PL219016B1 - Zatrzaskowy łącznik do montażu elementu osłonowego skrzydła okna dachowego - Google Patents

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest łącznik do montażu elementu osłonowego, służącego do ochrony elementów bocznych skrzydła okna dachowego przed wszelkimi warunkami atmosferycznymi, osadzony na obrotowym zawiasie obrotowego lub obrotowo-uchylnego skrzydła okna dachowego.

Okna dachowe wyposażone są od strony zewnętrznej w elementy osłonowe, zazwyczaj uformowane z blachy, które chronią ościeżnicę i skrzydło okienne przed niekorzystnym wpływem warunków atmosferycznych. W oknach ze skrzydłem obrotowym i uchylno-obrotowym, które posiadają oś obrotu pomiędzy górnym i dolnym elementem ościeżnicy, są stosowane dwa elementy osłonowe mocowane na elementach bocznych okna, jeden powyżej a drugi poniżej osi obrotu skrzydła.

Elementy osłonowe boczne mocowane są najczęściej za pomocą wkrętów i posiadają otwory pod wkręty mocujące, przy czym rozstaw otworów jest stały. W elementach bocznych okna dachowego otwory pod wkręty mocujące, które znajdują się w pobliżu elementu górnego ościeżnicy i elementu dolnego skrzydła okiennego, zazwyczaj są wykonane w przesuwnych lub stałych gniazdach mocujących, osadzonych na obu końcach elementów bocznych okna, natomiast w pobliżu osi obrotu skrzydła okiennego, otwory na wkręty mocujące znajdują się w łącznikach stanowiących część zawiasu obrotowego.

Znany jest z opisu WO 0131155 zawias do dachowego okna obrotowego, składający się z części osadzanej na ościeżnicy i z części osadzanej na skrzydle okiennym. Każda część zawiasu posiada płytkę bazową z otworami na wkręty mocujące. Ponadto każda płytka bazowa posiada na jednym końcu łącznik z otworem na wkręt do zamocowania bocznych elementów osłonowych w pobliżu osi obrotowej skrzydła. Łącznik stanowi monolityczny element płytki bazowej o stałym położeniu.

Znany jest również z opisu WO 2006002633 zawias do okna dachowego ze skrzydłem obrotowym, wyposażony w dwa łączniki z otworami na wkręty. Jeden łącznik jest osadzony zatrzaskowo w uchwycie, stanowiącym monolityczny element płytki bazowej osadzanej na skrzydle okiennym, a drugi łącznik stanowi monolityczną część elementu pośredniego zawiasu, która jest łączona za pomocą nitów z płytką bazową, osadzaną na elemencie bocznym ościeżnicy. Pozycja obu łączników z otworami na wkręty jest stała względem płytek bazowych zawiasu obrotowego.

Pomimo przestrzegania reżimu technologicznego często zdarza się, że rozstaw otworów w elemencie bocznym okna nie jest taki sam jak rozstaw otworów pod wkręty w elemencie osłonowym. Jeżeli odpowiadające sobie pary otworów, w łączonych ze sobą elementach okna i elementach osłonowych, nie posiadają wymaganej współosiowości, to wkręt mocujący jest wkręcany pod kątem różnym od 90°. Utrudnia to prace montażowe i wpływa niekorzystnie na estetykę połączenia elementów osłonowych z bocznymi elementami okna.

Jak wynika z praktyki, łączenie elementów osłonowych z bocznymi elementami okna za pomocą wkrętów mocujących wprowadzanych do otworów o stałym położeniu sprawia problemy montażowe.

W rozwiązaniu znanym z opisu WO 2008010735 zaproponowano wprowadzenie do zawiasu okna dachowego ze skrzydłem obrotowym co najmniej jednego łącznika osadzonego przesuwnie na prostokątnym ramieniu. Łącznik posiada otwór prostopadły do kierunku swojego przesuwu na ramieniu w zawiasie oraz element osadczy osadzony równolegle do kierunku przesuwu łącznika. Drugi punkt mocowania elementu osłonowego w tym przypadku, niezależnie od rozwiązania, ma stałe położenie względem skrzydła okiennego. Rozwiązanie to, mimo swoich zalet, powoduje możliwość niekontrolowanej zmiany pozycji elementu osłonowego względem projektowanej w obszarze jego współpracy z elementem osłonowym ościeżnicy okna, zamontowanym na stałe w górnej jej części i co za tym idzie, powstawanie nieszczelności.

Celem wynalazku jest wyeliminowanie tej niedogodności poprzez wyposażenie obrotowego lub obrotowo-uchylnego okna dachowego w zawias z osadzonym na nim łącznikiem, nasuwanym w trakcie montażu na ramię osadcze o profilu korzystnie prostokątnym, ukształtowane w zawiasie w pobliżu osi obrotowej skrzydła i następnie, po ustawieniu wymaganej pozycji, unieruchamianym z wykorzystaniem techniki zatrzaskowej. Łącznik stanowi bazę dla przyłączenia zewnętrznego elementu osłonowego do elementu bocznego skrzydła za pomocą środków złącznych, zazwyczaj wkrętów.

Łącznik złożony jest z dwóch funkcjonalnych części, części bazowej i części ruchomej, które łączone są i pozycjonowane względem siebie w trakcie montażu przy jednoczesnym pozycjonowaniu na ramieniu osadczym. Część bazowa oraz część ruchoma mają otwory, które w pozycji zamkniętej łącznika są współosiowe, tworząc w ten sposób gniazdo dla środków mocujących element osłonowy.

PL 219 016 B1

Oś gniazda w pozycji zamontowanej łącznika powinna być zasadniczo prostopadła do płaszczyzny skrzydła. Otwór w części bazowej jest otworem przelotowym, natomiast otwór w części ruchomej może być ślepy. Zwrócić należy jednak uwagę, aby jego głębokość była odpowiednio dopasowana do długości wkrętu mocującego element osłonowy.

Łącznik w pozycji eksploatacyjnej musi być precyzyjnie ustawiony względem ramienia osadczego, stąd niezbędne są środki do prawidłowego pozycjonowania zarówno części łącznika względem siebie, jak i łącznika względem ramienia osadczego. Do tego celu służy m.in. zatrzask, którego gniazdo korzystnie uformowane jest w części bazowej a wypust zatrzasku znajduje się na części ruchomej. Drugim punktem podparcia dla zamykanej części ruchomej jest zespół pozycjonujący, który stanowią podłużny uchwyt osadczy uformowany w części bazowej łącznika oraz, osadzony w nim w pozycji zamkniętej łącznika, wypust osadczy. Ten sposób podparcia umożliwia ograniczony swobodny ruch kątowy części ruchomej w osi przechodzącej przez dno uchwytu osadczego, zasadniczo prostopadłej do płaszczyzny symetrii łącznika.

Dodatkowo, dla ograniczenia ruchu i zapewnienia pozycjonowania w kierunku prostopadłym do płaszczyzny symetrii łącznik w części ruchomej ma listwy ustalające ukształtowane korzystnie równolegle względem siebie i symetrycznie względem płaszczyzny prostopadłej do pozornej osi obrotu części ruchomej względem części bazowej. Listwy te, podczas zamykania łącznika osadzają się w gniazdach ustalających mających kształt oraz wymiary odwzorowujące kształt i wymiary listew ustalających. To rozwiązanie zapewnia zablokowanie możliwości obrotu części ruchomej względem części bazowej podczas wkręcania środka złącznego do gniazda. Tak uformowany łącznik, po zatrzaśnięciu jest w pełni bryłą sztywną.

Zapewnienie nieruchomego osadzenia łącznika na ramieniu osadczym jest realizowane przez trzy niezależne rozwiązania opisane niżej

Łącznik, poprzez odpowiednio uformowane ściany w części bazowej oraz w części ruchomej, tworzy, w pozycji zamkniętej, przelotowy kanał osadczy, w kierunku równoległym do osi obrotu elementów łącznika względem siebie. Kanał ten ma kształt przekroju oraz wymiary odwzorowujące kształt i wymiary przekroju poprzecznego ramienia osadczego, na którym jest osadzony. Rozwiązanie to tworzy układ z jednym stopniem swobody - przesuwem wzdłuż ramienia osadczego. Ze względów praktycznych i geometrycznych, korzystne jest aby kanał osadczy nie krzyżował się z gniazdem dla środków złącznych do mocowania elementu osłonowego.

Dla zwiększenia precyzji montażu oraz sztywności połączenia łącznika z ramieniem osadczym, zastosować można dodatkową parę pozycjonującą w postaci wzdłużnej szczeliny osadczej, wyciętej równolegle do kierunku przesuwu łącznika względem ramienia osadczego oraz, jako drugi element pary pozycjonującej, trzpienia osadczego umiejscowionego korzystnie w elemencie bazowym w pozycji zapewniającej jego przesuwną współpracę ze szczeliną osadczą.

Trzecim rozwiązaniem pozycjonującym, zapewniającym pełną blokadę ruchu łącznika względem ramienia osadczego jest zespół złożony z otworu ustalającego, wykonanego korzystnie w ramieniu osadczym oraz z trzpienia ustalającego, zapewniającego precyzyjne finalne usytuowanie łącznika względem ramienia osadczego, a w konsekwencji względem skrzydła okiennego.

Część bazowa oraz część ruchoma mogą być osobnymi elementami, jednak ze względów praktycznych oraz dla większej wygody montażu korzystnie jest, aby były one połączone elastycznym cięgnem. Najkorzystniejszym ekonomicznie i praktycznie jest rozwiązanie, w którym część bazowa, część ruchoma oraz łączące je cięgno stanowią jednolity element.

Rozwiązanie według wynalazku przedstawione jest w przykładzie wykonania na rysunkach. Łącznik pokazany jest na rysunku Fig. 1 w pozycji otwartej w zestawie z zawiasem funkcji obrotowej skrzydła. Na rysunku Fig. 2 pokazano łącznik w pozycji zamkniętej osadzony na ramieniu osadczym będącym częścią zawiasu. Na rysunkach Fig. 3a i Fig. 3b pokazano w dwóch różnych widokach przestrzennych łącznik w pozycji otwartej, umożliwiającej nasunięcie na ramię osadcze 2, a na rysunku Fig. 4 - przekrój w płaszczyźnie symetrii przez łącznik w pozycji otwartej. Rysunek Fig. 5 ukazuje zaś przekrój przez łącznik w płaszczyźnie symetrii w pozycji zamkniętej, gotowej do wkręcenia środka złącznego.

Łącznik osadzony jest na zawiasie 1, na jego ramieniu osadczym 2. Łącznik składa się z dwóch funkcjonalnych części, części bazowej 3 i części ruchomej 4. Część bazowa 3 ma otwór przelotowy 31 zaś część ruchoma 4 ma otwór ślepy 41, które w pozycji zamkniętej łącznika są współosiowe i tworzą gniazdo dla środków mocujących bocznego elementu osłonowego skrzydła okiennego. Oś gniazda w pozycji zamontowanej łącznika powinna być zasadniczo prostopadła do płaszczyzny skrzydła.

PL 219 016 B1

Głębokość gniazda która jest sumą długości otworu ślepego 41 oraz otworu przelotowego 31, jest dopasowana do maksymalnej wymaganej długości środka mocującego element osłonowy.

Dla prawidłowego pozycjonowania części bazowej 3 i części ruchomej 4 łącznika względem siebie, łącznik wyposażony jest w zatrzask, mający gniazdo 32 uformowane w części bazowej 3 oraz wypust 42 uformowany w części ruchomej 4. Drugim punktem podparcia dla zamykanej części ruchomej 4 jest zespół pozycjonujący, który stanowią podłużny uchwyt osadczy 33 uformowany w części bazowej 3 łącznika oraz wypust osadczy 43, osadzony w uchwycie osadczym 33 w pozycji zamkniętej łącznika. Ten układ podparcia umożliwia ograniczony swobodny ruch kątowy części ruchomej 4 w osi przechodzącej przez dno uchwytu osadczego 33, prostopadłej do płaszczyzny symetrii łącznika, aż do zatrzaśnięcia łącznika do pozycji zamkniętej. W tej pozycji część ruchoma 4 osadzona jest nieruchomo w części bazowej 3 poprzez zatrzaśnięcie wypustu 43 w gnieździe 32 oraz osadzenie wypustu osadczego 43 w uchwycie osadczym 33.

Dodatkowo, dla ograniczenia ruchu i zapewnienia pozycjonowania w kierunku prostopadłym do płaszczyzny symetrii, łącznik w części ruchomej 4 ma listwy ustalające 44 ukształtowane korzystnie równolegle względem siebie i symetrycznie względem płaszczyzny symetrii, prostopadłej do pozornej osi obrotu części ruchomej 4 względem części bazowej 3. Listwy ustalające 44 podczas zamykania łącznika osadzają się w gniazdach ustalających 34 mających zasadniczo kształt oraz wymiary odwzorowujące kształt i wymiary listew ustalających 44. To rozwiązanie blokuje ostatni stopień swobody wzajemnego ruchu części bazowej 3 oraz części ruchomej 4 i zapewnia zablokowanie możliwości obrotu części łącznika względem siebie podczas wkręcania środka złącznego do gniazda.

Zapewnienie precyzyjnego i nieruchomego osadzenia łącznika na ramieniu osadczym 2 jest realizowane przez trzy współpracujące rozwiązania opisane niżej.

Łącznik, poprzez odpowiednio uformowane ściany w części bazowej oraz w części ruchomej, tworzy, w pozycji zamkniętej, przelotowy kanał osadczy 5, w kierunku równoległym do osi obrotu elementów łącznika względem siebie podczas zamykania i prostopadłym do osi otworu ślepego 41. Kanał osadczy 5 ma kształt przekroju oraz wymiary odwzorowujące prostokątny kształt i wymiary przekroju poprzecznego ramienia osadczego 2, na którym jest osadzony. Kanał osadczy 5 ma trzy ściany stałe uformowane w części bazowej 3: ścianę bazową 51 oraz symetrycznie, prostopadle do ściany bazowej 51 umieszczone ścianę dolną 52 oraz ścianę górną 53. Domknięcie pełnego obwodu przekroju kanału osadczego 5 stanowi ściana domykająca 54, równoległa do ściany bazowej 51, uformowana w całości albo częściowo w części ruchomej 4. W przedstawionym przykładzie wykonania ściana domykająca 54 jest częściowo, w obszarze przylegającym prostopadle do ściany dolnej 52 i ściany górnej 53, uformowana w części bazowej 3. Rozwiązanie to tworzy, po nasunięciu łącznika na ramię osadcze 2, układ z jednym stopniem swobody - przesuwem wzdłuż ramienia osadczego 2, niezależnie od pozycji części ruchomej 4. W pozycji zamkniętej łącznika ściana domykająca 54 uzupełnia obwód kanału osadczego 5, zapewniając większą wytrzymałość łącznika na odkształcenia. Kanał osadczy 5 nie krzyżuje się gniazdem dla środków złącznych.

Dla zwiększenia precyzji montażu oraz sztywności połączenia łącznika z ramieniem osadczym 2, ramię osadcze ma wzdłużną szczelinę osadczą 21, wyciętą równolegle do kierunku przesuwu łącznika względem ramienia osadczego 2. Elementem pozycjonującym łącznik w elemencie bazowym 3 jest trzpień osadczy 34 uformowany na ścianie bazowej 51, współpracujący przesuwnie ze szczeliną osadczą 21. Długość szczeliny osadczej 21 definiuje końcowe położenie łącznika na ramieniu osadczym 2. W tej pozycji możliwe jest użycie trzeciego zestawu pozycjonującego, zapewniającego pełną blokadę ruchu łącznika względem ramienia osadczego. Jest to zespół złożony z otworu ustalającego 22, wykonanego w ramieniu osadczym 2, oraz z trzpienia ustalającego 35. Trzpień ustalający 35 jest wciskany do otworu ustalającego 22 podczas zamykania łącznika, zapewniając precyzyjne finalne usytuowanie łącznika względem ramienia osadczego, i w konsekwencji względem skrzydła okiennego.

Część bazowa 3 oraz część ruchoma 4 połączone są elastycznym cięgnem 6 umożliwiającym łatwe odchylanie jednego elementu względem drugiego w płaszczyźnie symetrii łącznika. Wszystkie trzy elementy wchodzące w skład łącznika tworzą jednolity detal, który może być łatwo formowany w technologii wtryskowej, co jest ważne ze względu na utrzymanie niskich kosztów produkcji.

Claims (10)

1. Łącznik do połączenia zewnętrznego elementu osłonowego obrotowego lub obrotowouchylnego skrzydła okna dachowego z elementem bocznym skrzydła za pośrednictwem zawiasu funkcji obrotowej, wyposażonego, w pobliżu osi obrotowej skrzydła, w ramię osadcze o profilu korzystnie prostokątnym, na którym łącznik jest osadzony w trakcie montażu, znamienny tym, że łącznik ma dwie funkcjonalne części, część bazową (3) i część ruchomą (4), łączone ze sobą w trakcie montażu i pozycjonowania na ramieniu osadczym (2).

2. Łącznik według zastrz. 1, znamienny tym, że część bazowa (3) ma otwór przelotowy (31) zaś część ruchoma (4) ma otwór ślepy (41), które w pozycji złożonej łącznika są współosiowe, tworząc gniazdo dla środków złącznych mocujących element osłonowy.

3. Łącznik według zastrz. 2, znamienny tym, że ramię osadcze (2) posiada otwór ustalający (22), a łącznik posiada trzpień ustalający (35), zapewniający precyzyjne finalne usytuowanie łącznika względem ramienia osadczego (2).

4. Łącznik według zastrz. 2, znamienny tym, że część bazowa (3) i część ruchoma (4) połączone są elastycznym cięgnem (6).

5. Łącznik według zastrz. 4, znamienny tym, że łącznik jest monolitycznym elementem składającym się z części bazowej (3), części ruchomej (4) oraz łączącego je elastycznego cięgna (6).

6. Łącznik według zastrz. 2, znamienny tym, że część bazowa (3) oraz część ruchoma (4) łączone są w pozycji zamkniętej łącznika poprzez uformowany w nich zatrzask składający się z gniazda (32) i wypustu (42) oraz zespół pozycjonujący składający się z podłużnego uchwytu osadczego (33) i wypustu osadczego (43).

7. Łącznik według zastrz. 2, znamienny tym, że część ruchoma (4) ma listwy ustalające (44) ukształtowane korzystnie równolegle względem siebie i symetrycznie względem płaszczyzny prostopadłej do pozornej osi obrotu części ruchomej (4) względem części bazowej (2).

8. Łącznik według zastrz. 7, znamienny tym, że część bazowa (3) ma symetrycznie rozmieszczone gniazda ustalające (34) mające kształt oraz wymiary odwzorowujące kształt i wymiary listew ustalających, zapewniające zablokowanie możliwości obrotu części ruchomej (4) względem części bazowej (3) podczas wkręcania środka mocującego do gniazda utworzonego przez otwór przelotowy (31) i otwór ślepy (41).

9. Łącznik według zastrz. 2, znamienny tym, że ściana bazowa (51), ściana dolna (52), ściana górna (53) w części bazowej (3) oraz ściana domykająca (54) w części ruchomej (4), w pozycji złożonej łącznika tworzą przelotowy kanał osadczy (5), mający w przekroju kształt oraz wymiary odwzorowujące kształt i wymiary przekroju poprzecznego ramienia osadczego (2), z którym kanał osadczy współpracuje, przy czym kanał osadczy nie krzyżuje się z gniazdem dla środków mocujących element osłonowy, utworzonym przez otwór przelotowy (31) i otwór ślepy (41).

10. Łącznik według zastrz. 2, znamienny tym, że ramię osadcze (2) posiada wzdłużną szczelinę osadczą (21) o kierunku zgodnym z kierunkiem przelotowego kanału osadczego (5), a łącznik posiada trzpień osadczy (51), umiejscowiony w pozycji zapewniającej jego współpracę ze szczeliną osadczą (21).