Wynalazek dotyczy sposobu i urzadzenia do nakladania jednej lub wiecej warstw masy po¬ wlokowej na tasmy z materialu wlóknistego, zwlaszcza na tasmy papierowe i papowe. War¬ stwy nakladane lub blonki moga byc utworzone z farby w postaci pasty lub tez z innej masy po¬ wlokowej. Masa ta np. moze byc utworzona z mieszaniny blonnika (celulozy) o lepszych wla¬ sciwosciach niz material blonnikowy, z którego jest utworzona tasma powlekana. W ten sposób np. tasmy z gorszego gatunku celulozy mozna zaopatrzyc w powloki, które nadaja papierowi nie tylko lepszy wyglad, lecz równiez i lepsze wlasciwosci, np. dobrego papieru ilustracyjnego.Ponadto papiery mniej wartosciowe, wyka¬ zujace duza zawartosc drewna, mozna zaopa¬ trzyc w blonke powlokowa, nadajaca im wyglad papieru kredowego lub ilustracyjnego.Do wytwarzania blon powlokowych mozna stosowac równiez inne masy, np. masy skrobio¬ we. Przedmiotu wynalazku nie stanowia jednak tego rodzaju masy powlokowe, lecz sposób i urzadzenie do nakladania tych mas na podlo¬ za. Masa powlokowa moze byc biala lub zabar¬ wiona.Wedlug wynalazku do powlekania materialu tasmowego stosuje sie walek, w którego po¬ wierzchni wyryte sa wglebienia, sluzace jako nosniki masy powlokowej. Z walka tego masa jest nakladana na tasme za posrednictwem wal¬ ka offsetowego o powloce elastycznej.N?dmiar masy jest zgarniany z walka roz¬ dzielczego w celu utworzenia jednolitej ciaglej blonki na materiale powlekanym.W sposobie wedlug wynala^zku walek roz¬ dzielczy, zaopatrzony we wglebienia, oraz prze¬ nosnikowy walek podkladowy, po którym prze¬ chodzi material powlekany, sa napedzane z jed¬ nakowa szybkoscia obwodowa.Przedmiotem wynalazku jest równiez nowa konstrukcja walka rozdzielczego, polegajaca na tym, ze na calej powierzchni posiada on wgle¬ bienia jednolitej wielkosci w postaci odwróco¬ nych scietych stozków, w których miesci sie ma¬ sa powlokowa, przenoszona nastepnie na mate¬ rial powlekany.Masa powlokowa jest przenoszona z walka rozdzielczego na walek przenosnikowy, a na¬ stepnie odciskana na materiale w postaci jedno¬ litej blonki, gdyz istniejace róznice grubosci masy powlokowej doprowadzanej z wglebien walka rozdzielczego sa wyrównywane wskutek laczenia jednej porcji masy powlokowej z sa¬ siednimi.Wedlug jednego ze sposobów wykonania wy¬ nalazku wglebienia na mase powlokowa rozmie¬ szcza sie wzdluz torów srubowych na powierz¬ chni walka rozdzielczego.Dalsze cechy sposobu wedlug wynalazku sa opisane szczególowo przy pomocy rysunku, na którym fig. 1 przedstawia schematycznie urza¬ dzenie wedlug wynalazku w zastosowaniu do zadrukowywania papieru, fig. 2 — w powiekszo¬ nej podzialce widok z boku czesci urzadzenia pokazanego na fig. 1, wyjasniajacy sposób kon¬ trolowania grubosci blony z masy powlokowej odciskanej na arkuszach papieru, fig. 3 — cze¬ sciowy widok ilustrujacy odmienny sposób re¬ gulacji^odciskania masy powlokowej na tasmie powlekanej, fig. 4 — widok z boku oraz czescio¬ wy przekrój walka rozdzielczego, fig. 5 — widok w duzym powiekszeniu czesci powierzchni wal¬ ka rozdzielczego, fig. 6 — przekrój poprzeczny wzdluz linii 6 — 6 na fig. 5, fig. 7 — uklad od¬ miennych wglebien na powierzchni walka roz¬ dzielczego, fig. 8 — przekrój poprzeczny wzdluz linii 8 — 8 na fig. 7 pod katem okolo 45° w sto¬ sunku do podluznej osi walka rozdzielczego, fig. 9 — widok odmiennego wykonania wgle¬ bien na powierzchni walka rozdzielczego, fig. 10 — przekrój poprzeczny wzdluz linii 10 — 10 na fig. 9 pod katem mniej wiecej 45° w stosun¬ ku do podluznej osi wspomnianego walka, fig. 11 — w wiekszej podzialce schematyczny widok walka rozdzielczego, walka przenosnikowego i walka matrycowego, wyjasniajacy sposób re¬ gulacji grubosci blonki z farby drukarskiej, na¬ kladanej na material przechodzacy po walku matrycowym, fig. 12 i 13 uwidoczniaja w dro¬ dze porównania korzysci osiagane wskutek sru¬ bowego rozmieszczenia wglebien na powierzchni walka rozdzielczego, fig. 14 przedstawia od¬ miane urzadzenia sluzacego do nakladania blo¬ ny z farby drukarskiej na papier, fig. 15 zas — w powiekszonej podzialce widok urzadzenia po¬ kazanego na fig. 14.Wynalazek jest opisany w zastosowaniu do tasmy papierowej, jednakze rozumie sie samo przez sie, ze sposób wedlug wynalazku nadaje sie do powlekania wszelkich materialów daja¬ cych sie odwijac z roli. Sposób wedlug Wyna¬ lazku w zastosowaniu do powlekania papieru obejmuje formowanie tasmy papieru i usuwanie z niej nadmiaru wody, drukowanie na wilgotnej tasmie za pomoca walka o elastycznej powierz¬ chni, otrzymujacej mase powlokowa z walka rozdzielczego. Ten ostatni moze byc wykona¬ ny przez elektrolityczne powlekanie walca sta¬ lowego miedzia w celu otrzymania powierzchni o nadzwyczaj zwartym ziarnie. Jednakze wy¬ nalazek nie ogranicza sie do wytwarzania walka w sposób elektrolityczny, lecz obejmuje kazdy inny sposób uzyskiwania powierzchni metalo¬ wej o zwartym ziarnie, nadajacej sie do odpo¬ wiedniego rytowania lub zlobienia wglebien.Walek moze byc wydrazony lub pelny. Wgle¬ bienia na powierzchni walka rozmieszcza sie srubowo dokola walka wzdluz linii biegnacych pod katem 45° w stosunku do podluznej osi wal¬ ka. Nalepiej jest wykonywac wglebienia o ksztalcie odwróconych scietych stozków, gdyz zatrzymuja one jednakowe male porcje farby po zgarnieciu nadmiaru nozem, tak ze walek offsetowy jest zasilany farba w sposób równo¬ mierny, a na material pokrywany nakladana jest jednolita powloka.Rozprzestrzenianie sie masy powlokowej osiaga sie bez stosowania wysokiego cisnienia, a to dzieki latwosci wyplywu masy z wglebien o ksztalcie odwróconych ostroslupów lub stoz¬ ków oraz dzieki dawkowaniu uzyskiwanemu przez zgarnianie nadmiaru masy za pomoca ela¬ stycznego noza lub zgarniacza. Ilosc masy po¬ winna byc dobrana tak, aby umozliwic zlante sie jej na papierze w ciagla powloke o jednoli¬ tej grubosci. 2 —Na rysunku cyfra 1 oznacza wilgotna tasme papieru przechodzaca poprzez maszyne papier¬ nicza. Papier w stanie wilgotnym po opuszcze¬ niu walków 5 suszarki przechodzi dokola walka prowadniczego 6 i jest doprowadzany do walków podkladowych 8, 9, 10 i 11. Powlekanie doko¬ nywane jest po obydwu stronach tasmy papie¬ ru za pomoca szeregu mechanizmów powlekaja¬ cych; z których kazdy wspóldziala z jednym z walków 8, 9, 10 i 11, jak to uwidoczniono na fig. 1. Walek offsetowy 12 odciskajacy mase na walku 8 otrzymuje mase z walka rozdzielczego 14, ten zas z odpowiedniego urzadzenia zasila¬ jacego 15, przy czym ilosc masy powlokowej we wglebieniach jest regulowana nozem 16.Mechanizm powlekajacy (fig. 2) zawiera rame 21, która podtrzymuje nastawny wspornik 22, zaopatrzony po jednej stronie w zebatke 23 za¬ zebiajaca sie z kolem zebatym 24. To kolo jest osadzone w ramie 21 na jednym wale z recz¬ nym kolem 25, przy którego pomocy mozna caly zespól walków rozdzielczych i offsetowych posu¬ wac naprzód lub cofac w stosunku do walków podkladowych. Walek offsetowy 12 jest osadzo¬ ny w nastawnym wsporniku 26, przesuwanym za pomoca sruby 27 wchodzacej w nagwintowa¬ ny otwór we wsporniku 26, przepuszczonej przez ucho 22a wspornika 22 i pokrecanej glówka mo- letowana 27a. Podobnie przesuwany jest wzgle¬ dem wspornika 26 wspornik 28, w którym osa¬ dzony jest walek rozdzielczy 14. Nastawianie to jest dokonywane przez obracanie sruby 29, prze¬ chodzacej swobodnie przez ucho 31 wspornika 26. W celu regulowania grubosci blonki nakla¬ danej na papier nóz 16 jest osadzony w specjal¬ nie uksztaltowanym wsporniku 32. Wspornik ten posiada ramie 32a, polaczone za pomoca sprezyny 32b z odstajacym uchem 34 wsporni¬ ka 28. Wspornik 32 jest podtrzymywany rucho¬ ma czescia 35, przesuwana ruchem zwrotnym po srubie 36 przez pokrecanie glówki 37. Na¬ stawianie wspornika 32 powoduje nastawianie wzgledem powierzchni walka rozdzielczego 14 noza 16 regulujacego ilosc masy we wglebieniach tego walka. Masa powlokowa jest dostarczana ze zbiornika 38 podtrzymywanego wspornikiem 32. Korytko 41 jest umieszczone ponizej kra¬ wedzi zgarniajacej noza 16, a nadmiar masy jest odprowadzany rura 42 do ponownego uzytku.Taki sam mechanizm jest zastosowany do na¬ kladania masy na walek 9. Po przejsciu przez walki 8 — 11 papier jest kierowany do suszarek 43 i 44 oraz na walki wygladzajace 45. Masa stosowana w sposobie wedlug wynalazku sta¬ nowi emulsje typu oleju w wodzie, o tyle plyn-* na, ze latwo wyplywa z wglebien w powierzchni walka rozdzielczego, lecz nie splywa z noza.Masa powlokowa sklada sie np. z; 850 kg kaolinu, którego 80% wykazuje ziar¬ na ponizej 2 p, 150 kg straconego weglanu wapna CaCOt 200 kg zmienionej (chlorowanej) skrobi 7 kg pyrofosforanu sodowego NaiPzOi 3 kg mydla rdzeniowego 8,7 kg oleju terpentynowego (ok. 10 litrów) 4 kg 100% oleju tureckiego 2 kg lugu sodowego 1000 kg wody.Masa powlokowa posiada duze napiecie po¬ wierzchniowe, tak ze naniesiona na walec offse¬ towy zachowuje ksztalt stozków nadawanych jej wglebieniami stozkowymi, lecz równiez jest o tyle lepka, ze po nalozeniu jej na wilgotny ma¬ terial daje sie zespolic w jednolita blonke. Jesli chodzi o gestosc masy powlokowej, to stosunek procentowy czesci stalych do rozpuszczalnika jest starannie dobrany i wynosi wiecej niz 33%, korzystnie 66%. Lepkosc winna na ogól miescic sie w granicach od 500 do 1000 centipoizów.Glówna cecha masy jest to, ze wobec jej rozpu¬ szczalnosci w wodzie latwo jest absorbowana na wilgotnym papierze.Na fig. 3 uwidoczniono odmienne urzadzenie do nakladania masy. W tym urzadzeniu masa jest czerpana z korytka 47 walkiem 48 i dostar¬ czana na powierzchnie walka rozdzielczego 14, przy czym korytko jest dopelniane masa przez rurke 49. Nóz 16 zgarnia nadmiar masy z po¬ wierzchni walka 14 z powrotem do korytka 47.Walek rozdzielczy 14 styka sie z walkiem offse¬ towym 12, który przenosi jednolita blonke ma¬ sy na material powlekany. Jest rzecza zrozu¬ miala, ze obwodowa szybkosc walka 48, walka rozdzielczego 14, walka offsetowego 12 i walka podkladowego 8 jest jednakowa.Walek rozdzielczy przedstawiony na fig. 4 stanowi stalowy cylinder 53, zaopatrzony w ele¬ ktrolitycznie nalozona metalowa powloke 54.W powierzchni cylindra wykonane sa wglebie¬ nia rozmieszczone wzdluz linii srubowej nachy¬ lonej pod katem mniej wiecej 45° w stosunku do podluznej osi walka, jak uwidoczniono na ry¬ sunku liczba 55. W koncach cylindra 53 osadzo¬ ne sa czopy 56 z walkami 57 do napedu cy¬ lindra.Wglebienia 58 (fig. 5, 6) posiadaja zasadniczo postac odwróconych piramid. Wierzcholki pira¬ mid lub stozków przechodza promieniowo w kie¬ runku do srodka walka rozdzielczego i sa zao¬ kraglone w celu zapobiegania gromadzeniu sie — 3w nich masy. Scianki piramid tworza ze soba katy mniej wiecej 90°. Otwarte podstawy od¬ wróconych piramid lub stozków leza na powierz¬ chni walka rozdzielczego, pozostawiajac stosun¬ kowo waskie paski powierzchniowe 59 miedzy wglebieniami. Jest rzecza bardzo pozadana, aby te paski powierzchniowe byly waskie, gdyz wtedy wplywa mozliwie najwieksza ilosc masy, a takze w znacznym stopniu zmniejszone jest tarcie powierzchniowe, powstajace przy styka¬ niu sie noza i walka offsetowego z powierzchnia walka rozdzielczego (fig. 12 i 13). Na fig. 12 uwi¬ doczniono wynik, jaki by osiagnieto przy zasto¬ sowaniu walka rozdzielczego o wglebieniach 58', rozmieszczonych wzdluz linii prostopadlych wzgledem osi walca, oddzielonych od siebie wa¬ skimi paskami powierzchniowymi 59', podczas gdy na fig. 13 uwidoczniono rozmieszczenie wglebien 58, oddzielonych od siebie srubowymi paskami powierzchniowymi 59. Przy zastoso¬ waniu wglebien jak na fig. 12 jest rzecza oczy¬ wista, ze bardzo znaczne tarcie powierzchniowe powstaje wzdluz pasa 62 stykajacego sie z po¬ wierzchnia walka rozdzielczego. Ponadto zazna- . cza sie, ze na calym podluznym pasku 62 masa nie jest dostarczana do odpowiedniej czesci wal¬ ka offsetowego. W odróznieniu od tego przy roz¬ mieszczeniu wglebien przedstawionym na fig. 13 otrzymuje sie minimalne zuzywanie sie wal¬ ka rozdzielczego, maksymalne dostarczanie ma¬ sy do offsetowego walka dla dowolnej podluz¬ nej czesci walka rozdzielczego i bardziej jedno¬ lity rozklad masy powlokowej.Wglebienia uwidocznione rta fig. 7 i 8 maja postac odwróconych stozków 108, a na fig. 9 — miseczek 109.Fig. 11 wyjasnia dokladnie sposób naklada¬ nia jednolitej blonki masy powlokowej materia¬ lu. Masa ta wchodzi do wglebien 58 walka roz¬ dzielczego 14 i jest zgarniana nozem 16 w czasie obrotu tego walka. Walek offsetowy 12, poru¬ szajacy sie z taka sama szybkoscia obwodowa co walek rozdzielczy 14, otrzymuje mase powlo¬ kowa i przenosi ja w kierunku zgodnym z kie¬ runkiem obrotu wskazówek zegara w strone tasmy 1 materialu. Jak juz powyzej wskazano, lepkosc, napiecie powierzchniowe i gestosc ma¬ sy sa tak dobrane, ze poszczególne doplywy 60 masy zlewaja sie na powierzchni tasmy 1 ma¬ terialu w blone 60c o jednakowej grubosci, gdy walek 8 obraca sie, jak uwidoczniono na rysun¬ ku. Walek offsetowy 12 posiada podatna pOwlcn- ke 17a z gumy lub odpowiedniego materialu.Urzadzenia do powlekania mozna zastosowac w maszynach do wytwarzania materialu tasmo¬ wego, np. w masaynaeh papierniczych.Maszyna papiernicza (fig. 14) posiada rame 78 podtrzymujaca zespól walków osuszajacych 79, po których przesuwa sie tasma papierowa 1.Papier jest powlekany zgodnie z wynalazkiem za pomoca mechanizmu powlekajacego, osadzo¬ nego mniej wiecej pod katem 45° wzgledem podluznej osi walców 80 i 81. Jedna strona ma¬ terialu jest powlekana w miejscu 82, podczas gdy odwrotna strona materialu jest powlekana, nadrukowywana i (lub) ozdabiana w miejscu 83.Nastepnie papier jest prowadzony po dodatko¬ wych walkach osuszajacych 79. Jak uwidocznio¬ no wyrazniej na fig. 15, rama 21 mechanizmu powlekajacego jest umieszczona mniej wiecej pod katem 45° wzgledem osi walców 81 i 80.Mechanizm jest na ogól podobny do przedsta¬ wionego na fig. 2, rózni sie tylko tym, ze na¬ stawny wspornik noza 16 jest tak umieszczony wzgledem walka rozdzielczego 14, ze nadmiar masy powlokowej jest usuwany z powierzchni walka rozdzielczego 14 do korytka 87. Sruba 36' wchodzi do nastawnej czesci 88, podtrzymujacej wspornik 89 noza 16: Sprezyna 90 zmusza stale nóz 16 do stykania sie z powierzchnia walka rozdzielczego 14. Material przechodzi okolo wal¬ ka 80 w kierunku zgodnym z kierunkiem obro¬ tu wskazówek zegara, a wokolo walka 81 w kie¬ runku przeciwnym do kierunku obrotu wska¬ zówek zegara. PL