Znane jest rozrzadzanie hamulców po¬ jazdu i przepustnicy gaznika silnika spa¬ linowego zapomoca wspólnego pedalu w ta¬ ki sposób, ze pierwsza czesc przesuwu pe¬ dalu z polozenia poczatkowego do poloze¬ nia, odpowiadajacego dociagnietym hamul¬ com, dziala tylko na przepustnice gaznika.W tern znanem urzadzeniu zakresy dziala- uia pedalu na przepustnice gaznika i na hamulec sa oddzielone krótkim martwym przesuwem pedalu w taki sposób, ze pod¬ czas przesuwu pedalu w celu zluznienia hamulców (cofanie pedalu w polozenie po¬ czatkowe) powstaje stan, w którym hamul¬ ce sa zu,pelnie zluznione, a przepustnica jest jesizcze zamknieta. Stan taki nieodpo¬ wiedni przy rozpoczynaniu jazdy, zwla¬ szcza na wzniesieniach, jest wskutek za¬ stosowania urzadzenia wedlug niniejsze¬ go wynalazku wykluczony. Wynalazek ten polega bowiem na tern, ze pedal podczas calego przesuwu, poczawszy od polozenia poczatkowego lub zpowrotem do tego po¬ lozenia, jest polaczony z mechanizmem, dzialajacym na przepustnice i tak urzadzo¬ nym, iz dokladnie rozdziela zakres dziala¬ nia pedalu na przepustnice od zakresu dzialania na hamulec tylko w kierunkuprzesuwu -pedalu od polozenia poczatko¬ wego az do polozenia, odpowiadajacego dociagnietym hamulcom, natomiast przy przesuwie pedalu w kierunku- pireciwnym, czyli ku polozeniu poczatkowemu, pedal dziala jednoczesnie na hainulec i na prze- pustnice. W ten sposób osiaga sie, ze'.zo¬ staje doprowadzane do silnika paKwo przed zupelnem zluznieniem hamulca, wskutek czego zapewniona jest pewnosc rozpoczecia jazdy, zwlaszcza na wzniesie¬ niach. \ ; / :; . ¦;.. J. i j * '.Rysunek przedstawia dwa przyklady wykonania urzadzenia wedlug wynalazku.Pierwszy przyklad wyk ny jest na fig. 1 — 8, z których fig. 1 przed¬ stawia urzadzenie w widoku zboku, cze¬ sciowo w przekroju; fig. 2 — w pionowym przekroju przy zamknietej przepustnicy, w wiekszej podzialce; fig. 3 — w przekroju wzdluz linji x3 — x3, oznaczonej na fig. 2; fig. 4 — w widoku w kierunku strzalki y oznaczonej na fig. 3, a fig. 5 i 7 wzglednie 6 i 8 — urzadzenie w róznych poloze¬ niach roboczych w przekrojach pionowych wzglednie przekrojach wzdluz linji x6— x6 i x8—x8, oznaczonych na fig, 5 wzgled¬ nie na fig. 7. Drugi przyklad wykonania jest uwidoczniony na fig. 9 — 16a, z któ¬ rych fig. 9 przedstawia urzadzenie w wi¬ doku zboku, fig. 10 — mechanizm wlaczo¬ ny miedzy pedal i uklad dzwigniowy prze¬ pustnicy w stanie spoczynku w wiekszej podzialce, a fig. 11 — ten mechanizm w widoku zboku, fig. 12 i 13 — w takich sa¬ mych widokach mechanizm przy zamknie¬ tej przepustnicy; fig. 14 — mechanizm przy najwiekszem otwarciu przepustnicy; fig. 15 — przy mocno dociagnietym hamul¬ cu, a fig. 16 — w polozeniu posredniem podczas zluzniania hamulca. Fig. 15a, 16a i 17 przedstawiaja czesci mechanizmu, opi¬ sane dokladnie w opisie.W przykladzie wykonania wedlug fig. 1 — 8 przepustnica 1 jest polaczona za- pomoca drazka 2 z dzwignia 4, osadzona na walku 3, osadzonym obrotowo w oslonie.Na walku tym jest osadzone na stale ela¬ styczne, w kierunku osiowym podatne ra¬ mie 5. Sprezyna 19, polaczona z ramie¬ niem 5, dazy do utrzymania plytki dlawi¬ kowej 1 w polozeniu zamknietem wzgled¬ nie dociska ramie 5 do kciuka 6. Kciuk 6 jest osadzony na stale na walku 7, osa¬ dzonym w oslonie przesuwnie w kierunku „osiowym i przechodzacym przez obroto¬ wo w sciance oslony osadzona pochwe 8, z ktdra jest polaczone nji stale rkmie 9. Wa¬ lek 7 obraca sie razem z pochwa 8, gdy jego trzpien ^najdu)* sie w szczelinie po¬ chwy (fig. 4]. Raihlfc^ jest polaczone za- pomoca drazka 13 z dwuramienna dzwi¬ gnia 14, uruchomiana pedalem hamulco¬ wym 15 i pozostajaca pod dzialaniem sprezyny.Sprezyna 10, otaczajaca walek 7, przy¬ ciska skosna powierzchnie 11 piasty kciu¬ ka do nieruchomego trzpienia 12.W polozeniu uwidocznionem na fig. 1 i 2 przepustnica 1 jest zamknieta, a hamul¬ ce zluznione. Przesuw pedalu 15 na prze¬ strzeni z z polozenia poczatkowego' do po¬ lozenia, oznaczonego linfami przerywane- mi, powoduje zmiane polozenia przepustni¬ cy 1, okreslona zawsze polozeniem kciuka 6 wzglednie ramienia 5. Nalezy zaznaczyc, ze kciuk 6 jest tak szeroki, iz podczas prze¬ suwu pedalu 16 na przestrzeni z podpiera ramie 5 od polozenia, w którem przepust¬ nica zamyka az do najwiekszego jej otwar¬ cia, mimo, iz walek kciukowy przesuwa sie wskutek wspóldzialania skosnej powierzch¬ ni 11 z trzpieniem 12.Gdy pedal zostanie przesuniety poza przestrzen, okreslona odcinkiem z, czyli zostanie przekroczone polozenie kranco¬ we, uiwidoczniciie na fig. 5 (najwieksze o- twarcie przepustnicy i), ramie 5 zesuwa sie z kciuka 6 i rozpoczyna sie zakres dzia¬ lania pedalu 15 na hamulce.Podczas powrotnego przesuwu pedalu, celem zluznienia hamulca, trafia ramie 5ptzy powrotnym obrocie kciuka 6 (fig. 7) na wystep 16 piasty kciuka i zostaje tak podniesione, iz z tego polozenia (fig. 8) ze- suwa sie zpowrotem na kciuk 6, otwierajac przepustnice przejsciowo czesciowo, zanim hamulce zostana zupelnie jduznione.Azeby kierowca wiedzial, ze pedal 15 znajduje sie na granicy zakresu odcinka z i ze przy ewentualnym dalszym przesuwie pedalu przepustnica 1 sie zamknie, a ha¬ mulce zaczna dzialac, mozna, jak widac na rysunku, zastosowac sygnal elektryczny, dzialajacy na skutek zamkniecia obwodu pradu zapomoca kontaktów 17, 18.Przyklad wykonania wedlug fig. 9 — 16a rózni sie od poprzedniego tern, ze me¬ chanizm, dzialajacy na uklad dzwigniowy przepustnicy, jest tak wykonany, iz polo¬ zenie pedalu, odpowiadajace przepustnicy zamknietej znajduje sie w pewnem miej¬ scu miedzy krancowemi polozeniami peda¬ lu, natomiast polozenie pedalu, odpowia¬ dajace otwarciu przepustnicy, odpowiada polozeniu poczatkowemu pedalu, W ten sposób osiaga sie, ze pedal zostaje wpro¬ wadzany przez polozenie, odpowiadajace polozeniu zamknietemu przepustnicy, w zakres dzialania, oddzialywajacy na ha¬ mulce, wskutek czego hamowanie odbywa sie przy wlaczonym silniku. Przy powrot¬ nym przesuwie pedalu zostaje takze, w ob¬ rebie dzialania na hamulce, czesciowo o- twarta przepustnica i utrzymana w tern po¬ lozeniu, az do przejscia pedalu w obreb dzialania na przepustnice, wskutek czego z jednej strony zluznianie hamulca odby¬ wa sie przy stalem czesciowem doprowa¬ dzaniu mieszanki paliwowej, a z drugiej strony to doprowadzanie moze byc stale równomiernie powiekszane az do maxi- mum, pozwalajac na zupelnie lagodne roz¬ poczynanie jazdy, nawet nia wzniesieniach.Mechanizm ten, umieszczony w odpo¬ wiedniej oslonie, zostaje uruchomiany za- pomoca walka 7, osadzonego w oslonie przesuwnie w kierunku osiowym i obroto¬ wo. Jeden koniec walka 7 jest prowadzo¬ ny zapomoca trzpienia 20 w kierunku osio¬ wym w szczelinie tulei 8, osadzonej obro¬ towo w sciance oslony. Na tulei & jest o* sadzona dzwignia. 9, polaczona ruchomo za¬ pomoca wodzika 13 z obrotowo osadzona i pozostajaca pod dzialaniem sprezyny 21 dzwignia 14, której wolny koniec z kraz¬ kiem 33 zostaje dociskany do pedalu 15.Obrót walu 7 w jednym lub drugim kie¬ runku zostaje przenoszony zapomoca opi¬ sanego nizej przyrzadu na osadzony ob¬ rotowo w oslonie walek 3, który zapomoca drazków 4, 2 nastawia przepustnice 1 w zadane polozenie* Wedlug wynalazku pedal 15 winien dzialac na przestrzeni, okreslonej odcin¬ kiem Av tylko na uklad drazkowy prze¬ pustnicy, a na przestrzeni B takze na ha¬ mulce i na przepustnice, przyczem to dzia¬ lanie winno byc utrzymane az do wkrocze¬ nia na przestrzen :A, azeby przy zupelnie zluznionym hamulcu doprowadzanie pa¬ liwa moglo byc bez przerwy powiekszane do maxiihum.Czesc mechanizmu, która przy ruchu pedalu na przestrzeni A dziala tylko na uklad drazkowy przepustnicy, sklada sie z kciuka 6 i ramienia 5, osadzonych na stale na walkach 7 wzglednie 3.Podczas postoju pojazdu przy zupelnie zluznionym hamulcu pedal 15 znajduje sie w polozeniu /, które odpowiada najwiek¬ szemu otwarciu przepustnicy. Dzialanie kciuka 6 i ramienia 5 nalezy rozdzielic je¬ szcze npi w garazu. Odbywa sie to w ten sposób, ze walek 7 zostaje przesuniety wibok przeciw dzialaniu sprezyny 10, wsku- tde czego kciuk 6 wysuwa sie z pod ramie¬ nia 5, które pod dzialaniem sprezyny 19 zajmuje polozenie, uwidocznione na fig. 10 i 11, w którem przylega do bocznej po¬ wierzchni kciuka 6* W tern polozeniu prze¬ pustnica jest zamknieta. Walek 7 moze byc przesuwany np. zapomoca dzialajacej na jego koniec dzwigni 22, rozrzadzanej - 3 -elektrycznie! pneumatycznie, hydraulicz¬ nie lub mechanicznie.Azeby przepustnice otworzyc, nalezy przestawic pedal 15 w tym samym kie¬ runku, jak do hamowania, w polozenie //, wskutek „czego kciuk 6 zostaje wzgledem nieruchomego ramienia 5 obracany w kie¬ runku strzalki na fig. 10 w polozenie, uwi¬ docznione na fig. 12 w taki sposób, iz po¬ wierzchnie czolowe kciuka 6 i ramienia 5 znajduja sie jedna obok drugiej przesta¬ wione wzgledem siebie. Wskutek tego sprezyna 10 moze dzialac i przesuwac wa¬ lek 7 tak daleko w lewo, ze powierzchnia robocza kciuka 6 przylega do ramienia 5.To polozenie walka 7 ogranicza jego pier¬ scien 23, przylegajacy do scianki oslony.Mechanizm jest wtedy nastawiony do dzialania na uklad drazkowy przepustni- cy, która przy uruchomieniu pedalu zo¬ staje otwarta do maximum (fig. 14).Azeby pedal 15 mógl oddzialywac na hamulec, musi byc przesuniety z poloze¬ nia //, odpowiadajacego przymknietej przepustnicy, w obreb B. Dopóki chodzi o lagodne hamowanie, ruch pedalu nie od¬ dzialywa na nieruchomy uklad drazkowy przepustnicy, wskutek czego przy zluznia- niu hamulca gaz zostanie doprowadzony dopiero wtedy, gdy przy powrotnym prze¬ suwie pedal przekroczy swe polozenie II.Gdy pojazd stoi na pochylosci i hamulce musza byc przyciagniete, zostaje urucho¬ miony w odpowiedniem polozeniu pedalu mechanizm pomocniczy, dzialajacy rów¬ niez na uklad drazkowy przepustnicy.Ten mechanizm pomocniczy sklada sie z tarczy 24, osadzonej na stale na walku 7 w której wycieciu obwodowem jest osa¬ dzona obrotowo zapadka 25, wysuwana zapomoca sprezyny 26 nazewnatrz. Na za¬ padce 25 znajduje sie trzpien 27, który przesuwa sie na zewnetrznej i wewnetrz¬ nej stronie zeba 28 (fig. 17), wygietego wspólsrodkowó do osi walka.Na walku 3 jest umocowane krótkie ra¬ mie 29, w którego obrebie znajduje sie ra¬ mie 30 dzwigni katowej 30, 31, osadzonej obrotowo w oslonie. Drugie ramie 31 dzwi¬ gni katowej zostaje przyciskane, sprezyna 32 do zapadki 25.Mechanizm pomocniczy dziala, jak na¬ stepuje.Gdy pedal 15 zostanie przesuniety az do silnego dociagniecia hamulca, przesuwa sie trzpien 27 zapadki 25 na wewnetrznej stronie zeba 28, az sie z niego zesunie (fig. 15 i 15a), poczem zapadka 25 pod dzialaniem sprezyny 26 przesuwa sie na¬ zewnatrz do ramienia 21. Droga wzdluz zeba 28 jest na fig. 17 uwidoczniona strzalka.Z tego wynika, ze od poczatku zluznia- nia hamulca daje sie „gaz", gdy po po¬ wrotnym obrocie walka 7 zapadka 25 prze¬ stawia ramie 31, które zapomoca ramienia 30 i ramienia 29 dziala na uklad drazkowy przepustnicy. To dzialanie odpowiada po¬ lozeniu przepustnicy, wystarczajacemu do rozpoczecia jazdy, gdy ramie 31 nie moze dalej przechylac ramienia 29, gdyz temu przeszkadza trzpien 27, przesuwajacy sie na zewnetrznej powierzchni zeba, wzgled¬ nie zapadka 25 w ten sposób przytrzy¬ mywana.Na fig. 16, 16a jest uwidocznione to po¬ lozenie mechanizmu pomocniczego, które odpowiada mniej wiecej polozeniu // pe¬ dalu. Gdy przy przesuwie do zluzniania ped&l znajduje sie w obrebie A, trzpien wysuwa sie z zeba 28, dzwignia 30, 31 mo¬ ze sie poddawac dzialaniu sprezyny 32 i ustaje dzialanie na krótkie ramie 29, nato¬ miast kciuk 6 przylega juz do ramienia 5, znajdujacego sie w polozeniu na rozpocze¬ cie jazdy, od którego zaczyna sie dzialanie na uklad drazkowy przepustnicy zapomo¬ ca pedalu, znajdujacego sie w obrebie A. PL