PL71434B1 - - Google Patents

Description

Urzadzenie dla uszczelniania obrotowego walka Przedmiotem wynalazku jest urzadzenie dla usz¬ czelniania obrotowego walka, w którym pojemnik smaru otaczajacy walek ograniczony jest co naj¬ mniej w jednym kierunku osiowym przez element uszczelniajacy, wspólpracujacy sprezynujaco z wal¬ kiem i uksztaltowany korzystnie jako pierscien kolowy.Znane sa urzadzenia uszczelniajace tego typu i stosowane zwlaszcza wówczas, gdy walek prze¬ chodzi przez oslone lub obudowe, na przyklad obu¬ dowe pompy, która zawiera wode lub dowolna inna ciecz czy gaz i w której moze panowac cisnienie wyzsze od atmosferycznego. Celem wynalazku jest utrzymanie wlasciwego nadcisnienia w pojemniku smaru.Zgodnie z wynalazkiem wspomniany cel osia¬ gany jest dzieki wykorzystaniu tarcia elementu uszczelniajacego wzgledem walka w celu wytwo¬ rzenia cisnienia w zasobniku smaru. Glówna wla¬ sciwosc konstrukcji wynalazku polega na tym, ze element uszczelniajacy, który daje sie przesuwac na walku zarówno w kierunku osiowym jak i ob¬ wodowym, polaczony jest z czescia nieobrotowa za pomoca tulei walcowej lub stozkowej znajdu¬ jacej sie w pewnej odleglosci od walka i wykona¬ nej z cienkiego i gietkiego materialu, który nie jest lub tylko w nieznacznym stopniu rozciagalny, przy czym wymieniona tuleja daje sie skrecac o znaczny kat, tworzac faldy polozone skosnie do kierunku osiowego i skraca sie osiowo tak, ze ele¬ ment uszczelniajacy obrócony skutkiem tarcia o wa- 2 lek zmuszony jest do ruchu osiowego, wywierajac nacisk na smar zawarty w tulei.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony wprzy¬ kladzie wykonania na rysunku, który przedstawia 5 urzadzenie uszczelniajace, przy czym czesc górna urzadzenia przedstawiona jest w przekroju osio¬ wym, a czesc dolna w widoku.Na rysunku walek obrotowy 11, który ma byc uszczelniony wzgledem scianki 13 za pomoca urza- 10 dzenia uszczelniajacego wedlug wynalazku tak, by wzdluz walka nie mógl odbywac sie przeplyw, a gazy lub ciecze o róznego rodzaju cisnieniu i tem¬ peraturze byly zatrzymywane odpowiednio po swo¬ ich stronach scianki. Na przyklad, scianka 13 moze 15 nalezec do obudowy pompy napelnionej woda lub inna ciecza, poddana ewentualnie nadcisnieniu.W tym przypadku walek sluzy do przekazywania sily napedowej wirnikowi pompy umieszczonemu w budowie i zamocowanemu, na przyklad do swo¬ bodnego konca walka, którego czopy ulozyskowane sa, w niepokazanych na rysunku lozyskach, usytu¬ owanych na zewnatrz obudowy. W pewnych przy¬ padkach celem urzadzenia uszczelniajacego moze byc jedynie przeszkodzenie przedostawaniu sie cza¬ stek kurzu lub brudu obok niego do przestrzeni 25 po drugiej stronie scianki i dostaniu sie do lozysk lub czulej aparatury tam umieszczonej.Urzadzenie uszczelniajace, przedstawione na ry¬ sunku, przeznaczone do uszczelniania przestrzeni, gdzie panuje nadcisnienie po prawej stronie scian- 30 ki 13, zawiera trzy promieniowe czlony uszczelnia- 20 7143471434 jace 13, 17, 19, rozmieszczone w pewnych odstepach od siebie w kierunku osiowym i maja konstrukcje, skladajaca sie ze sprezystego pierscieniowego kol¬ nierza podobnego do tulei, dociskanego za pomoca srubowej sprezyny 20, nawinietej nan, do walcowej 5 powierzchni walka tak, ze kolnierz obejmuje szczel¬ nie walek dokola. Obrzeza uszczelniajace uszczel¬ nien 15, 17 skierowane sa do wewnatrz w strone cisnienia i sa dlatego dociskane do styku przez róznice cisnienia miedzy ich obiema stronami. io Nadcisnienie po prawej stronie scianki 13 roz¬ klada sie na wymienione dwa czlony uszczelnia¬ jace, z których kazdy przejmuje jedynie polowe nadcisnienia calkowitego. Kazde z uszczelnien pro¬ mieniowych 15, 17 przymocowane jest odpowied- 15 nio do zewnetrznego pierscienia ustalajacego 21, 23 i wspomniane dwa pierscienie skrecone sa razem i przymocowane do scianki 13 tak, by utrzymane byly sztywno i nie obracaly sie.Trzecie uszczelnienie promieniowe 19. umieszczo- 20 ne jest w pewnej odleglosci od uszczelnienia 17 w celu pozostawienia przestrzeni na pojemnikach smaru 25, który otacza calkowicie walek 11 tak, ze czesc walka obraca sie w smarze w wymienionym pojemniku. Smar moze byc doprowadzony do po- 25 jemnika 25 przez smarowniczke 27 i polaczony z nia kanal 29, przebiegajacy przez pierscienie usta¬ lajace 21, 23, w którym osadzony jest zawór re¬ dukcyjny 31. Równiez czlon uszczelniajacy 19 przy¬ mocowany jest do zewnetrznego pierscienia usta- 30 lajacego 33, który nie jest jednak zamocowany po¬ dobnie jak inne pierscienie ustalajace 21, 23, lecz jest w pewnym stopniu ruchomy w stosunku do nich. Wspomniana wlasciwosc, która jest charak¬ terystyczna dla wynalazku, uzyskiwana jest przez 35 polaczenie pierscieni ustalajacych 23 i 33, przyjmu¬ jace ksztalt cienkiej walcowej rurowej tulei lub weza 35, który daje sie latwo odksztalcac.Przeciwlegle konce wspomnianej tulei nasuniete 40 sa na pierscienie ustalajace 23, 33 i przymocowane do nich droga przyklejenia, stopienia, zaciskania lub owiniecia 'tasma lub niitJka lulb w kazdy inny od¬ powiedni sposób. Srodkowa czesc tulei 35 nie jest z zadnej strony podparta lecz ma swobode w przyj- 45 mowaniu innych ksztaltów niz pierwotny ksztalt walca. Tuleja utworzona jest przez cienka rurowa folie ciagla i niedzielona o równomiernej grubosci z niemetalicznego materialu, który daje sie latwo giac, lecz nie daje sie rozciagac lub tylko w nie- 50 znacznym stopniu. Ponadto material powinien byc miekki i ciagliwy tak, by mógl znosic wielokrotne faldowanie. Wsród nowoczesnych tworzyw sztucz¬ nych jest wiele odpowiednich materialów, na przy¬ klad polietylen, poliester,nylon. 55 Tuleja otacza walek na znacznej odleglosci, przy czym jej srednica jest co najmniej o 50°/o wieksza niz srednica walka. Korzystnie jej swobodnie od¬ ksztalcania dlugosc wynosi 25 do 100°/o jej srednicy.Przy takich wymiarach, które nie stanowia warun- 60 ku wlasciwego dzialania, uzyskuje sie stosunkowo duzy pojemnik smaru, który nie wymaga tak cze¬ stego uzupelniania. Tuleja 35 tworzy scianke zew¬ netrzna wspomnianego pojemnika, który poza tym ograniczony jest przez dwie przeciwlegle strony 65 czlonów uszczelniajacych 17,^ 19 i ich pierscienie ustalajace 23,33. / • Wspólpracujace z walkiem obrzeze czlona uszczel¬ niajacego 19 skierowane jest w przeciwnym kie¬ runku niz dwa pozostale obrzeza, ale podobnie jak one ku wnetrzu pojemnika smaru tak, by ten byl stosowany z wiekszym cisnieniem, kiedy w pojemniku smaru panuje nadcisnienie. Takie nad¬ cisnienie dziala równiez osiowo w kierunku czlona uszczelniajacego 19 i jego pierscienia uatalajacego 33, rozciagajac w ten sposób tuleje w kierunku osiowym. ^ Jezeli walek nie obraca sie, takie same cisnienie panuje normalnie wewnatrz tulei jak i na zewnatrz, poniewaz cisnienie zewnetrzne przekazywane jest do tulei skutkiem braku oporu tulei na odksztal¬ cenie. Jednak z chwila napelnienia pojemnika sma¬ rem, gdy smar nie zostal jeszcze zuzyty tak, ze tuleja jest calkowicie rozprezona przez smar, cis¬ nienie w niej moze wzrosnac nawet wówczas, gdy walek nie obraca sie. Jak tylko walek zacznie obracac sie, dzieki polaczeniu ciernemu z walkiem czlon uszczelniajacy 19 ulegnie dzialaniu walka w kierunku obrotu i skutkiem jego luznego polacze¬ nia umozliwiony zostaje jego ruch obrotowy, przy czym tuleja poddawana jest skrecaniu, które po¬ woduje jej skrócenie, gdyz material tulei nie jest rozciagliwy. W ten sposób obwodowemu ruchowi czlona uszczelniajacego towarzyszy przemieszczenie osiowe w kierunku drugiego uszczelnienia promie¬ niowego 17. Skutkiem tego zmniejszona zostaje objetosc pojemnika smaru i smar poddany zostaje pewnemu nadcisnieniu. Wspomniane nadcisnienFe hydrauliczne dziala na czesci 19, 33 i wywiera na nie sile w przeciwnym kierunku osiowym tak, ze przeciwdziala opisanemu ruchowi czlona uszczelnia¬ jacego 19 i opóznia go. W wyniku tego ustala sie samoczynnie stan równowagi, dzieki czemu smar utrzymywany jest pod pewnym nadcisnieniem.Dzieki wymienionemu nadcisnieniu obce czastki nie moga przedostawac sie do pojemnika smaru i jedynie smar moze przedostawac sie przez czlon uszczelniajacy i to jedynie w kierunku na zewnatrz.Jednak zuzycie smaru jest niewielkie skutkiem okolicznosci, ze wewnatrz pojemnika utrzymywane jest niewielkie nadcisnienie, i ze obrzeze uszczel¬ niajace 19 przyciskane jest szczelniej w miare wzrostu nadcisnienia w pojemniku.W miare zuzywania sie smaru promieniowe usz¬ czelnienie 19 obrócone zostaje dalej i tuleja ulega coraz wiekszemu odksztalceniu. Tuleja nabiera ksztaltu pofaldowanego z faldami przebiegajacymi srubowo, skladajacymi sie z rozciagnietych czesci 37 podobnych do grzbietu i polozonych miedzy ni¬ mi wglebien 39 rowkowych. Równoczesnie zblizac sie beda wzajemnie do siebie pierscienie ustalajace 23, 33 coraz bardziej. W skrajnej pozycji koncowej pierscien ustalajacy 33 mógl wykonac obrót, na przyklad o 3/16 calego obrotu, to jest 60 do 70 sto¬ pni i przemiescil sie osiowo tak dalece, ze faldy tulei zostaly przycisniete do pierscienia ustalaja¬ cego 23. Korzystnie, zanim osiagniete zostanie to polozenie, nalezaloby wprowadzic do pojemnika 25 nowa porcje smaru tak, by uszczelnienie 19 i jego pierscien ustalajacy 33 zostaly doprowadzone do5 71434 6 prawego polozenia, a tuleja 35 odzyskala swój ksztalt walcowy.W czasie dlugotrwalego dzialania uszczelnienie 19 bedzie przemieszczalo sie oczywiscie wstecz i do przodu wzdluz walka, co zawiera zmniejszone ry¬ zyko utworzenia sie rowków zuzycia na powierz¬ chni walka. Urzadzenie uszczelniajace opisane po¬ wyzej moze byc zastosowane do zatrzymywania smaru w lozysku i do jego ochrony przed dostaniem sie zanieczyszczen. Urzadzenie takie uzyskac mo¬ zna, jezeli w rozwiazaniu konstrukcyjnym, poka¬ zanym na rysunku, osadzone zostanie lozysko kul¬ kowe lub inne zamiast uszczelnienia promienio¬ wego 17, a scianka 13 zastapiona zostanie przez wspornik lozyska lub podobna czesc.Rozwiazanie konstrukcyjne wyzej opisane moze byc oczywiscie zmienione w szczególach bez od¬ stepowania od zakresu wynalazku, podanego w za¬ strzezeniach patentowych. Na przyklad, czlon usz¬ czelniajacy 19 moze miec swoje obrzeze skiero¬ wane w przeciwnym kierunku niz przedstawione na rysunku lub tez moze on byc zastapiony przez element uszczelniajacy dowolnego innego typu. Tu¬ leja 35 nie musi byc koniecznie w ksztalcie wal¬ cowym lecz moze byc stozkowa. PL PL

Claims (5)

1. Zastrzezenia patentowe 1. Urzadzenie do uszczelniania obrotowego walka, w którym pojemnik smaru otaczajacy walek ogra¬ niczony jest co najmniej w jednym kierunku osio¬ wym przez sprezynujacy czlon uszczelniajacy do¬ ciskany do walka i uksztaltowany korzystnie jako okragly pierscien, znamienne tym, ze czlon uszczel¬ niajacy (19), dajacy sie przemieszczac na walku zarówno w kierunku osiowym jak i obwodowym, polaczony jest z czescia nieobrotowa (23) za po¬ moca walcowej lub stozkowej tulei (35), znajduja¬ cej sie w pewnej odleglosci od walka i wykona¬ nej z cienkiego gietkiego materialu, który nie jest rozciagliwy lub jedynie w niewielkim stopniu, dzieki czemu tuleja (35) daje sie skrecac o zna¬ czny kat, tworzac faldy polozone skosnie do kie¬ runku osiowego i scisniete osiowo tak, ze czlon uszczelniajacy (19) obrócony skutkiem tarcia o wa¬ lek zmuszony jest do przemieszczenia sie osiowo w celu wywarcia nacisku na smar zawarty wew¬ natrz tulei (35).

2. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze tuleja (35) ma srednice wiejkisza co najmniej o 50% niz srednica walka (11).

3. Urzadzenie wedlug zastrz. 1 lub 2, znamienne tym, ze odksztalcalna dlugosc tulei zawarta jest wielkosci miedzy 1 a 1/4 wielkosci srednicy tulei.

4. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, 2 lub 3, znamien¬ ne tym, ze pojemnik smaru (25) ograniczony jest w kierunku osiowym przez drugi czlon uszczelnia¬ jacy (17) wykonany korzystnie w ksztalcie okragle¬ go pierscienia sprezynujacego.

5. Urzadzenie wedlug zastrz. 4, znamienne tym, ze miedzy obydwu czlonami uszczelniajacymi umie¬ szczone jest lozysko walka. 10 15 20 25KI. 47f2,15/08 71434 MKP F16j 15/08 K.Z.Graf. Nr 1, z. 389/74 Cena 10 zl PL PL