PL223742B1 - Kompozycja wspomagająca nawilżenie i ochronę narządu wzroku z objawami suchego oka - Google Patents

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest kompozycja wspomagająca nawilżenie narządu wzroku i ochronę narządu wzroku, przeznaczona do zapobiegania i przeciwdziałaniu zmianom związanym z zespołem suchego oka oraz z negatywnym oddziaływaniem drobnoustrojów, przede wszystkim bakterii, na powierzchni oka. Kompozycja skierowana jest szczególnie do przeciwdziałania zmianom prowadzącym do wystąpienia objawów będących wynikiem zespołu suchego oka, syndromu Sjogrena oraz przebytych zabiegów operacyjnych na narządzie wzroku.

Prawidłowo funkcjonujący narząd wzroku charakteryzuje się dostatecznym wydzielaniem łez oraz ich właściwym składem odpowiedzialnym za dostateczne zwilżenie i ochronę oka, co pomaga zachować dobrą kondycję rogówki i spojówki.

Film łzowy (warstwa łez pokrywająca gałkę oczną) musi cechować się stałym składem jakościowym i ilościowym, aby zapewnić prawidłowe funkcjonowanie oczu. Film łzowy chroniący oko zbudowany jest z trzech warstw: warstwy lipidowej (oleistej), warstwy wodnej oraz warstwy śluzowej (mucynowej).

Zespół Sjogrena to choroba autoimmunologiczna, rozpoczynająca się zwykle w 4-5 dekadzie życia. Zespół ten jest często mylony z zespołem suchego oka ze względu na zbliżone objawy w przypadku narządu wzroku. W przebiegu zespołu Sjogrena występuje równocześnie suchość jamy ustnej, jamy nosowej lub nosowej części gardła, a w późniejszym okresie także cewki moczowej i narządu rodnego.

Zespół suchego oka (ZSO) jest to schorzenie dotyczące powierzchni gałki ocznej wywołane niedoborem lub nadmiernym parowaniem łez. Do najczęstszych przyczyn należy ilościowy niedobór łez lub nadmierne parowanie, zaburzenia dotyczące błony śluzowej lub wydzielania lipidów oraz zaburzenia dotyczące powiek. Dodatkowo, na wystąpienie objawów ZSO mają wpływ deficyt mucyny, zaburzenia warstwy lipidowej oraz zmiany powierzchni spojówki i rogówki prowadzące do niestabilności filmu łzowego.

Przeprowadzane badania wskazują na znaczącą rolę stanu zapalnego w patologii zespołu s uchego oka (Stern ME, Beuerman RW, Fox RI, Gao J, Mircheff AK, Pflugfelder SC, The pathology of dry eye: the interaction between the ocular surface and lacrimal glands, Cornea. 1998 Nov; 17(6): 584-9). Ostrość objawów suchego oka zwiększa się w przypadku zwiększenia się poziomu zapalnych cytokin w spojówkowej tkance nabłonka, przy jednoczesnym zmniejszeniu koncentracji czynników wzrostu EGF w płynie łzowym (Solomon A, Dursun D, Liu Z, Xie Y, Macri A, Pflugfelder SC. Pro- and ante-inflammatory forms of interleukin-1 in the tear fluid and conjunctiva of patients with dry-eye disease. Invest Ophthalmol Vis Sci 2001; 42: 2283-92). Cytokiny mają istotny wpływ na procesy stanu zapalnego poprzez m.in. regulowanie ekspresji cząstek adhezyjnych oraz indukowanie syntezy prostaglandyn.

Dodatkowo, oprócz stanu zapalnego w patogenezie znaczące jest oddziaływanie stresu oksydacyjnego. W badaniach stwierdzono znacząco wyższy poziom nadtlenków białek w grupie pacjentów z objawami suchego oka, niż w grupie kontrolnej.

Zaburzenia w warstwie śluzowej płynu łzowego wiążą się z kolei z brakiem mucyny lub jej ni edostateczną produkcją. Skutkuje to niemożnością nawilżenia rogówki ze względu na hydrofobowy charakter jej nabłonka.

Znane są różne metody leczenia zespołu suchego oka. Powszechnym sposobem jest uzupełnienie i stabilizowanie powłoki łzowej przy użyciu tak zwanych sztucznych łez zakrapianych w ciągu dnia. W tym celu stosuje się buforowane, izotoniczne roztwory soli fizjologicznej zawierające polimery rozpuszczalne w wodzie, dzięki którym wzrasta lepkość roztworu, przez co lepiej utrzymuje się on na powierzchni oka. Dokonywane są również próby odtwarzania łez poprzez podawanie jednego lub więcej składników powłoki łzowej, takich jak fosfolipidy i oleje.

Ze względu na właściwości przeciwzapalne badano możliwość zastosowania kwasów omega 6 - kwasu linolowego (LA) wraz z kwasem γ-linolenowym (GLA - ang. gamma-linoleic acid) u pacjentów z objawami zespołu suchego oka.

W randomizowanym badaniu klinicznym przeprowadzonym z udziałem pacjentów z zespołem Sjogrena stwierdzono, iż podawanie doustne kwasu linolowego (LA) wraz z kwasem γ-linolenowym wykazało podwyższone poziomy przeciwzapalnych prostaglandyn PGE1. Dwa tygodnie po zakończeniu suplementacji, poziomy prostaglandyn PGE1 w płynie łzowym zmniejszyły się do poziomu bazowego (Aragona P, Bucolo C, Spinella R, Giuffrida S, Ferreri G. Systemic omega-6 essential fatty acid

PL 223 742 B1 treatment and pgel tear content in Sjogren's syndrome patients. Invest Ophthalmol Vis Sci. 2005 Dec; 46(12): 4474-9). Kolejne badanie przeprowadzone przy suplementacji kwasu linolowego wraz z kwasem γ-linolenowym u pacjentów z niedostateczną produkcją łez również wykazało poprawę w zakresie stanu zapalnego na powierzchni oka oraz poprawiło symptomy suchego oka u pacjentów (Bambino S, Rolando M, Camicione P, Ravera G, Zanardi S, Giuffrida S, Calabria G. Systemic linoleic and gammalinolenic acid therapy in dry eye syndrome with an inflammatory component. Cornea. 2003 Mar; 22(2): 97-101). Zabiegi okulistyczne również mogą nasilać objawy ZSO. Szczególnie często objawy suchego oka obserwowane są u pacjentów po laserowej korekcie wzroku typu LASIK i PRK. Zaobserwowano w przeprowadzonych badaniach, iż u pacjentów po zabiegu PRK następuje poprawa w zakresie produkcji łez w wyniku suplementacji kwasami GLA oraz LA (Macri A, Giuffrida S, Amico V, lester M, Traverso CE. Effect of linoleic acid and gamma-linolenic acid on tear production, tear clearance and on the ocular surface after photorefractive keratectomy. Graefes Arch Clin Exp Ophthalmol. 2003 Jul; 241(7): 561-6. Epub 2003 May 27).

Jednym z najbogatszych naturalnych źródeł kwasu γ-linolenowego jest olej z nasion z czarnej porzeczki. Oprócz tego zawiera on inne cenne kwasy tłuszczowe: linolowy, alfa-linolenowy (ALA) oraz rzadki kwas stearydynowy (SDA). Olej wyekstrahowany z nasion czarnej porzeczki jest jedynym znanym źródłem dostarczającym zarówno GLA, jak i SDA, a kwasy tłuszczowe z serii omega-3 i omega-6 zawarte są w nim w stosunku optymalnym dla organizmu. Olej z nasion czarnej porzeczki jest wyk orzystywany w preparatach obniżających krzepliwość i ciśnienie krwi, przeciwzapalnych oraz redukujących poziom złego cholesterolu. Dodatkowo olej ten łagodzi stany zapalne skóry, zapobiega utracie wody przez tkanki skóry oraz poprawia ich funkcje ochronne. Organizm człowieka nie posiada zdolności syntezy GLA, może go jedynie wytwarzać z LA. Przykładowe zastosowania oleju z nasion czarnej porzeczki są ujawnione w opisie zgłoszenia patentowego CN1554735 oraz japońskiego zgłoszenia patentowego JP2008271878. W tym ostatnim dokumencie opisano kompozycję do podawania dous tnego przeznaczoną do poprawy funkcjonowania oka, zawierającą ekstrakt z czarnej jagody, ekstrakt z czarnej porzeczki, luteinę i kolagen.

Z publikacji opisu zgłoszenia US2002095000 znana jest doustna kompozycja do leczenia zespołu suchego oka, zawierająca: olej z czarnej porzeczki, witaminę A, witaminę C i olej z wątroby dorsza. Z kolei ekstrakt z czarnej porzeczki, witamina C, witamina A i witamina E są składnikami znanego z powszechnego stosowania preparatu Sensilab Dobry Wzrok.

Celem wynalazku było dostarczenie kompozycji do podawania doustnego wspomagającej nawilżenie i ochronę narządu wzroku z objawami suchego oka.

W skład kompozycji według wynalazku wchodzą następujące składniki: wyciąg z nasion czarnej porzeczki w ilości od 100 mg do 200 mg, kwasy tłuszczowe omega-3 w ilości od 100 mg do 350 mg, witamina A w ilości od 10 gg do 1 mg, witamina C w ilości od 15 mg do 100 mg, witamina E w ilości od 5 mg do 20 mg, witamina D w ilości od 5 gg do 2 mg oraz laktoferyna w ilości od 1 mg do 30 mg.

Korzystnie wyciąg z nasion czarnej porzeczki użyty w kompozycji według wynalazku zawiera 13-20% wag. kwasu γ-linolenowego oraz 40-60% wag. kwasu linolowego.

Korzystnie kwasy tłuszczowe omega-3 użyte w kompozycji według wynalazku zawierają kwas eikozapentaenowy (EPA) w ilości od 20% do 50% wag. i kwas dokozaheksaenowy w ilości od 10% do 40% wag.

Korzystnie kompozycja według wynalazku ma postać kapsułki i jest suplementem diety.

Kompozycja według wynalazku dostarcza do organizmu zestaw składników, z których każdy wpływa korzystnie na funkcje oka, a wspólnie zapewniają kompleksową ochronę oka. Szczególne znaczenie w kompozycji ma laktoferyna, która jest bioaktywnym białkiem występującym w płynie łzowym. Laktoferyna działa immunomodelująco, przeciwwirusowo, przeciwbakteryjnie, przeciwgrzybicznie, przeciwpasożytniczo i przeciwzapalnie. Proteina ta kształtuje odpowiedź zapalną organizmu. D odatkowo, laktoferyna wykazuje zdolności wiązania jonów żelaza. Jony żelaza ssą niezbędne do rozwoju bakterii w płynie łzowym, stąd ich usuwanie wspomaga działanie przeciwbakteryjne.

Olej z nasion czarnej porzeczki dostarcza kwasy linolowy i linolenowy. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe pełnią ważną rolę ze względu na ich funkcje prekursora eikozanoidów (hormony tkankowe), biorących udział w procesach związanymi z regulacją procesów zapalnych. Działanie przeciwzapalne i przeciwalergiczne kwasu eikozapentaenowego i kwasu dokozaheksaenowego polega na zmniejszeniu syntezy cytokin prozapalnych (PGE2 i LTB4, IL-1, IL-6, TNFa) oraz stymulowaniu syntezy cytokin o właściwościach przeciwzapalnych (IL-2 i TGF3).

PL 223 742 B1

Witamina C pełni kluczową rolę w konwersji kwasu dihomo-Y-linolenowego (DGLA) do prostaglandyn PGE1 i w rezultacie ma istotne znaczenie dla produkcji łez. Kwas askorbinowy w płynie łzowym pełni rolę przeciwzapalną w systemie ochronnym narządu wzroku. Oprócz działania przeciwzapalnego, witamina C pełni rolę antyoksydanta w płynie łzowym. Witamina A reguluje proliferację i dyferencjację komórek nabłonka i chroni komórki kubkowe oka. Jej obecność jest kluczowa w procesach syntezy glikoprotein mucyny. Retinoidy mają także działanie antyoksydacyjne i wzmacniają takie samo działanie witaminy E i C. α-Tokoferol (witamina E) pełni istotną rolę w przerywaniu łańcuchowych reakcji wolnorodnikowych i zapobieganiu peroksydacji lipidowej. Witamina D hamuje przewlekły rozwój stanu zapalnego.

W wyniku wystąpienia objawów suchego oka upośledzona może być funkcja ochronna narządu wzroku przed działaniem drobnoustrojów. Zastosowanie laktoferyny w kompozycji wzmacnia działanie ochronne kompozycji pod kątem możliwego oddziaływania czynników zewnętrznych na narząd wzroku.

W kompozycji według wynalazku zastosowanie nienasyconych kwasów tłuszczowych pochodzących z nasion czarnej porzeczki i kwasów omega-3 wraz z zestawem witamin i lektoferyną zapewnia optymalne działanie w kierunku nawilżania i ochrony oka. Szczególną rolę w kompozycji odgrywa połączenie oleju z nasion czarnej porzeczki i kwasów omega-3 z witaminą A, witaminą C i laktoferyną.

Przedmiot wynalazku został bliżej przedstawiony w przykładach.

P r z y k ł a d 1.

Przygotowano kompozycję o następującym składzie:

1.	Olej z nasion czarnej porzeczki zawierający 15% kwasu γ-linolenowego i 43% kwasu linolowego	130 mg
2.	Kwasy tłuszczowe omega-3 zawierające 100 mg EPA i 50 mg DHA	250 mg
3.	Witamina C	80 mg
4.	Witamina E	10 mg
5.	Witamina A	400 μg
6.	Witamina D	5 μg
7.	Laktoferyna	10 mg

Kompozycja została przygotowana w następujący sposób: wyciąg z nasion czarnej porzeczki, kwasy tłuszczowe omega-3 w postaci oleju z ryb, witaminę E i witaminę D miesza się dokładnie, a następnie dodaje się witaminę A, laktoferynę i witaminę C oraz olej sojowy jako wypełniacz. Zhomogenizowaną mieszaninę poddaje się procesowi kapsułkowania w celu wytworzenia miękkich kapsułek żelatynowych.

Claims (5)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Kompozycja wspomagająca nawilżenie i ochronę narządu wzroku z objawami suchego oka zawierająca nienasycone kwasy tłuszczowe pochodzące z czarnej porzeczki, witaminę A i witaminę C, znamienna tym, że zawiera wyciąg z nasion czarnej porzeczki w ilości od 100 mg do 200 mg, kwasy tłuszczowe omega-3 w ilości od 100 mg do 350 mg, witaminę A w ilości od 10 μg do 1 mg, witaminę C w ilości od 15 mg do 100 mg, witaminę E w ilości od 5 mg do 20 mg, witaminę D w ilości od 5 μg do 2 mg oraz laktoferynę w ilości od 1 mg do 30 mg.
2. 2. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że wyciąg z nasion czarnej porzeczki użyty w kompozycji zawiera 13-20% kwasu γ-linolenowego oraz 40-60% kwasu linolowego.
3. 3. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że kwasy tłuszczowe omega-3 użyte w kompozycji zawierają kwas eikozapentaenowy w ilości od 20% do 50% wag. i kwas dokozaheksaenowy w ilości od 10% do 40% wag.
4. 4. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że ma postać kapsułki.
5. 5. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że jest suplementem diety.