Pierwszenstwo: 23.03.1972 (P. 154260) Zgloszenie ogloszono: 31.05.1973 Opis patentowy opublikowano: 22.04.1974 69972 KI. 39b4,47/24 MKP' C08f47/24 Twórcy wynalazku: Ireneusz Burzawa, Waldemar Budzynski Uprawniony z patentu tymczasowego: Lubelskie Zaklady Chemiczne Przemyslu Terenowego „Lubolin" w Swidniku, Swidnik (Polska) Sposób odzyskiwania pelnowartosciowego polietylenu z odpadów, zwlaszcza worków ponawozowych Przedmiotem wynalazku jest sposób odzyskiwania pelnowartosciowego polietylenu z odpadów, zwlaszcza z odpadów opakowan w postaci worków po nawozach mineralnych.Nawozy mineralne, produkowane przez przemysl chemiczny na potrzeby rolnictwa, sa obecnie pakowane w przewazajacej czesci i dostarczane odbiorcom w worki z tworzywa sztucznego, przede wszystkim w worki z polietylenu. Opakowania te po opróznieniu z nawozu sa w zasadzie w gospodarstwach rolnych bezuzyteczne.W przypadku wysiewania w gospodarstwie wiekszych ilosci nawozów, opakowania te stanowia klopotliwy do zagospodarowania odpad.Dotychczas odpady worków polietylenowych po nawozach sztucznych nie byly w sposób przemyslowy wykorzystywane, jak równiez nie byl w wiekszym stopniu odzyskiwany polietylen jako pelnowartosciowy surowiec.W procesie odzyskiwania polietylenu z odpadów istotna role odgrywaja operacje prania (zmywania) wor¬ ków i suszenia pozbawionego zanieczyszczen surowca. Dokladne usuniecie z tworzywa mechanicznych zanie¬ czyszczen oraz doprowadzenie go do bardzo niskiego stanu wilgotnosci jest konieczne dla prawidlowej dalszej obróbki surowca na przyklad na wytlaczarkach. Wazna rzecza jest równiez usuwanie zanieczyszczen chemicz¬ nych w postaci na przyklad kolorowych napisów znajdujacych sie na opakowaniach.Znana dotychczas metoda odzysku poHfctylenu z odpadów opakowan po nawozach mineralnych polega na rozdrabnianiu worków na mlynkach nozowych, dostarczaniu kawalków tworzywa koszami do zbiornika z za¬ montowanym mieszalnikiem, gdzie zalewa sie zanieczyszczony surowiec goraca woda i myje sie w czasie 1—2 godzin w zaleznosci od stopnia zabrudzenia worków, pó myciu nastepuje odwirowanie zanieczyszczen mecha¬ nicznych i wody. Po odwirowaniu surowiec jest przenoszony do suszarki komorowej, gdzie podlega suszeniu na specjalnych rafach.Wysuszona mase zsypuje sie recznie do wytlaczarki, gdzie nastepuje dalszy pizerób polietylenu. Usuwanie barwnych napisów odbywa sie recznie przy pomocy gabki, stosujac rózne organiczne rozpuszczalniki.Stosowany dotychczas sposób ma powazne waay i niedogodnosci, do których nalezy dlugotrwaly przebieg procesu mycia surowca, koniecznosc stosowania pracochlonnych czynnosci, jak reczne usuwanie chemicznych2 69 972 zanieczyszczen, suszenia i transportu surowca, stosowanie energochlonnej operacji odwirowywania wody i inne.Proces ten powoduje zle, niekorzystne warunki pracy dla obslugi.Dotychczasowy sposób moze byc uzywany przy odzyskiwaniu niewielkich ilosci surowca i nie nadaje sie do stosowania w skali przemyslowej.Celem wynalazku jest usuniecie tych niedogodnosci i podanie sposobu odzysku polietylenu w czesci pro¬ cesu technologicznego dotyczacego prania, plukania i suszenia jako najbardziej istotnych w calym procesie odzysku, zapewniajacego niski koszt wytwarzania, zmechanizowanie operacji i zabezpieczenie zdrowych i bez¬ piecznych warunków pracy obslugi.W wyniku przeprowadzenia dlugotrwalych badan i prób okazalo sie nieoczekiwanie, ze cel ten mozna osiagnac przez wprowadzenie do operacji prania tworzywa 3% roztworu wodnego NaOH jako czynnika rozpusz¬ czajacego nieczystosci w postaci resztek nawozów i innych substancji chemicznych o temperaturze 50-70°C, nie mniej jak dwukrotne plukanie surowca woda o temperaturze 30—60°C w czasie przenoszenia go do suszarki, podsuszania tworzywa w koncowej czesci przenosnika, a nastepnie suszenia surowca do wilgotnosci 0-K),l% w przystosowanej suszarce bebnowej w temperaturze powietrza 60—90°C.Zastosowanie sposobu wedlug wynalazku umozliwia w istotny sposób zmechanizowanie i przyspieszenie czasu trwania operacji technologicznych, obniza koszty regeneracji tworzywa z odpadów i powaznie poprawia warunki pracy i bezpieczenstwa osób obslugujacych proces.Sposób wedlug wynalazku wyjasnia blizej przyklad, schematycznie przedstawiony na rysunku.Przyklad. Rozdrobniony w znany sposób do wielkosci l-r4cm2 zanieczyszczony surowiec w opakowa¬ niach polietylenowych podawany jest rurociagiem 1 przy pomocy wentylatora 2 do urzadzenia pralniczego 3, skladajacego sie z dwu szeregowo ze soba polaczonych bebnów. W urzadzeniu tym surowiec poddaje sie praniu (zmywaniu) 3% roztworem wodnym lugu sodowego o temperaturze 50^-70° C wprowadzonym rurociagiem 11.Pranie odbywa sie w wyniku intensywnej, przede wszystkim pionowej, cyrkulacji tworzywa w roztworze, powodowanej przez odpowiednio dobrane mieszadla, umieszczone w bebnach 3. Wypranie surowca nastepuje w czasie jego przemieszczania z jednego bebna do drugiego. Ruch surowca w procesie prania ma charakter ciagly.Do regulacji szybkosci procesu prania i przeplywu surowca z jednego do drugiego bebna sluza zastawy, umiesz¬ czone miedzy bebnami pralniczymi. Stosunek ilosci wody do ilosci surowca wynosi 1 :10 do 1 :15.Wyprany surowiec wprowadza sie nastepnie do kilkuczlonowego przenosnika slimakowo-sitowego 5 usta¬ wionego ukosnie do poziomu, gdzie nastepuje, nie mniej jak dwukrotnie, wyplukanie zanieczyszczen w postaci piasku, ziemi, rozpuszczalnych i nierozpuszczalnych w wodzie pozostalosci zwiazków chemicznych przez dziala¬ nie woda o temperaturze 30-60°C.W koncowym czlonie przenosnika 6 nastepuje podsuszanie surowca dzieki wprowadzeniu do wnetrza przenosnika cieplego powietrza 7 o temperaturze 4CH-50°C. Podsuszony surowiec wprowadza sie do suszarki bebnowej 8, gdzie dzialajac powietrzem 13 o temperaturze 6(K90°C uzyskuje sie stan wilgotnosci tworzywa wynoszacy 0-K), 1%.Rozpuszczone i nierozpuszczalne w wodzie zanieczyszczenia 12 odprowadza sie do kanalizacji.Suche tworzywo z suszarki 8 rurociagiem 9 przy pomocy wentylatora 10 dostarczane jest do dalszej obróbki. PL PL