PL 70 978 Y1 2 Opis wzoru Przedmiotem wzoru uzytkowego jest uszczelnienie sprezyste klapy, przeznaczonej do stosowa- nia w instalacji do przesylu gazów, gdzie pelni funkcje elementu odcinajacego lub regulacyjnego. Z wynalazku do patentu polskiego numer PL 173 842 B1 znane jest urzadzenie do uszczelniania dwóch przylegajacych elementów zawierajace wykonany z tasmy ze stali sprezystej element uszczel- niajacy. Plaskie konce elementu uszczelniajacego skierowane sa w ta sama strone i zamocowane za pomoca urzadzenia zaciskowego. Element uszczelniajacy ma lukowo zakrzywiona strefe uszczelnia- jaca oraz w jego wnetrzu jest umieszczony element wsporczy w ksztalcie zagietej blachy. Element wsporczy ma dwa ramiona tworzace ze soba kat 45°do 85°, przy czym jedno ramie jest zamocowane czescia swojej dlugosci pomiedzy koncami elementu uszczelniajacego, do których przylega. Drugie ra- mie przylega swoim swobodnym koncem do wewnetrznej strony elementu uszczelniajacego w poblizu jego zagiecia. Element wsporczy przeciwdziala odchyleniu podpartego obszaru elementu uszczelniaja- cego podczas ruchu wzglednego przylegajacych czesci. Z wynalazku do patentu polskiego numer PL 218 672 B1 znane jest rozwiazanie uszczelnienia sprezystego przepustnicy zawierajace element uszczelniajacy wykonany ze sprezystej blachy, którego konce zamocowane sa do tarczy przepustnicy, a wewnatrz elementu uszczelniajacego jest umiesz- czony wsporczy ksztaltownik. Wewnatrz konców stykajacych sie ze soba elementów uszczelniajacych osadzony jest lacznik. Lacznik wykonany ze sprezystej blachy przyjmuje ksztalt tych elementów i przylega do nich. Koncowe czesci lacznika zagiete sa pod katem rozwartym do srodka i opieraja sie o elementy uszczelniajace. Czesc wsporczego ksztaltownika znajdujaca sie poza plaszczyzna jego mo- cowania, ma w przekroju poprzecznym ksztalt zblizony do litery „L”. Wsporczy ksztaltownik zawiera ramie, które w polozeniu otwartym przepustnicy, usytuowane jest równolegle i w niewielkiej odleglosci od scianki elementu uszczelniajacego. Koniec ramienia ma lagodnie, lukowo zagieta powierzchnie. Z opisu wynalazku do patentu europejskiego numer EP 0526748 B1 znane jest urzadzenie uszczelniajace instalacji, którego element uszczelniajacy wykonany jest z tasmy ze stali sprezynowej, wygietej w ksztalcie litery "U". Obydwa ramiona tego pasma ze stali sprezynowej sa zamocowane swo- imi swobodnymi koncami do stacjonarnego elementu przylegajacego, przy czym co najmniej ramie wspóldzialajace z ruchomym elementem przylegajacym jest prostopadle do tego elementu przylegaja- cego. Przewidziane jest przy tym urzadzenie usztywniajace do przytrzymywania ramienia pasma ze stali sprezynowej, zwróconego do stacjonarnego elementu przylegajacego. Urzadzenie tego rodzaju wykazuje kilka istotnych niedogodnosci. Tak wiec rozciagniety element uszczelniajacy ma sklonnosci do niekontrolowanych odksztalcen. Nastepnie powierzchnia robocza elementu uszczelniajacego wysta- wiona na dzialanie cisnienia gazu jest stosunkowo duza, tak ze istnieje w duzym stopniu zagrozenie, ze element uszczelniajacy w okreslonych warunkach eksploatacyjnych odchyla sie od powierzchni wspól- pracujacej. Utworzona nastepnie pomiedzy elementem uszczelniajacym i ruchomym elementem przy- legajacym wspólpracujacym z jednym ramieniem tego elementu uszczelniajacego, strefa uszczelnia- jaca w tym znanym wykonaniu musi byc w obszarze elementu przylegajacego przerwana, co sprowadza niebezpieczenstwo powstania nieszczelnosci w tym obszarze. Celem rozwiazania wedlug wzoru jest uproszczenie konstrukcji uszczelnienia w celu zmniejsze- nia kosztów produkcji przy zachowaniu dlugowiecznosci i duzej precyzji dzialania. Istota konstrukcji uszczelnienia sprezystego klapy, które zgodnie z wzorem zawiera element uszczelniajacy zamykajacy w swoim wnetrzu element wsporczy w postaci zagietej blachy, przy czym element uszczelniajacy ma postac tasmy ze stali sprezystej, ponadto w przekroju poprzecznym krawedz elementu uszczelniajacego jest wygieta w krzywa przypominajaca forma petle, w której pierwszy odci- nek krawedzi tasmy biegnie po linii prostej az do drugiego fragmentu krawedzi bedacego lukiem, gdzie krawedz tasmy przechodzi w trzeci odcinek krawedzi równolegly do pierwszego odcinka prostego kra- wedzi tasmy, po czym krawedz tasmy elementu uszczelniajacego ma odcinek czwarty, prostopadly do pierwszego odcinka krawedzi tasmy, a dalej krawedz tasmy biegnie odcinkiem piatym równoleglym do pierwszego odcinka krawedzi tasmy elementu uszczelniajacego zamykajacego petle, natomiast do cze- sci powierzchni elementu wsporczego przylegaja tworzace szczeline fragmenty powierzchni tasmy na- lezace do elementu uszczelniajacego, których krawedzie odwzorowuja odcinek poczatkowy petli, be- dacy pierwszym odcinkiem prostym krawedzi, oraz odcinek koncowy petli bedacy odcinkiem piatym, przy czym w przekroju poprzecznym uszczelnienia przebieg krawedzi blachy tworzacej element wspor- czy, po wyjsciu z krawedzi odwzorowujacych odcinek poczatkowy i odcinek koncowy petli elementu PL 70 978 Y1 3 uszczelniajacego, przechodzi w odcinek szósty prostopadly odcinka poczatkowego i odcinka konco- wego petli elementu uszczelniajacego, charakteryzuje sie tym, ze w przekroju poprzecznym uszczel- nienia przebieg krawedzi blachy o grubosci 3 mm tworzacej element wsporczy wychodzi z odcinka szó- stego, prostopadlego do odcinka poczatkowego i odcinka koncowego petli elementu uszczelniajacego, odwzorowuje odcinek prostej, która jest odgieta w strone, w której drugi fragment krawedzi tasmy ele- mentu uszczelniajacego przechodzi w trzeci odcinek krawedzi równolegly do pierwszego odcinka pro- stego krawedzi tasmy. Korzystnym skutkiem stosowania rozwiazania wedlug wzoru jest uproszczenie konstrukcji uszczelnienia poprzez minimalizacje jego czesci skladowych, która w szczególnosci dotyczy mozliwosci wyeliminowania lacznika oraz optymalizacje ksztaltu elementu wsporczego, pozwalajace na zmniej- szenie kosztów produkcji przy zachowaniu dlugowiecznosci i duzej precyzji dzialania na poziomie nie nizszym niz w rozwiazaniach znanych ze stanu techniki. Przedmiot wzoru zostanie blizej wyjasniony zilustrowany za pomoca rysunku, na którym fig. 1 jest widokiem wzoru z przodu, fig. 2 przekrojem poprzecznym wzoru, a fig. 3 jest widokiem wzoru w akso- nometrii, natomiast fig. 4 stanowi przekrój poprzeczny elementu uszczelniajacego, a fig. 5 przekrój po- przeczny elementu wsporczego. Uszczelnienie sprezyste klapy zawiera element uszczelniajacy U zamykajacy w swoim wnetrzu element wsporczy W w postaci zagietej blachy o grubosci 3 mm. Element uszczelniajacy U ma postac tasmy ze stali sprezystej. W przekroju poprzecznym krawedz elementu uszczelniajacego U jest wygieta w krzywa przypominajaca forma petle, w której pierwszy odcinek krawedzi 1 tasmy biegnie po linii pro- stej az do drugiego fragmentu krawedzi 2 bedacego lukiem, gdzie krawedz tasmy przechodzi w trzeci odcinek krawedzi 3 równolegly do pierwszego odcinka prostego krawedzi 1 tasmy, po czym krawedz tasmy elementu uszczelniajacego U ma odcinek czwarty 4, prostopadly do pierwszego odcinka krawe- dzi tasmy 1, a dalej krawedz tasmy biegnie odcinkiem piatym 5 równoleglym do pierwszego odcinka krawedzi 1 tasmy elementu uszczelniajacego U zamykajacego petle. Do czesci powierzchni elementu wsporczego W przylegaja tworzace szczeline fragmenty powierzchni tasmy nalezace do elementu uszczelniajacego U, których krawedzie odwzorowuja odcinek poczatkowy petli, bedacy pierwszym od- cinkiem prostym krawedzi 1, oraz odcinek koncowy petli bedacy odcinkiem piatym 5. W przekroju po- przecznym uszczelnienia przebieg krawedzi blachy tworzacej element wsporczy W, po wyjsciu z kra- wedzi odwzorowujacych odcinek poczatkowy i odcinek koncowy petli elementu uszczelniajacego U, przechodzi w odcinek szósty 6 prostopadly odcinka poczatkowego i odcinka koncowego petli ele- mentu uszczelniajacego U. Dalej krawedz blachy tworzacej element wsporczy W odwzorowuje odci- nek prostej 7 odgietej w strone, w której drugi fragment krawedzi 2 tasmy elementu uszczelniajacego U przechodzi w trzeci odcinek krawedzi 3 równolegly do pierwszego odcinka prostego krawedzi 1 tasmy. Przez fragment powierzchni elementu wsporczego W oraz przez przylegajace do niego fragmenty po- wierzchni tasmy elementu uszczelniajacego U przechodza otwory 8 przeznaczone do mocowania uszczelnienia sprezystego przepustnicy do skrzydla klapy, korzystnie za pomoca gwintowanych ele- mentów zlacznych. Sila dzialajaca na element uszczelniajacy U powoduje jego sprezyste odksztalce- nie powodujace zamkniecie przepustnicy. Pod wplywem dzialania tej sily scianka element uszczel- niajacy U w miejscu jej odksztalcenia odchyla sie i opiera element wsporczy W. Po odjeciu sily dziala- jacej na element uszczelniajacy U nastepuje otwarcie klapy, element uszczelniajacy powraca do pier- wotnego polozenia. PL PL