PL71284B1 - - Google Patents

Description

Uprawniony z patentu: Dr. Ing. h.c. F. Porsche KG., Stuttgart (Republika Federalna Niemiec) Synchronizator dla skrzyn biegów, zwlaszcza dla pojazdów mechanicznych Przedmiotem wynalazku jest synchronizator dla .skrzyn biegów, zwlaszcza dla pojazdów mechanicznych, w którym rozciete pierscienie synchronizacyjne znaj¬ duja sie pod naciskiem, zwiekszajacych dzialanie wspo¬ magajace tych pierscieni, elementów blokujacych, umie¬ szczonych w przestrzeni pomiedzy kazdym ze sprezy¬ nujacych pierscieni synchronizacyjnych a piasta przy¬ naleznego do tego pierscienia elementu sprzeglowego.Elementy blokujace wspóldzialaja z przesuwnym zde¬ rzakiem umieszczonym miedzy koncami pierscieni syn¬ chronizacyjnych.Celem wynalazku jest uproszczenie budowy synchro¬ nizatorów wymienionego na wstepie typu.Znanym sposobem dla osiagniecia zwiekszenia dzia¬ lania wspomagajacego rozcietych pierscieni synchroni¬ zacyjnych jest zastosowanie elementów blokujacych w postaci sprezystych tasm, umieszczonych pomiedzy le¬ zacymi naprzeciwko siebie zderzakami elementu sprze¬ glowego, przynaleznego 'do* podlegajacego wlaczenia ko¬ la zebatego. W stosowanym zwykle wykonaniu, dla kazdego roboczego, obwodowego kierunku ruchu syn¬ chronizatora przewidziany jest oddzielny wycinek tasmy sprezystej, wspierajacy sie na zamocowanym na stale zderzaku. Rozwiazanie to dziala wprawdzie prawidlo¬ wo, lecz jego wada jest zlozona budowa urzadzenia blokujacego. Znane sa takze jednoczesciowe tasmy blo¬ kujace, które calkowicie obejmuja element sprzeglowy i sa przytrzymywane w kierunku obwodowym w plasz¬ czyznie lezacej miedzy koncami rozcietego pierscienia synchronizacyjnego. Tego rodzaju tasmy blokujace nie 10 15 20 25 30 przyjely sie jednak w praktyce, gdyz moga one spo¬ wodowac samozahamowanie sie synchronizatora.Znany jest równiez synchronizator, w którym ele¬ menty blokujace zwiekszajace wspomagajace dzialanie pierscieni synchronizacyjnych utworzone sa z uformo¬ wanych pierscieni zaciskowych, przy czym jednemu pierscieniowi synchronizacyjnemu przyporzadkowane sa dwa pierscienie zaciskowe.Zadanie wynalazku polega wiec na tym, aby przy zachowaniu dajacego sie z góry ustalic dzialania blo¬ kujacego, osiagnac uproszczenie srodków sluzacych do zwiekszenia dzialania wspomagajacego, przy równoczes¬ nym zmniejszeniu nakladów na obróbke i montaz.W mysl wynalazku zadanie to zostalo rozwiazane w ten sposób, ze element blokujacy stanowi tasma spre¬ zysta w postaci rozcietego pierscienia, miedzy kon¬ cami której miesci sie zderzak przesuwny i która w jednym miejscu na swej dlugosci jest wsparta w kie¬ runku obwodowym za posrednictwem swego wystepu w postaci kulaka, wchodzacego w wyjecie elementu sprzeglowego, przynaleznego do podlegajacego wlacze¬ niu kola zebatego.Istota wynalazku jest wyzej omówiony wystep, który moze byc z korzyscia wykonany w postaci pólkolistego wytloczenia tasmy po srodku jej dlugosci. Celowym j,est przyporzadkowanie kazdemu obwodowemu, robo¬ czemu kierunkowi ruchu tasmy blokujacej jednakowej czynnej dlugosci tej tasmy miedzy wymienionym wy¬ stepem w postaci kulaka, a zderzakiem przesuwnym.W przypadkach jednak skrajnych odchylen miedzy wiel- 712*471284 kosciami pracy synchronizacji przypadajacymi na rózne kierunki zmiany biegów, moze byc przewidziane takie rozwiazanie, w którym kierunkowi roboczemu odpo¬ wiadajacemu wlaczeniu nizszego biegu odpowiada dluz¬ szy czynny odcinek tasmy sprezystej, niz kierunkowi wlaczania biegli wyzszego.Zalety rozwiazania wedlug wynalazku polegaja prze¬ de wszystkim na tym, ze w porównaniu z dotychczas znana postacia wykonania odpada zlozony element konstrukcyjny, a mianowicie zderzak przy elemencie sprzeglowym, a sama tasma blokujaca uzyskuje lepsze oparcie promieniowe, co odbija sie korzystnie na pracy synchronizacji. Przez odpowiednie uksztaltowanie gniaz¬ da oporowego tasmy' blokujacej, mozna w prosty spo¬ sób dopasowac stoiplen blokowania do danych wa¬ runków.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przykla¬ dzie wykonania, na rysunku na którym fig. 1 przed¬ stawia czesc samochodowej skrzyni biegów zaopatrzo¬ nej w tasmy blokujace w przekroju osiowym, fig. 2 zas — synchronizator w plaszczyznie jednej z tasm blokujacych w przekroju poprzecznym.W uwidocznionej na rysunkach czesci skrzyni bie¬ gów, na wale glównym 1 osadzone sa obrotowo, lecz nie przesuwnie w kierunku osiowym, kola zebate 2 i 3. Kola te sa stale zazebione z nie uwidocznionymi na rysunku kolami zebatymi osadzonymi na wale zdawczym. Na wale 1 zaklinowana jest piasta 4, na której jest osadzona przesuwka sprzeglowa 5. Tarcze oporowe 6 i 7 umieszczone miedzy piasta 4 i kolami zebatymi 2 i 3 sluza jako elementy rozruchowe dla tych kól zebatych. Na piascie kazdego z kól zebatych osadzony jest pierscien sprzeglowy 8 wzglednie 9, przy czym zeby sprzegajace 10 i 11 tych pierscieni zazebiaja sie, pod koniec ruchu wlaczania danego biegu, z od¬ powiadajacymi im zebami sprzeglowymi 12 przesuw- ki 5.Na piastach 13 i 14 pierscieni sprzeglowych 8, 9 osadzone sa rozciete, sprezyste i zamontowane z na¬ prezeniem wstepnym pierscienie synchronizacyjne 15, zabezpieczone przed przesunieciem poosiowym przy pomocy pierscieni zaciskowych 16. Poniewaz kazdy z synchronizatorów jest wykonany jednakowo, ponizej opisany zostanie tylko jeden. W kierunku roboczym oznaczonym strzalka R, pierscieniowi synchronizacyj¬ nemu 15 przyporzadkowany jest, osadzony przesuwnie w piascie 13 zderzak 17, którego wystep 18 wsuniety jest miedzy konce 19, 19' pierscienia synchronizacyj¬ nego.Pomiedzy pierscieniem synchronizacyjnym 15 i piasta 13 umieszczona jest tasma blokujaca 20, wykonana ze stali sprezynowej o pierwotnie pierscieniowym ksztalcie. Powstale przez rozciecie konce 21 i 21' tasmy blokujacej 20 wspóldzialaja z ramionami 22, 22' zderzaka 17. Posrodku miedzy koncami 21, 21' posiada tasma blokujaca 20 wytloczenie 23 w postaci %kulaka, wsparte o odpowiednio uksztaltowana powierz¬ chnie oporowa 24 wyjecia 25 wykonanego w pierscie¬ niu sprzeglowym 8. Powierzchnia oporowa 24 moze, jak to pokazano linia przerywana na lewej polowie fig. 2, przybierac rozmaita postac, odpowiednio do zadanej wartosci kata klina. Ten ostatni okresla war¬ tosc sily blokowania.Podczas zmiany biegu, przesuwka 5 zostaje prze¬ sunieta ze swego polozenia neutralnego w prawo lub w lewo, zaleznie od tego, który bieg skrzyni ma byc wlaczony. Wskutek tego przesuniecia powierzchnie wierzcholków zebów sprzeglowych 12 wchodza w kon¬ takt cierny z obwodowa powierzchnia zewnetrzna pier- 5 scieni synchronizacyjnych 15. Gdy tylko pierscien syn¬ chronizacyjny 15 zostal wprawiony w ruch obrotowy w kierunku strzalki R, jego koniec 19 napotyka na wystep 18 i wywiera, za posrednictwem zderzaka 17, poprzez jego ramie 22', nacisk na prawa (polówke A 10 tasmy sprezystej w kierunku jej przekrecenia, na co jednak nie pozwala ksztaltowy element 23 w postaci kulaka. Wskutek powyzszego polówka A tasmy spre¬ zystej zostaje docisnieta do wewnetrznej powierzchni pierscienia synchronizacyjnego 15, potegujac tym sa- 15 mym jego dzialanie wspomagajace.Z chwila wyrównania sie szybkosci obrotowych, tas¬ ma blokujaca odpreza sie, po czym przesuwka 5 mioze juz byc przesunieta ponad pierscieniem synchroniza¬ cyjnymi i wejsc w zazebienie z zebami sprzegajacyrni 20 odpowiedniego pierscienia sprzeglowego. Opisana ope¬ racja powtarza sie w zasadzie równiez i wtedy, gdy wskutek zmiany kierunku R obrotów nastepuje napre¬ zenie polówki B tasmy sprezystej.Wynalazek nie ogranicza sie do pokazanego na ry- 25 sunku przykladu. I tak na przyklad, element ksztaltowy w postaci kulaka moze byc wykonany jako jedna calosc z tasma blokujaca, z ksztaltki profilowej. 30 PL PL PL PL

Claims (4)

1. Zastrzezenia patentowe 1. Synchronizator dla skrzyn biegów, zwlaszcza dla pojazdów mechanicznych, w którym rozciete pierscienie synchronizacyjne znajduja sie pod naciskiem zwieksza¬ jacych wspomagajace dzialanie tych pierscieni elementów 35 blokujacych umiszczonych w przestrzeni pomiedzy ka¬ zdym ze sprezynujacych pirscieni synchronizacyjnych a piasta przynaleznego do tego pierscienia elementu sprzeglowego i wspóldzialajacych z przesuwnym zderza¬ kiem umieszczonym miedzy koncami wyrarienioniego 4Q pierscienia synchronizacyjnego i elementem blokujacym z tasmy w postaci rozcietego pirscienia, miedzy koncami której miesci sie zderzak przesuwny i tasma, znamienny tym, ze tasma (20) w jednym miejscu na swej dlugosci jest wsparta w kierunku obwodowym (R), za posred- 45 nictwem elementu ksztaltowego (23) w postaci kulaka, umieszczonego w wyjeciu (25) elementu sprzeglowego (9), przynaleznego do wlaczanego kola zebatego (2, 3).

2. Synchronizator wedlng zastrz. 1, znamienny tym, ze element ksztaltowy w postaci kulaka stanowi luko- 5Q we wytloczenie (23) usytuowane miedzy koncami (21, 21') tasmy blokujacej (20), korzystnie w srodku jej dlugosci.

3. Synchronizator wedlug zastrz. 1 i 2, znamienny tym, ze kazdemu roboczemu kierunkowi obwodowemu 55 (R) tasmy naciskowej (20) przyporzadkowany jest jed¬ nakowej dlugosci czynny odcinek (A, B) tej tasmy, sasiadujacy z elementem ksztaltowym (23) w postaci kulaka.

4. Synchronizator wedlug zastrz. 1 i 2, znamienny £q tym, ze dlugosc odcinka (A) wzglednie (B) tasmy na¬ ciskowej zwróconego w kierunku (R) roboczym odpo¬ wiadajacym zmianie biegu z wyzszego na nizszy jest wieksza, niz dlugosc odcinka zwróconego w kierunku roboczym odpowiadajacym zmianie biegu z nizszego 65 na wyzszy.KI. 63c,8/41 71284 MKP B60k 17/24 I B L i C A A PL PL PL PL