PL233942B1 - Urządzenie do pomiaru natężenia przecieku w rurociągach przesyłowych gazu, zwłaszcza sprężonego powietrza - Google Patents

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest urządzenie do automatycznego pomiaru przecieku rurociągów przesyłowych gazu, zwłaszcza sprężonego powietrza z kontrolowanym przepływem na odgałęzieniu.

W przemysłowych instalacjach sprężonego powietrza, instalacjach pneumatycznych, dąży się do oszczędności energii przez racjonalizację zużycia sprężonego powietrza. Kompleksowa kontrola instalacji gazowych, zwłaszcza sprężonego powietrza, służy do wykazania skali strat przecieków oraz opracowania planu optymalizacji wykorzystania sprężonego powietrza. Jedną z głównych przyczyn strat energii w systemach sprężonego powietrza są przecieki, które są spowodowane różnymi czynnikami, takimi jak niedokładność wykonania i montażu instalacji, starzenie się, korozja czy uszkodzenie elementów instalacji. Najczęstszymi miejscami wycieku sprężonego powietrza są połączenia instalacji, takie jak złączki, przewody, filtry, regulatory ciśnienia, zawory bezpieczeństwa, zawory odcinające, zawory spustu kondensatu, zbiorniki, a także czynności związane z łączeniem i rozłączaniem przewodów pneumatycznych.

Istnieje wiele metod detekcji i lokalizacji miejsc nieszczelności w rurociągach gazowych. Najczęściej stosowanymi metodami są manometryczna - próby podciśnieniowe lub nadciśnieniowe z użyciem np. wody, powietrza lub helu, pęcherzykowa, akustyczna, termowizyjna, chemiczna, penetracyjna, halogenowa, spektrometryczna, cieplno-przepływowa i radioizotopowa. W instalacji pneumatycznej określa się dopuszczalny ilościowy przeciek w wartościach przepływu objętościowego lub procentowy przeciek w odniesieniu do wydajności sprężarki. Pomiar natężenia przecieku ma istotne znaczenie do oszacowania kosztów eksploatacji instalacji gazowych. Analiza całkowitych kosztów eksploatacji instalacji gazowych podczas całego życia technicznego, wymaga oceny ilościowej za pomocą różnych wskaźników, np. straty mocy spowodowanej przeciekiem, straty energii wynikającej z przecieku w ciągu roku, kosztu strat energii spowodowanej przeciekiem w skali jednego roku.

Znane są następujące bezpośrednie i pośrednie standardowe metody pomiaru przecieku w instalacjach sprężonego powietrza.

Bezpośrednia metoda pomiaru przecieku jest metodą dokładną, ponieważ metoda ta polega na pomiarze przecieku za pomocą przepływomierza umieszczonego w rurociągu lub na obejściu rurociągu sprężonego powietrza. Wadą metody bezpośredniej jest konieczność dostosowania przepływomierza do przepływu i średnicy instalacji. Metoda ta wymaga montażu drogiego przepływomierza w rurociągu oraz dostosowania jego przepływu nominalnego do przecieku przez nieszczelności w instalacji w przypadku gdy wielkości przecieku są znacznie zróżnicowane. W praktyce przemysłowej stosuje się przepływomierze do pomiarów przepływu sprężonego powietrza w określonych przypadkach, np. do analizy zużycia powietrza w instalacjach, oceny nieuzasadnionego zużycia oraz pomiaru przecieków sprężonego powietrza.

Pośrednia metoda pomiaru przecieku na podstawie czasu pracy sprężarki polega na pomiarze sumarycznego czasu pracy sprężarki sterowanej typu włącz/wyłącz w kilku jego cyklach pracy. Pomiar przeprowadza się przy co najmniej 5-ciu włączeniach sprężarki dla pmin i jej wyłączeniach przy p_max. Pomiar przeprowadza się przy odłączonych odbiornikach sprężonego powietrza. Do oceny przecieków w instalacji sprężonego powietrza stosuje się wskaźnik przecieków WL, który określa sumaryczny czas pracy sprężarki w kilku jego cyklach pracy do czasu pomiaru wypływu sprężonego powietrza przez nieszczelności.

Pośredni pomiar przecieku metodą opróżniania zbiornika polega na pomiarze spadku ciśnienia Δρ w rurociągu w określonym przedziale czasu At dla znanej objętości Vz instalacji (zbiornika i rurociągów) oraz ciśnienia zasilania pz. Pomiar przeprowadza się przy wyłączonej sprężarce i odłączonych odbiornikach sprężonego powietrza.

Pośrednia metoda pomiaru przecieku na odgałęzieniu rurociągu jest nową mało rozpowszechnioną metodą pomiaru przecieku polegającą na włączeniu układu pomiarowego na odgałęzieniu rurociągu. Układ pomiarowy skład się z jednego lub kliku obwodów równoległych z zaworem rozdzielającym 2/2 i zaworem dławiącym. Taki układ pomiarowy można włączyć w dowolnym miejscu instalacji sprężonego powietrza, na przykład w rurociągu głównym, przewodach rozprowadzających, czy przewodach przyłączeniowych do odbiorników. Jest to metoda niezależna od parametrów zbiornika i sprężarki, jak to ma miejsce w standardowych pośrednich metodach pomiaru przecieku w instalacji pneumatycznej. Natężenie przecieku sprężonego powietrza przez nieszczelności w instalacji pneumatycznej określa się na podstawie pomiaru spadków ciśnień. W tej metodzie musi być znany przepływ, natężenie przepływu, przez kalibrowany otwór-zwężkę, dyszę i zawór. Znane metody pośredniego po

PL 233 942 B1 miaru przecieku z równolegle włączonymi kalibrowanymi otworami zwężkami, kryzami lub zaworami są niedokładne z błędem pomiaru do 10%, ze względu na trudność dopasowania ciśnienia pomiarowego do cieśnienia referencyjnego w elementach o znanych standardowych przepływach. Metoda ta była przedmiotem takich publikacji jak: Liang Huang, Maolin Cai, Parallel connection measuring method for gas leakage based on standard flow. Proceedings of the 7th JFPS International Symposium on Fluid Power, TOYAMA 2008 September 15-18, 2008; Huang Liang, Cai Maolin, Wang Jiawei, Instantaneous leakage flow rate measurement of compressed air. International Conference on Mechanic Automation and Control Engineering (MACE), 26-28 June 2010, China. W publikacji Ryszard Dindorf, Sebastian Mazur, Piotr Woś „Pośrednie metody pomiaru przecieków sprężonego powietrza Napędy i Sterowanie Hydrauliczne, nr 2, 2012 przedstawiono metodę, w której określa się przeciek na podstawie pomiaru względnego spadku ciśnienia Ap/p w dwóch przedziałach czasowych At: Apdpkśr w przedziale czasu Atk dla przecieku q_p przez nieszczelności z uwzględnieniem znanego przepływu przez otwór kalibrowany qk oraz App/pPśr w przedziale czasu At_p dla przecieku q_p przez nieszczelności bez przepływu przez otwór kalibrowany.

Sposób pomiaru przecieku opisany został w publikacjach m.in. w „Nowe metody pomiaru przecieku w systemach sprężonego powietrza. Pomiary Automatyka Kontrola”, nr 6, 2013, ss. 566-569. Sposób ten polega na określeniu relacji miedzy przeciekiem qp sprężonego gazu, a przepływem kontrolowanym qk na odgałęzieniu rurociągu, mierzonym (natężeniem przepływu przez zawór dławicy nastawny) za pomocą przepływomierza. W metodzie tej oblicza się przeciek q_vp według wzoru logarytmicznego, do którego podstawia się wyniki pomiaru stosunku ciśnień p_Pg/p_Pd w przedziale czasu t_p (pomiar bez przepływu kontrolowanego) oraz pomiar stosunku ciśnień pkg/pkd w przedziale czasu tk i pomiaru natężenia przepływu q_Vm w czasie tk (pomiar z przepływem kontrolowanym). Pomiary te można przeprowadzać przy różnym stosunku ciśnień i w różnych przedziałach czasu. Z tym, że stosunek ciśnień pkg/pkd i czas pomiaru tk zależą od charakterystyki przepływowej zaworu dławiącego nastawialnego. Na podstawie przeprowadzonych pomiarów stwierdzono, że po przesterowaniu, przełączeniu za pomocą sygnału elektrycznego, zaworu rozdzielającego, przy przejściu z jednego do drugiego przedziału pomiarowego, powstają zakłócenia ciśnienia charakteryzujące się impulsem (skokiem) ciśnienia: Ap » 0,05 bar. Poza tym występuje zwłoka czasowa między jednym a drugim przedziałem pomiarowym, która wynika z ręcznego przesterowania zaworu rozdzielającego.

Urządzenie do pomiaru przecieku w rurociągach przesyłowych gazu, zwłaszcza sprężonego powietrza, z kontrolowanym przepływem na odgałęzieniu, charakteryzuje się tym, że zawiera, włączony na odgałęzieniu rurociągu, układ pomiarowy składający się z rury pomiarowej, do której włączony jest równolegle podwójny czujnik typu p/T oraz szeregowo, przepływomierz termiczny i zawór grzybkowy, przy czym układ pomiarowy połączony jest z systemem kontrolno-obliczeniowym, składającym się z bloku obliczeniowego przecieku, bloku nastawy zaworu i generatora sygnału sterującego do zaworu.

Korzystnie, blok obliczeniowy przecieku połączony jest z rejestratorem wyników pomiarów.

Korzystnie, część walcowa grzybka zaworu posiada zakończenie stożkowe przechodzące w ukształtowanie sferyczne odpowiadające stożkowemu ukształtowaniu gniazda zaworu, przy czym zawór wyposażony jest w popychacz współpracujący stycznie z prowadnikiem nurnika.

Przy wykorzystaniu urządzenia można przeprowadzić pomiary przecieku w dowolnym czasie i w dowolnym miejscu instalacji pneumatycznej, to jest w rurociągu głównym, przewodach rozprowadzających, czy przewodach przyłączeniowych do odbiorników takich jak maszyny, urządzenia, czy narzędzia.

Przedmiot wynalazku został przedstawiony w przykładzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia schemat urządzenia, fig. 2 - schemat zmiany ciśnienia w rurociągu, fig. 3 - charakterystyka przepływowa zaworu, fig. 4 - przekrój zaworu i nurnika, fig. 5 - przekrój zaworu w dwóch skrajnych położeniach grzybka, a fig. 6 - powiększony grzybek zaworu w zestawieniu z gniazdem zaworu.

Urządzenie składa się z układu pomiarowego UP i systemu kontrolno-obliczeniowego SKO. Układ pomiarowy UP jest włączany na odgałęzienie rurociągu w miejscu odbioru sprężonego powietrza, co nie wymaga demontażu lub przeróbki instalacji pneumatycznej. Rurą dystrybucyjną RD doprowadzane jest sprężone powietrze do innych obwodów instalacji pneumatycznej, a następnie do odbiorników. Na końcu rury dystrybucyjnej RD usytuowane jest miejsce przecieków MP, czyli miejsce nieszczelności w rurociągu sprężonego powietrza w postaci symbolu szczeliny dławiącej, przez które wypływa sprężone powietrza do atmosfery. Na odgałęzieniu rury dystrybucyjnej RD zamontowana jest

PL 233 942 B1 rura serwisowa RS zakończona zaworem kulowym ZK. Na fig. 1 pokazano przykładowe włączenie układu pomiarowego UP do zaworu kulowego ZK.

Przez rurę pomiarową RP wymuszony jest przepływ kontrolny qvk sprężonego powietrza z rurociągu o ciśnieniu p, do atmosfery o ciśnienia pa. Równolegle do rury pomiarowej RP włączony jest podwójny przetwornik pomiarowy 1 typu pIT do jednoczesnego pomiaru ciśnienia p, i temperatury Ti sprężonego powietrza w rurociągu pneumatycznym. Natomiast, szeregowo do rury pomiarowej RP, przyłączony jest przepływomierz termiczny 2 do pomiaru natężenia przepływu qvm oraz dwufunkcyjny zawór 3 do nastawy przepływu kontrolnego qvk w czasie kontrolnym tk.

Sygnały pomiarowe z układu pomiarowego UP odbierane są przez system kontrolno-obliczeniowy SKO. Z przetwornika pomiarowego 1 (czujnika p/T) wartość ciśnienia p, przetwarzana jest na sygnał napięciowy Up, a wartość temperatury Ti przetwarzana jest na sygnał napięciowy Uj. Z przetwornika pomiarowego 2 (przepływomierza) wartość objętościowego natężenia przepływu qvm przetwarzana jest na sygnał napięciowy Uq. Sygnały pomiarowe up, ut, uq z urządzenia pomiarowego UP przetwarzane są na sygnały cyfrowe w systemie kontrolno-obliczeniowym SKO. W systemie kontrolno-obliczeniowym SKO przeprowadzane są obliczenia i dobierana jest nastawa zaworu 3. Wyniki obliczenia przecieków qvp i zmianę ciśnienia p(t) podczas pomiarów przedstawione są w postaci raportu pomiarowego RP. Raport pomiarów RP może być zarejestrowany przez zewnętrzne nośniki danych lub wydrukowany. System kontrolno-obliczeniowy SKO zawiera blok obliczeniowy przecieku OP, blok nastawy zaworu NZ oraz generator sygnału sterującego GS do dwufunkcyjnego zaworu 3. W bloku obliczeniowym przecieku OP na podstawie sygnałów pomiarowych Up, ut, Uq obliczany jest przeciek qvp w rurociągu pneumatycznym. W bloku nastawy zaworu NZ dobierane są parametry sterowania zaworu 3, wielkość nastawy Uk i czas nastawy tk.

W pierwszym zakresie pomiarowym bez przepływu kontrolnego w bloku obliczeniowym przecieku OP obliczany jest stosunek ciśnień ppg/ppd na podstawie rejestrowanych sygnałów Up w czasie tp. Czas pomiaru tp dobiera się na podstawie prędkości spadku ciśnienia dp/dt. Jednocześnie w bloku nastawy zaworu NZ na podstawie pomiaru ciśnienia pi, określa się natężenie przepływu qvks z charakterystyki przepływowej zaworu, qvks = f(pi), jak na fig. 3, a następnie z charakterystyki regulacyjnej zaworu dobiera się sygnał nastawy zaworu Uk = /(qvks). Na podstawie stosunku ciśnień Ppg/Ppd z bloku obliczeniowego OP oblicza się stałą czasową Tp politropowego spadku ciśnienia w rurociągu pneumatycznym.

A na podstawie stosunku ciśnień p/pk i czasu tp określa się czas nastawy zaworu tk = Ap/pk), gdzie pk jest ciśnieniem krytycznym. Następnie w generatorze sygnałów GS powstaje zadany sygnał napięciowy Uk w czasie tk, który przekazywany jest do proporcjonalnego przetwornika elektromagnetycznego 5 zaworu 3. Proporcjonalnie do sygnału wymuszającego Uk uzyskuje się przemieszczenie fąelementu ruchomego zaworu grzybka 10, x = f(uk). Wtedy zawór 3 przyjmuje położenie b i spełnia funkcję nastawnego elementu dławiącego. W wyniku przemieszczenia grzybka 10 zaworu 3, powstaje szczelina dławiąca, od której zależy natężenie przepływu kontrolowanego qvk = /(pi, x). Po przesterowaniu zaworu 3 w położenie b odbywa się drugi zakres pomiarowy z przepływem kontrolowanym, podczas którego w bloku obliczeniowym przecieku OP rejestrowane są sygnały Up, Ut Uq. Po zarejestrowaniu stosunku ciśnień pkg/pkd w czasie tk i natężeń przepływu qvm przeprowadza się obliczania przecieku qvp w rurociągu pneumatycznym z uwzględnieniem wyników z pierwszego zakresu pomiarowego oraz korekcji natężenia przepływu qvm do warunków pomiaru. Po czasie tk sygnał sterujący Uk zanika na wejściu przetwornika proporcjonalnego 5, wówczas zawór 3 przyjmuje położenie a i odcina przepływ.

Pomiar sumarycznego przecieku w instalacji sprężonego powietrza przeprowadza się wówczas, gdy wyłączona jest sprężarka i nie ma poboru sprężonego powietrza przez odbiorniki. Przeciek sprężonego powietrza przez nieszczelności powoduje spadek ciśnienia czasie (dp/dt) w rurociągu pneumatycznym. Zakłada się, że przeciek qvp przez nieszczelności MP jest stały i odbywa się w zakresie przepływu krytycznego (z prędkością dźwiękową). Przy tym przyjmuje się, że przeciek i spadek ciśnienia w rurociągu zachodzi przy niezmiennej temperaturze Ti = idem Podczas pomiaru przecieku należy wziąć pod uwagę, że temperatura w rurach przesyłowych sprężonego powietrza zależy od warunków atmosferycznych i może wynosi od -20°C do +50°C.

Sposób pośredni pomiaru przecieku w rurociągu sprężonego powietrza za pomocą urządzenia pomiarowego, przedstawionego na schemacie fig. 1, polega na rejestracji parametrów w dwóch przedziałach czasowych, jak przedstawiono na fig. 2.

PL 233 942 Β1

Pierwszy przedział pomiarowy jest pomiarem bez przepływu kontrolowanego, który przeprowadza się wtedy, gdy dwufunkcyjny zawór 3 jest w pozycji a (przepływ odcięty). W czasie t_P mierzy się ciśnienie początkowe górne p_pg i ciśnienie końcowe dolne; p_PdW rurociągu pneumatycznym. Spadek ciśnienia p_pg do p_Pd jest spowodowany przeciekiem q_vp sprężonego powietrza przez nieszczelności w rurociągu pneumatycznym.

Drugi przedział pomiarowy jest pomiarem z przepływem kontrolowanym, który przeprowadza się wtedy, gdy dwufunkcyjny zawór 3 jest w pozycji b (przepływ otwarty). W czasie tk mierzy się ciśnienie początkowe górne pk_g i ciśnienie końcowe dolne; pkd w rurociągu pneumatycznym. Spadek ciśnienia pk_g do pkd jest spowodowany przeciekiem sprężonego powietrza w rurociągu pneumatycznym oraz przepływem kontrolowanym przez dwufunkcyjny zawór 3 z rurociągu o ciśnieniu pi do atmosfery o ciśnieniu pą. Jednocześnie w czasie tk mierzy się przepływomierzem 2 natężenie przepływu objętościowego g™, które zależy od nastawy zaworu 3.

Następnym krokiem po przeprowadzeniu pomiarów jest przeprowadzenie procedury obliczeniowej natężenia przecieku q_vp według znanej formuły:

4··:! 4.1.

!n ·^Ρ·* ' _t.

_______\ 7_______ tej h+Ί _tp -1J h/'! t_t \ Pfed > Ppd J która wynika z równania różniczkowego spadku ciśnienia dla nieustalonego (zmiennego w czasie) przepływu w rurociągu pneumatycznym.

Ciśnienia na granicy dwóch przedziałów pomiarowych teoretycznie mogą być takie same: p_Pd = Pk_g, ale ze wglądu na proces obliczeniowy zwykle różnią się. Pomiary przecieków można przeprowadzać dla różnych zakresów ciśnień i w różnych przedziałach czasu, nie ma to wpływu na wynik obliczenia przecieku q_vp. Przez zmianę nastawy zaworu 3 można dostosować przepływ kontrolowany q_Vk dla przecieku q_vp oraz do zakresu pomiarowego przepływomierza 2. Pomiar ciśnienia pi i temperatury Ti przetwornikiem pomiarowym 1 typu p/T, służy do obliczenia współczynnika korekcyjnego kr natężenia przepływu q_vm zmierzonego za pomocą przepływomierza termicznego 2, skalowanego w normalnych jednostkach [Nm3/s], [N1/min] objętościowego natężenia przepływu, wtedy przepływ kontrolowany wynosi:

C|vk = kr C|vm

Dwufunkcyjny zawór 3 zbudowany jest z elementu sterowania pneumatycznego 4, proporcjonalnego przetwornika elektromagnetycznego 5 i indukcyjnego czujnika przemieszczenia liniowego 6. Element sterowania pneumatycznego 4, zaliczany jest do grupy zaworów sterujących pneumatycznych 2/2 (dwudrogowych, dwu położeniowych) z gniazdem, jednokierunkowych. Element pneumatyczny 4 ma dwie drogi: 1-port i 2-port oraz spełnia dwie funkcje. W położeniu a funkcję odcinania przepływu (fig. 5a), w położeniu b funkcję nastawnego dławienia (fig. 5b). Kanał wlotowy 20 łączony jest przyłączem do instalacji pneumatycznej o ciśnieniu pi a kanał wylotowy 21 łączony jest przyłączem do atmosfery o ciśnieniu p_a.

W położeniu a zaworu (fig. 5a) przepływ jest odcięty, ponieważ przy braku napięcia w proporcjonalnym przetworniku elektromagnetycznym 5 sprężyna 15, umieszczona w komorze 14, dociska grzybek 10 zaworu 3 do gniazda 11 zaworu. Duża szczelność zaworu 3 w tym położeniu jest zapewniona przez dotarcie części stożkowej grzybka 10 zaworu 3 do gniazda 11. Gniazdo 11 zaworu 3 jest osadzone na tulei 12 wciśniętej w korpusie 23. Szczelność zaworu zapewnia także uszczelnienie 18 części walcowej grzybka 10 oraz uszczelnienie 13 popychacza 9. Sprężyna zaworu 15 jest umieszczona w komorze 14 w ten sposób, że od strony grzybka 10 osadzona jest na podstawie 17, a z drugiej strony na pokrętle nastawczym 16. Pokrętło nastawcze 16 umożliwia zmianę napięcia wstępnego sprężyny 15, a przez to zmianę natężenia przepływu przez szczelinę dławiącą zaworu.

W położeniu b zaworu (fig. 5b) natężenie przepływu jest nastawiane przez zmianę szczeliny dławiącej (przekrój A szczeliny zależy od przemieszczenia grzybka 10 zaworu, A= f(x)), w ten sposób, że między grzybkiem zaworu 10, a gniazdem 11 zaworu powstaje szczelina dławiąca, która zależy od przemieszczenia x nurnika 8 proporcjonalnego przetwornika elektromagnetycznego 5, a tym samym od przemieszczenia prowadnicy 7 nurnika 8, popychacza 9 i w końcu grzybka 10. Grzybek jest połączony sztywno poprzez popychacz 9 i prowadnik 7 z nurnikiem 8. Zasada działania proporcjonalnego

PL 233 942 B1 przetwornika elektromagnetycznego 5 polega na tym, że napięcie u we wzmacniaczu zaworu jest przetwarzane na natężenie prądu i, a następnie na siłę elekromagnetyczną. Przemieszczenie x nurnika 8, a następnie grzybka 10 zaworu, jest proporcjonalne do napięcia u. Ta zależność wynika z równowagi siły przetwornika elektromagnetycznego 5 i siły sprężyny 15. W indukcyjnym przetworniku pomiarowym 6 mierzone jest przemieszczenie x nurnika 8 i przetwarzane na sygnał napięciowy Ux, który jest porównywany z sygnałem zadanym Uk (fig. 1). Przez to wewnętrzne sprzężenie zwrotne zapewniona jest regulacja otwarcia zaworu x i przepływu qvk

Doprowadzenie kanału wlotowego 20 wyklucza wpływ siły pochodzącej od ciśnienia zasilającego p na równanie równowagi sił działających na grzybek 10 zaworu. Nie powstaje też dodatkowa siła od strony sprężyny, ponieważ komora 14 jest odpowietrzana kanałem 22.

Kształt grzybka 10 (fig. 6) zapewnia lepsze parametry pracy i większą niezawodność działania przy niskich i wysokich temperaturach (od -20°C do +50°C) sprężonego powietrza. Grzybek 10 zaworu 3 ma kształt walca, zakończonego częścią stożkową, przechodzącą w sferyczne zakończenie. Powierzchnia walcowa grzybka zapewnia bezluzowe przesuwanie go w korpusie 23. Powierzchnia stożkowa grzybka jest dopasowana przez dotarcie do gniazda 11, co zapewnia szczelne zamknięcie zaworu i odcięcie przepływu przez zawór 3. Powierzchnia sferyczna grzybka zapewnia małe opory przepływu po otwarciu zaworu i przepływie sprężonego powietrza z kanału wlotowego 20 przez komorę 19 zaworu do kanału wylotowego 21.

Claims (3)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Urządzenie do pomiaru przecieku w rurociągach przesyłowych gazu, zwłaszcza sprężonego powietrza, z kontrolowanym przepływem na odgałęzieniu, znamienne tym, że zawiera, włączony na odgałęzieniu rurociągu, układ pomiarowy (UP) składający się z rury pomiarowej (RP), do której włączony jest równolegle podwójny czujnik (1) typu p/T oraz szeregowo, przepływomierz termiczny (2) i zawór grzybkowy (3), przy czym układ pomiarowy (UP) połączony jest z systemem kontrolno-obliczeniowym (SKO), składającym się z bloku obliczeniowego przecieku (OP), bloku nastawy zaworu (NZ) i generatora sygnału sterującego do zaworu (GS).
2. 2. Urządzenie, według zastrz. 1, znamienne tym, że blok obliczeniowy przecieku (OP) połączony jest z rejestratorem wyników pomiarów (RWP).
3. 3. Urządzenie, według zastrz. 1, znamienne tym, że część walcowa grzybka (10) zaworu (3) posiada zakończenie stożkowe przechodzące w ukształtowanie sferyczne odpowiadające stożkowemu ukształtowaniu gniazda (11) zaworu, przy czym zawór (3) wyposażony jest w popychacz (9) współpracujący stycznie z prowadnikiem (7) nurnika (8).