PL200051B1 - Maszyna elektryczna wirująca z zespołem mocującym, zwłaszcza alternator dostosowany do różnych rodzajów silników pojazdów samochodowych - Google Patents

Abstract

Wynalazek dotyczy wiruj acej maszyny elektrycz- nej z zespo lem mocuj acym, zw laszcza alternatora, dostosowanego do ró znych rodzajów silników pojaz- dów samochodowych. Maszyna zawiera kad lub obejmuj acy stojan i wirnik, którego o s opiera si e na tarczach lo zyskowych przedniej i tylnej i niesie ko lo pasowe nap edzane paskiem, i co najmniej jedn a wymienn a lap e mocuj aca maszyn e na wsporniku sta lym takim jak wspornik po laczony z silnikiem pojazdu, która mo ze by c montowana na powierzchni obwodowej co najmniej tarczy lo zyskowej przedniej, pomi edzy dwoma powierzchniami bocznymi oparcia przewidzianymi na tej powierzchni obwodowej w okre slonej odleg lo sci od siebie w kierunku obwo- dowym tarczy lo zyskowej. Maszyna wed lug wynalaz- ku zawiera co najmniej dwie, roz lo zone na obwodzie zewn etrznym, pary bocznych powierzchni oparcia (14, 14') utworzonych przez boczne powierzchnie obszaru zgrubienia (12) materia lu na powierzchni obwodowej zewn etrznej tarczy lo zyskowej, za s lapa mocuj aca (16) jest umieszczona pomi edzy dwoma bocznymi powierzchniami oparcia (14, 14') le zacymi naprzeciw i nale zacymi do dwóch s asiednich obsza- rów zgrubienia (12). PL PL PL PL

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest maszyna elektryczna wirująca z zespołem mocującym, zwłaszcza alternator dostosowany do różnych rodzajów silników pojazdów samochodowych.

Znana jest maszyna elektryczna wirująca z zespołem mocującym, zwłaszcza alternator dostosowany do różnych rodzajów silników pojazdów samochodowych, zawierająca kadłub obejmujący stojan i wirnik, którego oś opiera się na tarczach łożyskowych przedniej i tylnej i niesie koło pasowe napędzane paskiem, i co najmniej jedną wymienną łapę mocującą maszynę na wsporniku stałym takim jak wspornik połączony z silnikiem pojazdu, która może być montowana na powierzchni obwodowej co najmniej tarczy łożyskowej przedniej, pomiędzy dwoma powierzchniami bocznymi oparcia przewidzianymi na tej powierzchni obwodowej w określonej odległości od siebie w kierunku obwodowym tarczy łożyskowej.

Alternatory tego typu są stosowane na rynku samochodowych części zamiennych, to znaczy wtórnego montażu i w krótkich seriach. Rzeczywiście, dzięki wymiennym łapom mocującym, alternatory są dostosowane do różnych typów silnika pojazdu samochodowego.

Francuski opis patentowy nr 2 793 300 opisuje alternator taki jak przedstawiony powyżej, w którym jest wykonany, w obszarze zgrubienia powierzchni obwodowych tarczy łożyskowej przedniej i tylnej, żłobek w jaskół czy ogon który biegnie równolegle do osi obu tarcz ł oż yskowych i który jest przeznaczony do przyjmowania dwóch łap mocujących.

Te łapy mogą być przemieszczane przez ślizganie w tym żłobku i unieruchomienie w nim w okreś lonej odległoś ci osiowej między nimi za pomocą śrub ściskających przechodzących przez otwory wykonane w ściankach bocznych żłobków w jaskółczy ogon. Tarcza łożyskowa przednia jest ponadto tak ukształtowana, aby umożliwić montaż w różnych położeniach kątowych łap dla zapewnienia naprężenia paska napędowego. W tym celu, tarcza łożyskowa przednia zawiera żeberko obwodowe w kształcie łuku koła, a przed powierzchnią boczną tego żeberka, która jest zwrócona w stronę paska napędowego i biegnie promieniowo, zawiera powierzchnię osiową oparcia łapy naprężającej. Łapa może być przemieszczana kątowo na tej powierzchni oparcia i może być unieruchomiona w różnych położeniach kątowych za pomocą śrub przechodzących przez łapę i wchodzących w gwintowane otwory w powierzchni promieniowej żeberka.

Z powodu żłobka w jaskół czy ogon w tarczy ł oż yskowej, alternator znany z tego francuskiego opisu patentowego ma taką podstawową wadę, że nie umożliwia wyboru względnego położenia połączenia tylnego, które jest coraz bardziej krytyczne ze względu na ograniczenia w umieszczeniu i wymiarach alternatorów w ich otoczeniu. Zależnie od pojazdu, położenie zacisku wyjściowego alternatora B+ może mieć różne położenie kątowe.

Żeberko obwodowe w kształcie łuku koła we wspomnianym, znanym alternatorze, uniemożliwia wykonanie wielu obszarów zgrubienia równomiernie rozłożonych kątowo na obwodzie zewnętrznym tarczy łożyskowej przedniej i tylnej alternatora.

Wspomniany alternator ma także taką wadę, że nie jest możliwa zamiana łapy mocującej z łapą naprężającą paska. Rzeczywiście, łapy mocujące wprowadzone w żłobek zgrubienia są przewidziane dla niesienia większej części ciężaru alternatora podczas gdy łapa naprężająca paska jest niesiona przez żeberko obwodowe w kształcie łuku koła, nie przewidziane dla niesienia ciężaru maszyny za pośrednictwem łap mocujących. Więc, alternator opisany we wspomnianym opisie patentowym może znaleźć zastosowanie tylko dla alternatorów mających koniecznie co najmniej jedną łapę naprężającą paska. Ten alternator nie może więc być zastosowany dla pojazdów samochodowych, w których alternator nie zawiera łapy naprężającej paska, ale jedynie trzy albo cztery łapy mocujące. W takim przypadku, urządzenie zewnętrzne w stosunku do alternatora wykonuje naprężenie paska.

Maszyna elektryczna wirująca z zespołem mocującym, zwłaszcza alternator dostosowany do różnych rodzajów silników pojazdów samochodowych, zawierająca kadłub obejmujący stojan i wirnik, którego oś opiera się na tarczach łożyskowych przedniej i tylnej i niesie koło pasowe napędzane paskiem, i co najmniej jedną wymienną łapę mocującą maszynę na wsporniku stałym takim jak wspornik połączony z silnikiem pojazdu, która może być montowana na powierzchni obwodowej co najmniej tarczy łożyskowej przedniej, pomiędzy dwoma powierzchniami bocznymi oparcia przewidzianymi na tej powierzchni obwodowej w określonej odległości od siebie w kierunku obwodowym tarczy łożyskowej, według wynalazku charakteryzuje się tym, że zawiera co najmniej dwie, rozłożone na obwodzie zewnętrznym, pary bocznych powierzchni oparcia utworzonych przez boczne powierzchnie obszaru zgrubienia materiału na powierzchni obwodowej zewnętrznej tarczy łożyskowej, zaś łapa mocująca

PL 200 051 B1 jest umieszczona pomiędzy dwoma bocznymi powierzchniami oparcia leżącymi naprzeciw i należącymi do dwóch sąsiednich obszarów zgrubienia.

Korzystnie, dwie boczne powierzchnie oparcia i część powierzchni obwodowej maszyny, pomiędzy dwiema bocznymi powierzchniami oparcia, tworzą prowadnicę przyjmującą i ustalającą położenie łapy mocującej.

Korzystnie, obszar zgrubienia jest utworzony przez obszar służący do montażu maszyny.

Korzystnie, wiele obszarów zgrubienia wyznaczających wiele prowadnic na powierzchni obwodowej zewnętrznej tarczy łożyskowej jest równomiernie rozłożonych na tej powierzchni obwodowej zewnętrznej.

Korzystnie, łapa mocująca zawiera podstawę za pomocą której łapa wchodzi do swojej prowadnicy ustalającej położenie i część górną mocującą na stałym wsporniku.

Korzystnie, łapa mocująca jest wykonana jako jeden element, którego podstawa i część górna są częściami składowymi.

Korzystnie, podstawa i część górna są częściami oddzielnymi, które mogą być połączone dla utworzenia łapy mocującej.

Korzystnie, łapa mocująca jest zamocowana w prowadnicy ustalającej położenie przez urządzenie dociskowe opierające się częściowo na podstawie łapy mocującej i drugą częścią na sąsiednim obszarze zgrubienia.

Korzystnie, podstawa łapy mocującej ma szerokość mniejszą od szerokości prowadnicy przeznaczonej do jej przyjmowania, zaś mocujący element dociskowy zawiera element w postaci klina, który wchodzi w rozstęp utworzony, gdy podstawa jest dopchnięta i opiera się o drugą boczną powierzchnię oparcia i zapewnia dzięki efektowi zakleszczenia unieruchomienie podstawy w prowadnicy podczas dociskania śrub mocujących.

Korzystnie, element dociskowy ma ogólny kształt L, którego jedno ramię tworzy element klina podczas gdy drugie ramię opiera się na obszarze zgrubienia obwodu tarczy łożyskowej.

Korzystnie, element dociskowy zawiera element tworzący oddzielny klin i płytkę dociskową opierającą się na obszarze zgrubienia i elemencie tworzącym klin.

Korzystnie, element dociskowy zawiera element tworzący klin w kształcie trapezoidalnym i płytkę dociskową opierającą się na podstawie łapy mocującej i obszarze zgrubienia, przy czym efekt zaciśnięcia jest uzyskany za pomocą śruby ściskającej, przechodzącej przez płytkę dociskową i element klina (32), dociągającej podczas dociskania element klina do płytki dociskowej.

Korzystnie, element dociskowy zawiera płytkę dociskową, której część opiera się na obszarze zgrubienia podczas gdy druga część opiera się na pochylonej powierzchni tworzącej klin ukształtowany w taki sposób, że wytwarza siłę dopychającą podstawę łapy mocującej do przeciwnej bocznej powierzchni oparcia prowadnicy gdy część płytki jest dociśnięta do obszaru zgrubienia.

Korzystnie, podstawa łapy mocującej ma w płaszczyźnie prowadnicy przyjmującej ogólny kształt U w taki sposób aby umożliwić wyjście w części środkowej, wlotów wentylacyjnych wykonanych w ściance obwodowej tarczy łożyskowej.

Korzystnie, podstawa łapy mocującej zawiera szczelinę dla wyprowadzenia wlotów wentylacyjnych wykonanych w ściance obwodowej tarczy łożyskowej.

Korzystnie, części powierzchni urządzenia dociskowego i podstawy łapy mocującej, które opierają się o siebie są żłobkowane, i żłobki biegną korzystnie prostopadle do osi maszyny dla ułatwienia unieruchomienia osiowego łap mocujących.

Korzystnie, powierzchnia oparcia podstawy łapy mocującej na powierzchni obwodowej tarczy łożyskowej ma zakrzywienie odpowiadające zakrzywieniu części powierzchni części obwodowej tarczy łożyskowej pomiędzy dwiema bocznymi powierzchniami oparcia.

Maszyna elektryczna wirująca według wynalazku łagodzi niedogodności związane ze znanymi alternatorami i jest dostosowana do wielu zastosowań w dziedzinie pojazdów samochodowych, wymaganych na rynku elementów zamiennych i przy krótkich seriach.

Wynalazek proponuje umożliwienie wyboru położenia względnego połączenia tylnego alternatora dla ułatwienia jego połączenia w pojeździe samochodowym. Wynalazek ma także taką zaletę, że oferuje możliwość wyboru miejsca, w którym mają być umieszczone łapy mocujące na powierzchni obwodowej zewnętrznej tarczy łożyskowej. Inna zaleta wynalazku polega na tym, że oferuje możliwość wykorzystania jedynie łap mocujących albo także, wykorzystania łapy mocującej w powiązaniu z co najmniej jedną łapą naprężającą paska.

Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia widok perspektywiczny kadłuba alternatora według wynalazku, fig. 2 - widok w kierunku strzał4

PL 200 051 B1 ki II z fig. 1, fig. 3 do 6 są uproszczonymi widokami, podobnymi do fig. 2, czterech odmian wykonania montażu wymiennej łapy mocująca według wynalazku, fig. 7 - w większej skali widok obszaru w kółku VII z fig. 5, fig. 8 - w większej skali widok obszaru w kółku VIII z fig. 6, fig. 9 - widok perspektywiczny odmiany wykonania łapy mocującej według wynalazku, fig. 10 - w większej skali widok części oznaczonej jako X na fig. 1.

Figura 1 przedstawia kadłub 1 alternatora dla pojazdu samochodowego. Ten kadłub 1 obejmuje, w sposób znany, stojan i wirnik i związane urządzenia. Struktura alternatora, wewnątrz kadłuba, nie będzie opisana szczegółowo, ponieważ wynalazek jej nie dotyczy.

Kadłub 1 jest utworzony przez połączenie przedniej tarczy łożyskowej 2 i tylnej tarczy łożyskowej 3 przeznaczonych, w sposób znany, do podtrzymywania osi wirnika alternatora.

Jak pokazano zwłaszcza na fig.1, każda tarcza łożyskowa ma ukształtowanie klasyczne, to znaczy ma kształt miseczki zawierającej cylindryczną część obwodową 5 i ścianę dna 6 w środku której znajduje się otwór 7 dla przejścia osi wirnika, otoczony rozłożonymi koliście otworami 8, dla przejścia strumienia czynnika chłodzącego. W części obwodowej 5 i sąsiedniej części dna 6 są wykonane cztery grupy wylotów bocznych 9 dla wylotu czynnika chłodzącego.

Tarcze łożyskowe mają ponadto na powierzchniach cylindrycznych części obwodowych 5, rozłożone kątowo w sposób równomierny, cztery obszary zgrubienia 12 materiału, które tworzą korzystnie obszary montażu alternatora przez które przechodzą ściągacze przeznaczone do połączenia tarczy łożyskowej przedniej i tylnej. Obszar montażu może także, jak w danym przypadku, być przeznaczony do mocowania stojana. Te obszary zgrubienia 12 biegną równolegle do osi każdej tarczy łożyskowej i obszary zgrubienia 12 jednej tarczy ł o ż yskowej są wyrównane z obszarami zgrubienia 12 drugiej tarczy. Tak wiec wykorzystując obszary montażu uprzednio istniejące, zatyka się promieniowe wloty wentylacyjne, co zapewnia optimum chłodzenia alternatora.

W zasadniczym aspekcie wynalazku, te obszary zgrubienia 12 są wykorzystane dla dostosowania kadłuba 1 a więc i alternatora do różnych typów silników pojazdu samochodowego. Jak pokazano zwłaszcza na fig. 3 do 6, w tym celu boczne powierzchnie oparcia 14 obszarów zgrubienia 12 są ukształtowane w taki sposób, aby umożliwić umieszczenie, pomiędzy bocznymi powierzchniami oparcia 14, naprzeciw dwóch sąsiednich obszarów zgrubienia 12, łapy mocującej 16, która mocuje kadłub 1 do wspornika silnika pojazdu samochodowego albo bezpośrednio na silniku. Należy zauważyć, że łapy mocujące 16 mogą być wykorzystane albo jako łapy mocujące albo jako łapy naprężenia paska napędowego klasycznego kółka pasowego, znanego a więc nie pokazanego.

Jak pokazano na figurach, łapa mocująca 16 według wynalazku, która jest wymienna, składa się z podstawy 17 i części górnej 18. Podstawa 17 zapewnia powierzchnię połączenia z tarczą łożyskową i jest przeznaczona do wprowadzenia pomiędzy dwie odpowiednie boczne powierzchnie oparcia 14 dwóch sąsiednich obszarów zgrubienia 12 obwodu tarczy łożyskowej. Powierzchnia oparcia 20 podstawy 17 łapy mocującej 16 na powierzchni części obwodowej 5 tarczy łożyskowej ma zakrzywienie odpowiadające zakrzywieniu części 21 powierzchni części obwodowej 5 pomiędzy dwiema bocznymi powierzchniami oparcia 14. Podstawa 17 umożliwia łapie ślizganie się w prowadnicy utworzonej przez część 21 powierzchni obwodowej tarczy łożyskowej i dwie boczne powierzchnie oparcia 14 dwóch obszarów zgrubienia 12. Podstawa 17 zawiera, dla finalnego mocowania, linie nacięć, pokazane jako żłobki 24 na fig. 10, prostopadłe do osi alternatora, na górze podstawy 17, współpracujące z członami mocującymi 22, które są opisane dalej. Długość, w kierunku osiowym, ślizgowej podstawy 17 łapy zależy od wymiaru osiowego łapy, jak pokazano na fig. 1, ale powinna umożliwić pewne mocowanie finalne łapy na tarczy łożyskowej i jednocześnie odsłonić otwory wylotowe 9. Jak pokazano fig. 1, podstawa 17 łapy może mieć w płaszczyźnie równoległej do prowadnicy profile U, przy czym boki zewnętrzne ramion współpracują z bocznymi powierzchniami oparcia 14. Dzięki temu profilowi, wyloty 9 mogą pozostać odsłonięte.

Figura 9 przedstawia odmianę wykonania łapy mocującej 16 według wynalazku. W tym przypadku, podstawa 17 łapy jest wyposażona w szczelinę 42, która zapewnia odsłonięcie wylotów.

Część górna 18 łapy mocującej 16 zapewnia powierzchnię połączenia z silnikiem pojazdu samochodowego. Jest ona wyposażona w otwór 19 dla mocowania na wsporniku tego silnika, w kształcie kolistym dla ł ap mocują cych takich jakie przedstawiono na fig. 1, 2, 9 albo 10, albo podłużne dla łap naprężających pasek jakie pokazano na fig. 3 do 6. Oczywiście kształt otworu 19 dla łap mocujących albo naprężających pasek mogą mieć kształty inne niż poprzednio opisane. Tak więc na przykład, łapy naprężające pasek mogą również mieć otwory 19 koliste gwintowane albo gładkie. Łapa może być różna zależnie od zastosowania zależnie od położenia kątowego, wysokości osi, średnicy otworu i grubości piasty, co powoduje konieczność dysponowania pewną

PL 200 051 B1 liczbą różnych łap dla różnych zastosowań. Należy zauważyć, że łapy tarczy łożyskowej przedniej i tylnej są wymienne i że części dolna i górna mogą należ e ć do jednego elementu albo być dwoma połączonymi elementami.

Regulacja położenia łapy mocującej 16 albo łapy naprężającej pasek w prowadnicy i jej ostateczne mocowanie w odpowiednim położeniu na wsporniku tarczy łożyskowej jest realizowane za pomocą elementu dociskającego 22 który jest umieszczony w taki sposób aby przykryć z boku mocowaną łapę mocującą 16 i część tarczy łożyskowej zewnętrzną do prowadnicy, to znaczy powierzchnię zewnętrzną obszaru zgrubienia 12 w sąsiedztwie prowadnicy. Element dociskający jest przymocowany do tarczy łożyskowej za pomocą co najmniej jednej śruby 23 wprowadzonej w nagwintowany otwór wykonany w obszarze zgrubienia 12. Korzystnie, może to być obszar ząbkowany. Powierzchnia wewnętrzna części elementu dociskającego, która opiera się na obszarze ząbkowanym, mającym żłobki 24 na górze podstawy 17 łapy jest także ząbkowana i ma żłobki 26, pokazane na fig. 10, odpowiadające ząbkowaniu podstawy 17. Dopasowanie części ząbkowanych łapy i elementu dociskającego jest ułatwione przez luz albo podłużny kształt otworów w elemencie dociskającym, co umożliwia podczas dociskania śrubą na lekkie przesunięcie elementu dociskającego. W ten sposób, łapa będzie zawsze umieszczona dokładnie w pożądanym miejscu. Zapewnia się w ten sposób unieruchomienie osiowe łapy mocującej.

Figury 3 do 6 przedstawiają cztery możliwości mocowania łapy mocującej 16 w prowadnicy tarczy łożyskowej przedniej albo tylnej.

W rozwiązaniu przedstawionym na fig. 3, dwie boczne powierzchnie oparcia 14 prowadnicy tworzą kąt z częścią 21 powierzchni obwodowej, czyli dnem prowadnicy, który jest mniejszy albo równy 90°.

Dwie powierzchnie boczne 25 podstawy 17 łapy mocującej 15 mają nachylenie odpowiednie do nachylenia powierzchni 14, ale szerokość prowadnicy tarczy łożyskowej jest większa od szerokości podstawy 17. W ten sposób, gdy umieszcza się łapę w prowadnicy, powierzchnia boczna 25 jest ułożona na bocznej powierzchni oparcia 14 tarczy łożyskowej, ale z drugiej strony, istnieje luz tworzący rozstęp 27 na przykład kilku milimetrów pomiędzy drugą powierzchnią boczną 25 podstawy i boczną powierzchnią oparcia 14 odpowiedniej prowadnicy.

Dla mocowania podstawy 17 łapy mocującej 16 w prowadnicy tarczy łożyskowej, wykorzystuje się element dociskowy 22, który ma na jednym boku część wystającą w kształcie klina 28, który wchodzi w rozstęp 27 pomiędzy dwiema rozsuniętymi bocznymi powierzchniami 25 i 14 i zapewnia, przez efekt zaciśnięcia, blokowanie podstawy 17 łapy mocującej 16 w prowadnicy podczas dociskania śrubami 23. Zależnie od swojej długości, element dociskowy 22 może zawierać odpowiednią liczbę śrub mocujących. Korzystnie, kierunek śrub nie jest promieniowy i oś śrub tworzy z powierzchnią obwodową, styczną do powierzchni obszaru zgrubienia 12 od strony przeciwnej do bocznej powierzchni oparcia 14, kąt mniejszy od 90°.

Korzystnie, w innym przykładzie wykonania wynalazku, dwie boczne powierzchnie oparcia 14 dwóch sąsiednich obszarów zgrubień 12 tworzące prowadnicę dla łapy mocującej 16 mają różne kąty. Z jednej strony kąt α, poprzednio opisany, utworzony przez boczną powierzchnię oparcia 14 prowadnicy z dnem prowadnicy, czyli częścią 21 powierzchni obwodowej, jest mniejszy od 90° dla strony prowadnicy przeciwnej do strony niosącej element dociskowy 22, a z drugiej strony kąt α, utworzony przez stronę prowadnicy niosącą element dociskowy 22 jest równy albo mniejszy od 90°. Boczna powierzchnia oparcia 14 współpracująca z mocującym elementem dociskowym 22 ma kierunek zasadniczo promieniowy, a nawet promieniowy co ma taką zaletę, że dobrze prowadzi promieniowo element dociskowy 22 podczas dokręcania śrub 23 i w ten sposób poprawia blokowanie łapy mocującej 16 przez lepsze oparcie elementu dociskowego 22 na powierzchni bocznej 25 łapy mocującej 16 naprzeciw.

Korzystnie, niezależnie od przykładu wykonania, dwie powierzchnie boczne 25 podstawy 17 łapy mocującej 16 mają nachylenie odpowiednie do nachylenia bocznej powierzchni oparcia 14 przeciwnej do powierzchni niosącej element dociskowy. W ten sposób jest możliwe wprowadzenie łap mocujących do żłobka obojętnie w którym z dwóch kierunków osiowych żłobka.

Korzystnie, materiałem stosowanym do wyrobu elementu dociskowego jest stal wyżarzana, która jest mało elastyczna i tania.

Rozwiązanie mocowania przedstawione na fig. 4 odpowiada zasadniczo rozwiązaniu przedstawionemu na fig. 3. Jedyna istotna różnica polega na tym, że część klina 28 jest teraz utworzona przez oddzielny element 30, który będzie wepchnięty w rozstęp 27 przez płytkę dociskową 31, podczas dociskania śrubami 23.

PL 200 051 B1

Mocowanie za pomocą klina ma taką zaletę, że do mocowania przez docisk dodaje się składową boczną wywołaną siłami zaciskającymi. Korzystnie, materiał stosowany na wykonanie elementu dociskającego z wprowadzanym klinem powinien być oparty na stali, co pozwoli na uzyskanie mniejszych wymiarów niż przy wyborze jako materiału stopu aluminium.

Figura 5 przedstawia sposób mocowania za pomocą elementu dociskowego 22 w kształcie płytki dociskowej 35, która współpracuje z członem w kształcie klina 32 o przekroju poprzecznym trapezoidalnym, jak pokazano dokładniej na fig. 7. W tym przykładzie wykonania, powierzchnia boczna 25 oparcia podstawy 17 łapy od strony przyłożenia płytki dociskowej 35 ma nachylenie, które jest przeciwne do nachylenia bocznej powierzchni oparcia 14 prowadnicy. Gdy jest pożądane umieszczenie łapy mocującej 16 w prowadnicy, opiera się powierzchnię boczną 25 podstawy 17 łapy i odpowiednią boczną powierzchnię oparcia 14 prowadnicy na jednym boku i wprowadza się element klina 32 w kształcie trapezoidalnym w rozstęp pomiędzy drugą parą bocznych powierzchni 25 i 14. Element klina 32 zawiera dwa otwory gwintowane przeznaczone do przyjęcia śrub ściskających oznaczonych jako 36, które przechodzą przez element dociskowy 22 i których łby 37 opierają się na powierzchni górnej elementu dociskowego. Gdy dociska się śrubę 36, trapezoidalny element klina 32, który jest uwięziony próbuje się podnieść i zakleszcza się pomiędzy bocznymi powierzchniami 25 i 14, co powoduje unieruchomienie i zamocowanie łapy w prowadnicy.

Figura 6 przedstawia korzystny sposób mocowania. W tym sposobie, powierzchnia prowadnicy oznaczona numerem 14', zamiast być nachylona jak boczna powierzchnia oparcia 14, tworzy w tym miejscu ką t prosty z dnem prowadnicy, to znaczy biegnie w przybliż eniu promieniowo, jak pokazano na figurze. Odpowiednia powierzchnia boczna 25' podstawy 17 łapy ma taką samą orientację jak powierzchnia 14'. Bok podstawy 17 łapy wzdłuż powierzchni bocznej 25' ma nachylenie i stanowi klin 38 dociskany z boku. Element dociskowy 22 oprócz klina 38 zawiera płytkę dociskową 39 zgiętą w odpowiedni sposób, która spoczywa jedną częścią 40 na obszarze zewnętrznym prowadnicy i drugą częścią 41 na klinie 38. Gdy ramię płytki dociskowej 39 opierające się na tarczy łożyskowej jest dociśnięte przez śruby dociskające 23 do powierzchni tarczy łożyskowej, drugie ramię, czyli część 41 oparta na klinie 38 dopycha podstawę 17 łapy mocującej 16 w prowadnicy do przeciwnej powierzchni oparcia 14.

Sposób mocowania według fig. 6 ma taką zaletę, że łapa tak zamocowana będzie zaklinowana w swoim poł o ż eniu w prowadnicy. Materiał elementu dociskają cego moż e być inny niż materiał tarczy łożyskowej, jeśli to okazało by się konieczne ze względu na wytrzymałość na działające siły. Powierzchnie naprzeciw elementu dociskowego i łapy mogą mieć rowki, które zapewniły by lepszą odporność na ślizganie osiowe.

Z powyższego opisu wynika, ż e dzięki systemom mocowania ł ap wymiennych, które został y opisane, wynalazek umożliwia wykorzystanie alternatorów z klasycznych długich serii dla różnych typów pojazdów samochodowych. Wynalazek umożliwia dostosowanie takiego alternatora dla danego typu silnika pojazdu samochodowego przez proste wprowadzenie łap mocujących w jedną albo wiele prowadnic, rozłożonych kątowo wokół tarczy łożyskowej przedniej i/lub tylnej, przez obrót, o jedną czwartą w opisanym przypadku czterech prowadnic, położenie zacisków elektrycznych i przez odpowiednie umieszczenie osiowe łap w ich prowadnicach. Dzięki żłobkowaniu współpracujących powierzchni, uzyskuje się mocowanie łap w ich prowadnicach.

Oczywiście, różne modyfikacje mogą być wprowadzone do wynalazku takiego jak został opisany powyżej i pokazany na figurach. Tak więc, liczba obszarów zgrubienia na obwodzie tarczy łożyskowej a więc i liczba prowadnic może być inna niż cztery. Jest możliwe zastąpienie elementów dociskowych przez obręcz. Można również rozważyć mocowanie łap bezpośrednio na tarczy łożyskowej przewidując w części podłużne otwory, albo spawać je po umieszczeniu w swoim położeniu położenie.

Wynalazek znajduje szczególnie korzystne zastosowanie w przemyśle renowacji alternatorów rozmaitego pochodzenia umożliwiając wymianę elementów standardowych przez dostosowane zużytego urządzenia ponownie do działania, po przywróceniu do stanu użytkowania na przykład przez czyszczenie, frezowanie albo wymianę uszkodzonych elementów. Tak więc, maszyna elektryczna odnowiona według wynalazku umożliwia rekonstrukcję maszyn elektrycznych, które mogą być przeznaczone do innych zastosowań niż były pierwotnie przewidziane. Maszyna elektryczna według wynalazku może ograniczyć zawartość magazynów w zakładach naprawczych pojazdów samochodowych ponieważ taka sama maszyna może być przeznaczona do wielu typów pojazdów samochodowych a nie tylko ograniczona do jednego zastosowania pierwotnego.

Alternatory wykonane według wynalazku stanowią więc alternatory do wielu zastosowań.

PL 200 051 B1

Alternatory do wielu zastosowań mogą być wyposażone w obwody magnetyczne i systemy regulacji i prostowania pozwalające dostarczyć napięcie stosowane aktualnie w pojazdach turystycznych 14 V, ale także inne napięcia takie jak 6,28 albo 42 V. Te alternatory mogą również dostarczać prąd stały albo przemienny i zapewniać wszystkie dodatkowe funkcje związane z regulatorami napięcia.

Alternatory do wielu zastosowań, nowe lub po renowacji, mogą być chłodzone powietrzem albo płynem chłodzącym. Alternatory chłodzone powietrzem według wynalazku są wyposażone w wentylację wewnętrzną albo zewnętrzną. Alternatory chłodzone płynem chłodzącym zawierają w sposób znany podwójne ścianki umożliwiające przepływ płynu chłodzącego. W tym przypadku, otwory mocujące elementy dociskowe będą ślepe albo nieprzelotowe.

Claims (17)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Maszyna elektryczna wirują ca z zespoł em mocują cym, zwłaszcza alternator dostosowany do różnych rodzajów silników pojazdów samochodowych, zawierająca kadłub obejmujący stojan i wirnik, którego oś opiera się na tarczach łożyskowych przedniej i tylnej i niesie koło pasowe napędzane paskiem, i co najmniej jedną wymienną łapę mocującą maszynę na wsporniku stałym takim jak wspornik połączony z silnikiem pojazdu, która może być montowana na powierzchni obwodowej co najmniej tarczy łożyskowej przedniej, pomiędzy dwoma powierzchniami bocznymi oparcia przewidzianymi na tej powierzchni obwodowej w określonej odległości od siebie w kierunku obwodowym tarczy łożyskowej, znamienna tym, że zawiera co najmniej dwie, rozłożone na obwodzie zewnętrznym, pary bocznych powierzchni oparcia (14, 14') utworzonych przez boczne powierzchnie obszaru zgrubienia (12) materiału na powierzchni obwodowej zewnętrznej tarczy łożyskowej, zaś łapa mocująca (16) jest umieszczona pomiędzy dwoma bocznymi powierzchniami oparcia (14, 14') leżącymi naprzeciw i należącymi do dwóch sąsiednich obszarów zgrubienia (12).
2. 2. Maszyna wedł ug zastrz. 1, znamienna tym, ż e dwie boczne powierzchnie oparcia (14, 14') i część (21) powierzchni obwodowej maszyny, pomiędzy dwiema bocznymi powierzchniami oparcia (14, 14'), tworzą prowadnicę przyjmującą i ustalającą położenie łapy mocującej (16).
3. 3. Maszyna według zastrz. 1, znamienna tym, ż e obszar zgrubienia (12) jest utworzony przez obszar służący do montażu maszyny.
4. 4. Maszyna według zastrz. 2, znamienna tym, że wiele obszarów zgrubienia (12) wyznaczających wiele prowadnic na powierzchni obwodowej zewnętrznej tarczy łożyskowej (2, 3) jest równomiernie rozłożonych na tej powierzchni obwodowej zewnętrznej.
5. 5. Maszyna wedł ug zastrz. 1, znamienna tym, ż e ł apa mocują ca (16) zawiera podstawę (17) za pomocą której łapa wchodzi do swojej prowadnicy ustalającej położenie i część górną (18) mocującą na stałym wsporniku.
6. 6. Maszyna wedł ug zastrz. 5, znamienna tym, ż e ł apa mocują ca (16) jest wykonana jako jeden element, którego podstawa (17) i część górna (18) są częściami składowymi.
7. 7. Maszyna wedł ug zastrz. 5, znamienna tym, ż e podstawa (17) i część górna (18) są czę ściami oddzielnymi, które mogą być połączone dla utworzenia łapy mocującej (16).
8. 8. Maszyna według zastrz. 2, znamienna tym, że łapa mocują ca (16) jest zamocowana w prowadnicy ustalającej położenie przez urządzenie dociskowe (22) opierające się częściowo na podstawie (17) łapy mocującej (16) i drugą częścią na sąsiednim obszarze zgrubienia (12).
9. 9. Maszyna według zastrz. 8, znamienna tym, że podstawa (17) łapy mocującej (16) ma szerokość mniejszą od szerokości prowadnicy przeznaczonej do jej przyjmowania, zaś mocujący element dociskowy (22) zawiera element w postaci klina (28, 30, 32), który wchodzi w rozstęp (27) utworzony, gdy podstawa (17) jest dopchnięta i opiera się o drugą boczną powierzchnię oparcia (14) i zapewnia dzięki efektowi zakleszczenia unieruchomienie podstawy w prowadnicy podczas dociskania śrub mocujących (23).
10. 10. Maszyna według zastrz. 9, znamienna tym, że element dociskowy (22) ma ogólny kształt L, którego jedno ramię tworzy element klina (28) podczas gdy drugie ramię opiera się na obszarze zgrubienia (12) obwodu tarczy łoż yskowej.
11. 11. Maszyna według zastrz. 10, znamienna tym, że element dociskowy (22) zawiera element tworzący oddzielny klin (30) i płytkę dociskową (31) opierającą się na obszarze zgrubienia (12) i elemencie tworzą cym klin (30).
12. 12. Maszyna według zastrz. 10, znamienna tym, że element dociskowy (22) zawiera element tworzący klin (32) w kształcie trapezoidalnym i płytkę dociskową (35) opierającą się na pod8

    PL 200 051 B1 stawie (17) łapy mocującej (16) i obszarze zgrubienia (12), przy czym efekt zaciśnięcia jest uzyskany za pomocą śruby ściskającej (36), przechodzącej przez płytkę dociskową (35) i element klina (32), dociągającej podczas dociskania element klina (32) do płytki dociskowej (35).
13. 13. Maszyna według zastrz. 10, znamienna tym, że element dociskowy (22) zawiera płytkę dociskową (39), której część (40) opiera się na obszarze zgrubienia (12) podczas gdy druga część (41) opiera się na pochylonej powierzchni tworzącej klin (38) ukształtowany w taki sposób, że wytwarza siłę dopychającą podstawę (17) łapy mocującej (16) do przeciwnej bocznej powierzchni oparcia (14) prowadnicy gdy część (40) płytki dociskowej (39) jest dociśnięta do obszaru zgrubienia (12).
14. 14. Maszyna według zastrz. 2, znamienna tym, że podstawa (17) łapy mocującej (16) ma w płaszczyźnie prowadnicy przyjmującej ogólny kształt U w taki sposób aby umożliwić wyjście w części środkowej, wlotów wentylacyjnych (9) wykonanych w ściance obwodowej tarczy łożyskowej.
15. 15. Maszyna według zastrz. 2, znamienna tym, że podstawa (17) łapy mocującej (16) zawiera szczelinę (42) dla wyprowadzenia wlotów wentylacyjnych (9) wykonanych w ściance obwodowej tarczy łożyskowej.
16. 16. Maszyna według zastrz. 8, znamienna tym, że części powierzchni urządzenia dociskowego i podstawy (17) łapy mocującej (16), które opierają się o siebie są żłobkowane, i żłobki (24, 26) biegną korzystnie prostopadle do osi maszyny dla ułatwienia unieruchomienia osiowego łap mocujących (16).
17. 17. Maszyna według zastrz. 5, znamienna tym, że powierzchnia oparcia (20) podstawy (17) łapy mocującej (16) na powierzchni obwodowej tarczy łożyskowej ma zakrzywienie odpowiadające zakrzywieniu części (21) powierzchnię części obwodowej (5) tarczy łożyskowej pomiędzy dwiema bocznymi powierzchniami oparcia (14).