spo¬ sób, ze grupa metylenowa 1,3-dwuketonu w obec¬ nosci zasad tworzy karbanion, do którego przyla¬ cza sie wtedy dodatnio czasowo spolaryzowana grupa metylenowa winyloketonu. Wobec tej oko- 5 licznosci, nie mozna bylo zatem oczekiwac, ze w nieobecnosci zasadowego katalizatora alkilowinylo- keton bedzie przylaczal sie do 2-alkilocykloalkano- dionu-1,3. 2,2^dwupodstawione cykloalkanodiony-1,3 wy- 10 tworzone sposobem wedlug wynalazku sa cennymi produktami posrednimi przy wytwarzaniu sub¬ stancji o dzialaniu farmakologicznym. Zwiazki wy¬ tworzone sposobem wedlug wynalazku stanowia szczególnie odpowiednie zwiazki wyjsciowe do cal- 15 kowitej syntezy hormonów steroidowych szeregu androstanu, pregnanu oraz 19-norsteroidów [L; Vel- luz, J. Valls i G. Nomine; Augew. Chem., 77 (1965), 185].Przyklad I. 30 g 2-metylocyklopentanodionu- 20 -1,3 zalewa sie 300 ml wody i po dodaniu 25 ml ketonu metylowowinylowego ogrzewa sie calosc w temperaturze 50°C w ciagu 3—3 godzin. Nastep¬ nie mieszanine reakcyjna oziebia sie, wysyca ja chlorkiem sodu i ekstrahuje kilkakrotnie chloro- 25 formem. Polaczone warstwy chloroformowe suszy sie siarczanem sodu i rozdziela droga destylacji frakcjonowanej. Otrzymuje sie 45,2 g 2-metylo-2- -(3/-ketobutylo)-cyklopentandionu-l,3 w postaci jasnozóltego oleju o temperaturze wrzenia 90—93°C 30 pod cisnieniem 0,1 mm Hg. Analiza spektralna w podczerwieni wykazuje pasma karbonylowe przy 5,75 [i (keton pierscieniowy) i przy 5,83 \i (keton w lancuchu bocznym).Przyklad II. 5 g 2-etylocyklopentanodionu-l,3 85 i 5 ml ketonu metylowowinylowego ogrzewa sie w 50 ml etanolu w temperaturze 60°C w ciagu 5 godzin. Po zakonczeniu reakcji mieszanine roz¬ dziela sie droga destylacji frakcjonowanej, otrzy¬ mujac 7,2 g 2-etylo-2-(-3'-ketobutylo)-cyklopenta- 40 nodionu-1,3 w postaci bezbarwnego oleju o tem¬ peraturze wrzenia 98—100°C pod cisnieniem 0,15 mm Hg. Analiza spektralna w podczerwieni wykazuje pasma karbonylowe przy 5,76 \l i 5,83 \i.Przyklad III. 5 g 2-metylocykloheksanodio- 45 nu-1,3 i 5 ml ketonu metylowowinylowego w 100 ml dioksanu ogrzewa sie do wrzenia pod chlod¬ nica zwrotna w ciagu 10 godzin.Po obróbce mieszaniny reakcyjnej droga desty¬ lacji frakcjonowanej otrzymuje sie 7,5 g 2-metylo- 50 -(3'-ketobutylo)-cykloheksanodionu-l,3 w postaci zóltego oleju o temperaturze wrzenia 110°C pod cisnieniem 0,1 mm Hg. Analiza spektralna w pod¬ czerwieni wykazuje pasma karbonylowe przy 5,78 \i i 5,88 \i. 55 Przyklad IV. 5 g 2-etylocyMoheksanodionu- -1,3 i 5 ml ketonu metylowowinylowego w 100 ml wody ogrzewa sie w temperaturze 70°C w ciagu 2 godzin.. Po obróbce mieszaniny reakcyjnej droga analo- 60 giczna jak w przykladzie I otrzymuje sie 7 g 2-ety- lo-2-(3,-ketobutylo)-cykloheksanodionu-l,3 w po¬ staci lekko zóltawego oleju o temperaturze wrze¬ nia 115°C pod cisnieniem 0,1 mm Hg. Analiza spek¬ tralna w podczerwieni wykazuje pasma karbony- 65 lowe przy 5,78 \i i 5,88 \i.81640 5 6 Przyklad V. 5 g 2-butylocykloheksanodionu- -1,3 i 5 ml ketonu metylowowinylowego w mie¬ szaninie skladajacej sie z 20 ml metanolu i 40 ml wody ogrzewa sie w temperaturze 70°C w ciagu 5 godzin.Po analogicznej jak w przykladzie I obróbce mieszaniny reakcyjnej otrzymuje sie 7,3 g 2-buty- lo-2-(3Mcetobutylo)-cykloheksanodionu-l,3 w po¬ staci oleju o temperaturze wrzenia 115°C pod cis¬ nieniem 0,1 mm Hg. Analiza spektralna w pod¬ czerwieni wykazuje pasma karbonylowe przy 5,87 \i i 5,88 \i.^Przyklad VI. 5 g 2-metylocyklopentanodio- nu-1,3 i 10 g 5-ketohepten-6-ianu metylu w 50 ml wody ogrzewa sie w temperaturze 70°C w ciagu 3 godzin.Po analogicznej jak w przykladzie I obróbce mieszaniny reakcyjnej otrzymuje sie 9,8 g 5-keto- -7(r-metylocyklopentanodion-2', 5,-ylo-l,)-heptania- nu metylu w postaci prawie bezbarwnego oleju o temperaturze wrzenia 141—145°C pod cisnieniem 0,01 mm Hg. Analiza spektralna w podczerwieni wykazuje pasma karbonylowe przy 5,72 u (pasmo estru) oraz przy 5,75 \i (keton pierscieniowy) z od¬ galezieniem przy 5,82 \i (keton w lancuchu bocz¬ nym).Przyklad VII. 5 g 2-etylocyklopentanodionu- -1,3 i 10 g 5-ketohepten-6-ianu w 50 ml metanolu ogrzewa sie do wrzenia pod chlodnica zwrotna w ciagu 6 godzin.Po obróbce mieszaniny reakcyjnej droga frak¬ cjonowanej destylacji otrzymuje sie 8,9 g 5-toeto- -7^(r-etylocyklopentanodion-2,,5,-ylo-l,)-heptanian metylu w postaci zóltawego oleju o temperaturze wrzenia 144—148°C pod cisnieniem 0,01 mm Hg.Analiza spektralna w podczerwieni wykazuje pas¬ mo estrowe przy 5,72 [i i pasmo karbonylowe przy 5,75 \i z odgalezieniem przy 5,82 \i.Przyklad VIII. 10 g 2-metylocyklopentamo- dionu-1,3 rozprasza sie w 100 ml wody do postaci zawiesiny i po dodaniu 10 ml ketonu etylowowi- nylowego ogrzewa sie w temperaturze 65°C w cia¬ gu 4 gadzin. Nastepnie mieszanine pozostawia sie az do ochlodzenia i ekstrahuje ja chloroformem, warstwe organiczna przemywa sie woda i rozdzie¬ la droga destylacji frakcjonowanej.Otrzymuje sie 16,1 g 2-metylo-2-(3,-ketopenitylo)- -cyklopentanodionu-1,3 w postaci bezbarwnego oleju o temperaturze wrzenia 103—105°C pod cis¬ nieniem 0,2 mm Hg. Analiza spektralna w pod¬ czerwieni wykazuje pasmo karbonylowe przy 5,77 \jl z odgalezieniem przy 5,82 \jl.Przyklad IX. 60 g 6-(m-metoksyfenylo)-he¬ ksan-l-onu-3 i 3,5 g 2-metylocyklopentanodionu- -il,3 w 15 cm3 mieszaniny woda—etanol (1:1) mie¬ szajac ogrzewa sie w temperaturze 70°C w ciagu 15 godzin.Po zakonczeniu reakcji, mieszanine reakcyjna rozciencza sie 10 cm3 wody i wytrzasa z kilkoma porcjami chlorku metylenu. Polaczone warstwy organiczne przemywa sie nasyconym roztworem NaCl, suszy i odpedza rozpuszczalnik pod próznia.Oleista pozostalosc chromatografuje sie na zelu krzemionkowym (produkcji firmy Merck). Otrzy¬ muje sie 6,6 g 2-metylo-2-[3,-keto-6,-{m-metoksy- fenyloj-heksylo]-cyklopentanodionu-1,3 w " "postaci bezbarwnego oleju.Przyklad X. a) 171 g 5-ketoheksanianu etylu rozpuszcza sie w 1 litrze toluenu, zadaje 132 g 5 pirokatechiny i 2,5 g kwasu p-tbluehosUlfonowego i stosujac oddzielacz wody ogrzewa do wrzenia w ciagu 20 godzin. Po ochlodzeniu, mieszanine re¬ akcyjna ekstrahuje sie trzykrotni porcjami 1-li¬ trowymi 1 n wodnego roztworu lugu sodowego, w warstwe organiczna suszy sie dowym, przesacza i zateza pod próznia do sucha.Pozostalosc destyluje sie w wysokiej prózni, otrzy* mujac 210 g 5,5-(o-fenylenodwuoksy)-heksanian etylu. 15 b) 161 g 5,5-(o-fenylenodwuoksy)-heksanian ety¬ lu rozpuszcza sie w 1 litrze absolutnego czterowo- dorofuranu a nastepnie wkrapla w taki sposób do zawiesiny 20 g wodorku litonoglinowego w 500 nil absolutnego czterowodorofuranu, ze roztwór reak- 20 cyjny wrze pod chlodnica zwrotna. Nastepnie mie¬ szanine reakcyjna ogrzewa sie do wrzenia pod chlodnica zwrotna w ciagu 1 godziny, chlodzi mie¬ szanine do temperatury — 10°C i zadaje kolejno 20 ml wody, 20 ml 15% lugu sodowego i 60 ml 25 wody. Wytracony osad odsacza sie, roztwór zate¬ za sie pod próznia i w wysokiej prózni destyluje sie z niego otrzymany produkt.Otrzymuje sie 142' g 5,5- ksanol-1 o temperaturze wrzenia 95°C pod- cisnie- 30 ndem 0,06 mm Hg. c) 375 g kompleksu kwas chrdmowy-pirydyna (odczynnik Colliiis'a) rozpuszcza -sie w 3,7 litra absolutnego chlorku metylenu, 'chlodzi mieszanine do temperatury 0°C i w ciagu 15 minut zadaje nia 35 roztwór 75 g 5,5-(o-fenylenodwuoksy)-heksanolu-l w 700 ml chlorku metylenu. Mieszanine pozosta¬ wia sie w ciagu 20 minut w temperaturze 0°C, przesacza ja poprzez kolumne wypelniona 200 g obojetnego tlenku gliinu. Przesacz zateza sie pod 40 próznia a otrzymany surowy produkt chromato¬ grafuje sie w kolumnie z zelem krzemionkowym.Otrzymuje sie 51 g 5,5-<(o-fenylenodwuoksy)-he- ksanal. d) Roztwór Grigniard'a (wytworzony z 60 g ma- 45 gnezu, 1,2 litra czterowodorofuranu i chlorku wi¬ nylu) mieszajac wkrapla sie w ciagu 1 godziny do ochlodzonego do temperatury —10°C roztworu 80 g 5,5-(o-fenylenodwuoksy)-heksanalu w 800 ml czterowodorofuranu. Nastepnie mieszanine reak- 50 cyjna miesza sie w ciagu 1 godziny w temperatu¬ rze — 10°C, rozklada sie ja dodatkiem nasyconego, wodnego roztworu chlorku amonu, mieszanine za¬ teza sie pod próznia, zadaje woda i ekstrahuje chloroformem. Warstwe chloroformowa zateza sie 55 pod próznia, otrzymujac 96 g surowego produktu.Ten surowy produkt rozpuszcza sie w 900 ml acetonu i chlodzi do temperatury ^10°C. Nastep¬ nie do roztworu mieszajac -wkrapla sie w ciagu 20 minut 120 ml odczynnika Jfflnes'a (8 n roztwór 60 kwasu chromowego w 20°/o wodnym roztworze kwasu siarkowego), po czym calosc miesza sie w ciagu dalszych 30 minut w temperaturze — 20°C, mieszanine reakcyjna rozciencza sie woda i eks¬ trahuje chloroformem. Warstwe chloroformowa od- 65 parowuje sie a pozostalosc chromatografuje sie w81640 kolumnie z zelem krzemionkowym. Otrzymuje sie 85 g 7/Mo-fenylenodwuoksy)-okten-l-onu-3 w po¬ staci bezbarwnego oleju. e) 85 g 7,7-(o-fenylenodwuoksy)-oktan-l-onu-3 zadaje sie 300 ml dioksanu, 300 ml wody i 50 g cyklopentanodionu-1,3 i ogrzewa do wrzenia pod chlodnica zwrotna w ciagu 7 godzin.Po ochlodzeniu; mieszanine reakcyjna wlewa sie do 300 ml wody *i ekstrahuje chloroformem. War¬ stwe chloroformowa suszy ^sie nad siarczanem so¬ dowym i zateza pod próznia do sucha. Otrzymany surowy produkt chromatografuje sie w kolumnie z zelem krzemionkowym, otrzymujac 116 g 2-me- tylo-2-[3,Hketo-7,,7,-(o-fenylenodwuoksy)-oktylo]- -cyklopentanodion-1,3 w postaci bezbarwnego oleju.Przyklad XI. a) Do goracego roztworu ety- lanu sodowego (wytworzonego z 12 g sodu i 250 ml absolutnego etanolu) wprowadza sie 76 ml malo- niamu etylowego a nastepnie 66 g 1,3-dwuchloro- betenu-1. Mieszanine reakcyjna ogrzewa sie do wrzenia pod chlodnica zwrotna w ciagu 30 minut, po czym etanol odpedza sie pod próznia a pozo¬ stalosc wlewa sie do 2 n wodnego roztworu kwasu siarkowego i otrzymana warstwe wodna ekstra¬ huje sie chloroformem. Warstwe chloroformowa przemywa sie woda i zateza pod próznia. Otrzy¬ many surowy prcdukt destyluje sie w wysokiej prózni, otrzymujac 95 g 4-chloropentano-3-dwukar- boksylan-1,1 etylu o temperaturze wrzenia" 105— 108°C pod cisnieniem 1,5 mm Hg. b) 92 g 4-chloropenteno-3-dwukarboksylanu-l,l etylu wprowadza sie do roztworu 70 g wodoro¬ tlenku potasu w 200 ml etanolu i 100 ml wody i mieszajac ogrzewa do wrzenia w ciagu 5 godzin.Nastepnie mieszanine reakcyjna zateza sie, a po¬ zostalosc zadaje sie woda z lodem i zakwasza kwa¬ sem solnym do odczynu o wartosci pH=l, po czym calosc ekstrahuje sie eterem etylowym. Warstwe eterowa zateza sie pod próznia, a pozostalosc ogrze¬ wa sie w temperaturze 160—170°C w ciagu 90 mi¬ nut i destyluje nastepnie pod próznia. Otrzymuje sie 23,5 g kwasu 5^chloroheksen-4-owego o tem¬ peraturze wrzenia 133—135°C pod cisnieniem 14 mm Hg. c) 8,3 g kwasu 5-chloroheksan-4-owego rozpusz¬ cza sie w 50 ml czterowodorofuranu i otrzymany roztwór mieszajac wprowadza sie w ciagu 20 mi¬ nut do zawiesiny 1 g wodorku litowoglinowego w 25 ml absolutnego czterowodorofuranu. Nastepnie mieszanine reakcyjna ogrzewa sie do wrzenia pod chlodnica zwrotna w ciagu 1 godziny, chlodzi do temperatury 0°C, zadaje 1 ml wody, 1 ml 15°/o lu¬ gu sodowego i 3 ml wody, po czym calosc prze¬ sacza sie a otrzymany roztwór zateza sie pod próznia. Otrzymuje sie 5,3 g 5-chloroheksen-4-olu- -1 w postaci bezbarwnego oleju. d) 3,8 g 5^chloroheksen-4-olu-l rozpuszcza sie w 35 ml absolutnego chlorku metylenu a otrzymany roztwór wkrapla sie do ochlodzonego do tempera¬ tury 0°C roztworu 20 g kompleksu kwas chromo- wy-pirydyna (odczynnik Collius^) w 200 ml chlor¬ ku metylenu. Mieszanine reakcyjna miesza sie na¬ stepnie w ciagu 20 minut w temperaturze 0°C i przesacza przez kolumne z tlenkiem glinu, po czym otrzymany roztwór zateza sie pod próznia.Otrzymany surowy produkt chromatografuje sie w kolumnie z zelem krzemionkowym, otrzymujac 2,6 g 5-chloroheksen-4-olu w postaci bezbarwnego oleju. 5 e) Roztwór 2 g 5-chloroheksen-4-olu w 10 ml czterowodorofuranu wkrapla sie w ciagu 5 minut do ochlodzonego do temperatury —10°C roztworu chlorku winylomagnezowego (wytworzonego z 1 g magnezu, 20 ml absolutnego czterowodorofuranu io i chlorku winylu). Mieszanine reakcyjna pozosta¬ wia sie w temperaturze 0°C w ciagu 1 godziny i rozklada dodatkiem 10 ml nasyconego, wodnego roztworu chlorku amonowego, po czym calosc wlewa sie do wody z lodem a otrzymana warstwe 15 wodna ekstrahuje sie chloroformem. Warstwe chloroformowa zateza sie pod próznia, a otrzyma¬ ny surowy produkt rozpuszcza sie w 30 ml aceto¬ nu, nastepnie roztwór oziebia sie do temperatury —20°C i zadaje 2,1 ml roztworu kwasu chromo- 20 wego (8n kwas chromowy w 20*/o kwasie siarko¬ wym). Mieszanine reakcyjna pozostawia sie w temperaturze —20°C w ciagu 30 minut, po czym wlewa sie ja do wody z lodem a otrzymana war¬ stwe wodna ekstrahuje sie chloroformem i eks- 25 trakt zateza sie pod próznia. Otrzymany surowy produkt chromatografuje sie w kolumnie z zelem krzemionkowym, otrzymujac 1,6 g 7-chlorookta- dien-l,6-onu-3 w postaci bezbarwnego oleju. f) 17 g 7-chlorooktadien-l,6-onu-3 zadaje sie 75 ml 30 dioksanu, 75 ml wody i 13,5 g 2-metylocyklopen- tanodionu-1,3 i ogrzewa do wrzenia pod chlodnica zwrotna w ciagu 7 godzin.Po analogicznej jak w przykladzie X obróbce mieszaniny reakcyjnej, otrzymuje sie 24,8 g 2-me- 35 tylo-2-(3,-keto-7,-chlorookten-6,-ylo)-cyklopentano- dionu-1,3 w postaci bezbarwnego oleju. 40 PL PL

Claims

1. Zastrzezenia patentowe 1. Sposób wytwarzania 2,2-dwupodstawionych cykloalkanodionów-1,3 o ogólnym wzorze 1, w którym n oznacza liczbe 1 lub 2, Rx oznacza niz- 45 szy rodnik alkilowy a R2 oznacza atom wodoru lub dowolny rodnik organiczny, znamienny tym, ze do 2-alkilocykloalkanodionu-l,3 o ogólnym wzorze 2, w którym n i Rx maja wyzej podane znaczenie, w srodowisku rozpuszczalnika lub mie¬ so szaminy rozpuszczalników bez dodatku katalizato¬ rów przylacza sie winyloketon o ogólnym wzorze R2CH2COCH=CH2, w którym R2 ma wyzej poda¬ ne znaczenie.

2. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze 55 jako zwiazek wyjsciowy stosuje taki winyloketon o wzorze R2CH2COCH=CH2, w którym R2 oznacza rodnik o wzorze R3(CH2)m—, w którym m oznacza liczbe calkowita 0—<-2, a R3 oznacza atom wodoru, wolna lub zestryfikowana grupe karboksylowa, 60 wolna, zeteryfikowana lub zestryfikowana grupe a-hyidroksyalkilowa zawierajaca 2—4 atomów we¬ gla, grupe chlorowcoalkilenowa zawierajaca 2—5 atomów wegla, sketalizowana grupe ketoalkilowa zawierajaca 2—4 atomów wegla lub rodnik feny- 65 Iowy ewentualnie podstawiony atomami chlorów-81640 9 10 ca, grupami alkilowymi, alkoksylowymi lub acy- loksylowymi.

3. Sposób wedlug zastrz. Ii2, znamienny tym, ze jako rozpuszczalnik stosuje sie wode.

4. Sposób wedlug zastrz. 1 i 2, znamienny tym, ze jako rozpuszczalnik stosuje sie nizszy alkohol, korzystnie metanol lub etanol.

5. Sposób wedlug zastrz. 1 i 2, znamienny tym, ze jako rozpuszczalnik stosuje sie cykliczny eter, korzystnie dioksan lub czterowodoro furan.

6. Sposób wedlug zastrz. 1 i 2, znamienny tym, ze jako rozpuszczalnik stosuje sie mieszanine niz¬ szego alkoholu lub cyklicznego eteru z woda.

7. Sposób wedlug zastrz. 1—7, znamienny tym, ze reakcje prowadzi sie w temperaturze 20—80°C.

8. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze do 2-metylocyklopentanodionu-l,3 przylacza sie keton metylowowinylowy, otrzymujac 2-metyl©-2- H(3'-ketobutylo)HcyklopentaiK)diofi-l,3. 9. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze do 2-etylocyklopentanodionu-l,3 przylacza sie ke¬ ton metylowowinylowy, otrzymujac J-etylo^-te'- ^ketobutyloKcyklopentanadion-l^. 10. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze 5 do 2-metylocykloheksanodionu-l^ przylacza sie keton metylowowinylowy, otrzymujac 2-metyk-2- -(3'-ketobutylo) -cykloheksanodion-1,3. 11. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze do 2-etylocykloheksanodionu-l,3 przylacza sie ke¬ ton metylowowinylowy, otrzymujac 2-etylo-2-(3'- -ketobutylo)-cykloheksanodioin-1,3. 12. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze do 2-butylocykloheksainodiionu-l,3 przylacza sie ke¬ ton metylowowinylowy, otrzymujac 2-butylo-2-(3% -ketobutylo)-cykloheksanodion-1,3. 13. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze do 2-etylocyklopentanodionu-l,3 przylacza sie 5- -ketohepten-6-ian metylu, otrzymujac 5-keto-7-(l'- -etylocyklopentanodion-2'-5,-ylo-l,)-heptanian me¬ tylu. 1581640 Rlo o R O l^ (CH2)n 2 Wzór 1 O Wzór 2 O O^TH^ ihMn Rr O Wzór 1 + Schemat

9. o o A CH2/n ~0H R2 Wzór 5 OZGraf. Lz. 2439 (110) Cena 10 zl PL PL