PL223516B1 - Mechanizm ryglowy - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest wpuszczany mechanizm ryglowy do blokowania biernych skrzydeł drzwi.

W drzwiach dwuskrzydłowych jedno ze skrzydeł zawsze jest rzadziej otwierane, prawie zawsze jest zamknięte, a otwiera się tylko wtedy, gdy jest potrzebne szersze przejście np. dla wniesienia ładunków. Takie skrzydło jest nazywane skrzydłem biernym. Jest ono blokowane w ościeżnicy za pomocą rygli (bolców) wysuwanych do góry i do dołu. Mechanizm ryglowy jest schowany w grubości skrzydła, czyli jest wpuszczony w drzwi, a na zewnątrz wystają tylko rygle (bolce), z kolei dźwignia do sterowania ruchem rygli umieszczona jest w kasecie na czole drzwi. Dźwignia jest osadzona obr otowo na sworzniu osadzonym w kasecie, innym sworzniem jest obrotowo połączona z wewnętrznym końcem rygla. W innych mechanizmach ruch rygli jest wykonywany za pomocą zasuwek umieszczonych w kasetach na czole drzwi. Najczęściej rygiel górny ma swoją własną dźwignię zamontowaną w górnej kasecie w pobliżu górnej krawędzi skrzydła, a dolny ma dźwignię zamontowaną w dolnej kasecie w pobliżu dolnej krawędzi skrzydła. Wyciągając dźwignię z odpowiedniej kasety powoduje się wsunięcie rygla do góry lub do dołu, tym samym zwolnienie blokady skrzydła biernego, wsunięcie dźwigni do kasety powoduje wysunięcie rygli i zablokowanie skrzydła w ościeżnicy. Obok konstrukcji z osobną dźwignią do górnego i dolnego rygla znane są mechanizmy, które mają jedną, środkową dźwignię do obsługi obu rygli. Z polskiego opisu patentowego nr 210838 znany jest zamek ryglowy z mechanizmem ryglowym, w którym sworzeń jest osadzony obrotowo w ścianie obudowy mechanizmu i na jednym końcu posiada łącznik, który łączy górny i dolny rygle. Z drugiej strony sworzeń p osiada dźwignię do obracania łącznika, a tym samym do unoszenia górnego rygla i opuszczania dolnego. Jest to najprostszy mechanizm ryglowy, w którym jedną dźwignią steruje się ruchem obu rygli - górnego i dolnego. W opisie mechanizm jest nieosłonięty, ale z powodzeniem można go umieścić we wnętrzu grubszych drzwi. W innej wersji, przedstawionej w opisie polskiego wynalazku PL 172 649, pokazany jest mechanizm ryglowy z kółkiem zębatym i dwoma listwami zębatymi, zazębionymi z kółkiem po dwu stronach obwodu kółka zębatego. Obrót kółka zębatego powoduje wysuw listew zębatych i połączonych z nim rygli, przesuwających się w obudowie umieszczonej w grubości skrzydła drzwi. Do zamykania drzwi ze skrzydłem biernym służy zamek z poziomą zasuwką (częścią zamka uruchamianą kluczem) i zapadką zamka (częścią zamka uruchamianą klamką), zamocowany (wpuszczony) w czynnym skrzydle drzwi. Zapadka zamka wsuwa się w otwór w blasze zaczepowej, która jest zamocowana w czole krawędzi pionowej w skrzydle biernym drzwi, lub też współpracuje z elektrozaczepem umieszczonym w kasecie przymocowanej do blachy zaczepowej. W drugi otwór w blasze zaczepowej wsuwa się pozioma zasuwka.

Według wynalazku mechanizm ryglowy, umieszczony jest w kasecie z blachą czołową, którą mechanizm jest mocowany do czoła krawędzi skrzydła biernego drzwi, przy czym w blasze czołowej kasety z mechanizmem ryglowym do jednoczesnego uruchamiania rygla górnego i rygla dolnego bie rnego skrzydła drzwi znajdują się otwory do współpracy z zapadką zamka i z poziomą zasuwką zamka, zamocowanego w czynnym skrzydle drzwi. Napędowy koniec dźwigni umieszczonego w kasecie mechanizmu ryglowego znajduje się w otworze w blasze czołowej, przeznaczonym do współpracy z poziomą zasuwką zamka.

Dźwignia mechanizmu ryglowego posiada przemieszczające się w stosunku do kasety mechanizmu dwa chwilowe środki obrotu, z których jeden stanowi pierwszy sworzeń ryglowy, którym wewnętrzny koniec dźwigni jest obrotowo połączony z wewnętrznym końcem pierwszego rygla, a drugi chwilowy punkt obrotu dźwigni stanowi sworzeń środkowy, którym dźwignia jest obrotowo połączona z łącznikiem. Jeden z końców łącznika jest osadzony w sworzniu środkowym a drugi koniec łącznika jest obrotowo drugim sworzniem ryglowym połączony z końcem wewnętrznym drugiego rygla. Pręty rygli umieszczone są w łączących ściany kasety prowadnicach góra-dół w kasecie mechanizmu w ten sposób, że sworznie ryglowe i sworzeń środkowy w położeniu z wysuniętymi ryglami ustawione są w jednej linii z prowadnicami.

W innej wersji w miejscu otworu przeznaczonego do współpracy z zapadką zamka znajduje się język elektrozaczepu, przy czym elektrozaczep umieszczony jest w kasecie mechanizmu ryglowego.

Mechanizm ryglowy według wynalazku cechuje prosta budowa, a w skrzydle drzwi wykonuje się tylko jeden otwór do wpuszczenia kasety z mechanizmem, bo zastosowany mechanizm ryglowy zastępuje dwa oddzielnie dotychczas stosowane górny oraz dolny. Mocowanie zamka wraz z mechanizmem ryglowym odbywa się przy użyciu jednej blachy czołowej, w której znajdują się otwory

PL 223 516 B1 do współpracy z zapadką zamka i zasuwką poziomą zamka, zamocowanego jak zwykle w takim układzie w skrzydle czynnym drzwi. Tak wykonana blacha czołowa pełni tutaj rolę blachy zaczepowej. W innej wersji zamiast otworu do współpracy z zapadką zamka w tej samej kasecie, w której umieszczony jest mechanizm ryglowy, znajduje się elektrozaczep, którego język współpracuje z zapadką zamka.

Przedmiot wynalazku pokazano na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia w widoku aksonom etrycznym umieszczony w kasecie mechanizm ryglowy z elektrozaczepem, fig. 2 przedstawia również w widoku aksonometrycznym tę samą kasetę z blachą czołową z dwoma otworami na zapadkę zamka i poziomą zasuwkę, fig. 3 przedstawia mechanizm po zdjęciu bocznych ścian, fig. 4 przedstawia w widoku z boku mechanizm ryglowy w położeniu zablokowanym (oba rygle wysunięte), umieszczony w kasecie pozbawionej bocznych ścian, fig. 5 obrazuje pierwszą fazę wsuwania rygli w widoku z boku, a fig. 6 przedstawia mechanizm ryglowy z wsuniętymi obydwoma ryglami.

Jak pokazano na fig. 1-6, w kasecie 1, pomiędzy bocznymi ścianami 2 i 3 umieszczony jest mechanizm ryglowy. Ściany boczne 2 i 3 są połączone od przodu blachą czołową 4, z otworem 5 dla zapadki zamka i otworem 6 dla zasuwki poziomej zamka, który jest zamontowany w czynnym skrzydle drzwi. W otworze 6 na równi z płaszczyzną blachy czołowej 4 znajduje się koniec napędowy 7 dźwigni 8. Wewnętrzny koniec 9 dźwigni 8 jest obrotowo połączony sworzniem 10 z prętem dolnego rygla 11. Środkowym sworzniem 12 dźwignia 8 jest połączona poprzez łącznik 13 z prętem górnego rygla 14. Łącznik 13 połączony jest obrotowo z ryglem 14 za pomocą sworznia 15. Pręty rygla dolnego 11 i rygla górnego 14 umieszczone są w prowadnicach 16, 16' i 16'', które służą też do połączenia ścian bocznych 2 i 3 w części wewnętrznej kasety 1. Na prętach rygla dolnego 11 i rygla górnego 14 zamocowane są zderzaki dolny 11' i górny 14', które służą do połączenia tych prętów z przedłużkami prętów rygli. Kasetę 1 z mechanizmem ryglowym umieszcza się w wybraniu w drzwiach w znany sposób, gdzie blacha czołowa 4 kasety 1 znajduje się w jednej płaszczyźnie z czołową krawędzią biernego skrzydła drzwi - kasetę 1 wpuszcza się w otwór w czole krawędzi drzwi. W przykładzie wykonania pokazanym na fig. 1 w kasecie 1 umieszczony jest elektrozaczep 17 do współpracy z zapadką zamka. Całość tworzy zwartą konstrukcję, którą umieszcza się w jednym wybraniu w drzwiach.

Działanie mechanizmu jest następujące: w przedstawionej na fig. 4 pozycji rygiel dolny 11 i rygiel górny 14 są wysunięte, skrzydło drzwi jest zablokowane w ościeżnicy - sworznie ryglowe 10 i 15 oraz sworzeń środkowy 12 są w jednej linii z prętami rygli 11 i 14.

Na fig. 5 przedstawiono pierwszą fazę odblokowywania drzwi, gdzie po pociągnięciu za koniec napędowy 7 dźwigni 8 następuje jej obrót wokół chwilowego środka obrotu, którym jest sworzeń 10 dolnego rygla 11, wtedy łącznik 13 pociąga w dół górny rygiel 14 aż do chwili, gdy zderzak 14'' rygla górnego 14 oprze się o górną prowadnicę 16 - dźwignia 8 w tej fazie działa jako dźwignia jednostronna. Górny rygiel 14 przesuwa się w dół w prowadnicach górnej 16 i środkowej 16''. Rozpoczyna się obrót dźwigni 8 wokół drugiego chwilowego punktu obrotu, którym teraz jest sworzeń środkowy 12, wtedy wewnętrzny koniec 9 dźwigni 8 podciąga do góry dolny rygiel 11 aż do momentu, w którym dolny zderzak 11'' oprze się o dolną prowadnicę 16' - w tej fazie dźwignia 8 działa, jako dźwignia dwustronna. Dolny rygiel 11 przesuwa się pionowo w dolnej prowadnicy 16' i skrzydło bierne jest odblokowane - mechanizm ryglowy w tej pozycji jest pokazany na fig. 6.

Możliwe jest takie działanie mechanizmu, w którym następuje jednoczesne wsuwanie obu rygli 11 i 14 lub kolejność wsuwania rygli 11 i 14 jest odwrotna, czyli najpierw jest wsuwany dolny rygiel 11 a następnie górny rygiel 14.

Blokowanie skrzydła drzwi przebiega w odwrotnej kolejności po wywarciu nacisku na napędowy koniec 7 dźwigni 8 w kierunku przeciwnym. Tutaj również możliwe jest jednoczesne wysuwanie rygli 11 i 14 lub najpierw jednego i potem drugiego. Pomimo, że jedna dźwignia obsługuje dwa rygle, siły w układzie nie zwiększają się i nie ma potrzeby zwiększania wytrzymałości części mechanizmu w stosunku do znanych mechanizmów pojedynczych.

Otwieranie i zamykanie drzwi odbywa się w sposób typowy dla drzwi dwuskrzydłowych, tzn. zapadkę zamka wsuwa się lub wysuwa się z otworu 5 w blasze czołowej 4 przez naciśnięcie klamki (lub wyzębia się z elektrozaczepu 17), a zasuwkę poziomą wsuwa się lub wysuwa z otworu 6 w blasze czołowej 4 przez obrót klucza.

Claims (3)

1. Mechanizm ryglowy, umieszczony w kasecie z blachą czołową, którą mechanizm jest moc owany do czoła krawędzi skrzydła biernego drzwi, znamienny tym, że w blasze czołowej (4) kasety (1) z mechanizmem ryglowym do jednoczesnego uruchamiania rygla górnego i rygla dolnego biernego skrzydła drzwi znajdują się otwory (5) i (6) do współpracy z zapadką zamka i z poziomą zasuwką zamka, zamocowanego w czynnym skrzydle drzwi, przy czym napędowy koniec (7) dźwigni (8) umieszczonego w kasecie (1) mechanizmu ryglowego znajduje się w otworze (5) w blasze czołowej (4), przeznaczonym do współpracy z poziomą zasuwką zamka.

2. Mechanizm ryglowy według zastrz. 1, znamienny tym, że dźwignia (8) mechanizmu ryglowego posiada przemieszczające się w stosunku do kasety mechanizmu dwa chwilowe środki obrotu, z których jeden stanowi pierwszy sworzeń ryglowy (10), którym wewnętrzny koniec dźwigni (8) jest obrotowo połączony z wewnętrznym końcem pierwszego rygla (11), a drugi chwilowy punkt obrotu dźwigni (8) stanowi sworzeń środkowy (12), którym dźwignia (8) jest obrotowo połączona z łącznikiem (13), przy czym jeden z końców łącznika (13) jest osadzony w sworzniu środkowym (12) a drugi koniec łącznika (13) jest obrotowo drugim sworzniem ryglowym (15) połączony z końcem wewnętrznym drugiego rygla (4), przy czym pręty (11) i (14) rygli umieszczone są w łączących ściany (2) i (3) kasety (1) prowadnicach góra-dół (16), (16') i (16) w kasecie (1) mechanizmu w ten sposób, że sworznie ryglowe (11) i (15) i sworzeń środkowy (12) w położeniu z wysuniętymi ryglami ustawione są w jednej linii z prowadnicami (16), (16') i (16'').

3. Mechanizm ryglowy według zastrz. 1, znamienny tym, że w miejscu otworu (5) przeznaczonego do współpracy z zapadką zamka znajduje się język elektrozaczepu (17), przy czym elektrozaczep (17) umieszczony jest w kasecie (1) mechanizmu ryglowego.