PL238769B1

PL238769B1 - Dokument zabezpieczony z elementem zabezpieczającym, sposób wytwarzania dokumentu zabezpieczonego oraz element zabezpieczający

Info

Publication number: PL238769B1
Application number: PL419117A
Authority: PL
Inventors: Ariel Biernacki; Ewa LESZCZYŃSKA-AMBROZIEWICZ; Ewa Leszczyńska-Ambroziewicz; Paweł WÓJCIK; Paweł Wójcik; Arkadiusz KARPIŃSKI; Arkadiusz Karpiński; Agata WOJCIECHOWSKA; Agata Wojciechowska; Iwona KAMIŃSKA; Iwona Kamińska
Original assignee: Polska Wytwornia Papierow Wartosciowych Spolka Akcyjna
Priority date: 2016-10-14
Filing date: 2016-10-14
Publication date: 2021-10-04
Also published as: DOP2019000095A; CA3040447A1; CR20190235A; PL419117A1; US20190315149A1; EP3526054A1; PE20191231A1; NI201900031A; CU20190034A7; CO2019004954A2; ECSP19032104A; EA201990823A1; CL2019001013A1; WO2018070891A1

Description

Opis wynalazku

Dziedzina techniki

Przedmiotem wynalazku jest dokument zabezpieczony z elementem zabezpieczającym składający się z obszaru znakowania z warstwy farby optycznie zmiennej poddanego znakowaniu przy pomocy promieniowania laserowego, jak również sposób wytwarzania tego dokumentu zabezpieczonego z elementem zabezpieczającym i sam element zabezpieczający.

Stan techniki

Optycznie zmienne pigmenty mogą dawać unikalne efekty. Zastosowane w farbie i wydrukowane na banknotach lub innych wartościowych dokumentach stanowią skuteczne zabezpieczenie przed ich skanowaniem, kopiowaniem kserograficznym czy też podrabianiem. Produkt zawierający element w postaci nadruku farbą zmienną optycznie jest łatwy do rozpoznania, ale ze względu na ograniczony dostęp surowcowy trudny w produkcji i fałszowaniu.

Istnieje wiele rozwiązań umożliwiających znakowanie dokumentów wartościowych z wykorzystaniem farby optycznie zmiennej. Znany jest przykład nośnika danych składającego się z wielu warstw, gdzie na zewnętrznej powierzchni nośnika danych umieszczona jest warstwa z miejscowo nałożoną farbą optycznie zmienną. W celu wykonania personalizacji usuwana jest trwale przy pomocy lasera farba optycznie zmienna, dzięki czemu zostaje uwidoczniona kolejna warstwa znajdująca się pod spodem. Usunięte mogą zostać zarówno wąskie elementy takie jak litery, cyfry, jak również większe znaki. Farba optycznie zmienna może być nakładana na podłoże papierowe, czy z poliwęglanu. Znakowanie przejmuje kolor warstwy odkrytej.

Inne rozwiązanie przedstawia dokument wartościowy, na przykład banknot, posiadający wiele warstw, w tym warstwę znakowania składającą się z mieszaniny różnych dodatków i/lub pigmentów. Mieszanina ta zawiera pochłaniające promienie laserowe składniki oraz składniki mieszaniny przezroczyste dla promieniowania laserowego. Składnik przezroczysty dla promieniowania laserowego może zawierać optycznie zmienne pigmenty na bazie ciekłych kryształów, zaś składnikiem pochłaniającym promieniowanie laserowe jest składnik farby, którego optyczne właściwości można nieodwracalnie zmienić przez oddziaływanie promieniowania laserowego. Możliwe jest więc, że przez napromieniowanie laserem pochłaniająca warstwa zostanie usunięta w obszarze napromieniowania, zaś przezroczysta dla zastosowanego promieniowania laserowego warstwa lżąca nad pochłaniającą warstwą zostanie pochwycona razem.

Główną niedogodnością tego typu rozwiązań obecnie funkcjonujących na rynku jest to, że znakowanie warstwy farby optycznie zmiennej w przypadku znakowania na podłożach papierowych czy też polimerowych niezalaminowanych polega na całkowitym usuwaniu warstwy farby. Z kolei w przypadku całkowitego usuwania warstwy farby zmiennej optycznie podczas znakowania zalaminowanego produktu może nastąpić naruszenie struktury dokumentu.

Ponadto w rozwiązaniach znanych ze stanu techniki warstwa farby optycznie zmiennej nie stanowi jedynej warstwy poddawanej procesowi znakowania. Towarzyszą jej inne warstwy, będące albo transparentne albo absorbujące dla promieniowania laserowego, którym przeprowadzany jest proces znakowania. Poza tym w znanych rozwiązaniach w pojedynczej warstwie farbowej, w której znajdują się zmienne optycznie pigmenty, dodatkowo występują pigmenty ciekłokrystaliczne - transparentne dla promieniowania laserowego. Ponadto opisane powyżej znakowania nie mogą zostać przeprowadzone po procesie laminacji warstw dokumentu zabezpieczonego.

Istota wynalazku

Celem wynalazku jest dokonanie zmiany odbioru wizualnego oznaczenia laserowego nadrukowanego farbą optycznie zmienną z wykorzystaniem promieniowania laserowego bez całkowitego niszczenia warstwy farbowej w obszarze znakowania na dokumencie zabezpieczonym, którego podłoże może być papierowe, z polichlorku winylu, poliwęglanu lub innego powszechnie stosowanego tworzywa polimerowego. Wykorzystana warstwa farby optycznie zmiennej nie zawiera, przykładowo dodatków pigmentów ciekłokrystalicznych, lecz stanowi samodzielną warstwę i może zostać poddana procesowi znakowania z dostrzegalnym efektem wizualnym. Ponadto celem wynalazku jest dostarczenie sposobu znakowania dokumentu zabezpieczonego umożliwiającego znakowanie zarówno przed jak i po procesie laminacji.

Cele te zrealizowano dokumentem zabezpieczonym, elementem zabezpieczającym oraz sposobem wytwarzania o cechach zastrzeżeń niezależnych.

PL 238 769 B1

Dokument zabezpieczony, według wynalazku, posiada element zabezpieczający umieszczony miejscowo lub na całej powierzchni niezalaminowanego podłoża, który obejmuje obszar znakowania składający się z co najmniej jednej warstwy farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne oraz pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne i pozbawionej dodatków zmieniających widmo absorpcyjne warstwy farby drukarskiej, który to obszar znakowania nie ma innych warstw powlekających, przy czym obszar znakowania zawiera co najmniej jedno oznakowanie laserowe naniesione przez promieniowanie laserowe, które jest rozpoznawalne wizualnie na podstawie nieodwracalnej zmiany właściwości interferencyjnych warstwy farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne oraz pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne i przekształcenia w oznakowaniu laserowym pierwotnego koloru wykazującego zmienność w zależności od kąta obserwacji w inny kolor niewykazujący zmienności w zależności od kąta obserwacji, przy czym oznakowanie laserowe jest rozpoznawalne na podstawie zmiany intensywności emisji światła przez pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne przy oświetleniu oznakowania laserowego światłem ultrafioletowym.

Do znakowania powyższego oznakowania laserowego stosuje się lasery UV, lasery z zakresu światła widzialnego, lasery z zakresu bliskiej i średniej podczerwieni, w tym lasery CO2.

Korzystnie stosunek wagowy pigmentów zmiennych optycznie do pigmentów i/lub barwników fluorescencyjnych w obszarze znakowania wynosi co najmniej 3:1, korzystnie 5:1.

Oznakowanie laserowe może być rozpoznawalne poprzez widoczne osłabienie intensywności fluorescencji pigmentów i/lub barwników fluorescencyjnych przy oświetleniu oznakowania laserowego światłem ultrafioletowym.

Zgodnie z wynalazkiem do tego oznakowania laserowego użyto promieni laserowych o długości fal w zakresie 150 do 380 nm, korzystnie o długości fal 355 nm.

Podłożem niezalaminowanym jest materiał pozbawiony zewnętrznych warstw ochronnych, jeden z: papier, polimer, połączenie materiałów i/lub sklejonych materiałów papierowych, papieropodobnych i/lub papieropodobnych materiałów.

Innym wariantem dokumentu zabezpieczonego, według wynalazku, jest element zabezpieczający umieszczony miejscowo lub na całej powierzchni niezalaminowanego podłoża, który obejmuje obszar znakowania składający się z co najmniej jednej warstwy farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne i pozbawionej dodatków zmieniających widmo absorpcyjne warstwy farby drukarskiej, który to obszar znakowania nie ma innych warstw powlekających, przy czym obszar znakowania zawiera oznakowanie laserowe naniesione przez promieniowanie laserowe, które jest rozpoznawalne wizualnie na podstawie nieodwracalnej zmiany właściwości interferencyjnych warstwy farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne i przekształcenia w oznakowaniu laserowym pierwotnego koloru wykazującego zmienność w zależności od kąta obserwacji w inny kolor niewykazujący zmienności w zależności od kąta obserwacji, w którym do oznakowania laserowego użyto promieni laserowych o długości fal w zakresie 150 do 380 nm. Korzystnie używa się promieni laserowych o długości fal 355 nm. Do znakowania powyższego oznakowania laserowego stosuje się lasery UV, lasery z zakresu światła widzialnego, lasery z zakresu bliskiej i średniej podczerwieni, w tym lasery CO2.

Inną odmianą wynalazku jest dokument zabezpieczony zalaminowany z elementem zabezpieczającym umieszczonym miejscowo lub na całej powierzchni dokumentu zabezpieczonego, na który to element zabezpieczający nałożona jest co najmniej jedna warstwa powlekająca, przy czym element zabezpieczający obejmuje obszar znakowania składający się z co najmniej jedne j warstwy farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne oraz pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne i pozbawionej dodatków zmieniających widmo absorpcyjne warstwy farby drukarskiej, przy czym obszar znakowania zawiera co najmniej jedno oznakowanie laserowe naniesione przez promieniowanie laserowe, które to oznakowanie laserowe jest rozpoznawalne wizualnie na podstawie nieodwracalnej zmiany właściwości interferencyjnych warstwy farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne oraz pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne i przekształcenia w oznakowaniu laserowym pierwotnego koloru wykazującego zmienność w zależności od kąta obserwacji w inny kolor niewykazujący zmienności w zależności od kąta obserwacji, przy czym oznakowanie laserowe jest rozpoznawalne na podstawie zmiany intensywności emisji światła przez pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne przy oświetleniu oznakowania laserowego światłem ultrafioletowym.

PL 238 769 B1

Zgodnie z korzystnym przykładem wykonania oznakowanie laserowe może być rozpoznawalne poprzez widoczne osłabienie intensywności fluorescencji pigmentów i/lub barwników fluorescencyjnych przy oświetleniu oznakowania laserowego światłem ultrafioletowym.

Korzystnie obszar znakowania znajduje się na podłożu lub na warstwie powlekającej umieszczonej na podłożu.

Dokument zabezpieczony zawiera korzystnie element soczewkowy, w którym ten element soczewkowy znajduje się na powierzchni warstwy powlekającej, zaś obszar znakowania umieszczony jest w całości lub miejscowo pod elementem soczewkowym w strukturze warstwy powlekającej.

Podłoże i/lub warstwa powlekająca jest poliwęglanem lub poliestrem lub ich pochodnymi.

Dokument zabezpieczony może zawierać również drugie oznakowanie w obszarze laminatu, w którym obszar znakowania nie występuje. W tym przypadku oznakowanie laserowe jest rozpoznawalne wizualnie w wyniku nieodwracalnej zmiany właściwości interferencyjnych warstwy z farby drukarskiej wywołanych przez promień laserowy, a drugie oznakowanie jest rozpoznawalne wizualnie w wyniku wywołanej przez ten sam promień laserowy miejscowej zmiany koloru dokum entu zabezpieczonego. Korzystnie drugie oznakowanie przyjmuje trzeci kolor niż obszar znakowania i/lub oznakowanie laserowe. Drugie oznakowanie może stanowić z oznakowaniem laserowym wizualną jedność.

Inną odmianą wynalazku jest dokument zabezpieczony zalaminowany z elementem zabezpieczającym umieszczonym miejscowo lub na całej powierzchni dokumentu zabezpieczonego, na który to element zabezpieczający nałożona jest co najmniej jedna warstwa powlekająca, przy czym element zabezpieczający obejmuje obszar znakowania składający się z co najmniej jednej warstwy farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne i pozbawionej dodatków zmieniających widmo absorpcyjne warstwy farby drukarskiej, przy czym obszar znakowania zawiera oznakowanie laserowe naniesione przez promieniowanie laserowe, które to oznakowanie laserowe jest rozpoznawalne wizualnie na podstawie nieodwracalnej zmiany właściwości interferencyjnych warstwy farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne i przekształcenia w oznakowaniu laserowym pierwotnego koloru wykazującego zmienność w zależności od kąta obserwacji w inny kolor niewykazujący zmienności w zależności od kąta obserwacji, w którym do oznakowania laserowego użyto promieni laserowych o długoś ci fal w zakresie 300 nm do 380 nm. Obszar znakowania znajduje się na podłożu lub na warstwie powlekającej umieszczonej na podłożu. Korzystnie używa się promieni laserowych o długości fal 355 nm.

Ponadto wynalazek dotyczy sposobu wytwarzania dokumentu zabezpieczonego z elementem zabezpieczającym, który obejmuje następujące etapy:

a) naniesienie na podłoże niezalaminowane miejscowo lub w całości obszaru znakowania składającego się z co najmniej jednej warstwy farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne oraz pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne i pozbawionej dodatków zmieniających widmo absorpcyjne warstwy farby drukarskiej, który to obszar znakowania nie ma innych warstw powlekających,

b) znakowanie obszaru znakowania poprzez naświetlanie promieniowaniem laserowym i zniszczenie efektu zmienności kolorystycznej co najmniej jednego oznakowania laserowego poprzez nieodwracalną zmianę właściwości interferencyjnych warstwy z farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne oraz pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne znajdującej się w oznakowaniu laserowym oraz przekształcenie w oznakowaniu laserowym pierwotnego koloru wykazującego zmienność w zależności od kąta obserwacji w inny kolor niewykazujący zmienności w zależności od kąta obserwacji, przy czym podczas naświetlania przy użyciu promienia laserowego oznakowania laserowego zmienia się intensywność emisji światła przez pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne, która jest rozpoznawalna przy oświetleniu oznakowania laserowego światłem ultrafioletowym.

Do znakowania oznakowania laserowego stosuje się lasery UV, lasery z zakresu światła widzialnego, lasery z zakresu bliskiej i średniej podczerwieni, w tym lasery CO2.

Zgodnie z wynalazkiem możliwe jest również, aby przy oświetleniu oznakowania laserowego światłem ultrafioletowym widoczne było osłabienie intensywności fluorescencji pigmentów i/lub barwników fluorescencyjnych.

PL 238 769 B1

Do wykonania tego oznakowania laserowego używa się promieni laserowych o długości fal w zakresie 150 do 380 nm, korzystnie o długości fali 355 nm.

Inną odmianą wynalazku jest sposób wytwarzania dokumentu zabezpieczonego z elementem zabezpieczającym obejmujący następujące etapy:

a) naniesienie na podłoże niezalaminowane miejscowo lub w całości obszaru znakowania składającego się z co najmniej jednej warstwy farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne i pozbawionej dodatków zmieniających widmo absorpcyjne warstwy farby drukarskiej, który to obszar znakowania nie ma innych warstw powlekających,

b) znakowanie obszaru znakowania poprzez naświetlanie promieniowaniem laserowym o długości fal w zakresie 150 do 380 nm i zniszczenie efektu zmienności kolorystycznej oznakowania laserowego poprzez nieodwracalną zmianę właściwości interferencyjnych warstwy z farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne znajdującej się w oznakowaniu laserowym oraz przekształcenie w oznakowaniu laserowym pierwotnego koloru wykazującego zmienność w zależności od kąta obserwacji w inny kolor niewykazujący zmienności w zależności od kąta obserwacji, przy czym do oznakowania laserowego użyto korzystnie promieni laserowych o długości fal 355 nm.

Wynalazek dotyczy również sposobu wytwarzania dokumentu zabezpieczonego z elementem zabezpieczającym zawierający:

a) naniesienie na dokument zabezpieczony miejscowo lub na całej powierzchni obszaru znakowania składającego się z co najmniej jednej warstwy farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne oraz pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne i pozbawionej dodatków zmieniających widmo absorpcyjne warstwy farby drukarskiej bez których znakowanie nie byłoby możliwe,

b) naniesienie na obszar znakowania co najmniej jednej warstwy powlekającej,

c) laminowanie dokumentu zabezpieczonego z obszarem znakowania i co najmniej jedną warstwą powlekającą,

d) znakowanie obszaru znakowania dokumentu zabezpieczonego poprzez naświetlanie promieniowaniem laserowym i zniszczenie efektu zmienności kolorystycznej co najmniej jednego oznakowania laserowego poprzez nieodwracalną zmianę właściwości interferencyjnych warstwy z farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne oraz pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne znajdującej się w oznakowaniu laserowym oraz przekształcenie w oznakowaniu laserowym pierwotnego koloru wykazującego zmienność w zależności od kąta obserwacji w inny kolor niewykazujący zmienności w zależności od kąta obserwacji, przy czym podczas naświetlania przy użyciu promienia laserowego oznakowania laserowego zmienia się intensywność emisji światła przez pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne, która jest rozpoznawalna przy oświetleniu oznakowania laserowego światłem ultrafioletowym.

Korzystnie naniesienie obszaru znakowania następuje na podłoże lub na warstwę powlekającą.

Korzystnie sposób zawiera dodatkowy etap d) gdzie w warstwie powlekającej podczas laminowania tworzony jest element soczewkowy, który ułożony jest miejscowo lub w całości nad obszarem znakowania.

Do wykonywania oznakowania laserowego używa się promieni laserowych o długości fal w zakresie 300 do 380 nm, o długości fal 355 nm.

Możliwe jest, że przy oświetleniu oznakowania laserowego światłem ultrafioletowym widoczne jest osłabienie intensywności fluorescencji pigmentów i/lub barwników fluorescencyjnych.

Podczas naświetlania obszaru znakowania przy użyciu promienia laserowego wytwarza się oznakowanie laserowe oraz kumulatywnie podczas tego naświetlania wytwarza się przy użyciu tego samego promienia laserowego o tych samych parametrach drugie oznakowanie na obszarze laminatu. Alternatywnie parametry pracy lasera wykonującego oznakowanie laserowe oraz drugie oznakowanie na obszarze laminatu są inne.

Inną odmianą wynalazku jest sposób wytwarzania dokumentu zabezpieczonego z elementem zabezpieczającym zawierający:

a) naniesienie na dokument zabezpieczający miejscowo lub na całej powierzchni obszaru znakowania składającego się z co najmniej jednej warstwy farby drukarskiej zawierającej

PL 238 769 B1 zmienne optycznie pigmenty interferencyjne i pozbawionej dodatków zmieniających widmo absorpcyjne warstwy farby drukarskiej,

b) naniesienie na obszar znakowania co najmniej jednej warstwy powlekającej,

d) znakowanie obszaru znakowania dokumentu zabezpieczonego poprzez naświetlanie promieniowaniem laserowym i zniszczenie efektu zmienności kolorystycznej oznakowania laserowego poprzez nieodwracalną zmianę właściwości interferencyjnych warstwy z farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne znajdującej się w oznakowaniu laserowym oraz przekształcenie w oznakowaniu laserowym pierwotnego koloru wykazującego zmienność w zależności od kąta obserwacji w inny kolor niewykazujący zmienności w zależności od kąta obserwacji, w którym do oznakowania laserowego użyto promieni laserowych o długości fal w zakresie 300 do 380 nm. Naniesienie obszaru znakowania następuje na podłoże lub na warstwę powlekającą.

Do wykonywania oznakowania laserowego używa się promieni laserowych o długości fal 355 nm.

Wynalazek dotyczy również elementu zabezpieczającego na dokumencie zabezpieczonym umieszczonego na podłożu niezalaminowanym. Element zabezpieczający, według wynalazku, umieszczony miejscowo lub na całej powierzchni niezalaminowanego podłoża obejmuje obszar znakowania składający się z co najmniej jednej warstwy farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne oraz pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne i pozbawionej dodatków zmieniających widmo absorpcyjne warstwy farby drukarskiej, który to obszar znakowania nie ma innych warstw powlekających, przy czym obszar znakowania zawiera co najmniej jedno oznakowanie laserowe naniesione przez promi eniowanie laserowe, które jest rozpoznawalne wizualnie na podstawie nieodwracalnej zmiany właściwości interferencyjnych warstwy farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne oraz pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne i przekształcenia w oznakowaniu laserowym pierwotnego koloru wykazującego zmienność w zależności od kąta obserwacji w inny kolor niewykazujący zmienności w zależności od kąta obserwacji, przy czym oznakowanie laserowe jest rozpoznawalne na podstawie zmiany intensyw ności emisji światła przez pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne przy oświetleniu oznakowania laserowego światłem ultrafioletowym.

Korzystnie do znakowania oznakowania laserowego stosuje się lasery UV, lasery z zakresu światła widzialnego, lasery z zakresu bliskiej i średniej podczerwieni, w tym lasery CO2.

Stosunek wagowy pigmentów zmiennych optycznie do pigmentów/barwników fluorescencyjnych w obszarze znakowania wynosi co najmniej 3:1, korzystnie 5:1. Możliwe jest, że oznakowanie laserowe jest rozpoznawalne poprzez widoczne osłabienie intensywności fluorescencji pigmentów i/lub barwników fluorescencyjnych przy oświetleniu oznakowania laserowego światłem ultrafioletowym.

Do wykonywania oznakowania laserowego użyto promieni laserowych o długości fal w zakresie 150 do 380 nm, korzystnie o długości fal 355 nm.

Przedmiotem wynalazku jest również element zabezpieczający na dokumencie zabezpieczonym umieszczony na podłożu zalaminowanym. Na ten element zabezpieczający nałożona jest co najmniej jedna warstwa powlekająca, przy czym element zabezpieczający obejmuje obszar znakowania składający się z co najmniej jednej warstwy farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne oraz pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne i pozbawionej dodatków zmieniających widmo absorpcyjne warstwy farby drukarskiej, przy czym obszar znakowania zawiera co najmniej jedno oznakowanie laserowe naniesione przez promieniowanie laserowe, które to oznakowanie laserowe jest rozpoznawalne wizualnie na podstawie nieodwracalnej zmiany właściwości interferencyjnych warstwy farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne oraz pigmenty i/lub barwniki

PL 238 769 B1 fluorescencyjne i przekształcenia w oznakowaniu laserowym pierwotnego koloru wykazującego zmienność w zależności od kąta obserwacji w inny kolor niewykazujący zmienności w zależności od kąta obserwacji, przy czym oznakowanie laserowe jest rozpoznawalne na podstawie zmiany intensywności emisji światła przez pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne przy oświetleniu oznakowania laserowego światłem ultrafioletowym.

Stosunek wagowy pigmentów zmiennych optycznie do pigmentów i/lub barwników fluorescencyjnych w obszarze znakowania wynosi co najmniej 3:1, korzystnie 5:1.

Korzystnie oznakowanie laserowe jest rozpoznawalne poprzez widoczne osłabienie intensywności fluorescencji pigmentów i/lub barwników fluorescencyjnych przy oświetleniu oznakowania laserowego światłem ultrafioletowym.

Korzystnie element zabezpieczający zawiera element soczewkowy, w którym ten element soczewkowy znajduje się na powierzchni warstwy powlekającej, zaś obszar znakowania umieszczony jest w całości lub miejscowo pod elementem soczewkowym w strukturze warstwy powlekającej.

Niniejszy wynalazek będzie zrozumiały i doceniony pełniej na podstawie następującego szczegółowego opisu w połączeniu z rysunkiem, na którym:

Fig. 1 przedstawia schemat ideowy dokumentu zabezpieczonego o podłożu niezalaminowanym, według przykładowego wykonania niniejszego wynalazku z elementem zabezpieczającym;

Fig. 2 a- d: przedstawia schemat ideowy zalaminowanego dokumentu niniejszego wynalazku z elementem zabezpieczającym przed i po procesie znakowania;

Fig. 3 przedstawia przekrój poprzeczny podłoża niezalaminowanego przed procesem znakowania;

Fig. 4 przedstawia przekrój poprzeczny podłoża niezalaminowanego po procesie znakowania;

Fig. 5 przedstawia przekrój poprzeczny podłoża niezalaminowanego przed procesem znako- wania w farbie optycznie zmiennej zawierającej dodatki fluorescencyjne

Fig. 6 przedstawia przekrój poprzeczny podłoża niezalaminowanego po procesie znakowania w farbie optycznie zmiennej zawierającej dodatki fluorescencyjne;

Fig. 7 przedstawia przekrój schematyczny poprzeczny podłoża zalaminowanego przed procesem laminacji i przed procesem znakowania w farbie optycznie zmiennej;

Fig. 8 przedstawia przekrój poprzeczny zalaminowanego po procesie znakowania w farbie optycznie zmiennej;

Fig. 9 przedstawia schemat ideowy zalaminowanego dokumentu zabezpieczonego zawierającego oznakowanie laserowe oraz drugie oznakowanie;

Fig. 10 przedstawia przekrój poprzeczny zalaminowanego dokumentu zabezpieczonego przed procesem znakowania w farbie optycznie zmiennej zawierającej dodatki fluorescencyjne;

Fig. 11 przedstawia przekrój poprzeczny zalaminowanego dokumentu zabezpieczonego po procesie znakowania w farbie optycznie zmiennej zawierającej dodatki fluorescencyjne;

Fig. 12 przedstawia przekrój poprzeczny zalaminowanego dokumentu zabezpieczonego przed procesem znakowania w farbie optycznie zmiennej z elementem soczewkowym;

Fig. 13 przedstawia przekrój poprzeczny zalaminowanego dokumentu zabezpieczonego po procesie znakowania w farbie optycznie zmiennej z elementem soczewkowym;

Fig. 14 przedstawia schemat ideowy zalaminowanego dokumentu zabezpieczonego z elementem soczewkowym przy obserwacji pod różnymi kątami.

Poniżej w niniejszym opisie przedstawiono przykłady realizacji sposobu, dokumentu zabezpieczonego i elementu zabezpieczającego składającego się z obszaru znakowania w postaci warstwy farby optycznie zmiennej pozbawionej dodatków zmieniających widmo absorpcyjne warstwy farby drukarskiej w celu dopasowania widma absorpcyjnego do długości fali zastosowanego lasera, bez których znakowanie nie byłoby możliwe oraz oznakowania laserowego, w którym po naświetleniu promieniowaniem laserowym zniszczono efekt zmienności kolorystycznej, który można przeprowadzić zarówno przed laminacją, jak po procesie laminacji. Należy jednak stanowczo podkreślić, że przykłady opisane poniżej nie mają na celu ograniczenia zakresu ochr ony, a jedynie zilustrowanie jednego z wielu możliwych zastosowań niniejszego wynalazku. Niniejszy wynalazek ma zastosowanie wszędzie tam, gdzie wymagane jest dokonanie znakowania w warstwie farby optycznie zmiennej, również zawierającej pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne na podłożu niezalaminowanym, jak i po procesie laminacji.

PL 238 769 B1

Szczegółowy opis

W jednym z przykładów wykonania, dokument zabezpieczony ma postać i format karty, taki jak przykładowo dowody osobiste. W alternatywnych przykładach wykonania funkcję dokumentu zabezpieczonego pełnić może inny nośnik danych, np. karty chipowe, karty inteligentne, osobiste dokumenty, prawo jazdy, czeki, bilety jak również inne dokumenty wartościowe i zabezpieczone oraz nośniki danych będące nośnikiem bezpiecznego zapisu informacji.

Podłożem niezalaminowanym jest materiał pozbawiony zewnętrznych warstw ochronnych, czyli przykładowo może to być podłoże papierowe, papieropodobne i/lub z papieropodobnych materiałów jak teslin, jak również jakiekolwiek podłoże polimerowe, m.in. poliwęglan (PC) i/lub PVC (polichlorek winylu) i/lub poliester (np. politereftalan etylenu (PET)), i/lub poliolefiny np. polietylen (PE), polipropylen (PP) i/lub kopolimer akrylonitrylu z butadienem i styrenem, (kopolimer) ABS i/lub poliuretan (PU) i/lub polieteroeteroketon (PEEK).

Podłożem zalaminowanym oraz warstwą powlekającą w rozumieniu niniejszego wynalazku jest warstwa, która składa się z poliwęglanu (PC) i/lub poliestru (np. politereftalan etylenu (PET) oraz ewentualnie ich kombinacji.

Fig. 1 przedstawia dokument, 100, zabezpieczony według wynalazku, który posiada różne zabezpieczenia. Elementami zabezpieczenia są elementy, które zwiększają bezpieczeństwo przed fałszowaniem dokumentu zabezpieczonego. Przykładowo na dokument, 100, zabezpiecz ony, naniesiona jest personalizacja, 104, w postaci zdjęcia posiadacza dokumentu, 100, zabezpieczonego. Ponadto mogą być nadrukowane dane dotyczące posiadacza dokumentu, 100, zabezpieczonego (nie pokazane na rysunku), które korzystnie są wykonane za pomocą nadruku lub grawerowania laserowego w warstwie dokumentu, 100, zabezpieczonego aktywnej laserowo lub czułej na działanie lasera. Dokument, 100, zabezpieczony może zawierać również komponenty elektroniczne takie jak transponder RFID, moduły chipowe, anteny do modułów dualinterface lub element hologramu. Zabezpieczenia te nie zostały jednak przedstawione na rysunku, gdyż nie stanowią istoty niniejszego wynalazku. Dokument, 100, zabezpieczony zawiera element, 101, zabezpieczający składający się z obszaru, 102, znakowania, w które wprowadzono oznakowanie, 103, laserowe. Obszar, 102, znakowania może rozpościerać się na całej lub tylko na części powierzchni dokumentu, 100, zabezpieczonego. Obszar, 102, znakowania może przybierać dowolny kształt: znak alfanumeryczny, mikrotekst, linię, kształt geometryczny, obraz w postaci bitmapy, geometryczną formę, cyfrę, literę, obraz lub ich kombinację. Oznakowanie, 103, laserowe w niniejszym przykładzie wykonania pokazuje obraz personalizacji, 104, w przedstawieniu pomniejszonym. Oznakowanie, 103, laserowe generuje efekt optyczny pomniejszonej kopii personalizacji, 104. Alternatywnie oznakowanie, 103, laserowe może zostać wykonane w tej samej skali co personalizacja, 104, lub w skali powiększonej. Oznakowaniem, 103, laserowym może być również znak alfanumeryczny, mikrotekst, linia, kształt geometryczny, obraz w postaci bitmapy, geometryczna forma, cyfra, litera, obraz lub ich kombinację. Obszar, 102, znakowania oraz oznakowanie, 103, laserowe mogą być oceniane zarówno wizualnie jak i maszynowo. Ocena wizualna następuje przez oko ludzkie.

Zgodnie z niniejszym wynalazkiem obszarem znakowania czułym na promieniowanie laserowe jest warstwa materiału wykazującego efekt zmienny optycznie. Materiałem tym jest farba drukarska zawierająca zmienne optycznie pigmenty interferencyjne, zwana również na potrzeby niniejszego zgłoszenia zamiennie farbą optycznie zmienną.

Farbą drukarską zawierającą zmienne optycznie pigmenty interferencyjne, zgodnie z niniejszym wynalazkiem, jest przykładowo farba optycznie zmienna SICPA OVI® Gold to Green, Magneta to Green, Green to Blue, Green to Magenta, Gold to Blue, SICPASTAR® Turquoise to Purple, Pink to Green, Blue to Purple, Lilac to Olive. Niniejszy wynalazek nie jest ograniczony do wskazanych powyżej farb, lecz może zostać zastosowany z każdą farbą drukarską zawierającą zmienne optycznie pigmenty interferencyjne pozbawioną dodatków zmieniających widmo absorpcyjne warstwy farby drukarskiej w celu dopasowania widma absorpcyjnego do długości fali zastosowanego lasera bez których znakowanie nie byłoby możliwe.

Dotychczas bez dodatków zmieniających widmo absorpcyjne warstwy farby drukarskiej znakowanie nie byłoby możliwe. Zgodnie z niniejszym wynalazkiem pigmenty zmienne optycznie zawarte w farbie drukarskiej naniesionej na obszar znakowania funkcjonują samodzielnie i nie jest wymagane stosowanie innych dodatków zmieniających widmo absorpcyjne warstwy farby drukarskiej, przykładowo w postaci pigmentów ciekłokrystalicznych czy dodatkowych środków wiążących, przykładowo na bazie poliwęglanów lub innych polimerów termoplastycznych. Możliwe jest zatem stosowanie różnych farb

PL 238 769 B1 optycznie zmiennych, których nośnikiem są różne substancje organiczne. W przypadku rozwiązania uwzględniającego laminację, nie jest wymagane, aby spoiwo farby optycznie zmiennej wykazywało powinowactwa do poliwęglanu.

Fig. 2a-2d ukazuje schemat ideowy dokumentu, 100, zabezpieczonego w postaci zalaminowanej, z elementem zabezpieczającym przed i po procesie znakowania. Fig 2a przedstawia dokument, 100, zabezpieczony na który naniesiony jest aktualnie dostępnymi technikami drukarskimi obszar, 202, znakowania w postaci warstwy farby optycznie zmiennej wykazujący efekt zmienny optycznie. Efekt zmienny optycznie polega na zmianie koloru nadruku przy obserwacji pod różnymi kątami. Jeśli przechyli się dokument, 100, zabezpieczony zmieniając kąt obserwacji, co zostało pokazane na fig. 2b, wówczas w obszarze, 202, znakowania widoczna jest zmiana koloru. Znanych jest ze stanu techniki wiele przejść kolorystycznych farby optycznie zmiennej, przykładowo, zielony przechodzący w niebieski, magenta przechodząca w zielony, złoty przechodzący w zielony. Jednakże barwy kolorystyczne warstwy farby optycznie zmiennej i ich przejścia kolorystyczne nie stanowią przedmiotu niniejszego wynalazku. Oznakowanie wytwarzane jest przez odpowiednie naświetlanie laserem obszaru, 202, znakowania. Wraz ze wzrostem natężenia promieniowania laserowego znika coraz więcej udziału pierwotnego koloru w oznakowaniu, 203, laserowym, na rzecz innego koloru. Dla przykładu kolorem tym może być kolor srebrny lub metaliczny. Zostało to pokazane na fig. 2c. Po dokonaniu znakowania w obszarze, 202, znakowania kolor warstwy farby optycznie zmiennej w obszarze, 202, znakowania nie uległ w tym obszarze zmianie, jak również pozostała nienaruszona zmienność koloru w zależności od kąta obserwacji. Z kolei oznakowanie, 203, laserowe zostało przekształcone w inny kolor niewykazujący zmienności w zależności od kąta obserwacji, co zostało uwidocznione na fig. 2 d.

Na fig. 3 przedstawiony jest obszar, 102, znakowania naniesiony na podłoże, 105, niezalaminowane czyli podłoże papierowe lub polimerowe dokumentu, 100, zabezpieczonego, na przykład papier banknotowy czy też arkusz poliwęglanowy. Obszar, 102, znakowania drukowany jest aktualnie dostępną metodą drukową, przykładowo metodą sitodruku, stalorytu, natrysku lub tampondruku.

Naświetlanie oznaczenia, 103, laserowego może następować w ten sposób, że wiązka laserowa jest kierowana bezpośrednio na obszar, 102, znakowania oraz działa na tę stronę na której znajduje się obszar, 102, znakowania. W ten sposób następuje odbarwienie warstwy farby optycznie zmiennej znajdującej się w obszarze, 102, znakowania i zniszczenie jej efektu zmienności kolorystycznej. Podczas naświetlania laserowego oznakowanie, 103, laserowe zmienia swoje właściwości interferencyjne i przekształca się z pierwotnego koloru wykazującego zmienność w zależności od kąta obserwacji w inny kolor niewykazujący zmienności w zależności od kąta obserwacji, co pokazano na fig. 4. Tym innym kolorem może być przykładowo kolor metaliczny lub srebrny. Obszar, 102, znakowania po naświetleniu promieniowaniem laserowym i wykonanym oznakowaniu, 103, laserowym wykazuje jednolitą, nienaruszoną strukturę zewnętrzną obszaru, 102, znakowania. Grubość warstwy farby optycznie zmiennej w obszarze, 102, znakowania nie uległa zmianie, jak również nie została ona uszkodzona. Jej grubości wynosi od 5 do 20 μm , korzystnie od 5 do 10 μm.

Oznakowanie, 103, laserowe jest wykonywane na przykład za pomocą lasera UV w zakresie długości fal od 150 nm do 380 nm, laserów z zakresu światła widzialnego w zakresie długości fal 400 nm do 720 nm, laserów z zakresu podczerwieni o długości fal od 0,8 do 3,3 μm, czy też lasera CO2 o długości fali 10,6 μm.

P r z y k ł a d 1

Na podłoże papierowe o grubości 100 μm nałożony został metodą sitodruku obszar, 102, znakowania o grubości 5-15μm w postaci warstwy farby zmiennej optycznie OVI® firmy SICPA pozbawionej dodatków zmieniających widmo absorpcyjne warstwy farby drukarskiej w celu jego dopasowania do długości fali zastosowanego lasera bez których znakowanie nie byłoby możliwe. Znakowanie wykonano laserem z zakresu światła ultrafioletowego o długości fali 355 nm. Naświetlanie prowadzono przy mocy lasera ustawionej na wartość między 0,1 a 1 W, częstotliwości 50-150 kHz, korzystnie 75-125 kHz oraz prędkości między 1000 a 2500 mm/s. Pod wpływem działania promieniowania laserowego w zakresie ultrafioletu wytwarza się oznaczenie, 103, laserowe.

Zdecydowana większość emitowanych obecnie dokumentów publicznych i banknotów zawiera zabezpieczenia ujawniające się w promieniowaniu UV. Przykładem takiego zabezpieczenia jest fluorescencja - a dokładniej emisja promieniowania widzialnego w wyniku oświetlenia promieniowaniem z zakresu ultrafioletu. Dlatego zgodnie z kolejnym przykładem wykonania niniejszego wynalazku obszar,

PL 238 769 B1

106, znakowania może zawierać dodatkowo pigmenty i/lub barwniki o właściwościach fluorescencyjnych.

Barwniki i pigmenty odnoszą się do innych substancji. Pigment jest to substancja barwiąca, nierozpuszczalna w postaci drobnozmielonego ciała stałego, zaś barwnik jest to substancja barwiąca, która może ulec rozpuszczaniu w danym ośrodku. Pojęcie pigment i barwnik nie odnosi się tylko do kolorystyki widzialnej stąd, zgodnie z wynalazkiem, mogą być one wykorzystywane dla substancji fluorescencyjnych.

Wzbudzenie farby optycznie zmiennej zawierającej pigmenty o właściwościach fluorescencyjnych promieniowaniem UV w odpowiednim zakresie powoduje emisję fal elektromagnetycznych z zakresu promieniowania widzialnego. Przykładowo farby fluorescencyjne mogą emitować światło żółte, zielone, niebieskie, pomarańczowe, czerwone i ich kombinację. Farby fluorescencyjne sprawdza się przy użyciu lamp UV, emitujących światło o długości fali 254 nm, 313 nm, 365 nm.

Badania wynalazców nad właściwościami farby optycznie zmiennej zawierającej pigmenty o właściwościach fluorescencyjnych wykazały, że przy dokonywaniu znakowania oznakowania, 107, laserowego w obszarze, 106, znakowania zawierającego oprócz pigmentów optycznie zmiennych dodatkowo pigmenty o właściwościach fluorescencyjnych, co uwidoczniono na fig. 5, promieniowaniem ultrafioletowym, korzystnie 355 nm, następuje nie tylko utrata efektu zmienności koloru w zależności od kąta obserwacji oznakowania, 107, laserowego, ale również zmiana intensywności emisji światła przez pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne. Fig. 6 ilustruje ten przykład wykonania. Zgodnie z wynalazkiem może nastąpić osłabienie, jak również wzmożenie intensywności emisji promieniowania widzialnego po oświetleniu promieniowaniem z zakresu 254 nm, 313 nm lub 365 nm.

W celu uzyskania opisanej powyżej zmiany emisji światła przez pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne stosunek wagowy pigmentów zmiennych optycznie do pigmentów i/lub barwników fluorescencyjnych w obszarze, 106, znakowania powinien wynosić co najmniej 3:1, korzystnie 5:1.

P r z y k ł a d 2

Na podłoże polimerowe o grubości 200 μm nałożony został metodą sitodruku obszar, 106, znakowania o grubości 5-15 μm w postaci warstwy farby zmiennej optycznie OVI® firmy SICPA pozbawionej dodatków zmieniających widmo absorpcyjne warstwy farby drukarskiej w celu jego dopasowania do długości fali zastosowanego lasera bez których znakowanie nie byłoby możliwe, wraz z dodatkiem pigmentów i/lub barwników fluorescencyjnych w stosunku objętości pigmentów zmiennych optycznie do pigmentów i/lub barwników fluorescencyjnych 4:1. Znakowanie wykonano laserem z zakresu światła ultrafioletowego o długości fali 355 nm. Naświetlanie prowadzono przy mocy lasera ustawionej na wartość między 0,2 a 2 W, częstotliwości 50-150 kHz, korzystnie 75-125 kHz oraz prędkości między 500 a 1500 mm/s. Pod wpływem działania promieniowania laserowego w zakresie ultrafioletu wytwarza się oznaczenie, 107, laserowe wykazujące brak zmienności optycznej na rzecz odbioru metalicznego oraz osłabienie intensywności emisji promieniowania widzialnego po oświetleniu promieniowaniem z zakresu 254 nm, 313 nm lub 365 nm.

Dzięki temu znakowanie za jednym razem wprowadza zabezpieczenie pierwszego rzędu - widoczny gołym okiem zanik koloru wykazującego zmienność w zależności od kąta obserwacji oznakowania, 107, laserowego oraz drugiego rzędu - osłabienie fluorescencji w promieniowaniu ultrafioletowym w oznakowaniu, 107, laserowym, co stanowi zabezpieczenie ukryte weryfikowalne przy pomocy lampy UV.

W kolejnym przykładzie wykonania według wynalazku podłoże, 205, może być wykonane z tworzywa sztucznego, jak na przykład z poliwęglanu (PC) czy też poliester. Podłoże, 205, może składać się z folii transparentnej, białej lub kombinacji folii transparentnych i białych. Podłożem, 205, w rozumieniu tego wynalazku może być również papier zalaminowany z foliami PC, PCV. Na podłoże, 205, może zostać nałożona alternatywnie co najmniej jedna warstwa, 208, powlekająca. Na podłoże, 205 lub warstwę, 208, powlekającą nanoszony jest obszar znakowania, 202. Obszar ten stanowi farba drukarska zawierająca zmienne optycznie pigmenty interferencyjne. Może on być nadrukowywany aktualnie dostępną techniką drukarską, przykładowo metodą sitodruku, stalorytu, natrysku lub tampondruku. Grubość warstwy farby optycznie zmiennej w obszarze, 202, wynosi od 5 do 20 μm, korzystnie od 5 do 10 μm. W przypadku, gdy obszar, 202, znakowania jest nakładan y na podłoże, 205, wówczas na obszar, 202, znakowania nakładana jest co najmniej jedna warstwa, 208, powlekająca. Warstwa, 208, powlekająca może posiadać różną grubość w zakresie od 30 do 300 μm lub stanowić kombinację folii o różnej grubości. Warstwą tą może być folia, korzystnie przezroczysta elastyczna folia z tworzywa sztucznego, czy też inna warstwa z tworzywa sztucznego,

PL 238 769 B1 jak na przykład z poliwęglanu (PC) albo poliestru. Dokument, 100, zabezpieczony według niniejszego przykładu wykonania, powstaje ze stosu warstw i może składać się z co najmniej jednej warstwy, 208, powlekającej umieszczonej po jednej, jak również po obu stronach podłoża, 205. Dokument, 100, zabezpieczony może również przykładowo składać się z warstwy, 208, powlekającej, warstwy obszaru, 202, znakowania, kolejnej warstwy, 208, powlekającej, następnie podłoża, 205, oraz kolejnych warstw, 208, powlekających, co zostało pokazane na fig. 7. Tak utworzoną strukturę poddaje się procesowi laminacji. Laminowanie jest przeprowadzane jak w sposob ie znanym ze stanu techniki. Proces znakowania jest w tym przykładzie wykonania, zgodnie z wynalazkiem, przeprowadzany po wykonanej laminacji w powstałym z połączenia warstw 202, 208, laminacie w postaci dokumentu, 100, zabezpieczonego. Dalej proces znakow ania opisany powyżej przebiega tak samo, czyli pod wpływem promieniowania laserowego w zakresie ultrafioletu w obszarze, 202, znakowania następuje zniszczenie efektu zmienności optycznej poprzez odbarwienie farby zmiennej optycznie znajdującej się w oznako waniu, 203, laserowym obszaru, 202, znakowania. Oznakowanie, 203, laserowe zmienia swoje właściwości interferencyjne i przekształca się z pierwotnego koloru wykazującego zmienność w zależności od kąta obserwacji w inny kolor niewykazujący zmienności w zależności od kąta obserwacji, co zostało pokazane na fig. 8. Zgodnie z wynalazkiem innym kolorem może być przykładowo kolor metaliczny lub srebrny. Oznakowanie, 203, laserowe jest wykonywane za pomocą lasera UV, przy użyciu promieni laserowych o długości fal w zakresie od 300 nm do 380 nm, korzystnie o długości fali 355 nm. Ze względu na delikatne oddziaływanie promieniowania laserowego z warstwą farby optycznie zmiennej obszaru, 202, znakowania nie powstają niepożądane naprężenia naruszające strukturę zalamin owanego dokumentu, 100, zabezpieczonego. Zastosowanie lasera UV o długości fali 355 nm, którego energia promieniowania nie jest absorbowana w znaczącym stopniu przez warstwę, 208, powlekającą, przykładowo z folii poliwęglanowej (grawerowalną lub niegrawerowalną), pozwala na proces znakowania obszaru, 202, znakowania na różnej głębokości w strukturze zalaminowanego dokumentu, 100, zabezpieczonego. Głębokość nałożenia warstwy farby optycznie zmiennej pod warstwą, 208, powlekającą może wynosić od 50 μm do 300 μm. W tym celu dobierany jest każdorazowo dla danej struktury zalaminowanego dokumentu, 100, zabezpieczonego odpowiedni czas naświetlania, częstotliwość i prędkość przesuwu.

Oznakowanie, 203, laserowe widoczne jest pod każdym kątem obserwacji.

P r z y k ł a d 3

Na arkusz transparentnej folii poliwęglanowej o grubości 100 μm naniesiona została metodą sitodruku warstwa farby optycznie zmiennej pozbawiona dodatków zmieniających widmo absorpcyjne warstwy farby drukarskiej w celu jego dopasowania do długości fali zastosowanego lasera bez których znakowanie nie byłoby możliwe. Arkusz poddano kompletowaniu z innymi foliami, w tym białymi i transparentnymi, w taki sposób, aby po procesie laminacji uzyskać dokument, 100, zabezpieczony w postaci laminatu z białym rdzeniem o grubości w przybliżeniu 800 μm oraz obecności farby optycznie zmiennej na głębokości ok 100-200 μm od powierzchni laminatu. Laminat poddano następnie znakowaniu laserem z zakresu światła ultrafioletowego o długości fali 355 nm. Naświetlanie prowadzono przy mocy lasera ustawionej na wartość między 0,2 a 1,5 W, częstotliwości 50-150 kHz, korzystnie 75-125 kHz oraz prędkości między 750 a 1500 mm/s. Pod wpływem działania promieniowania laserowego w zakresie ultrafioletu wytwarza się oznaczenie, 203, laserowe.

Aby jeszcze zwiększyć zabezpieczenie przed fałszerstwem, w kolejnym przykładzie wykonania niniejszego wynalazku pokazanym na fig. 9 na zalaminowany dokument, 100, zabezpieczony wprowadzono kolejne zabezpieczenie w postaci drugiego oznakowania, 210. W przypadku znakowania dokumentu, 100, zabezpieczonego promieni owaniem laserowym o właściwej długości fali, można oddziaływać nie tylko na obszar, 202, znakowania, ale także na obszar, 209, laminatu. Podczas naświetlania obszaru, 202, znakowania przy użyciu pierwszego promienia laserowego o długości fali o zakresie długości 300 nm - 380 nm wytwarza się oznakowanie, 203, laserowe oraz kumulatywnie podczas tego samego naświetlania możliwe jest wytworzenie drugiego oznakowanie, 210 w obszarze, 209, laminatu. Oznakowanie, 203, laserowe jest rozpoznawalne wizualnie w wyniku nieodwracalnej zmiany właściwości interferencyjnych warstwy zmiennej optycznie wywołanych przez promień laserowy, a drugie, 210, oznakowanie jest rozpoznawalne wizualnie w wyniku wywołanych przez ten sam promień laserowy miejscowej zmiany koloru dokumentu, 100, zabezpieczonego wynikających z przekształceń materiału oraz jego dekompozycji. Przykładowo drugie, 210, oznakowanie w wyniku przekształcenia materiału przyjmuje trzeci kolor, inny niż obszar znakowania

PL 238 769 B1

202, i/lub oznakowanie, 203, laserowe. Trzeci kolor może stanowić efekt zaciemnienia lub zaczernienia obszaru, 209, laminatu.

W tym przypadku drugie, 210, oznakowanie naświetlane laserem jest zgodne z oznakowaniem, 203, laserowym w obszarze, 202, znakowania, ponieważ jest wytwarzane wraz z oznakowaniem, 203, laserowym, w tej samej operacji, przez ten sam znacznik laserowy oraz system sterowania jego pracą jak również tymi samymi parametrami pracy lasera. Prezentowane rozwiązanie nie wymaga więc bardzo dokładnego pozycjonowania położenia wydruku farby optycznie zmiennej.

Alternatywnie, korzystnym jest również, aby znakowanie oznakowania, 203, laserowego w innym kolorze, przykładowo srebrnym, wytwarzać przy użyciu innych parametrów pracy tego samego lasera niż dla drugiego, 210, oznakowania.

Możliwe jest więc wykorzystanie lasera o właściwej długości fali do znakowania obszaru, 202, znakowania poprzez zmianę właściwości interferencyjnych oznakowania, 203, laserowego oraz jednocześnie dodawanie innych cech personalizowanych w postaci drugiego oznakowania, 210, w obszarze, 209, laminatu, w którym obszar, 202, znakowania nie występuje.

Drugie oznakowanie, 210, może stanowić dowolne geometryczne formy i/lub formę cyfr i/lub formę liter i/lub formę obrazu. Ponadto, co najważniejsze drugie, 210, oznakowanie, oraz oznakowanie, 203, laserowe mogą tworzyć jedność, przykładowo uzupełniającą się geometryczną formę i/lub cyfrę i/lub literę i/lub formę obrazu oraz ciąg znaków alfanumerycznych. Możliwe jest również tworzenie obrazów wzajemnie niezwiązanych ze sobą w ten sposób, że najpierw wykonywane jest oznakowanie, 203, laserowe a następnie wykonywane jest w drugim procesie dograwerowywania drugiego, 210, oznaczenia.

Łącznie przez obróbkę laserem powstają cztery obszary o różnych właściwościach optycznych: w obszarze, 202, znakowania dominuje efekt zmienności optycznej z uwagi na warstwę pigmentu zmiennego optycznie o właściwościach interferencyjnych. W obszarze oznakowania, 203, laserowego jest to inny kolor niewykazujący zmienności w zależności od kąta obserwacji, na przykład kolor metaliczny lub srebrny. Oznakowanie, 203, laserowe widoczne jest pod każdym kątem obserwacji. W przypadku drugiego, 210, oznakowania dominuje efekt zaczernienia lub zaciemnienia. Czwartym kolorem jest kolor obszaru, 209, laminatu. Umieszczenie na jednej powierzchni laminatu zabezpieczenia o czterech różnych właściwościach optycznych zwiększa poziom zabezpieczenia dokumentu, 100, zabezpieczonego.

P r z y k ł a d 4

Na arkusz transparentnej folii poliwęglanowej o grubości 150 μm naniesiona została metodą sitodruku warstwa farby optycznie zmiennej pozbawiona dodatków zmieniających widmo absorpcyjne warstwy farby drukarskiej w celu jego dopasowania do długości fali zastosowanego lasera bez których znakowanie nie byłoby możliwe. Arkusz poddano kompletowaniu z innymi foliami, w tym białymi i transparentnymi, w taki sposób, aby po procesie laminacji uzyskać dokument, 100, zabezpieczony w postaci laminatu z białym rdzeniem o grubości w przybliżeniu 800 μm oraz obecności farby zmiennej optycznie na głębokości ok 50-100 μm od powierzchni warstwy, 208, powlekającej laminatu. Laminat poddano następnie znakowaniu laserem z zakresu światła ultrafioletowego o długości fali 355 nm. Naświetlanie prowadzono przy mocy lasera ustawionej na wartość między 0,2 a 1,0 W, częstotliwości 50-150 kHz, korzystnie 75-125 kHz oraz prędkości między 750 a 1500 mm/s. Pod wpływem działania promieniowania laserowego w obrębie obszaru, 202, znakowania oraz obszaru, 209, laminatu powstają oznakowanie, 203, laserowe oraz drugie, 210, oznakowanie dopełniające się wzajemnie.

Zgodnie z kolejnym przykładem wykonania wynalazku zilustrowanym na fig. 10 do warstwy farby optycznie zmiennej w obszarze, 206, znakowania dodano pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne. Wzajemne proporcje ilości pigmentu zmiennego op tycznie oraz dodatku fluoroscencyjnego mogą być różne w zależności od pożądanego efektu krycia farby optycznie zmiennej oraz intensywności fluorescencji, jak również rodzaju zastosowanych pigmentów zmiennych optycznie oraz dodatków fluorescencyjnych. Preferowane jest jednak, aby ilość pigmentu zmiennego optycznie była co najmniej 3-5 krotnie większa niż dodatku fluorescencyjnego w postaci pigmentów i/lub barwników fluorescencyjnych.

Znakowanie obszaru, 206, znakowania jest przeprowadzane tak jak w przykładz ie opisanym powyżej. Na podłoże, 205 lub warstwę, 208, powlekającą nadrukowywany jest metodą natrysku, sitodruku, tampondruku lub inną techniką druku znaną ze stanu techniki obszar, 206, znakowania składający się z farby optycznie zmiennej oraz pigmentów i/lub barwników fluorescencyjnych, na

PL 238 769 B1 który nakładana jest warstwa, 208, powlekająca, transparentna. Następnie obie warstwy 206, 208, są laminowane z podłożem, 205, tworząc zalaminowany dokument, 100, zabezpieczony. W celu wykonania oznakowania, 207, laserowego obszar, 206, znakowania jest poddawany działaniom promieniowania ultrafioletowego w zakresie długości fal od 300 do 380 nm. Działania te powodują, że następuje utrata efektu zmienności oznakowania, 207, laserowego z pierwotnego koloru wykazującego zmienność w zależności od kąta obserwacji na inny kolor niewykazujący zmienności w zależności od kąta obserwacji, jak również następuje zmiana intensywności emisji pigmentów i/lub barwników fluorescencyjnych. Fig. 11 ilustruje ten przykład wykonania. Oczywiśc ie dokument, 100, zabezpieczony może się składać z większej ilości warstw, 208, powlekających umieszczonych po obu stronach podłoża, 205.

P r z y k ł a d 5

Na podłoże poliwęglanowe o grubości 100 μm nałożony został metodą sitodruku obszar, 206, znakowania o grubości 5-15 μm w postaci warstwy farby optycznie zmiennej pozbawionej dodatków zmieniających widmo absorpcyjne warstwy farby drukarskiej w celu jego dopasowania do długości fali zastosowanego lasera bez których znakowanie nie byłoby możliwe, wraz z do datkiem pigmentów i/lub barwników fluorescencyjnych w stosunku objętości pigmentów zmiennych optycznie do pigmentów i/lub barwników fluorescencyjnych 4:1. Arkusz poddano kompletowaniu z innymi foliami, w tym białymi i transparentnymi, w taki sposób, aby po procesie laminacji uzyskać dokument, 100, zabezpieczony w postaci laminatu z białym rdzeniem o grubości w przybliżeniu 800 μm oraz obecności farby optycznie zmiennej na głębokości ok. 50-150 μm od powierzchni laminatu. Znakowanie wykonano laserem z zakresu światła ultrafioletowego, korzystnie o długości fali 355 nm. Naświetlanie prowadzono przy mocy lasera ustawionej na wartość między 0,5 a 1 W, częstotliwości 50-150 kHz, korzystnie 75-125 kHz oraz prędkości między 500 a 1500 mm/s, korzystnie 750-1250 mm/s. Pod wpływem działania promieniowania laserowego w zakresie ultrafioletu wytwarza się oznaczenie, 207, laserowe wykazujące brak zmienności kolorystycznej na rzecz odbioru metalicznego oraz osłabienie intensywności emisji promieniowania widzialnego po oświ etleniu promieniowaniem UV z zakresu 254 nm, 313 nm lub 365 nm.

Zgodnie z niniejszym przykładem wykonania obszar, 206, znakowania i oznaczenie, 207, laserowe odznaczają się właściwościami fluorescencyjnymi. W przypadku więc wykonywania drugiego zabezpieczenia w postaci drugiego, 210, oznaczenia dokument, 100, zabezpieczony posiada cztery obszary o odmiennych właściwościach optycznych oraz dodatkowe zabezpieczenie w postaci świecenia fluorescencyjnego. Dzięki temu zalaminowany dokument, 100, zabezpieczony posiada zabezpieczenie pierwszego rzędu - widoczny gołym okiem zanik zmienności kolorystycznej oznakowania, 207, laserowego oraz drugiego rzędu - osłabienie fluorescencji w promieniowaniu ultrafioletowym w oznakowaniu, 207, laserowym, co stanowi zabezpieczenie ukryte weryfikowalne przy pomocy lampy UV.

W kolejnym przykładzie wykonania według wynalazku pokazanym na fig. 12 obszar, 202, znakowania umieszczony jest w strukturze warstwy, 208, powlekającej nad zalaminowanym, 205, podłożem. Na powierzchni warstwy, 208, powlekającej utworzony został element, 211, soczewkowy. Element, 211, soczewkowy może znajdować się całkowicie lub częściowo nad obszarem, 202, znakowania. W wyniku znakowania prowadzonego z wykorzystaniem lasera UV o długości fali w zakresie od 300 nm do 380 nm oraz odpowiednio przygotowanego projektu graficznego, który ma stanowić przedmiot oznakowania, 203, laserowego przy uwzględnieniu rodzaju wykorzystanej soczewki, zgodnie z wiedzą znaną ze stanu techniki, oraz głębokości umiejscowienia warstwy f arby optycznie zmiennej, powstaje oznakowanie, 203, laserowe, uwidocznione na fig. 13. Dzięki wykorzystaniu soczewek oraz odpowiedniemu przetworzeniu projektu graficznego oznakowanie, 203, laserowe jest widoczne jedynie pod odpowiednim kątem obserwacji. Fi g 14a przedstawia dokument, 100, zabezpieczony z elementem, 101, zabezpieczającym składającym się z obszaru, 202, znakowania w postaci warstwy farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne pozbawionej dodatków zmieniających widm o absorpcyjne warstwy farby drukarskiej w celu dopasowania widma absorpcyjnego do długości fali zastosowanego lasera bez których znakowanie nie byłoby możliwe oraz elementu, 211, soczewkowego. W tym przykładzie wykonania nad obszarem, 202, znakowania wykonany został element, 211, soczewkowy w warstwie, 208, powlekającej (nie pokazanej na rysunku), który powoduje efekt kątowy tj. oznakowanie, 203, laserowe umieszczone w obszarze, 202, znakowania widoczne jest przy odpowiednim kącie obserwacji. Jeśli przechyli się dokument, 100, zabezpieczony zmieniając kąt obserwacji, co zostało pokazane na fig. 14b,

PL 238 769 B1 wówczas w obszarze, 202, znakowania staje się widoczne oznakowanie, 203, laserowe w kolorze niewykazującym zmienności w zależności od kąta obserwacji. Sposób wyk onywania znakowania oznaczenia, 203, laserowego w tym przypadku jest taki sam, jak został opisany dla jednego z powyższych przykładów wykonania zalaminowanego dokumentu, 100, zabezpieczonego.

Istnieje również możliwość wykorzystania warstwy farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne, 206, oraz dodatkowo pigmenty i/lub barwniki o właściwościach fluorescencyjnych. W takim przypadku oznakowanie, 207, laserowe widoczne będzie również w świetle UV o długości fali 254 nm, 313 nm, 365 nm jedynie przy odpowiednim kącie obserwacji.

P r z y k ł a d 6

Na arkusz transparentnej folii poliwęglanowej o grubości 100 μm naniesiona została metodą sitodruku warstwa farby optycznie zmiennej. Arkusz poddano kompletowaniu z innymi foliami, w tym białymi i transparentnymi, w taki sposób, aby po procesie laminacji uzyskać dokument, 100, zabezpieczony w postaci laminatu z białym rdzeniem o grubości w przybliżeniu 800 μm oraz obecności farby optycznie zmiennej na głębokości ok 150-300 μm od powierzchni laminatu. Proces laminacji prowadzony był z wykorzystaniem blach posiadających strukturę soczewkową w takich miejscach, aby utworzony element soczewkowy w zalaminowanym dokumencie, 100, zabezpieczonym całkowicie lub częściowo pokrywał położenie warstwy farby optycznie zmiennej. Laminat poddano następnie znakowaniu laserem z zakresu światła ultrafioletowego o długości fali 355 nm. Naświetlanie prowadzono przy mocy lasera ustawionej na wartość między 0,2 a 1,5 W, częstotliwości 50-150 kHz, korzystnie 75-125 kHz oraz prędkości między 750 a 1500 mm/s. Do naświetlenia wykorzystano odpowiednio przygotowany projekt znakowanego obrazu, dedykowanego soczewkom o określonej charakterystyce. Pod wpływem działania promieniowania laserowego w zakresie ultrafioletu wytwarza się oznaczenie, 203, laserowe widoczne jedynie przy odpowiednim kącie obserwacji.

Przez zmianę parametrów przy zapisywaniu, takich jak moc lasera, czas naświetlania, częstotliwość, prędkość przesuwu itp. wyniki znakowania mogą być zmieniane w szerokim zakresie. W ten sposób oprócz częściowego albo całkowitego modyfikowania warstwy z farbą drukarską optycznie zmienną, inne znakowania, takie jak zaczernienia na podłożu zalaminowanego dokumentu, 100, zabezpieczonego mogą być również wytwarzane za pomocą lasera.

Wynik znakowania w dokumencie, 100, zabezpieczonym zależy w znaczącym stopniu od struktury tego dokumentu, a tym samym głębokości umieszczenia obszaru 202, 206 znakowania. Dla każdej głębokości muszą być dopracowywane parametry pracy lasera, co z kolei również utrudnia fałszerstwo, gdyż nawet posiadając odpowiedni laser, wymagane byłoby przeprowadzenie złożonych prób na znacznej ilości dokumentów, ilości do której fałszerze nie mają dostępu.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Dokument zabezpieczony (100) z elementem zabezpieczającym (101) umieszczonym miejscowo lub na całej powierzchni niezalaminowanego (105) podłoża, znamienny tym, że obejmuje obszar (106) znakowania składający się z co najmniej jednej warstwy farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne oraz pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne i pozbawionej dodatków zmieniających widmo absorpcyjne warstwy farby drukarskiej, który to obszar (106) znakowania nie ma innych warstw powlekających, przy czym obszar (106) znakowania zawiera co najmniej jedno oznakowanie (107) laserowe naniesione przez promieniowanie laserowe, które jest rozpoznawalne wizualnie na podstawie nieodwracalnej zmiany właściwości interferencyjnych warstwy farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne oraz pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne i przekształcenia w oznakowaniu (107) laserowym pierwotnego koloru wykazującego zmienność w zależności od kąta obserwacji w inny kolor niewykazujący zmienności w zależności od kąta obserwacji, przy czym oznakowanie (107) laserowe jest rozpoznawalne na podstawie zmiany intensywności emisji światła przez pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne przy oświetleniu oznakowania (107) laserowego światłem ultrafioletowym.
2. Dokument zabezpieczony (100) według zastrz. 1, znamienny tym, że do znakowania oznakowania (107) laserowego stosuje się lasery UV, lasery z zakresu światła widzialnego, lasery z zakresu bliskiej i średniej podczerwieni, w tym lasery CO2.

PL 238 769 B1
3. Dokument zabezpieczony (100) według zastrz. 1, znamienny tym, że stosunek wagowy pigmentów zmiennych optycznie do pigmentów/barwników fluorescencyjnych w obszarze (106) znakowania wynosi co najmniej 3:1, korzystnie 5:1.
4. Dokument zabezpieczony (100) według zastrz. 1, znamienny tym, że oznakowanie (107) laserowe jest rozpoznawalne poprzez widoczne osłabienie intensywności fluorescencji pigmentów i/lub barwników fluorescencyjnych przy oświetleniu oznakowania (107) laserowego światłem ultrafioletowym.
5. Dokument zabezpieczony (100) według 1 albo 4, znamienny tym, że do oznakowania (107) laserowego użyto promieni laserowych o długości fal w zakresie 150 do 380 nm.
6. Dokument zabezpieczony (100) według zastrz. 1 albo 3 albo 4, znamienny tym, że do oznakowania (107) laserowego użyto promieni laserowych o długości fal 355 nm.
7. Dokument zabezpieczony (100) według jednego z powyższych zastrz., znamienny tym, że podłożem (105) niezalaminowanym jest materiał pozbawiony zewnętrznych warstw ochronnych, jeden z: papier, polimer, połączenie materiałów i/lub sklejonych materiałów papierowych, papieropodobnych i/lub papieropodobnych materiałów.
8. Dokument zabezpieczony (100) z elementem zabezpieczającym (101) umieszczonym miejscowo lub na całej powierzchni niezalaminowanego (105) podłoża, znamienny tym, że obejmuje obszar (102) znakowania składający się z co najmniej jednej warstwy farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne i pozbawionej dodatków zmieniających widmo absorpcyjne warstwy farby drukarskiej, który to obszar (102) znakowania nie ma innych warstw powlekających, przy czym obszar (102) znakowania zawiera oznakowanie (103) laserowe naniesione przez promieniowanie laserowe, które jest rozpoznawalne wizualnie na podstawie nieodwracalnej zmiany właściwości interferencyjnych warstwy farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne i przekształcenia w oznakowaniu (103) laserowym pierwotnego koloru wykazującego zmienność w zależności od kąta obserwacji w inny kolor niewykazujący zmienności w zależności od kąta obserwacji, w którym do oznakowania (107) laserowego użyto promieni laserowych o długości fal w zakresie 150 do 380 nm.
9. Dokument zabezpieczony (100) według zastrz. 8, znamienny tym, że do oznakowania (107) laserowego użyto promieni laserowych o długości fal 355 nm.
10. Dokument zabezpieczony (100) według zastrz. 8, znamienny tym, że do znakowania oznakowania (103) laserowego stosuje się lasery UV, lasery z zakresu światła widzialnego, lasery z zakresu bliskiej i średniej podczerwieni, w tym lasery CO2.
11. Dokument zabezpieczony (100) zalaminowany z elementem (101) zabezpieczającym umieszczonym miejscowo lub na całej powierzchni dokumentu (100) zabezpieczonego, znamienny tym, że na element (101) zabezpieczający nałożona jest co najmniej jedna warstwa (208) powlekająca, przy czym element (101) zabezpieczający obejmuje obszar (206) znakowania składający się z co najmniej jednej warstwy farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne oraz pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne i pozbawionej dodatków zmieniających widmo absorpcyjne warstwy farby drukarskiej, przy czym obszar (206) znakowania zawiera co najmniej jedno oznakowanie (207) laserowe naniesione przez promieniowanie laserowe, które to oznakowanie (207) laserowe jest rozpoznawalne wizualnie na podstawie nieodwracalnej zmiany właściwości interferencyjnych warstwy farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne oraz pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne i przekształcenia w oznakowaniu laserowym (207) pierwotnego koloru wykazującego zmienność w zależności od kąta obserwacji w inny kolor niewykazujący zmienności w zależności od kąta obserwacji, przy czym oznakowanie laserowe (207) jest rozpoznawalne na podstawie zmiany intensywności emisji światła przez pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne przy oświetleniu oznakowania laserowego (207) światłem ultrafioletowym.
12. Dokument zabezpieczony (100) według zastrz. 11, znamienny tym, że stosunek wagowy pigmentów zmiennych optycznie do pigmentów i/lub barwników fluorescencyjnych w obszarze znakowania (206) wynosi co najmniej 3:1, korzystnie 5:1.
13. Dokument zabezpieczony (100) według zastrz. 11, znamienny tym, że oznakowanie laserowe (207) jest rozpoznawalne poprzez widoczne osłabienie intensywności fluorescencji pigmentów i/lub barwników fluorescencyjnych przy oświetleniu oznakowania laserowego (207) światłem ultrafioletowym.

PL 238 769 B1
14. Dokument zabezpieczony (100) według jednego z zastrz. 11-13, znamienny tym, że zawiera element (211) soczewkowy, w którym ten element (211) soczewkowy znajduje się na powierzchni warstwy (208) powlekającej, zaś obszar (206) znakowania umieszczony jest w całości lub miejscowo pod elementem (211) soczewkowym w strukturze warstwy (208) powlekającej.
15. Dokument zabezpieczony (100) według jednego z zastrz. 11-14, znamienny tym, że podłoże (205) i/lub warstwa (208) powlekająca jest poliwęglanem lub poliestrem lub ich pochodnymi.
16. Dokument zabezpieczony (100) według zastrz. 11, znamienny tym, że zawiera drugie oznakowanie (210) w obszarze (209) laminatu, w którym obszar (206) znakowania nie występuje.
17. Dokument zabezpieczony (100) według zastrz. 16, znamienny tym, że oznakowanie laserowe (207) jest rozpoznawalne wizualnie w wyniku nieodwracalnej zmiany właściwości interferencyjnych warstwy z farby drukarskiej wywołanych przez promień laserowy, a drugie oznakowanie (210) jest rozpoznawalne wizualnie w wyniku wywołanej przez ten sam promień laserowy miejscowej zmiany koloru dokumentu (100) zabezpieczonego.
18. Dokument zabezpieczony (100) według zastrz. 16 albo 17, znamienny tym, że drugie oznakowanie (210) przyjmuje trzeci kolor niż obszar znakowania (206) i/lub oznakowanie laserowe (207).
19. Dokument zabezpieczony (100) według zastrz. 16-18, znamienny tym, że drugie oznakowanie (210) stanowi z oznakowaniem (207) laserowym wizualną jedność.
20. Dokument zabezpieczony (100) zalaminowany z elementem (101) zabezpieczającym umieszczonym miejscowo lub na całej powierzchni dokumentu (100) zabezpieczonego, znamienny tym, że na element (101) zabezpieczający nałożona jest co najmniej jedna warstwa (208) powlekająca, element (101) zabezpieczający obejmuje obszar (202) znakowania składający się z co najmniej jednej warstwy farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne i pozbawionej dodatków zmieniających widmo absorpcyjne warstwy farby drukarskiej, przy czym obszar (202) znakowania zawiera oznakowanie (203) laserowe naniesione przez promieniowanie laserowe, które to oznakowanie (203) laserowe jest rozpoznawalne wizualnie na podstawie nieodwracalnej zmiany właściwości interferencyjnych warstwy farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne i przekształcenia w oznakowaniu laserowym (203) pierwotnego koloru wykazującego zmienność w zależności od kąta obserwacji w inny kolor niewykazujący zmienności w zależności od kąta obserwacji, w którym do oznakowania laserowego (203) użyto promieni laserowych o długości fal w zakresie 300 do 380 nm.
21. Dokument zabezpieczony (100) według zastrz. 20, znamienny tym, że obszar (202) znakowania znajduje się na podłożu (205) lub na warstwie (208) powlekającej umieszczonej na podłożu (205).
22. Dokument zabezpieczony (100) według zastrz. 20, znamienny tym, że do oznakowania laserowego (203) użyto promieni laserowych o długości fal 355 nm.
23. Dokument zabezpieczony (100) według jednego z zastrz. 20-22, zawierający element (211) soczewkowy, w którym ten element (211) soczewkowy znajduje się na powierzchni warstwy (208) powlekającej, zaś obszar (202) znakowania umieszczony jest w całości lub miejscowo pod elementem (211) soczewkowym w strukturze warstwy (208) powlekającej.
24. Dokument zabezpieczony (100) według zastrz. 20, który zawiera drugie oznakowanie (210) w obszarze (209) laminatu, w którym obszar (202) znakowania nie występuje.
25. Dokument zabezpieczony (100) według zastrz. 24, w którym oznakowanie laserowe (203) jest rozpoznawalne wizualnie w wyniku nieodwracalnej zmiany właściwości interferencyjnych warstwy z farby drukarskiej wywołanych przez promień lasero wy, a drugie oznakowanie (210) jest rozpoznawalne wizualnie w wyniku wywołanej przez ten sam promień laserowy miejscowej zmiany koloru dokumentu (100) zabezpieczonego.
26. Dokument zabezpieczony (100) według zastrz. 24-25, w którym drugie oznakowanie (210) przyjmuje trzeci kolor niż obszar znakowania (202) i/lub oznakowanie laserowe (203).
27. Dokument zabezpieczony (100) według zastrz. 24-26, w którym drugie oznakowanie (210) stanowi z oznakowaniem (203) laserowym wizualną jedność.
28. Sposób wytwarzania dokumentu zabezpieczonego (100) z elementem zabezpieczającym (101), znamienny tym, że obejmuje następujące etapy:

PL 238 769 B1

a) naniesienie na podłoże (105) niezalaminowane miejscowo lub w całości obszaru (106) znakowania składającego się z co najmniej jednej warstwy farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne oraz pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne i pozbawionej dodatków zmieniających widmo absorpcyjne warstwy farby drukarskiej, który to obszar (106) znakowania nie ma innych warstw powlekających,

b) znakowanie obszaru znakowania (106) poprzez naświetlanie promieniowaniem laserowym i zniszczenie efektu zmienności kolorystycznej co najmniej jednego oznakowania laserowego (107) poprzez nieodwracalną zmianę właściwości interferencyjnych warstwy z farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne oraz pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne znajdującej się w oznakowaniu laserowym (107) oraz przekształcenie w oznakowaniu laserowym (107) pierwotnego koloru wykazującego zmienność w zależności od kąta obserwacji w inny kolor niewykazujący zmienności w zależności od kąta obserwacji, przy czym podczas naświetlania przy użyciu promienia laserowego oznakowania laserowego (107) zmienia się intensywność emisji światła przez pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne, która jest rozpoznawalna przy oświetleniu oznakowania laserowego (107) światłem ultrafioletowym.
29. Sposób według zastrz. 28, znamienny tym, że stosunek wagowy pigmentów zmiennych optycznie do pigmentów i/lub barwników fluorescencyjnych w obszarze znakowania (106) wynosi co najmniej 3:1, korzystnie 5:1.
30. Sposób według zastrz. 28, znamienny tym, że przy oświetleniu oznakowania laserowego (107) światłem ultrafioletowym widoczne jest osłabienie intensywności fluorescencji pigmentów i/lub barwników fluorescencyjnych.
31. Sposób według zastrz. 28 albo 30, znamienny tym, że do oznakowania laserowego (107) użyto promieni laserowych o długości fal w zakresie 150 do 380 nm.
32. Sposób według zastrz. 31, znamienny tym, że do oznakowania laserowego (107) użyto promieni laserowych o długości fali 355 nm.
33. Sposób według zastrz. 28, znamienny tym, że do znakowania oznakowania laserowego (103) stosuje się lasery UV, lasery z zakresu światła widzialnego, lasery z zakresu bliskiej i średniej podczerwieni, w tym lasery CO2.
34. Sposób wytwarzania dokumentu zabezpieczonego (100) z elementem zabezpieczającym (101), znamienny tym, że obejmuje następujące etapy:

a) naniesienie na podłoże (105) niezalaminowane miejscowo lub w całości obszaru (102) znakowania składającego się z co najmniej jednej warstwy farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne i pozbawionej dodatków zmieniających widmo absorpcyjne warstwy farby drukarskiej, który to obszar (102) znakowania nie ma innych warstw powlekających,

b) znakowanie obszaru znakowania (102) poprzez naświetlanie promieniowaniem laserowym o długości fal w zakresie 150 do 380 nm i zniszczenie efektu zmienności kolorystycznej oznakowania laserowego (103) poprzez nieodwracalną zmianę właściwości interferencyjnych warstwy z farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne znajdującej się w oznakowaniu laserowym (103) oraz przekształcenie w oznakowaniu laserowym (103) pierwotnego koloru wykazującego zmienność w zależności od kąta obserwacji w inny kolor niewykazujący zmienności w zależności od kąta obserwacji, przy czym do oznakowania laserowego (103) użyto korzystnie promieni laserowych o długości fal 355 nm.
35. Sposób wytwarzania dokumentu zabezpieczonego (100) z elementem zabezpieczającym (101) zawierający:

a) naniesienie na dokument (100) zabezpieczony miejscowo lub na całej powierzchni obszaru znakowania (206) składającego się z co najmniej jednej warstwy farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne oraz pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne i pozbawionej dodatków zmieniających widmo absorpcyjne warstwy farby drukarskiej bez których znakowanie nie byłoby możliwe,

b) naniesienie na obszar znakowania (206) co najmniej jednej warstwy (208) powlekającej, c) laminowanie dokumentu (100) zabezpieczonego z obszarem (206) znakowania i co najmniej jedną warstwą (208) powlekającą,

PL 238 769 B1

d) znakowanie obszaru znakowania (206) dokumentu (100) zabezpieczonego poprzez naświetlanie promieniowaniem laserowym i zniszczenie efektu zmienności kolorystycznej co najmniej jednego oznakowania (207) laserowego poprzez nieodwracalną zmianę właściwości interferencyjnych warstwy z farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne oraz pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne znajdującej się w oznakowaniu (207) laserowym oraz przekształcenie w oznakowaniu (207) laserowym pierwotnego koloru wykazującego zmienność w zależności od kąta obserwacji w inny kolor niewykazujący zmienności w zależności od kąta obserwacji, przy czym podczas naświetlania przy użyciu promienia laserowego oznakowania (207) laserowego zmienia się intensywność emisji światła przez pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne, która jest rozpoznawalna przy oświetleniu oznakowania (207) laserowego światłem ultrafioletowym.
36. Sposób według zastrz. 35, znamienny tym, że naniesienie obszaru (206) znakowania następuje na podłoże (205) lub na warstwę (208) powlekającą.
37. Sposób według zastrz. 35, znamienny tym, że jest dodatkowy etap d) gdzie w warstwie (208) powlekającej podczas laminowania tworzony jest element (211) soczewkowy, który ułożony jest miejscowo lub w całości nad obszarem (206) znakowania.
38. Sposób według zastrz. 35, znamienny tym, że do oznakowania (207) laserowego użyto promieni laserowych o długości fal w zakresie 300 do 380 nm.
39. Sposób według zastrz. 38, znamienny tym, że do oznakowania (207) laserowego użyto promieni laserowych o długości fal 355 nm.
40. Sposób według zastrz. 35, znamienny tym, że stosunek wagowy pigmentów zmiennych optycznie do pigmentów i/lub barwników fluorescencyjnych w obszarze (206) znakowania wynosi co najmniej 3:1, korzystnie 5:1.
41. Sposób według zastrz. 35, znamienny tym, że przy oświetleniu oznakowania (207) laserowego światłem ultrafioletowym widoczne jest osłabienie intensywności fluorescencji pigmentów i/lub barwników fluorescencyjnych.
42. Sposób wytwarzania według co najmniej jednego z powyższych zastrz. 35-41, znamienny tym, że podczas naświetlania obszaru (206) znakowania przy użyciu promienia laserowego wytwarza się oznakowanie (207) laserowe oraz kumulatywnie podczas tego naświetlania wytwarza się przy użyciu tego samego promienia laserowego o tych samych parametrach drugie oznakowanie (210) na obszarze (209) laminatu.
43. Sposób wytwarzania według zastrz. 42, znamienny tym, że parametry pracy lasera wykonującego oznakowanie (207) laserowe oraz drugie oznakowanie (210) na obszarze (209) laminatu są inne.
44. Sposób wytwarzania dokumentu zabezpieczonego (100) z elementem zabezpieczającym (101) znamienny tym, że obejmuje następujące etapy:

a) naniesienie na dokument (100) zabezpieczający miejscowo lub na całej powierzchni obszaru znakowania (202) składającego się z co najmniej jednej warstwy farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne i pozbawionej dodatków zmieniających widmo absorpcyjne warstwy farby drukarskiej,

b) naniesienie na obszar znakowania (202) co najmniej jednej warstwy (208) powlekającej, c) laminowanie dokumentu (100) zabezpieczonego z obszarem (202) znakowania i co najmniej jedną warstwą (208) powlekającą,

d) znakowanie obszaru znakowania (202) dokumentu (100) zabezpieczonego poprzez naświetlanie promieniowaniem laserowym i zniszczenie efektu zmienności kolorystycznej oznakowania (203) laserowego poprzez nieodwracalną zmianę właściwości interferencyjnych warstwy z farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne znajdującej się w oznakowaniu (203) laserowym oraz przekształcenie w oznakowaniu (203) laserowym pierwotnego koloru wykazującego zmienność w zależności od kąta obserwacji w inny kolor niewykazujący zmienności w zależności od kąta obserwacji, w którym do oznakowania (203) laserowego użyto promieni laserowych o długości fal w zakresie 300 do 380 nm.
45. Sposób wytwarzania według co najmniej jednego z powyższych zastrz. 44, znamienny tym, że podczas naświetlania obszaru (202) znakowania przy użyciu promienia laserowego wytwarza się oznakowanie (203) laserowe oraz kumulatywnie podczas tego naświetlania wytwarza

PL 238 769 B1 się przy użyciu tego samego promienia laserowego o tych samych parametrach drugie oznakowanie (210) na obszarze (209) laminatu.
46. Sposób wytwarzania według zastrz. 45, znamienny tym, że parametry pracy lasera wykonującego oznakowanie (203) laserowe oraz drugie oznakowanie (210) na obszarze (209) laminatu są inne.
47. Sposób według zastrz. 44, znamienny tym, że do oznakowania (203) laserowego użyto promieni laserowych o długości fal 355 nm.
48. Sposób według zastrz. 44, znamienny tym, że naniesienie obszaru (202) znakowania następuje na podłoże (205) lub na warstwę (208) powlekającą.
49. Sposób według zastrz. 44, znamienny tym, że jest dodatkowy etap d) gdzie w warstwie (208) powlekającej podczas laminowania tworzony jest element (211) soczewkowy, który ułożony jest miejscowo lub w całości nad obszarem (202) znakowania.
50. Element zabezpieczający (101) umieszczony na dokumencie zabezpieczonym (100) znamienny tym, że obejmuje obszar (106) znakowania składający się z co najmniej jednej warstwy farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne oraz pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne i pozbawionej dodatków zmieniających widmo absorpcyjne warstwy farby drukarskiej, który to obszar (106) znakowania nie ma innych warstw powlekających, przy czym obszar (106) znakowania zawiera co najmniej jedno oznakowanie (107) laserowe naniesione przez promieniowanie laserowe, które jest rozpoznawalne wizualnie na podstawie nieodwracalnej zmiany właściwości interferencyjnych warstwy farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne oraz pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne i przekształcenia w oznakowaniu (107) laserowym pierwotnego koloru wykazującego zmienność w zależności od kąta obserwacji w inny kolor niewykazujący zmienności w zależności od kąta obserwacji, przy czym oznakowanie (107) laserowe jest rozpoznawalne na podstawie zmiany intensywności emisji światła przez pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne przy oświetleniu oznakowania (107) laserowego światłem ultrafioletowym.
51. Element zabezpieczający (101) według zastrz. 50, znamienny tym, że do znakowania oznakowania (107) laserowego stosuje się lasery UV, lasery z zakresu światła widzialnego, lasery z zakresu bliskiej i średniej podczerwieni, w tym lasery CO2.
52. Element zabezpieczający (101) według zastrz. 50, znamienny tym, że stosunek wagowy pigmentów zmiennych optycznie do pigmentów/barwników fluorescencyjnych w obszarze (106) znakowania wynosi co najmniej 3:1, korzystnie 5:1.
53. Element zabezpieczający (101) według zastrz. 50, znamienny tym, że oznakowanie (107) laserowe jest rozpoznawalne poprzez widoczne osłabienie intensywności fluorescencji pigmentów i/lub barwników fluorescencyjnych przy oświetleniu oznakowania (107) laserowego światłem ultrafioletowym.
54. Element zabezpieczający (101) według 50 albo 53, znamienny tym, że do oznakowania (107) laserowego użyto promieni laserowych o długości fal w zakresie 150 do 380 nm.
55. Element zabezpieczający (101) według zastrz. 50 albo 53 albo 54, znamienny tym, że do oznakowania (107) laserowego użyto promieni laserowych o długości fal 355 nm.
56. Element zabezpieczający (101) umieszczony na dokumencie zabezpieczonym (100) znamienny tym, że na element (101) zabezpieczający nałożona jest co najmniej jedna warstwa (208) powlekająca, przy czym element (101) zabezpieczający obejmuje obszar (206) znakowania składający się z co najmniej jednej warstwy farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne oraz pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne i pozbawionej dodatków zmieniających widmo absorpcyjne warstwy farby drukarskiej, przy czym obszar (206) znakowania zawiera co najmniej jedno oznakowanie (207) laserowe naniesione przez promieniowanie laserowe, które to oznakowanie (207) laserowe jest rozpoznawalne wizualnie na podstawie nieodwracalnej zmiany właściwości interferencyjnych warstwy farby drukarskiej zawierającej zmienne optycznie pigmenty interferencyjne oraz pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne i przekształcenia w oznakowaniu laserowym (207) pierwotnego koloru wykazującego zmienność w zależności od kąta obserwacji w inny kolor niewykazujący zmienności w zależności od kąta obserwacji, przy czym oznakowanie laserowe (207) jest rozpoznawalne na podstawie zmiany intensywności emisji światła przez pigmenty i/lub barwniki fluorescencyjne przy oświetleniu oznakowania laserowego (207) światłem ultrafioletowym.

PL 238 769 B1
57. Element zabezpieczający (101) według zastrz. 56, znamienny tym, że stosunek wagowy pigmentów zmiennych optycznie do pigmentów i/lub barwników fluorescencyjnych w obszarze znakowania (206) wynosi co najmniej 3:1, korzystnie 5:1.
58. Element zabezpieczający (101) według zastrz. 56, znamienny tym, że oznakowanie laserowe (207) jest rozpoznawalne poprzez widoczne osłabienie intensywności fluorescencji pigmentów i/lub barwników fluorescencyjnych przy oświetleniu oznakowania laserowego (207) światłem ultrafioletowym.
59. Element zabezpieczający (101) według jednego z zastrz. 56-58, znamienny tym, że zawiera element (211) soczewkowy, w którym ten element (211) soczewkowy znajduje się na powierzchni warstwy (208) powlekającej, zaś obszar (206) znakowania umieszczony jest w całości lub miejscowo pod elementem (211) soczewkowym w strukturze warstwy (208) powlekającej.